Μητς Μήτσης
Ομιλία στης 24-11-2014 στην Π.Σ.Ε
Τα παραδοσιακά πανηγύρια σήμερα.
Αγαπητές φίλες συμπατριώτισσες
και φίλοι συμπατριώτες.
Χαιρετίζω και επαινώ την Π.Σ.Ε που η πολιτιστική της επιτροπή αποφάσισε και διοργάνωσε τη σημερινή εκδήλωση με θέμα τα Ηπειρώτικα παραδοσιακά πανηγύρια.
Οι αλήθειες πάντοτε προκαλούν αντιπάθειες, κάνουν πολλούς εχθρούς και χρειάζονται εκτενή ανάλυση για να γίνουν κατανοητές, ούτε σώστε να μπορέσει κανείς να συρρικνώσει τον αριθμό τους. Όμως, λόγο έλλειψης χρόνου αυτό δε μπορεί να γίνει. Και παρότι εκ των προτέρων το αποτέλεσμα είναι γνωστό, δε δειλιάζω και επιγραμματικά θα πω τη σχέση μου και τις θέσεις μου με το όλο θέμα κι ας έρθω αντιμέτωπος με το υπάρχον αδίσταχτο κατεστημένο.
Φίλες και φίλοι, αν δεν απατώμαι είμαι ένας από τους πρώτους που ήρθα αντιμέτωπους με τους βέβηλους. Πριν από πολλά χρόνια δειλά στην αρχή και φοβισμένα ξεκίνησα να ασχολούμαι με την παράδοση και μετέπειτα εκτενώς που με απορρόφησε ολοκληρωτικά.
Το αξιοπερίεργο είναι ότι, ούτε σε όνειρο, ούτε και με τη φαντασία δε θα μπορούσα να οραματιστώ τη δύναμη που έχει η παράδοσή μας και ότι το τότε ξυπόλυτο χωριατάκι, το δίχως καμιά γνώση πάνω στο αντικείμενο, απροσδόκητα να παρουσιάσει εργασίες, έρευνές του σε Παγκόσμια Συνέδρια Έρευνας Παραδοσιακού χορού.
Φίλες και φίλοι, ο παραδοσιακός χορός είναι συνυφασμένος με παραδοσιακή μουσική και τραγούδι, και όλα αυτά τα συναντούσες στα πανηγύρια και στις διάφορες πολιτιστικές εκδηλώσεις με παραδοσιακό περιεχόμενο. Για αρκετά χρόνια γύριζα από πανηγύρι σε πανηγύρι και από εκδήλωση σε εκδήλωση και κουβέντιαζα με τους γεροντότερους μερακλήδες. Το λοιπόν πήγα σε πανηγύρια, σε διάφορες εκδηλώσεις με αναφορά την παράδοση. Είδα χορούς, άκουσα μουσικές, τραγούδια όλων των ειδών, απ’ όλες τις περιοχές της Ελλάδας και γεύτηκα τον γλυκύτατο καρπό της παράδοσή μας από τις σεβάσμιες μητέρες μας και τους παππούδες με φρόνιμα Ελληνικό.
Και αργότερα με τη συμμετοχή μου στα παγκόσμια συνέδρια είδα και άκουσα και από όλες τις χώρες του κόσμου. Κι έτσι τα πανηγύρια μας σήμερα, πλην ελαχίστων από όσα βλέπω εδώ και αρκετά χρόνια και ακούω από γνωστούς και φίλους, λίαν επιεικώς μπορώ να τα χαρακτηρίσω «σκυλάδικα».
Φίλες μου και φίλοι μου συμπατριώτες,
για να αιτιολογήσω τον χαρακτηρισμό, ιστορικά κατά σειρά συνοπτικά θα σας γνωρίσω τον δεκάλογο όπως αποκαλώ τις δέκα ποιο αξιόλογες αναφορές μου, από τις πλειάδες που υπάρχουν στο ενεργητικό, για το θέμα που μας απασχολεί σήμερα και ωφέλιμο θα ήταν για μένα, στο τέλος να μου πείτε μήπως σε λάθος στράτα βαδίζω.
ΠΡΩΤΟ:
Δειλά και φοβισμένα όπως προείπα, πρωτοξεκίνησα πριν 35 χρόνια περίπου όταν στην εφημερίδα Πανηπειρωτική είχα δημοσιεύσει το πρώτο μου κείμενο με τίτλο Σταυροδρόμι και παράδοση που απροκάλυπτα στηλίτευα τους πρωταίτιους της εποχής εκείνης, που άρχισαν να δολοφονούν την εθνική μας μουσική με τα τραγούδια, όπως την αποκαλούσε ο μεγάλος μας Σίμωνας Καράς την παραδοσιακή δημοτική μουσική και τα τραγούδια, όπου από τότε και τα πανηγύρια άρχισαν κι εκείνα να χάνουν το χρώμα τους, το οποίο συμπεριλαμβάνετε ως διήγημα στο βιβλίο στα «Σύννεφα του Πολυδρόσου».
ΔΕΥΤΕΡΟ:
Στο 4ο Παγκόσμιο Πανηπειρώτικο Συνέδριο αναφέρθηκα για την κατάντια τους και εν γένει της παράδοσης.
ΤΡΙΤΟ:
Σαν έφορος Πολιτισμού της Π.Σ.Ε εισηγήθηκα προτάσεις και μέτρα για το πολιτισμό, την παράδοσή μας που αναφερόταν και για τα πανηγύρια και καταχωνιάστηκε.
Την επανέφερα τον άλλο χρόνο βελτιωμένη και δεν ήρθε ούτε κι εκείνη τη φορά για συζήτηση στο προεδρείο, όπως και η προηγούμενη. Που σαν αποτέλεσμα ήταν, από ευθιξία να παραιτηθώ από έφορος πολιτισμού.
Όπου την άλλη χρονιά η Π.Σ.Ε για την δράση και την προσφορά μου στον πολιτισμό με βράβευσε στην πίτα του Ηπειρώτη.
ΤΕΤΑΡΤΟ:
Αφού πρώτα παρακολούθησα μερικά παγκόσμια συνέδρια έρευνας παραδοσιακού χορού για να μπω στο πνεύμα και μετά παρουσίασα 7 χορούς από την περιοχή της Μουργκάνας που είχα καταγράψει όπως χορευόταν στα πανηγύρια, με το θεατρικό και το χορευτικό τμήμα της Ομοσπονδίας Μουργκάνας στο 18ο Παγκόσμιο Συνέδριο Έρευνας παραδοσιακού χορού στο Άργος που έκλεψε την παράσταση.
ΠΕΜΠΤΟ:
Δημοσίευσα στο περιοδικό Ήπειρος Άπειρος Χώρα μαρτυρία καλοκαιρινής εκδήλωσης Ηπειρώτικου Συλλόγου όπου έκανα εκτενή αναφορά για το κατάντημα των εκδηλώσεων, με τίτλο «Παράδοση άνευ όρων»
το οποίο συμπεριλαμβάνετε ως διήγημα στο βιβλίο μου «Αγριοτριαντάφυλλα, Το ημερολόγιο ενός ασθενή».
ΕΚΤΟ:
Με αφορμή το κατάντημα εκδήλωσης Ηπειρώτικου Συλλόγου που ήμουν προσκεκλημένος δίχως να τον κατονομάσω, έγραψα το κείμενο «Θσπρωτονύφη-Κρητικογαμπρός» το οποίο αναφέρετε λεπτομερώς στον ξεπεσμό, στο συνονθύλευμα των περισσότερων εκδηλώσεων και το δημοσίευσα στο περιοδικό Ήπειρός Άπειρος Χώρα και το οποίο το συμπεριέλαβα στο βιβλίο μου «Κυανός Σταυρός, ο Κοιμώμενος γίγας του Χαλεπά».
ΕΒΔΟΜΟ:
Στο 7ο Παγκόσμιο Πανηπειρώτικο Συνέδριο στα Γιάννινα αναφέρθηκα αποκλειστικά στα Ηπειρώτικα πανηγύρια όπου τα χαρακτήρισα καθαρώς «σκυλάδικα». Και ήταν το μοναδικό κείμενο που για την καυστικότητα δεν συμπεριλήφθηκε στον τόμο που έκδωσε η Π.Σ.Ε. Το ενδιαφέρον όμως που προκάλεσε στους συνέδρους, είχε το αποτέλεσμα να με καλέσουν στη Στουτγκάρδη οι εκεί έλληνες και μίλησα για τον πολιτισμό.
Συγκεκριμένα αναφέρθηκα για την υποβάθμιση, την περιθωριοποίηση της Ελληνικής παράδοσης, τα αίτια που την προκάλεσαν και η θεραπεία της, όπου ο τότε Έλληνας πρόξενος, εμπορικός ακόλουθος, δεν ξέρω και τη διάβολο τίτλο είχε θίχτηκε, σαν λαγός εξαφανίστηκε, δίχως να χαιρετίσει ακόμα και τον πρόεδρο, διότι έθετα υπεύθυνους τους προϊστάμενούς του.
ΟΓΔΟΟ:
Βλέποντας γενικότερα την φθίνουσα κατάσταση του όλου θέματος Ελληνικοί παραδοσιακοί χοροί, μουσική και τραγούδια, από την αλλοτρίωση που υπέστη η μεγαλύτερη μερίδα των Ελλήνων, όπου σε μέγιστο βαθμό για να μην πούμε καθολικά έχει πληγεί η νεολαία μας, από την παγκοσμιοποίηση που απροκάλυπτα και ανεμπόδιστα με τις ευλογίες τους εκάστοτε κρατούντες τις πολιτείας, εισέβαλε στην πατρίδα μας το υποπροϊόν της, την ξενόφερτη υποκουλτούρα κι όπου κατάφερε το ξεχαρβάλωμα, μπάχαλο κατάντησε τα χρηστά ήθη και έθιμα μας. Η ποία ισοπέδωσε την Ελληνική κοινωνία προς ίδιον όφελος.
Και για να αντικρούσω την όλη κατάσταση, έγραψα και εξέδωσα σε φυλλάδιο το διήγημα ο Γίδαρης, στο οποίο παρουσιάζω τα στέρεα θεμέλια, τις βαθιές ρίζες, την δυναμική που έχει η παράδοσή μας κι ότι ήρθε αντιμέτωπη με τις πάσης φύσης είδος και μορφής χορούς απ’ όλες τις χώρες του κόσμου, που σμίγουν και αντιπαλεύει ο ένας τον άλλο, και τους κατατρόπωσε όλους μηδενός εξαιρουμένου.
Το οποίο το μοίρασα στους συνέδρους, Έλληνες και ξένους του 20ο Παγκόσμιου Συνέδριου έρευνας χορού που έγινε στην Αθήνα, επειδή και εκείνο έχει χάσει τις επιδιώξεις του, ξέφυγε του προσανατολισμού, διότι παγκόσμια βάλετε η παράδοση, και ο πρόεδρος της τότε οργάνωσης το χαρακτήρισε επικήδειο.
Εκείνο το περιβόητο διήγημα συμπεριλαμβάνετε στο βιβλίο μου Κυανός Σταυρός, ο Κοιμώμενος Γίγας του Χαλεπά κι επειδή το βιβλίο εξαντλήθηκε το εκτυπώνω μόνο του. Και ευχαριστώ θερμά τον συμπατριώτη Μανώλη Λαμπίρη, πρόεδρο του Συλλόγου Ηπειρωτών του Δήμου Λαυρεωτικής όπου με υπόδειξή του, για να προσδιορίζετε το αξιόλογο του κειμένου, προσφέρθηκε και ντυμένος παραδοσιακά φωτογραφήθηκε και κοσμεί το εξώφυλλο.
ΕΝΑΤΟ:
Χρογράφισα την ιστορία του χορού Σαμαντάκας και την παρουσίασα στο 21ο Παγκόσμιο Συνέδριο Έρευνας παραδοσιακού χορού, για να κάνω γνωστό όχι τόσο στους Έλληνες συνέδρους, διότι άλλος ολιγότερο κι άλλος περισσότερο γνωρίζει το θέμα, αλλά το έκανα για τους ξένους συνέδρους να ιδούνε και να μάθουν, ότι οι Ελληνικοί εθνικοί χοροί, η μουσική και τα τραγούδια δεν έγιναν έτσι απλά, γιατί κάποιος πεφωτισμένος νους τα εμπνεύστηκε και κάθισε και τα αποτύπωσε να καλοπιάσει την εξουσία, όπως γινόταν στις περισσότερες χώρες, τις ονομαζόμενες σήμερα πολιτισμένες, αλλά ότι οι παραδοσιακοί Ελληνικοί χοροί, η μουσική και τα τραγούδια που διασώθηκαν με τα πανηγύρια και τους γάμους, είναι η μαρτυρία των αγώνων του απλού, του αγνού και άγνωστου Έλληνα αγωνιστή.
Είναι η αγάπη, ο έρωτας, ο πόνος, ο πόθος, η καρτερία, ο θαυμασμός, ολάκερη η ζωή του απλού, αγνού και ανώνυμου Έλληνα, αποτυπωμένη από τους ανώνυμους απλούς λαϊκούς δημιουργούς.
Είναι η ταυτότητά μας, η ιδιομορφία που την χαρακτηρίζει εκλείπει από τους άλλους λαούς, δεν υπάρχει το όμοιό της σ’ ολόκληρο τον κόσμο!
ΔΕΚΑΤΟ:
Και κλείνω, με το τελευταίο διήγημα Νεράιδα Τζουμερκιώτισσα το οποίο είναι προς έκδοση και δημοσιεύετε σε συνέχειες στο περιοδικό των Ηπειρωτών, Ήπειρος Άπειρος Χώρα, όπως και τα προηγούμενα.
Στη Νεράιδα Τζουμερκιώτισσα δε μιλάω γενικά και αόριστα, διότι ήταν τόσο μεγάλη η αγανάκτηση μου, που με ανάγκασε και αναφέρω τα χωριά που αντίκρισα το εν λόγο θλιβερό θέαμα.
Φίλες και φίλοι, όπως ακούσατε ο παραδοσιακός χορός είναι συνυφασμένος με την παραδοσιακή μουσική και το τραγούδι. Αυτό λοιπόν το τρίδυμο αναδείχτηκε και διασώθηκε μέχρι και τις ημέρες μας, μέσα από τα πανηγύρια και τους γάμους. Γι’ αυτό πρέπει να μάθουν τα παιδιά μας, ότι οι Ελληνικοί εθνικοί χοροί, η μουσική και τα τραγούδια δεν έγιναν έτσι απλά, γιατί κάποιος πεφωτισμένος νους τα εμπνεύστηκε και κάθισε και τα αποτύπωσε να καλοπιάσει την εξουσία, όπως γινόταν στις περισσότερες χώρες, τις ονομαζόμενες σήμερα πολιτισμένες. Αλλά, ότι, οι παραδοσιακοί Ελληνικοί χοροί, η μουσική και τα τραγούδια που διασώθηκαν με τα πανηγύρια και τους γάμους, είναι η μαρτυρία των αγώνων του απλού, του αγνού και άγνωστου Έλληνα αγωνιστή.
Είναι η αγάπη, ο έρωτας, ο πόνος, ο πόθος, η καρτερία, ο θαυμασμός, ολάκερη η ζωή του απλού, αγνού και ανώνυμου Έλληνα, αποτυπωμένη από τους ανώνυμους απλούς λαϊκούς δημιουργούς.
Είναι η ταυτότητά μας και η ιδιομορφία που την χαρακτηρίζει είναι μοναδική, εκλείπει από τους άλλους λαούς, δεν υπάρχει το όμοιό της σ’ ολόκληρο τον κόσμο.
Όλα αυτά που έγραψα κατά καιρούς υπεύθυνοι για τη σημερινή κατάντια όχι μόνο των παραδοσιακών πανηγυριών, αλλά εν γένει της παράδοσής μας είναι οι κυβερνώντες, όπως προείπα που πολεμάνε με αθέμιτα μέσα, ότι το παραδοσιακό.
Όμως δεν πρέπει να παραβλέπομε, δεν είναι άμοιροι και οι περισσότεροι Πρόεδροι με τα Δ.Σ των διάφορων Ηπειρωτικών οργανώσεων και όχι μόνο, οι οποίοι εκτρέφουν τους φονιάδες, τους σκυλάδες, τους κανίβαλους της παραδοσιακής μας μουσικής, με τα τραγούδια!
Όπου με καμάρι μάλιστα όλοι αυτοί οι αυτοχριζόμενοι και λεγόμενοι πρωτοκλασάτοι μουσικοί, διαλαλούν δεξιά, αριστερά την αρπαχτή, την αλμυρή αμοιβή που τους καταβάλουν κι από πάνω τους χλευάζουν. Και οι δύσμοιροι πρόεδροι και σύμβουλοι που να το νιώσουν, τους τα ακουμπάνε και τους επαινούν κιόλας. Δε βλέπουν σε τι κατάντια έριξαν τα Ηπειρώτικα πανηγύρια και τις διάφορες εκδηλώσεις με περιεχόμενο την παράδοση.
Εδώ τώρα είναι το κομβικό σημείο, όπου αναγκαστικά το κύριο βάρος πέφτει στους ώμους της Π.Σ.Ε η οποία υποχρεούται και πρέπει να κόψει το γόρδιο δεσμό. Βρίσκεται στο σταυροδρόμι και αναμένομαι αν θα τον κόψει το γόρδιο δεσμό για να απελευθερωθεί από τα δεσμά της, για μπορέσει και στη συνέχεια να κόψει και τον ομφάλιο λώρο που συνδέει τους κανίβαλους, τους αρκουδιάριδες με τα ακατανόμαστα, τα σατανικά τους όργανα, με το συνονθύλευμα των εκκωφαντικών ήχων, της ηλεκτρικής κιθάρας, του αρμόνιου, της ντραμς, τα συνθεσάιζερς, το σκυλογαύγισμα, τα ουρλιαχτά των λύκων καθώς στριφογυρίζουν το μικρόφωνο στα στόματά τους.
Ορισμένες φορές απερίσκεπτα και ή ίδια η Π.Σ.Ε, δίχως αξιολόγηση τους θέτει υπό την αιγίδα της.
φίλες και φίλοι, ο χρόνος θα το δήξει αν πράγματι η Π.Σ.Ε έχει πάρει στα σοβαρά το θέμα παράδοση και θα ξεχωρίσει τα στέρφα από τα γαλάρια. Αν θα τους απομακρύνει, αν θα πετάξει έξω από τη στάνη της παράδοσης τους λύκους, τον κάθε κανίβαλο.
Το φοβάμαι το αν, διότι ήμουν νιός που άρχισα να ασχολούμαι με το σημερινό θέμα και τα χαρτιά που ανέσυρα από το χρονοντούλαπο της ιστορίας να τα συμβουλευτώ για να φρεσκάρω τη μνήμη μου, είδα ότι από την πολυκαιρία έχουν κιτρινίσει. Και σε όλους εμάς, όσοι είμαστε κάποιας ηλικίας και ασχολούμαστε με την παράδοση, τα μαλλιά μας και τα γένια όσοι έχομε άσπρισαν, τα λόγια όμως παρέμειναν ίδια, είναι νέα και επίκαιρα δεν άλλαξαν, όπως δεν αλλάζουν και την τακτική οι ιθύνοντες της Π.Σ.Ε.
Και σήμερα ακόμη που μιλάμε είναι εναγκαλισμένοι με όλους αυτούς που αμαυρώνουν την παράδοση, και μάλιστα στο Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας τους στήνουν και θρόνο για να δεσπόζουν, απόμακρα από τα παιδιά, τα εγγόνια μας.
Ξεχνάνε ότι οι μουσικοί καθότανε σταυροπόδι στη μέση του κύκλου και έπαιζαν, για να ξεκινάει ο ήχος από τη μάνα γη, από το χώμα που πατάμε, από τη σάρκα της και να σε ανεβάζει στον έβδομο ουρανό, στο άπειρο, όπως είχε και το προνόμιο στην αρχαιότητα να ονομάζεται και η πατρίδα μας!
Ενώ πάνω στο θρόνο που τους στίνουν, με τις αγριοφονάρες τους, τα ουρλιαχτά και τον βομβαρδισμό από τους ήχους των μουσικών οργάνων τους, καθηλώνουν τον καθένα μας, μας στέλνουν στην Αχερουσία λίμνη, διότι μόνο εκείνο γνωρίζουν, το θάνατο της παράδοσης.
Ελπίζω ότι με το σημερινό ξεκίνημα οι καλές τους μέχρι τώρα διαπιστώσεις θα μετουσιωθούν σε καλές προθέσεις και θα προβούν και στις αναγκαίες ενέργειες. Υπάρχουν σύμβουλοι
που απαρτίζουν τον τομέα πολιτισμού οι οποίοι γνωρίζουν το θέμα άριστα, καλλίτερα από όλους μας.
Γι’ ατό φίλες και φίλοι της Π.Σ.Ε αφουγκραστείτε, ακούστε, πράξτε, συγκρουστείτε μη χαϊδεύετε ώτα, μη γίνεστε, άθελά σας βέβαια, συνοδοιπόροι.
Η δύναμη κουρνιάζει στη θέληση, στον αγώνα είναι φωλιασμένη η νίκη και η λευτεριά θρονιάζει στο νου!
Οι της Π.Σ.Ε πράξτε, έχετε γνώση, ξεχωρίστε τα κλούβια αυγά!
Πολύ το φοβάμαι κι ας βγω ψεύτης, ότι δειλιάζετε να κάνετε το θαρραλέο βήμα, που δεν είναι τίποτα άλλο από το να στείλετε μια απλή επιστολή-εγκύκλιο σε όλα τα μέλη της Π.Σ.Ε Ομοσπονδίες, Συλλόγους, Αδελφότητες, Συνδέσμους και σε κάθε φορέα που έχει σχέση με τον πολιτισμό, καθώς επίσης βγάλτε δελτίο τύπου που θα αναφέρει κι αυτό, όπως και η εγκύκλιος ότι, από εδώ και στο εξής κανείς πια να μην δέχεται οργανοπαίκτες, κανέναν καλλιτέχνη με αρμόνιο, ηλεκτρική κιθάρα, ντραμς, τα συνθεσάιζερς.
Όχι μόνο για την συγκεκριμένη εκδήλωση, αλλά ακόμα κι όταν τα χρησιμοποιούν και στα μαγαζιά τους ή και σε κάποια άλλη εκδήλωση να μην τους δέχονται. Να τεθεί ημερομηνία λήξης στη σκύλευση της παραδοσιακής μουσικής και ημερομηνία αρχής της γνήσιας.
Και το καλό παράδειγμα, αγαπητές φίλες και φίλοι του Δ.Σ ποιος άλλος φορέας είναι που θα έχει απήχηση πέραν της Π.Σ.Ε;
ΜΟΝΟ Η Π.Σ.Ε!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου