Καλησπέρα σας.
Εν αρχή ευχαριστώ τον Χρήστο Τούμπουρο για την τιμή που μου έκανε να μιλήσω για το βιβλίο του. Και θα σας μιλήσω γι’ αυτό όχι ως κριτικός αλλά ως ειδικός αναγνώστης και ως συγγραφέας. «Με την Ηπειρώτικη λαλιά». Πρώτη ενότητα. Προβληματισμοί και ο συγγραφέας χώνει το μαχαίρι της ανοικτής πληγής της ελληνικής κοινωνίας περιδιαβαίνοντας τις εποχές παρέα με τους ποιητές μας και στίχους που είναι πάντα επίκαιροι. Παρλάτες, λαμπεροί εορτασμοί, πολύχρωμα λαμπιόνια στους δρόμους και οι μεγαλοστομίες των εκάστοτε ταγών με υποσχέσεις και χαϊδεύοντας τα αυτιά μας σε μια χώρα που ο ήλιος έχασε τη λάμψη του στα μάτια μας και τις ψυχές μας.
Ο Χρήστος Τούμπουρος διαλογίζεται, προβληματίζεται και σαρκάζει την ελληνική πραγματικότητα με την εγγύτητα και την γνώση ενός ανθρώπου που μπορεί και διαβάζει τα σημάδια και τα μελλούμενα. Ποιοι είμαστε και πού πάμε; Τι ζητήσαμε, αν ζητήσαμε και τι μας έδωσαν; Γιατί στριμωχτήκαμε σαν πρόβατα στο μαντρί εκλιπαρώντας λίγα ψίχουλα, όταν εκείνοι έκαναν τη μοιρασιά; Γιατί βολευτήκαμε σε μια στενή καρέκλα θάβοντας τα ιδανικά μας στις σκοτεινές γωνιές της συνείδησης και κάναμε τεμενάδες. Ο κόσμος αυτός και αυτή η μικρή πατρίδα μας ανήκουν.
Ο Χρήστος δεν μας μιλάει μόνο με το δικό του τρόπο μα και με στίχους και μας παίρνει από το χέρι οδηγώντας μας στις λεωφόρους των μεγάλων μας ποιητών. «Είμαστε κάτι άνθρωποι έτσι απλοί/κάτι σαν κεφάλια αγύριστα/που ποτέ δεν ξεμάθαμε να αγαπάμε/όπως και σύ τη λευτεριά και την ειρήνη». Και ο Γιάννης Ρίτσος είναι εδώ στις σελίδες του βιβλίου του Χρήστου Τούμπουρου.
Στην πρώτη ενότητα λοιπόν δίνεται ο ορισμός του 21, της εθνικής αντίστασης, του Πολυτεχνείου, του έπους του 40 και πολλοί άλλοι εορτασμοί-σταθμοί. «Και χάθηκε η ειρήνη, μαράθηκαν οι ευχές στο σήμερα ».Και έτσι απλά μας οδηγεί ο συγγραφέας με τον Χικμέτ, τον Λειβαδίτη, τον Σεφέρη, τον Καρούζο, τον Βρεττάκο, τον Λεοντάρη και άλλους πολλούς στην ουσία και όχι στο θέαμα.
Στο δεύτερο μέρος των προβληματισμών συναντάμε την πείνα και τους ποιητές, τον πολιτισμό της Σούλας, η φραπεδιά και η παπαριά. Και εδώ ακουμπά τον ξεπεσμό των ηθών και τα ξενόφερτα τερτίπια που οδηγούν τις νέες γενιές στον «εκσυγχρονισμό» και σαρκάζει… Τι είχαμε, τι χάσαμε… Μάλλον την ταυτότητά μας.
Τέλος, το τρίτο μέρος των προβληματισμών. Τι είναι η ποίηση, προστάτες και προστατευόμενοι, η γυναίκα ένα αληθινό ποίημα. Επιλεκτικά πήρα τρεις τίτλους και θέλω εδώ να σας πω ότι φαρμακωθήκαμε αξιοπρεπώς πληρώνοντας για χρόνια τις μίζες πάλι των ολίγων και των εθνοπατέρων. Ας γελάσουμε με τη Σούλα και τον πολιτισμό της που εμείς δημιουργήσαμε και ας κλάψουμε γι αυτά που ξεχάσαμε να της μάθουμε και μπήκαμε σε βάρκες ακολουθώντας τους καιρούς απαίδευτοι και αφήνοντας να ορίσουν άλλοι το ταξίδι μας.
Και ερχόμαστε στο δεύτερο μέρος του βιβλίου. ΤΑ ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΑ
Αλήθεια, πόσοι από μας δεν νιώσαμε την ντροπή του εφήβου, αν συνέβαινε να κληθεί η χωριάτισσα μάνα μας από τον καθηγητή για κάποια παρεκτροπή μας; Μου συνέβη και καλύτερα να άνοιγε η γη να με καταπιεί, όταν ήρθε η μάνα μου να δει τη φιλόλογό μου στο δεύτερο Γυμνάσιο Αρρένων Άρτας. Επειδή ήμουν απείθαρχος. Δεν έγινα καλύτερος την επομένη ημέρα επειδή συνεμορφώθην προς τα υποδείξεις, αλλά μουγγάθηκα για πολύ καιρό απ’ την ντροπή μου για τη χωριάτισσα μάνα μου. Και την ταπεινή καταγωγή μου.
Πόσοι από εμάς δεν νιώσαμε ντροπή σ’ αυτή εδώ τη μεγαλούπολη για την εκφορά ενός λόγου αρμόζοντα στον νέο κοινωνικό περίγυρο και για να μη μας χαρακτηρίσουν Βλάχους. Ο Χρήστος Τούμπουρος κάνει αυτό ακριβώς! Επαναφέρει με υπέροχη διαστροφή και αναδύει ξεχασμένες φράσεις και λέξεις ήδη από το πρώτο χρονικό του βιβλίου με μια γνήσια ηπειρώτισσα στον τρόπον τινά αστικοποιημέρνο Γαλάτσι, όπως μας λέει.
Η γλώσσα λοιπόν που ξεθωριάζει στην αχλή του παρελθόντος είναι ο ομφάλιος λώρος που προσπαθήσαμε απεγνωσμένα και μετά βδελυγμίας να αποτινάξουμε και χαμογελάω με αγάπη τώρα πια για τη μεγάλη σοφία μιας περασμένης αθωότητας. Της αθωότητας εκείνων των ξωμάχων που ονειρεύτηκαν μέσα από μας τους απογόνους τους, ένα καλύτεροι αύριο. Τελικά τα κατάφεραν ή πληρώσαμε αντάμα το τίμημα των ονείρων τους.
Αν θες να δεις τι καρπούς κάνει ένα δέντρο κοίτα το χώμα που φυτρώνει, μονολογούσε η γιαγιά μου δείχνοντας τη μάνα μου όταν έκανα πράγματα που δεν της άρεσαν.
Νομίζω ότι η αγαπητή φιλόλογος κα Όλγα Σκαρή έκανε μια βαθιά ανάλυση και εγώ απλά θέλω να μιλήσω για τον ερευνητή Χρήστο Τούμπουρο που εμμένει ευτυχώς να είναι κρίκος στην αλυσίδα, που τείνει να κοπεί με τους τελευταίους αναχωρητές εκεί πίσω στα χωριά μας.
Είμαστε τυχεροί οι Ηπειρώτες! Στα λογοτεχνικά σαλόνια της πόλης μας και τον χορό της πεζογραφίας εισήλθαμε μεγαλοπρεπώς με τον αμίμητο βραβευμένο συγγραφέα μας Σωτήρη Δημητρίου που τάραξε τα νερά με σπουδαίο έργο ντοπιολαλιάς, πριν από πολλά χρόνια. Ο Χρήστος Τούμπουρος κάθε βδομάδα με κάνει να χαμογελώ τριγυρνώντας στο Καραούλι και το Βάλτο της Βίγλας κάτω στου Αγιοργιού, κοντά στις αγαθές ψυχές εκείνων των ανθρώπων και οι λαϊκές ρήσεις τους γίνονται συγκίνηση και αναμνήσεις μιας μακρινής εποχής και μίλια ονείρων στη μικρή μου φυλακή.
Μη ξεχάσετε να περιδιαβείτε μέσα στα κείμενα του βιβλίου. Διαβάστε για να ξανανταμώσετε τα άγονα βουνά μας, τους βραχογκρεμοιύς και τα ποιητικά τοπία που τραγούδησε ο Κρυστάλλης. Ο Σταυραητός είναι ακόμα εκεί. Τα ελάφια ακόμα σηκώνουν τα κεφάλια τους στα βουνά για να οσμιστούν τον εχτρό που είναι η απώλεια της μνήμης.
Χρήστο μου, μην ξεχαστείς και δεν μας γράψεις καμιά μέρα. Είναι απαράμιλλη η ομορφιά εκείνων των χρόνων μέσα από τις λέξεις σου με τα ταξίδια μας να αποκτούν χρώμα και τα όνειρά μας περίτεχνα σχέδια.
Και κλείνω με Κωστή Παλαμά μέσα από τις σελίδες σου. «Κάλιο φυτρώστε αγριαγκαθιές και κάλιο ουρλιάστε λύκοι. Κάλλιο φουσκώστε πόταμοι και κάλλιο ανοίχτε τάφοι/παρά σε πύργους άρχοντας και σε ναούς το ψέμα.».
Και για να μην αφήσουμε το δρόμο μας να χορταριάζει, ας μην ξεχάσουμε τις ρίζες μας. Ευχαριστώ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου