Βοϊδομάτης ποταμός, στο Ζαγόρι, ο καθαρότερος στην Ευρώπη. Απολαύστε τα video

Απολαύστε τα video

Ο Βοϊδομάτης (ποτάμι του Βίκου) είναι ποταμός του νομού Ιωαννίνων, παραπόταμος του Αώου. Οι κύριες πηγές του βρίσκονται κάτω από το χωριό Βίκος. Στην διαδρομή του δέχεται και άλλα υδάτινα ρεύματα που σχηματίζονται στις πλαγιές της Τύμφης ή προέρχονται από το Φαράγγι του Βίκου και τελικά συμβάλει στον Αώο κοντά στην Κόνιτσα. Ο ποταμός έχει συνολικό μήκος 15 χιλιόμετρα. Η ονομασία του Βοϊδομάτη προέρχεται από το σλάβικο Μπόντε - Ματ, που σημαίνει καλό νερό.

Ο Βοϊδόμάτης χαρακτηρίζεται ως ένας από τους καθαρότερους ποταμούς της Ευρώπης, καθώς δεν αντιμετωπίζει προβλήματα ρύπανσης. Διασχίζει μία από τις ομορφότερες ορεινές τοποθεσίες της Ελλάδας, η οποία έχει χαρακτηριστεί εθνικός δρυμός από το 1973, καθώς και το φαράγγι του Βίκου που αποτελεί μνημείο φυσικής ομορφιάς. Κατά μήκος του Βοϊδομάτη συναντώνται ορισμένα από τα ομορφότερα μονότοξα, ηπειρώτικα γεφύρια. Το πιο διάσημο είναι το γεφύρι της Κλειδωνιάς (ή Κλειδωνιάβιστας), που βρίσκεται στην έξοδο της χαράδρας του Βίκου^[1]. Ο Βοϊδομάτης είναι κατάλληλος ποταμός για διάφορα αθλήματα ποταμού, όπως καγιάκ και ράφτινγκ.

Στην αγκαλιά του Βοϊδομάτη

Ας ξαναγυρίσουμε στην εποχή που ήσασταν παιδιά. Χώμα, δέντρα, πρασινάδα, πέτρες και νερό... αν σας τα έδιναν αυτά, σας είχαν παραδώσει στα χέρια τον παράδεισο και το παιχνίδι άρχιζε. Και τώρα τα ίδια ισχύουν.

Ενας ποταμός με περίεργο όνομα που μάλλον ετυμολογικά δεν έχει καμία σχέση με το μάτι του βοδιού, αλλά με τη σλάβικη ρίζα της λέξης νερό. Τα νερά του λένε πως είναι από τα πιο καθαρά της Ευρώπης και λάθος δεν κάνουν. Τα πλατάνια που ακουμπούν στις όχθες του δημιουργούν απίθανους σχηματισμούς με τους κορμούς και τα κλαδιά τους κι εσύ τα βλέπεις σαν έργα τέχνης. 

Η ροή του είναι τόσο ομαλή που αρκεί να τον παρατηρείς και να τον ακούς για να περάσεις σύντομα σε κατάσταση ονειροπόλησης. Παιδιά απ όλο τον κόσμο κάθονται δίπλα του για να πάρουν ένα από τα πιο σημαντικά μαθήματα της ζωής τους. Αυτό της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης.

Σημείο αναφοράς της είναι το τσιμεντένιο γεφύρι πάνω από τον Βoϊδομάτη, στον δρόμο που ενώνει την Αρίστη με το Πάπιγκο. Είναι ένα σημείο που πολλοί σταματούν για να θαυμάσουν το τοπίο, να βγάλουν φωτογραφίες και να χαρούν την ήρεμη ροή του ποταμού. Ερχόμενοι από Αρίστη, και λίγο πριν φτάσετε στη γέφυρα, μια κόκκινη ταμπέλα δείχνει στα αριστερά σας την κατεύθυνση για το μοναστήρι της Παναγίας της Σπηλιώτισσας... Μην την αγνοήσετε γιατί θα χάσετε πολλά. 

Το εύκολο περπάτημα στην όχθη του Βοϊδομάτη δεν ξεκινάει από το μοναστήρι της Σπηλιώτισσας. Χρειάζεται να περάσετε τη γέφυρα και να φτάσετε στην πρώτη ανηφορική φουρκέτα του ασφαλτόδρομου προς Πάπιγκο. 

Το ομορφότερο μονοπάτι της Ελλάδας

Στο αριστερό σας χέρι θα δείτε το μονοπάτι. Ακολουθήστε το χωρίς αναστολές. Η συνολική απόσταση μέχρι το γεφύρι της Κλειδωνιάς (Κλειδωνιάβιστας) δεν είναι παραπάνω από 4,5 χιλιόμετρα και θα τα καλύψετε το πολύ σε 1,5-2 ώρες χαλαρά. Για όσους αναρωτιούνται τι έχουν να κερδίσουν από αυτή την «κουραστική» δραστηριότητα, η απάντηση είναι απλή: Το ότι θα περπατήσετε δίπλα στον Βοϊδομάτη είναι αρκετό. Κανείς σας δεν φαντάζεται την ομορφιά της διαδρομής. 

Δεν είναι το ίδιο επιβλητικό με το φαράγγι του Βίκου, αλλά ο Βοϊδομάτης προσφέρει αυτή τη σπάνια ηρεμία και έχει ξεχωριστή αισθητική ταυτότητα. 

Στη μέση περίπου της διαδρομής σάς περιμένει μια μικρή έκπληξη κάνοντας μια μικρή παράκαμψη προς τα δεξιά. Μιλάμε για το μοναστήρι των Αγίων Αναργύρων Κλειδονιάβιστας. Η τοποθεσία μπορεί να χαρακτηριστεί σαν επίγειος παράδεισος με κάθετα βράχια, πολλές σπηλιές (που κάποτε ήταν ασκηταριά), ψηλά πλατάνια και άφθονα κρυστάλλινα νερά. 

Επίσης θα πρέπει να γνωρίζετε πως τούτα τα ερείπια των Αγίων Αναργύρων είναι προσβάσιμα μόνο μέσω της διαδρομής που ακολουθείτε! Ανάμεσα από τα ερείπια των κελιών όρθια παραμένει η εκκλησία (το καθολικό της τότε μονής) ένας μικρός σταυρεπίστεγος ναός, σχεδόν τετράγωνος με τρούλο που αφήνει ελάχιστο φως να περάσει μέσα, από τέσσερα μικρά παράθυρα που μοιάζουν με πολεμίστρες. 

Οι Αγιοι Ανάργυροι, σύμφωνα με τις επιγραφές, χτίστηκαν στα 1658 και ιστορήθηκαν (δηλαδή ολοκληρώθηκαν οι τοιχογραφίες) στα 1666.

Πέτρινο αριστούργημα

Συνεχίζοντας την παρόχθια διαδρομή, ο Βοϊδομάτης γίνεται ακόμα πιο αποκαλυπτικός και η ψυχή παίρνει αχόρταγα μεγάλες ανάσες. Λίγο πριν ο ποταμός ξεχυθεί στην κοιλάδα της Κόνιτσας για να συναντήσει τον Αώο στεφανώνεται μοναδικά από το περίφημο γεφύρι της Κλειδωνιάβιστας. Είναι τόσο αρμονικά ενταγμένο στο τοπίο το πέτρινο αυτό αριστούργημα που από μακριά δεν το ξεχωρίζεις. Ανάμεσα στην άγρια ομορφιά του φαραγγιού του Βοϊδομάτη και την απλωσιά της πεδιάδας, το μονότοξο γεφύρι μοιάζει με αόρατο δαχτυλίδι- κόσμημα του ποταμού.

Στο μοναστήρι της Σπηλιώτισσας

Μόνο 10 λεπτά περπάτημα χρειάζονται για να πλησιάσετε τον ψηλό περίβολο του μοναστηριού και τη βυσσινί ταμπέλα θα τη δείτε πριν περάσετε το τσιμεντένιο γεφύρι του Βοϊδομάτη κάτω από την Αρίστη. Διασχίστε το χρυσό χαλί από τα πεσμένα φύλλα και σε λίγο θα την αντικρίσετε μπροστά σας. Σύμφωνα με τα γραπτά που μας άφησε ο Ιωάννης Λαμπρίδης, η Μονή Σπηλιώτισσας Αρτσίστας (έτσι παλιότερα ονομαζόταν η Αρίστη) ιδρύθηκε στα 1597 και ανακαινίστηκε στα 1634. Την τοποθεσία όπου χτίστηκε το μοναστήρι οι ντόπιοι λένε πως τη διάλεξε η ίδια η Παναγία. 

Η περιουσία του μοναστηριού στα μέσα του 17ου αιώνα ήταν τεράστια και όταν οι επιδρομές των τουρκαλβανών ερήμωσαν την περιοχή, το μοναστήρι αγόρασε τις περιουσίες των κατοίκων από τους άρπαγες και προσφέροντας δουλειά σε όσους ήθελαν να καλλιεργήσουν τα κτήματα, κατάφερε να ξαναζωντανέψουν τα κατεστραμμένα χωριά Μεσοβούνι και Αγιος Μηνάς. Δυστυχώς, στα τέλη του 18ου αιώνα η Μονή Αρτσίστας οδηγήθηκε σε οικονομικό αδιέξοδο, έχασε τα κτήματά της, ενώ μια φωτιά στους ξενώνες και ένας σεισμός στις 18/6/1897 συμπλήρωσαν την καταστροφή και οδήγησαν στην οριστική διάλυσή της. 

Σήμερα σχετικά φροντισμένο και ανακαινισμένο (αλλά έρημο - χωρίς μοναστική κοινότητα) το μοναστήρι στέκεται κολλημένο στον ψηλό βράχο της όχθης του Βοϊδομάτη και από το κωδωνοστάσι-παρατηρητήριο (ακολουθώντας το ευδιάκριτο μικρό μονοπάτι) η θέα είναι εξαιρετική. Το καθολικό είναι σχεδόν πάντα κλειστό για τους επισκέπτες και ο πλούτος των τοιχογραφιών κλειδωμένος.

Πολλά ποτάμια και φαράγγια

Πολλοί μπερδεύονται ανάμεσα στον Βοϊδομάτη, τον Βίκο και το ομώνυμο φαράγγι-εθνικό δρυμό. Τα πράγματα όμως είναι απλά. Κάτω από το χωριό Βίκος (στη δυτική πλευρά του Ζαγοριού) τελειώνει το περίφημο φαράγγι και εκεί δίπλα στο εκκλησάκι της Παναγίας βρίσκονται και οι πηγές του Βοϊδομάτη. 

Ο πλούσιος σε πηγές ποταμός αφήνει πίσω του το χωριό Βίκος, χώνεται ανάμεσα στα κατάφυτα κράσπεδα της χαραγματιάς μέχρι να συναντήσει το παλιό μονοπάτι και νυν ασφαλτόδρομο που ενώνει την Αρίστη με το Πάπιγκο. 

Χαιρετά το καταπληκτικό (αλλά έρημο πλέον) μοναστήρι της Παναγιάς της Σπηλιώτισσας και συνεχίζει σε μια απίθανη διαδρομή (αυτήν που προτείνουμε), περνώντας πρώτα κάτω από την εκκλησία των Αγίων Αναργύρων και έπειτα από το διάσημο πέτρινο μονότοξο γεφύρι της Κλειδωνιάς. 

Εκεί παίρνει ανάσα από τη στενωσιά και ξεχύνεται ξαλαφρωμένος στην κοιλάδα της Κόνιτσας. 

Είναι γραφτό του Βοϊδομάτη να συναντήσει τον «μεγάλο» Αώο στην κοιλάδα, να χάσει το όνομά του και να οδηγηθεί στα ελληνοαλβανικά σύνορα... για να ξενιτευτούν και οι δυο τους τελικά παίρνοντας μαζί και τον Σαραντάπορο.

Ο Αώος από την άλλη έχει τις δικές του ομορφιές. Ξεκινάει από την λίμνη των τεχνητών πηγών του για να συνεχίσει την πορεία του προς Βωβούσα, να περάσει κάτω από τα χωριά Δίστρατο, Πάδες, Παλιοσέλι και να χωθεί στη στενωσιά του φαραγγιού του κάτω από τη Μονή Στομίου. 

Αψίδα εξόδου του Αώου στην κοιλάδα της Κόνιτσας είναι το ομώνυμο, μονότοξο, πέτρινο γεφύρι. Και αναφέρομαι στο περίφημο γεφύρι της Κόνιτσας. Ολα τα παραπάνω είναι πολύ σημαντικά για τον προσανατολισμό σας στην περιοχή. 

Οι επιλογές είναι πολλές και όλες τους πολύ ενδιαφέρουσες. Διαλέξτε ανάμεσα στην Κόνιτσα, την Κλειδωνιά, την Αρίστη, στο Μικρό και Μεγάλο Πάπιγκο. 

Μαθήματα

Οσοι δάσκαλοι-καθηγητές, αλλά και γονείς θα ήθελαν να μάθουν τα παιδιά τους να αγκαλιάζουν τη φύση με σεβασμό, γνώση και αγάπη προτείνουμε ανεπιφύλακτα την επικοινωνία με το Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Κόνιτσας που πραγματοποιεί μονοήμερα, τριήμερα και τετραήμερα εκπαιδευτικά προγράμματα στον εθνικό δρυμό (τηλ.: 26550 23825).

Ράφτινγκ

Εκτός από το μονοπάτι, τη ροή του Βοϊδομάτη θα ακολουθήσετε κάνοντας και rafting, μόνο που αυτή τη φορά θα είστε μέσα στο ποτάμι και θα κάνετε κουπί. Τα 6 χιλιόμετρα της διαδρομής θα τα καλύψετε σε 1,5 ώρα, οι οδηγοί ποταμού θα σας βγάλουν στην όχθη για να δείτε τους Αγ. Αναργύρους, θα περάσετε κάτω από το πέτρινο γεφύρι της Κλειδωνιάς και στο τέλος θα βουτήξετε στον μίνι τεχνητό καταρράκτη φωνάζοντας! 

Είναι εξίσου ασφαλές και η δραστηριότητα αυτή (όπως και η ιππασία με αλογάκια της Πίνδου) είναι ιδανική για αρχάριους.

Η Φύλαξη

Από την εποχή που αυτή η περιοχή εντάχθηκε στον Εθνικό Δρυμό (1973), η βόσκηση, το ψάρεμα, το κυνήγι, η κατασκήνωση, αλλά και ρίψη απορριμμάτων απαγορεύονται και τιμωρούνται. Βέβαια, όπως θα δείτε και εσείς, η φύλαξη δεν είναι η πρέπουσα και η προστασία του σπάνιου αυτού τόπου επαφίεται σε εμάς τους ίδιους περισσότερο.

Πως θα πάτε

Για να κάνετε το περπάτημα στον Βοϊδομάτη θα πρέπει να έχετε φτάσει στην Ηπειρο και ως βάση σας μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τα Γιάννινα, την Κόνιτσα, αλλά και τα χωριά στο Δυτικό Ζαγόρι που διαθέτουν πάρα πολλά καταλύματα. Για να φτάσετε από την Αθήνα στα Ζαγοροχώρια υπολογίστε τουλάχιστον 470 Km. Η Κλειδωνιά βρίσκεται επάνω στον οδικό άξονα Ιωαννίνων-Κόνιτσας και στη νέα γέφυρα του Βοϊδομάτη θα στρίψετε δεξιά για να βρείτε το παλιό γεφύρι.

Χρήσιμα τηλέφωνα

Κοινότητα Πάπιγκου: 26530 41931

Αστυνομικός Σταθμός Αρίστης: 26530 41294

Ιατρείο Αρίστης: 26530 41180

Δήμος Κόνιτσας: 26550 22233

Κέντρο Υγείας Κόνιτσας: 26550 23111/22222

Διαμονή

Μεγάλο Πάπιγκο 

«Τα σπίτια του Σαξώνη»: (26530 41615). Σταθερή αξία στο χωριό. Τα 8 δωμάτια μοιράζονται σε δύο πέτρινα σπίτια.

«Ξενοδοχείο Αριστον» :(26530 42155). Διαθέτει 15 δίκλινα δωμάτια και μία σουίτα.

Μικρό Πάπιγκο 

«1700» :(26530 41179). Τρεις σουίτες και έντεκα δωμάτια, τα περισσότερα με τζάκι. Στον ξενώνα υπάρχει καθιστικό, εστιατόριο και επίσης λειτουργεί spa. Στην κορυφή του χωριού με πολύ καλή θέα.

«Αντάλκη»: (26530 41441). Ξενώνας φτιαγμένος με πολύ μεράκι. Πολλοί επισκέπτονται τα βράδια το μικρό καλό μπαρ.

Αρίστη

«Αρχοντικό της Αρίστης» : (26530 42210). Σε πετρόχτιστο αναπαλαιωμένο κτίσμα του 1800 και περιποιημένα «κουκλίστικα» δωμάτια. 

«Gamila Rocks»: (26530 41070). Μόλις άνοιξε και είναι δίπλα στον κεντρικό δρόμο. Δώδεκα λειτουργικά δωμάτια με αισθητική άποψη φτιαγμένα από ξύλο και πέτρα. 

«Εν Αρίστη»: (26530 42103). Είναι σχεδόν έτοιμο και αναμένεται να ανοίξει σύντομα. Επτά αυτόνομες κατοικίες, όλες με τζάκι, κουζίνα και υδρομασάζ.

Κόνιτσα

«Villa Rustica»: (26550 24910). Η πολυτελής αγρέπαυλις της Κόνιτσας. Με 8 ξύλινες σουίτες των 45 και των 65 τ.μ., μονόχωρες και δίχωρες, με εκλεπτυσμένο γούστο. Ο ξενώνας βρίσκεται μέσα σε ένα κατάφυτο αγρόκτημα 30 στρεμμάτων, με αμυγδαλιές, αμπέλια, ελιές και οπωροφόρα δέντρα.

«Κonitsa mountain hotel»: (26550 29390). Δεκαπέντε δωμάτια, τα 6 με τζάκι, 2 σουίτες, υδρομασάζ, σάουνα, γυμναστήριο, πρωινό, καθιστικό με τζάκι .

«Το Γεφύρι» :(26550 23780) Μεγάλο ατού η τοποθεσία. Χτισμένο δίπλα στο τοξωτό πέτρινο γεφύρι της Κόνιτσας και πρόσφατα ανακαινισμένο.

«Στόμιο»: (26550 23777).Τέσσερα δίχωρα διαμερίσματα και ένα μονόχωρο, αίθουσα πρωινού, καθιστικό με τζάκι. 

«Αρτεμις»: (6977668390). Απλά και λειτουργικά ενοικιαζόμενα δωμάτια για όσους η τιμή παίζει τον κυρίαρχο ρόλο στη διαμονή.φαγητο

Φαγητό

Μικρό Πάπιγκο

«Δίας» : (26530 41257). Εξαιρετικές πίτες και ασυναγώνιστη κρεατόσουπα, καλό τσίπουρο, ωραία σουτζουκάκια και ο κατάλογος συνεχίζεται... 

Μεγάλο Πάπιγκο

«Ταβέρνα Τσουμάνη»: (26530 42108). Στον δρόμο προς το Μικρό Πάπιγκο, θα απολαύσετε ντόπια κρέατα, νόστιμες πίτες και σούπες.

«Ταβέρνα Ιωαννίδη» : (26530 41124). Σας καλωσορίζει στην είσοδο του χωριού. 

Εδώ θα χορτάσετε με μαγειρευτά και κρέατα στη σχάρα, πολύ καλή χορτόπιτα και κολοκυθόπιτα. 

Στο γεφύρι Κλειδωνιάς

«Βοϊδομάτης» : ( 26550 22925). Είναι από τις ταβέρνες που θα χαρακτηρίζαμε τουριστικές και κερδίζει τις εντυπώσεις λόγω της προνομιακής θέσης δίπλα στο ποτάμι.

Βοϊδομάτης, ο καθαρότερος ποταμός της Ελλάδας

Είναι ο καθαρότερος ποταμός της Ελλάδας και ένας από τους καθαρότερους της Ευρώπης. Επίσης διεκδικεί την πρωτιά του πιο κρύου ποταμού στην Ελλάδα με τη θερμοκρασία των νερών του να μην υπερβαίνει τους 10^οC καθ' όλη την διάρκεια του χρόνου. Διασχίζει το φαράγγι του Βίκου που αποτελεί μνημείο φυσικής ομορφιάς καθώς και μία από τις ομορφότερες ορεινές τοποθεσίες της Ελλάδας, η οποία έχει χαρακτηριστεί εθνικός δρυμός από το 1973. Ο λόγος για τον Βοϊδομάτη, παραπόταμο του Αώου μήκους 15 χιλιομέτρων που πηγάζει κοντά στο χωριό Βίκος του νομού Ιωαννίνων. Κατά τη διαδρομή του δέχεται και άλλα υδάτινα ρεύματα από τις πλαγιές της Τύμφης, συμβάλλοντας στον Αώο κοντά στην Κόνιτσα.

www.romiazirou.blogspot.gr