Σαν σήμερα 11 Σεπτεμβρίου 1973, καταλύεται η δημοκρατία στη Χιλή και δολοφονείται ο εκλεγμένος Πρόεδρος Αλλιέντε, από την αμερικανοκίνητη στρατιωτική χούντατου Πινοσέτ.

«Δεν ισχυρίζομαι οτι νικήσαμε ολοκληρωτικά το μαρξισμό. Ο μαρξισμός είναι σαν. ένα. ένα. Φάντασμα. Είναι δύσκολο να τον δέσεις. Ή μάλλον καλύτερα είναι αδύνατο να τον δέσεις.»

Αουγούστο Πινοτσέτ (συνέντευξη στους γερμανούς δημοσιογράφους Χεϊνόφσκι-Σόϊμαν - καλοκαίρι 1974)

11 Σεπτέμβρη 1973

Ο Σαλβαδόρ Αλιέντε (Salvador Allende Gossens, 1908-1973 ήταν πολιτικός και πρώτος μαρξιστής Πρόεδρος της Χιλής.

Γεννήθηκε στο Βαλπαραΐσο το 1908 και σκοτώθηκε στο Σαντιάγο το 1973. Καταγόταν από μεγαλοαστική τάξη και σπούδασε ιατρική στο Πανεπιστήμιο του Σαντιάγο. Ασχολήθηκε έντονα με την πολιτική αναπτύσσοντας μαρξιστική δράση. Το 1933 συνέβαλε στην ίδρυση του σοσιαλιστικού κόμματος της Χιλής. Το 1937 συμμετείχε στη κυβέρνηση του Πέδρο Αγίρε Σέντρα όπου και ανέλαβε για τέσσερα χρόνια υπουργός Υγιεινής. Το 1945 εκλέχθηκε για πρώτη φορά μέλος της Γερουσίας.

Εκλέχθηκε πρόεδρος της Χιλής το 1970 ως επικεφαλής της Λαϊκής Ενότητας (συνασπισμού πολιτικών δυνάμεων: Κομμουνιστικό Κόμμα Χιλής, Σοσιαλιστικό Κόμμα, Ριζοσπαστικό Κόμμα, Κίνηση της Ενωμένης Λαϊκής δράσης (MAPU), Ανεξάρτητη ΛαΪκή Δράση (ΑΡΙ), Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα). Στην ομιλία του μετά την νίκη της ΛΕ, ο Αλιέντε είπε: «Αξιώνουμε να δημιουργήσουμε έναν διαφορετικό κόσμο, να αποδείξουμε ότι μπορούν να γίνουν βαθιές αλλαγές που αποτελούν επανάσταση. Πρέπει να δημιουργήσουμε μια κυβέρνηση δημοκρατική, εθνική, επαναστατική και λαϊκή που θα οδηγήσει στον σοσιαλισμό». Αμέσως μετά την ορκωμοσία του, στις 3 Νοεμβρίουτου 1970, άρχισε να εφαρμόζει ένα ευρύτατο πρόγραμμα σοσιαλιστικών μεταρρυθμίσεων κρατικοποιώντας μεγάλες εκτάσεις γης, τον ορυκτό πλούτο της χώρας και τις τράπεζες.

Το πρόγραμμα της Λαϊκής Ενότητας περιλάμβανε αναβάθμιση των συμφερόντων των εργατών, εφαρμογή της αγροτικής μεταρρύθμισης, αναδιοργάνωση της εθνικής οικονομίας σε δημόσιο, μικτό και ιδιωτικό τομέα, εξωτερική πολιτική διεθνούς αλληλεγγύης και εθνικής ανεξαρτησίας, καθώς και νέα θεσμική οργάνωση (ως λαϊκό κράτος) με την ίδρυση ενός ενιαίου σώματος αντιπροσώπων. Το πρόγραμμα της Λαϊκής Ένωσης πρόβλεπε επίσης την εθνικοποίηση των κύριων ορυχείων χαλκού της Χιλής που άνηκαν σε ξένα συμφέροντα (κυρίως των ΗΠΑ). Ορισμένες χαρακτηριστικές μεταρρυθμίσεις κατά το πρώτο διάστημα της προεδρίας του Αλιέντε περιλάμβαναν την ανακατανομή εκατομμυρίων στρεμμάτων γης σε ακτήμονες ως μέρος της αγροτικής μεταρρύθμισης, αύξηση μισθών στις ένοπλες δυνάμεις, και παροχή δωρεάν γάλατος στα παιδιά. Επίσης, ιδρύθηκαν ο Αναπτυξιακός Συνεταιρισμός Ιθαγενών Πληθυσμών και το Ινστιτούτο Εκπαίδευσης των Μαπούτσε, για να καλύψουν τις ανάγκες των αυτοχθόνων κατοίκων της Χιλής.

Παράλληλα η Κυβέρνηση Αλιέντε εφάρμοσε νέα εξωτερική πολιτική ξεκινώντας τη συνεργασία πρώτα με τη Κίνα και στη συνέχεια με την Κούβα. Η πολιτική του αυτή έφερε σε αντιπαράθεση τα συμφέροντα των ΗΠΑ με συνέπεια οι σχέσεις των δύο χωρών να ψυχραθούν. Ο τότε Πρόεδρος των ΗΠΑ Νίξον είπε χαρακτηριστικά : Τώρα με τον Κάστρο στην Κούβα και τον Αλιέντε στη Χιλή έχουμε στην Λατινική Αμερική ένα κόκκινο σάντουιτς και μοιραία όλη θα γίνει κόκκινη». Δύο χρόνια από την εκλογή του, άρχισε να καλπάζει ο πληθωρισμός και να πλήττεται η μεσαία τάξη.

Επειδή ο Αλιέντε είχε στο πρόγραμμα του να κρατικοποιήσει τα μεταλλεία χαλκού (τα οποία ανήκαν σε Αμερικάνους ιδιώτες) έπρεπε να ανατραπεί. Έτσι, ο Νίξον αποφασίζει να ανατρέψει τον Αλιέντε. Το έργο ανατίθεται στην C.I.A και οργανωτής του πραξικοπήματος επιλέγεται ο Χένρι Κίσινγκερ. Οι μυστικές υπηρεσίες των Η.Π.Α προσπαθούν να δωροδοκήσουν τον στρατό της Χιλής αλλά ο αρχηγός των ενόπλων δυνάμεων, Ρενέ Σνάιντερ ήταν πιστός στο σύνταγμα και η πρώτη απόπειρα πραξικοπήματος απέτυχε. Ο Σνάιντερ βρέθηκε δολοφονημένος λίγες μέρες μετά.

Έπειτα από αυτό, ο Λευκός Οίκος διέταξε τον οικονομικό στραγγαλισμό της χώρας. Η δεύτερη απόπειρα δωροδοκίας στέφθηκε με επιτυχία. Οι φορτηγατζήδες που μετέφεραν τα τρόφιμα σταμάτησαν να κάνουν την δουλειά τους και αυτό για μία χώρα με τη γεωμορφολογία της Χιλής -ισοδυναμεί με καταδίκη σε θάνατο. Το κόστος αυτής της απεργίας ήταν 200 εκατομμύρια δολάρια για το κράτος της Χιλής, ενώ η C.I.A ξόδεψε τα διπλάσια για να εξαγοράσει το συνδικάτο μεταφορών. Παρ' όλα τα δεινά που περνούσε η χώρα, η δημοτικότητα του Αλιέντε συνεχώς αυξανόταν. Στη συνέχεια, οι Αμερικανοί οργάνωσαν το σχέδιο Ζ. Τον Ιούνιο του 1973 οργανώνεται ένα δεύτερο πραξικόπημα που κατεστάλη από τη νόμιμη ηγεσία του στρατού και τον στρατηγό Πρατς. Μετά την καταστολή, ο στρατηγός Πράτς συμβούλεψε τον Αλιέντε να δώσει όπλα στον λαό ανοίγοντας τα οπλοστάσια. Ο Αλιέντε όμως όντας πιστός στις αξίες του, αρνήθηκε.

Μετά από αυτά τα γεγονότα ο Αλιέντε αποφασίζει να αλλάξει την ηγεσία του στρατού και στην θέση του Πράτς τοποθετεί τον Αουγούστο Πινοτσέτ. Την Τρίτη, 11 Σεπτεμβρίου 1973 γίνεται συγχρονισμένη επίθεση από ξηρά και αέρα στο προεδρικό μέγαρο. Η δημοκρατία καταλύεται και στην εξουσία ανεβαίνει ο Πινοτσέτ. Ο Αλιέντε ΔΟΛΟΦΟΝΕΙΤΑΙ κατά την είσοδο των στρατιωτών στο προεδρικό μέγαρο.

«.Η Χιλή, η Λατινική Αμερική, ο κόσμος των καταπιεσμένων και ξεπουλημένων, πήρε το δρόμο για μία καλύτερη ζωή. Δεν έχουν σημασία οι δυσκολίες και οι παροδικές ήττες του. Η πορεία του θα συνεχιστεί μπροστά, γιατί είναι η πορεία της Ιστορίας.»

8.7.1973

Λουίς Κορμπαλάν. Γ.Γ. του ΚΚ Χιλής

Σατράπες - Πάμπλο Νερούδα

Νίξον, Φρέϋ και Πινοτσέτ

ως τώρα, ως τούτο τον πικρό

μήνα Σεπτέμβρη του 1973,

με τον Μπορνταμπέρι, τον Γκαρατσάτσου και τον Μπαντζέρ,

ύαινες αχόρταγες, τρωκτικά,

σιγοτρώνε τα λάβαρα,

τα καταχτημένα με τόσο αίμα, με τόση φωτιά,

στα τσιφλίκια ποδοπατημένα,

διαβολικοί δραγουμιστές,

σατράπες, μύριες φορές πουλημένοι,

ξεπουλητάδες βαλτοί

από τους λύκους της Νέας Υόρκης.

πεινασμένες για δολλάρια μηχανές,

σημαδεμένοι από τα θύματα

των λαών που θυσιάσατε,

εκπορνευμένοι μικροπωλητές

ψωμιού και αέρα αμερικάνικου,

εγκληματικοί βούρκοι, συμμορίες

από μαστρωπούς μπόσηδες

δίχως άλλο νόμο απ'τα βασανιστήρια

και την πείνα που μαστιγώνει τους λαούς.

Πάμπλο Νερούδα

Δείτε ένα βίντεο με στίχους του Πάμπλο Νερούντα αφιερωμένο στην επανάσταση

www.paralhlografos.wordpress.com