Η πρωθυπουργία δεν είναι συλλογικός θεσμός.

Η πολιτική κυριαρχία του Πρωθυπουργού, Αλέξη Τσίπρα, στην περίπτωση πρότασης για τον νέο Πρόεδρο της Δημοκρατίας.

Σύμφωνα με τα μετεκλογικά δεδομένα, ο Πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας είναι ο κυρίαρχος του παιχνιδιού στην εγχώρια πολιτική σκηνή, καθώς, άλλωστε, αντιπολίτευση δεν υπάρχει και θα της πάρει καιρό να συγκροτηθεί. Αυτή η πολιτική κυριαρχία θα εξανεμιστεί σύντομα, όμως, αν μονιμοποιηθούν κάποια φαινόμενα λήψης αποφάσεων. Όπως για παράδειγμα στην περίπτωση της πρότασης για τον νέο Πρόεδρο της Δημοκρατίας.

Καθώς αυτή η διαδικασία υπήρξε η μήτρα, από την οποία βγήκε η σημερινή κυβέρνηση, θα έλεγε κανείς ότι σε αυτό το θέμα θα ήταν πανέτοιμη. Αμ δε. Η δυστοκία στην ανακοίνωση του υποψηφίου δείχνει αδυναμία προσαρμογής του ΣΥΡΙΖΑ στον νέο ρόλο του.

Η Πρωθυπουργία δεν είναι συλλογικός θεσμός. Με άλλα λόγια η άσκηση της εκτελεστικής εξουσίας αρχίζει και τελειώνει στο Μέγαρο Μάξιμου. Δεν περνάει και από την Κουμουνδούρου.

Ο Ανδρέας Παπανδρέου έλεγε ότι η Πρωθυπουργία δεν είναι συλλογικός θεσμός. Στην προκειμένη περίπτωση, όμως, όχι μόνο θεωρείται ως τέτοια από κάποιους, αλλά σχεδόν δεν αναγνωρίζονται στον Αλέξη Τσίπα αυτονόητα πρωθυπουργικά προνόμια. Ενώ όλες οι πληροφορίες τον έφερναν έτοιμο να ανακοινώσει την απόφαση που είχε ήδη λάβει για την υποψηφιότητα του Δημήτρη Αβραμόπουλου, η ανακοίνωση αναβλήθηκε, ύστερα από μια επίσκεψη ενός υπουργού στο Μέγαρο Μαξίμου.

Ο Παναγιώτης Λαφαζάνης φέρεται να μη θέλει τον Αβραμόπουλο στο προεδρικό Μέγαρο γιατί τον θεωρεί δεξιό - αλλά δεν έχει προβλημα να κάθεται με τον Πάνο Καμμένο στο τραπέζι του υπουργικού Συμβουλίου. Δικαίωμά του, βεβαίως. Αλλά εδώ υπάρχουν δυο ενστάσεις.

Η πρώτη. Για να είναι κάποιος υπουργός χρειάζεται μια και μόνη προϋπόθεση: να έχει την εμπιστοσύνη του Πρωθυπουργού. Εν προκειμένω, όμως, φαίνεται να μην έχει ο υπουργός... εμπιστοσύνη στις αποφάσεις του Πρωθυπουργού και προσπαθεί να τις ανατρέψει, αν δεν το έχει κάνει ήδη.

Η δεύτερη συνοψίζεται σε αυτό που έλεγε ο Ανδρέας Παπανδρέου: η Πρωθυπουργία δεν είναι συλλογικός θεσμός. Με άλλα λόγια, η άσκηση της εκτελεστικής εξουσίας αρχίζει και τελειώνει στο Μέγαρο Μάξιμου. Δεν περνάει και από την Κουμουνδούρου.

Στην έδρα του κόμματος ο Τσίπρας και ο Λαφαζάνης μπορούν να είναι αντίπαλοι, να συγκρούονται ή να διαφωνούν και στο τέλος να λύνουν τις διαφορές τους με συμβιβασμούς, με ψηφοφορίες ή με κλήρο. Στην έδρα της κυβέρνησης, όμως, σύμφωνα με το Σύνταγμα, τους νόμους και τις θεσμικές λειτουργίες του Πολιτεύματος, υπάρχει ιεραρχία και τις τελικές αποφάσεις τις παίρνει ο Πρωθυπουργός. Οποιος υπουργός διαφωνεί παίρνει τα μπογαλάκια του και φεύγει.

Διαφωνία υπουργού με τον Πρωθυπουργό δε νοείται, επειδή ο Πρωθυπουργός εκφράζει συνολικά την κυβέρνηση και δεν είναι δυνατόν να εκφράζει και το άσπρο και το μαύρο ταυτοχρόνως.

Προφανώς, ο Πρωθυπουργός προτού αποφασίσει μπορεί να συζητήσει ένα θέμα στο κόμμα του ή να ζητήσει τη γνώμη των υπουργών του, αλλά ως εκεί.

Εν προκειμένω, όμως, τείνει να διαμορφωθεί η εικόνα κυβέρνησης που τριχοτομείται - χειρότερα από την προηγούμενη: Οι αποφάσεις δείχνουν να βασανίζονται για μέρες στο τρίγωνο Τσίπρας - Καμμένος- Λαφαζάνης προτού ανακοινωθούν. Αν αυτό παγιωθεί, θα πρόκειται για στρέβλωση της πρωθυπουργικής λειτουργίας.

Τουλάχιστον στην περίπτωση της συγκυβέρνησης Σαμαρά - Βενιζέλου και νωρίτερα και Κουβέλη -που ήταν το χειρότερο μοντέλο που γνωρίσαμε ποτέ- είχε ανακοινωθεί μια συμφωνία-πλαίσιο, έστω για τα μάτια. Στην περίπτωση Τσίπρα - Καμμένου, ποιο είναι το πολιτικό πλαίσιο συνεργασίας δεν το μάθαμε ποτέ.

Οι πολίτες επέλεξαν τον Τσίπρα να τους κυβερνήσει, όχι την Κεντρική Επιτροπή του ΣΥΡΙΖΑ.

Και στην περίπτωση Τσίπρα - Λαφαζάνη δε νοείται να υπάρχει τέτοιο πλαίσιο. Αλλιώς, μιλάμε για τρικομματική κυβέρνηση.

Έτσι, όμως, δεν αποδυναμώνεται απλώς -στα όρια της αμφισβήτησης- η πολιτική κυριαρχία του Αλέξη Τσίπρα. Όταν ο Καμμένος προτείνει δημοσίως τον δικό του υποψήφιο Πρόεδρο της Δημοκρατίας και ο Λαφαζάνης θεωρεί ότι ο ίδιος έχει δικαίωμα βέτο σε μια απόφαση του Πρωθυπουργού, τότε στον ορίζοντα διαγράφεται πρόβλημα κυβερνητικής σταθερότητας, το σπέρμα της οποίας διαμόρφωσε ήδη, άλλωστε, ο αρχηγός των ΑΝΕΛ προαναγγέλλοντας στήριξη α λα καρτ.

Ο καλύτερος τρόπος να αποτραπεί η εκ των έσω κυβερνητική αποσταθεροποίηση, είναι να χρησιμοποιεί ο Πρωθυπουργός τον θεσμικό εξοπλισμό του, χωρίς συμβιβασμούς. Αν μη τι άλλο, λαϊκή εντολή υπάρχει και για τον τρόπο άσκησης των καθηκόντων του: οι πολίτες επέλεξαν τον Τσίπρα να τους κυβερνήσει, όχι την Κεντρική Επιτροπή του ΣΥΡΙΖΑ .

Υ.Γ.: Θα ήταν κακή εξέλιξη αν ο Πρωθυπουργός αντέγραφε τον προκάτοχό του και πρότεινε κομματικό υποψήφιο, επειδή μπορεί να τον εκλεξει. Ο Αλέξης Τσιπρας δεν έχει λόγο να κλείσει το κύκλωμα εξουσίας με Πρόεδρο και Πρωθυπουργό από το ίδιο κόμμα. Αντίθετα, τον συμφέρει να επιστρέψει στην ανάδειξη Προέδρου με μεγάλη πλειοψηφία.

www.thetoc.gr