Kτιστάδες, ένα όμορφο χωριό στα Τζουμέρκα. Απολαύστε τα video.

Αρχείο από παλιές φωτογραφίες εδώ,
εδώ
και εδώ

Απολαύστε τα video.

Το χωριό Κτιστάδες ανήκει στον δήμο Κεντρικών Τζουμέρκων του νομού Άρτης.  Οι Κτιστάδες βρίσκονται ανάμεσα από τα δύο κεφαλοχώρια της περιοχής Άγναντα και Πράμαντα σε υψόμετρο 730 μέτρων. Σύμφωνα με τ' αποτελέσματα της απογραφής του 2011, ο πληθυσμός του χωριού ανέρχεται στους 127 κατοίκους.

Το αρχικό όνομα του χωριού ήταν "Κουσοβίστα", σλαβικής προελεύσεως, που πιθανότατα μεταφράζεται ως "καλή θέα". Το 1881 με πρωθυπουργό της Ελλάδος τον Αλέξανδρο Κουμουνδούρο, υπεγράφη ελληνοτουρκική συμφωνία που προέβλεπε την προσάρτηση τμήματος της Ηπείρου στην Ελλάδα. Εκείνη την χρονιά παραχωρήθηκε στην Ελλάδα το χωριό Κουσοβίστα που μετονομάστηκε το 1927 σε Κτιστάδες λόγω της πληθώρας ξακουστών μαστόρων-λιθοξόων που κατοικούσαν στην περιοχή.

• Το ορεινό χωριό των Κτιστάδων λεηλατήθηκε και πυρπολήθηκε από τα στρατεύματα του Τουρκαλβανού πασά Ισμαήλ Πλιάσα τον Αύγουστο του 1821 λίγους μήνες μετά το ξέσπασμα της επαναστάσεως.

• Το 1882 ιδρύεται δημοτικό σχολείο για πρώτη φορά στο χωριό με δασκάλους τον Δημήτριο Χριστοδούλου και τον Γεώργιο Φλώρο.

• "Πας μόνιμος συνοικισμός έχων υπέρ τους 300 κατοίκους και σχολείον στοιχειωδούς εκπαιδεύσεως αποτελεί ιδίαν κοινότητα" σύμφωνα με τον νόμο του Ελευθερίου Βενιζέλου που ψηφίστηκε από την ελληνική βουλή το 1912.  Αναγνωρίζεται το χωριό των Κτιστάδων ως κοινότητα την ίδια χρονιά.

• 
  
• Κατά την περίοδο του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου και του εμφυλίου το χωριό των Κτιστάδων δεν έμεινε αμέτοχο. Σύμφωνα με τους φακέλους των δικογραφιών που συνέταξε το ελληνικό εθνικό γραφείο εγκλημάτων πολέμου, αναφέρεται ότι στήθηκαν αρκετά θυσιαστήρια αμάχων στην περιοχή. Πιο συγκεκριμένα κατηγορήθηκαν για μαζικές εκτελέσεις πολιτών, πυρπολήσεις και απάνθρωπα βασανιστήρια οι Γερμανοί στρατηγοί Hubert Lanz και Ritter Von Stettner, ο ταγματάρχης Zockbanm και οι υπολοχαγοί Hotzer, Sommer και Damm. Στην κεντρική πλατεία του χωριού βρίσκεται μνημείο για τα θύματα του πολέμου.

Στην κεντρική πλατεία των Κτιστάδων βρίσκεται και το πνευματικό κέντρο του χωριού. Η ανέγερση του κτιρίου ξεκίνησε επί προεδρίας του κοινοτάρχη Κτιστάδων (1983-1990) Γεωργίου Δ. Θεοχάρη και η αποπεράτωση του κτιρίου επί προεδρίας του κοινοτάρχη Κτιστάδων (1991-1998) Αθανασίου Γ. Λένη.

Η μελέτη για την κατασκευή του κτιρίου ανήκει στον πολιτικό μηχανικό και για πολλά χρόνια πρόεδρο του πνευματικού κέντρου Κωνσταντίνο Δ. Βήχα.

Στο υπόγειο του πνευματικού κέντρου στεγάζεται το λαογραφικό μουσείο με εκθέματα που προσφέρθηκαν από τους χωριανούς ενώ στον επάνω όροφο λειτουργεί δανειστική βιβλιοθήκη με 1000 περίπου βιβλία, 400 τεύχη περιοδικών και 1200 φύλλα τοπικών εφημερίδων. Το πνευματικό κέντρο φιλοξενεί κατά καιρούς εκθέσεις ζωγραφικής, γλυπτικής και φωτογραφίας. Υπάρχει επίσης μόνιμη έκθεση ζωγραφικής με πίνακες που έχουν παραχωρηθεί ως δωρεά στο πνευματικό κέντρο από διάσημους Έλληνες ζωγράφους (Φασιανού, Χατζηκυριάκου-Γκίκα μεταξύ άλλων)

www.romiazirou.blogspot.gr