Ηπειρώτικος γάμος στη Λεπτοκαρυά Θεσπρωτίας. Απολαύστε τα video

Απολαύστε τα video

H Λεπτοκαρυά είναι χωριό του νομού Θεσπρωτίας στην Ήπειρο και αποτελεί το νοτιοανατολικό άκρο της επαρχίας Φιλιατών. Μαζί με 42 πρώην κοινότητες της περιοχής και τον πρώην Δήμο Φιλιατών στα πλαίσια του σχεδίου Καποδίστριας, απαρτίζουν το νέο δήμο Φιλιατών. Στη Λεπτοκαρυά ανήκει σαν συνοικισμός και το διπλανό χωριό Μπράνια. Εκκλησιαστικά ανήκει στη Μητρόπολη Παραμυθίας, Φιλιατών, Γηρομερίου και Πάργας και εκπαιδευτικά στην περιφέρεια Φιλιατών. Γεωγραφία Απέχει 3 χλμ από την εθνική οδό Ιωαννίνων - Ηγουμενίτσας στο ύψος της Βροσύνας και μέσω αυτής 45 χλμ από Ιωάννινα.

Ο ευρύτερος ορίζοντας του χωριού και της περιοχής διαγράφεται βόρεια από τη Μουργκάνα, δυτικά από τα όρη Βελούνα, Προφήτη Ηλία Μαλουνίου και Βλαχωρίτικο, νότια από τα όρη Σουλίου, ανατολικά από τον Ολύτσικα, το όρος Καλοχωρίου, την οροσειρά της Πίνδου και τα όρη Κασιδιάρη και Νεμέρτζικα.

Σπίτια 

Το χωριό έχει σήμερα (2008) 130 σπίτια, από τα οποία τα 42 είναι ανοικτά όλες τις εποχές του χρόνου καθώς σε αυτά μένουν οι μόνιμοι κάτοικοι του, 24 ανήκουν κυρίως σε συνταξιούχους που διαβιούν στο χωριό τους περισσότερους μήνες του έτους, 41 ανοίγουν ανελλιπώς τουλάχιστον 2 με 3 φορές το χρόνο, 19 πιο σπάνια και 2 είναι κατά κάποιο τρόπο εγκαταλελειμμένα και σε κατάσταση που δεν επιτρέπει την κατοίκησή τους.

Πληθυσμός-ασχολίες 

Το 1928 το χωριό αριθμούσε 299 κατοίκους, ενώ το (2008) ανέρχονταν στους 115 που είναι μέλη 45 οικογενειών, γεγονός που παρά ταύτα κατατάσσει το χωριό με βάση τον πραγματικό πληθυσμό στα τρία πρώτα μεγαλύτερα χωριά της επαρχίας Φιλιατών. Από τους μόνιμους κατοίκους οι 20 είναι ηλικίας κάτω τω 20 ετών, 50 είναι ηλικίας από 20 μέχρι 60 ετών και οι υπόλοιποι 45 είναι άνω των 60 ετών συνταξιούχοι.

Στο χωριό λειτουργεί διθέσιο δημοτικό σχολείο με 13 παιδιά, τα 7 από το χωριό και τα υπόλοιπα από διπλανά χωριά και νηπιαγωγείο με τρία παιδιά από το χωριό.

Η Αγία Μαρίνα είναι η κεντρική εκκλησία του χωριού, ενώ υπάρχουν και τρία εξωκλήσια, της Αγίας Βαρβάρας, του Άγιου Σάββα και του Άγίου Νικόλαου.

Το χωριό διαθέτει πλήρες εσωτερικό ασφαλτοστρωμένο οδικό δίκτυο, που κατασκευάστηκε με δαπάνες των Λεπτοκαρυτών, το οποίο εξυπηρετεί το σύνολο των σπιτιών του χωριού.

  Γάμος στην Ήπειρο.

Στην Ήπειρο, παλιά, η γυναίκα μετά τα 18 της χρόνια ήταν έτοιμη να παντρευτεί και να κάνει οικογένεια συνήθως με προξενιό και με κάποιον άντρα που θα έπρεπε να έχει ολοκληρώσει την στρατιωτική του θητεία. Η πιο κατάλληλη περίοδος για ένα πετυχημένο προξενιό ήταν στα πανηγύρια, όπου θα έβλεπαν νέους μαζί με τις οικογένειές τους που θα μπορούσαν να αποτελέσουν ένα ταιριαστό ζευγάρι και θα πληρούσαν τις προϋποθέσεις για έναν επιτυχημένο γάμο από όλες τις απόψεις. Βασικό μέλημα των προξενητών ήταν και οι 2 νέοι να ανήκουν στο ίδιο χωριό και όλα γίνονταν με απόλυτη μυστικότητα ώστε να μην εκτεθεί η κοπέλα ώσπου να πουν το ναι οι δικοί της.

Όταν ήταν όλα κανονισμένα, συμφωνούσαν το μέγεθος της προίκας της κοπέλας και μετά τον αρραβώνα που δεν αργούσε να γίνει, κατέγραφαν ότι συμφωνούσαν στο προικοσύμφωνο. Προσκλήσεις δεν υπήρχαν αλλά καλούσαν τον κόσμο με μια επίσκεψη στο σπίτι του καθένα και προσφέροντάς του παραδοσιακή μπουγάτσα για γάμο την οποία ζύμωνε η μητέρα της νύφης.

Την Πέμπτη πριν το γάμο οι κοπέλες βοηθούσαν την νύφη να στοιβάξει τα προικιά της τα οποία θα έπαιρνε ο γαμπρός μαζί με το σόι του για να τα μεταφέρει στο νέο τους σπίτι την Παρασκευή. Όταν τα πήγαιναν στο σπίτι του γαμπρού, η μητέρα του τα έκανε πάλι στοίβα και τα ράντιζε με ρύζι. Έπειτα έστρωναν το κρεβάτι και πετούσαν πάνω ένα αγόρι για να φέρει γούρι στο ζευγάρι και ελπίζοντας πως το πρώτο τους παιδί θα είναι αγοράκι. Αν για κάποιο λόγο όμως δεν έδιναν οι γονείς της νύφης μαζί και την προίκα που είχαν συμφωνήσει, χαλούσε ο γάμος.

Το Σάββατο το βράδυ γινόταν γλέντι στο σπίτι της νύφης όπου οι καλεσμένοι έφερναν από ένα μπούτι πρόβατο και ψωμί ή και κρασί. Φυσικά έρχονταν και το συμπεθεριό και έστρωναν το τραπέζι για το μεγάλο φαγοπότι. Πρώτα σέρβιραν ρύζι, και τελευταίο το κρέας. Τα φαγητά τα σέρβιραν παιδιά που φορούσαν όλα ποδιά με άσπρα και κόκκινα καρό. Γλεντούσαν όλο το βράδυ και δεν έλειπαν τα όργανα που έπαιζαν τραγούδια ώς το πρωί.

Την Κυριακή μετά την εκκλησία γινόταν ο γάμος αφού είχαν φροντίσει να ετοιμάζεται και το φαγητό για το γλέντι που θα ακολουθούσε και ήταν το παραδοσιακό γιαχνί καθώς και ρύζι με κρέας.Η νύφη είχε ντυθεί όμως τα μάτια δεν τα σήκωνε και κοιτούσε όλο κάτω. Στο γάμο, ο βλάμης ήταν μεταξύ των πρώτων παρευρισκομένων. Μάλιστα σε πολλά χωριά της Ηπείρου πήγαινε στο σπίτι του γαμπρού με τη συνοδεία των οργάνων που έστελνε ο γαμπρός. Καθ" όλη τη διάρκεια του γάμου ο βλάμης μαζί με το νονό ήταν κοντά στο γαμπρό.Ο Βλάμης, φίλος του γαμπρού, φορούσε στη νύφη τα νυφικά παπούτσια που ήταν δώρο του γαμπρού. Έπειτα την έπιαναν αγκαζέ από τη μία μεριά ο πατέρας και από την άλλη η μάνα και έβγαιναν έξω από την πόρτα του σπιτιού. Η νύφη τότε γυρνούσε προς την πόρτα και προσκυνούσε 3 φορές. Η μητέρα της έριχνε ρύζι και κουφέτα που είχε σ΄ ένα πιάτο και το έσπαγε στο έδαφος. Την έπιαναν και πάλι αγκαζέ 2 νέα άτομα, τα αδέλφια αν είχε ή στενός συγγενής. Τα όργανα έλεγαν το τραγούδι (σ" αφήνω γεια μανούλα μου).

Όταν έφταναν στην εκκλησία την έπιαναν από δεξιά αγκαζέ ο γαμπρός και αριστερά ο νονός. Αφού γίνονταν τα στέφανα χόρευαν στην αυλή της εκκλησίας και έπειτα ξεκινούσαν για το σπίτι του γαμπρού τα όργανα , το νιόπαντρο ζευγάρι και όλοι οι συμπέθεροι. Όταν έφταναν τα όργανα στο καινούριο σπίτι έλεγαν το τραγούδι «έβγα κυρά-κυρά και πεθερά για να δεχτείς την πέρδικα».Τότε έβγαινε η πεθερά με ένα πιάτο γεμάτο ρύζι και κουφέτα, τα οποία έριχνε πάνω στους νιόπαντρους. Η νύφη με το τακούνι του παπουτσιού της, έσπαγε το πιάτο και μετά έμπαινε μέσα στο σπίτι που θα ζούσε πια με τον άντρα της. Έπειτα έσερνε το χορό, σε διπλή σειρά με μέσα τις γυναίκες και έξω τους άντρες. Αργότερα οι συγγενείς της νύφης έφευγαν, για να γυρίσουν το βράδυ να συμμετάσχουν και πάλι στο γλέντι που θα γινόταν στο σπίτι του γαμπρού.

Η νύφη τέλος θα έπρεπε να μην περνάει μπροστά από καθιστούς άντρες, να φωνάζει την πεθερά και τον πεθερό μητέρα και πατέρα αντίστοιχα και όλους τους άντρες αφέντες και τις γυναίκες κυράδες. Τη Δευτέρα συνεχιζόταν το γλέντι, οι καλεσμένοι έφερναν το κανίσκι(αρνί ψητό ή χέλι και κρασί) και το γλέντι δεν σταματούσε έως και την Τρίτη το πρωί όπου και τελείωνε ο γάμος.

www.romiazirou.blogspot.gr