Οι εκλογές της ανεξαρτησίας στην Καταλονία, δονούν την Ευρώπη

Η αγωνία του Νότου δονεί ξανά την Ευρώπη αυτό το Σαββατοκύριακο, αυτή τη φορά όχι διά του ελληνικού δράματος και του Grexit αλλά υπό το φόβο ενός Catalan - exit:

Οι  περιφερειακές εκλογές στην Καταλονία για την ανάδειξη τοπικής κυβέρνησης και κοινοβουλίου έχουν εξελιχθεί σε άτυπο δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία της περιοχής και την απόσχισή της από την Ισπανία. Μια - πιθανή, με βάση τις δημοσκοπήσεις - επικράτηση των δύο κομμάτων που τάσσονται υπέρ της ανεξαρτησίας και κατεβαίνουν ενωμένα στον εκλογικό στίβο, μπορεί να οδηγήσει στη διεξαγωγή μέσα στους επόμενους 18 μήνες επίσημου δημοψηφίσματος για την απόσχιση της Καταλονίας.

Με τους Καταλανούς να ζουν τις τελευταίες εβδομάδες της δική τους «εκστρατεία φόβου», το αποτέλεσμα της αυριανής αναμέτρησης μπορεί να οδηγήσει την Ισπανία στους αχαρτογράφητους ωκεανούς μιας βαθιάς πολιτικής, κοινωνικής και εθνικής κρίσης - μιας κρίσης, που σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να αφήσει αλώβητη την υπόλοιπη Ευρώπη.

Η κυβέρνηση της Μαδρίτης έχει ταχθεί, με κάθε μέσο, κατά των δύο αποσχιστικών κομμάτων και ο Μαριάνο Ραχόι ηγείται προσωπικά του «ανένδοτου» κατά της ανεξαρτησίας της Καταλονίας, η οποία έχει το 16% του συνολικού πληθυσμού της Ισπανίας και δίνει το ένα πέμπτο του οικονομικού προϊόντος της χώρας.

H Kαταλονία ζει μέρες...  Grexit

Με τις τελευταίες δημοσκοπήσεις να δίνουν μικρό προβάδισμα στο μέτωπο υπέρ της ανεξαρτησίας, την τελευταία εβδομάδα η «εκστρατεία του φόβου» έχει χτυπήσει κόκκινο θυμίζοντας μέρες του ελληνικού σκληρού καλοκαιριού και των απειλών του Grexit.

Η ισπανική κεντρική τράπεζα προειδοποίησε ότι η ψήφος υπέρ της απόσχισης μπορεί να συνεπάγεται έξοδο από την ευρωζώνη, ενώ οι μεγαλύτερες ιδιωτικές τράπεζες της χώρας - εκ των οποίων οι δύο εδρεύουν στην Καταλονία - διαμήνυσαν πως μια πορεία προς την ανεξαρτησία θα θέσει σε βαρύ κίνδυνο την σταθερότητα του χρηματοπιστωτικού συστήματος.

Η κυβέρνηση Ραχόι προειδοποιεί από την πλευρά της ότι εάν οι Καταλανοί πουν «ναι» στην απόσχιση θα χάσουν την ισπανική τους υπηκοότητα, ενώ στη μάχη μπήκε μέχρι και ο πρόεδρος της ποδοσφαιρικής ομοσπονδίας προειδοποιώντας ότι θα... αποκλείσει την Μπαρτσελόνα από την περίφημη La Liga, την κορυφαία ποδοσφαιρική κατηγορία της Ισπανίας.

«Οι Καταλανοί δεν έχουν αντιληφθεί τις πραγματικές συνέπειες της ανεξαρτησίας», είπε πριν από δύο ημέρες ο Ισπανός πρωθυπουργός Μαριάνο Ραχόι προσθέτοντας: «Σημαίνει ότι θα φύγουν από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Τι θα γίνει τότε με τις συντάξεις τους; Οι συνταξιούχοι είναι περισσότεροι από τους εργαζόμενους. Τι θα γίνει με τις τράπεζες, με τις τραπεζικές καταθέσεις και το νόμισμα;»

Το Λαϊκό Κόμμα του Ραχόι απέκρουσε και απέτρεψε σθεναρά τα τελευταία χρόνια οποιαδήποτε προσπάθεια για τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος για την ανεξαρτησία της Καταλονίας, υποστηρίζοντας ότι το σύνταγμα της Ισπανίας απαγορεύει τη λήψη μονομερών αποφάσεων για ζητήματα κυριαρχίας.

Στο πλευρό του έχουν σπεύσει να συνταχθούν οι ηγέτες του ευρωπαϊκού συντηρητικού τόξου, υπό τον φόβο ότι οποιαδήποτε παραχώρηση προς την Καταλονία θα ενισχύσει τα αποσχιστικά κινήματα και σε άλλες χώρες της Ευρώπης.

Κάμερον, Μέρκελ και Σαρκοζί προειδοποιούν

Ο Βρετανός πρωθυπουργός Ντέιβιντ Κάμερον δήλωσε ευθέως ότι η Καταλονία θα αποπεμφθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση εάν αποσχισθεί από την Ισπανία, η Γερμανίδα καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ διακήρυξε την υποστήριξή της στην «ενότητα της Ισπανίας» και ο πρώην, και επίδοξος νέος, πρόεδρος της Γαλλίας Νικολά Σαρκοζί ανέβηκε στην εξέδρα στο πλευρό του Ραχόι την Παρασκευή το βράδυ στην κεντρική εκδήλωση των πολιτικών σχημάτων που αντιτάσσονται στην ανεξαρτησία της Καταλονίας.

Ο Καταλανός ηγέτης Αρτουρ Μας, ο οποίος έχει υποσχεθεί να κινήσει τη διαδικασία δημοψηφίσματος για την ανεξαρτησία εάν το δικομματικό μέτωπο Junts pel Si κερδίσει τις αυριανές εκλογές, καταδίκασε την «στρατηγική του φόβου», λέγοντας ότι «είναι ανεύθυνο και ανήθικο να εκτοξεύονται απειλές που ουδείς θα τολμούσε να εκστομίσει σε μια δημοκρατική χώρα».

Το κίνημα της ανεξαρτησίας άρχισε να φουντώνει μετά το 2010, όταν το ανώτατο δικαστήριο της Ισπανίας έκρινε ότι το καθεστώς της Καταλονίας και οι εξουσίες της κυβέρνησής της δεν μπορούν να είναι ισοδύναμες με εκείνες ενός έθνους. Σύμφωνα με έρευνα του καταλανικού Centre for Opinion Studies, υπέρ της ανεξαρτησίας τασσόταν το 2010 το 20%, το ποσοστό αυτό εκτοξεύτηκε στο 48,5% το Νοέμβριο του 2013 και τον Ιούνιο του 2015 είχε σταθεροποιηθεί στο 38%.

Η εκκλησία και οι μνήμες Φράνκο

Η φόρτιση, όμως, έχει φθάσει στο έπακρο την τελευταία προεκλογική εβδομάδα, κατά την οποία στη μάχη μπήκε και η εκκλησία. Η συντηρητική καθολική εκκλησία της Ισπανίας διαμήνυσε ότι δεν υπάρχει «ηθική νομιμοποίηση» στο αίτημα για ανεξαρτησία και κάλεσε τους πιστούς να προσεύχονται για την ενότητα της Ισπανίας. 

Η παρέμβαση αυτή πυροδότησε σκληρές εντάσεις, με τα πολιτικά κόμματος του κινήματος της ανεξαρτησίας να υπενθυμίζουν τον ρόλο της εκκλησίας επί καθεστώτος Φράνκο, όταν οι καθολικοί ιεράρχες είχαν ταχθεί υπέρ της εξαφάνισης της καταλανικής γλώσσας και ταυτότητας.

Στην άλλη όχθη, 13 παγκοσμίως γνωστοί επιστήμονες και ερευνητές της Καταλονίας δημοσίευσαν ανοιχτή επιστολή υπέρ της ανεξαρτησίας, δηλώνοντας ότι η απόσχιση θα ανοίξει νέους δρόμους στην χρηματοδότηση, την έρευνα και την ανάπτυξη της περιοχής.

Στην πρώτη γραμμή ο Πέπε Γκουαρντιόλα

Τον Ιούλιο, άλλωστε, το κίνημα της ανεξαρτησίας απέκτησε και τον μεγάλο του σταρ. Ο θρύλος της Μπαρτσελόνα και νυν προπονητής της Μπάγερν Μονάχου Πέπε Γκουαρντιόλα ανακοίνωσε ότι θα είναι, συμβολικά, υποψήφιος στην τελευταία θέση του ψηφοδελτίου του Junts pel Si, για να στηρίξει την υπόθεση της ανεξαρτησίας. 

«Είναι η ευκαιρία για να χτίσουμε μια νέα και πιο δίκαιη χώρα, ξεκινώντας από το μηδέν», λέει ο Γκουαρντιόλα στο κεντρικό προεκλογικό σποτάκι του μετώπου της ανεξαρτησίας, καταλήγοντας με το μήνυμα: «Κανείς δεν μπορεί να σταματήσει τη βούληση ενός λαού».

Οι τελευταίες δημοσκοπήσεις έδειξαν ότι το μέτωπο υπέρ της ανεξαρτησίας εξακολουθεί να έχει ελαφρό προβάδισμα εν όψει των αυριανών εκλογών, αν και η απήχησή του έχει υποχωρήσει σημαντικά σε σχέση με τα επίπεδα-ρεκόρ της προηγούμενης διετίας.

Οι αναλυτές έχουν αποδώσει μέρος της κάμψης αυτής και στην παράλληλη άνοδο των δύο νέων πολιτικών σχημάτων της Ισπανίας, των Podemos και των Ciudadanos. Ο ίδιος ο Αρτουρ Μας, μάλιστα, δήλωνε τον Απρίλιο στην Wall Street Journal ότι η άνοδος των Podemos είναι «άκρως αρνητική» για το κίνημα της ανεξαρτησίας. 

Η στάση των ίδιων των Podemos στο θέμα της ανεξαρτησίας, πάντως, κινείται μάλλον πάνω σε θολή ισορροπία. Η θέση τους είναι ότι στηρίζουν το δικαίωμα των Καταλανών να αποφασίσουν οι ίδιοι για το μέλλον τους, αλλά θα προτιμούσαν να δουν την Καταλονία να παραμένει τμήμα της Ισπανίας. Από την πλευρά τους, οι κέντρο - δεξιοί Ciudadanos έχουν ταχθεί κατηγορηματικά κατά της ανεξαρτησίας της Καταλονίας.

Η ανεξάρτητη Καταλονία μαχαιριά στη καρδιά της νεοφιλελεύθερης Ευρώπης.

Όπως το γράφαμε ήδη πριν από ένα χρόνο, «Όταν στην  Ισπανία μιλούν για τη διαρκώς κλιμακούμενη κρίση στις σχέσεις της Καταλονίας με το Ισπανικό Κράτος, συνηθίζουν να κάνουν λόγο για την επερχόμενη «σύγκρουση  δύο τρένων».  Ε, λοιπόν,. μπορούμε να πούμε ότι αυτά τα δυο τρένα  όχι μόνο ξεκίνησαν αλλά και αναπτύσσουν όλο και μεγαλύτερη ταχύτητα στη πορεία τους προς τη μετωπική τους σύγκρουση!» (1) Τώρα μπορούμε να προσθέσουμε ότι η σύγκρουση αυτών των δυο τρένων είναι προγραμματισμένη να αρχίσει αύριο Κυριακή βράδυ με το άνοιγμα των καλπών των καταλανικών εκλογών!

Σε πείσμα λοιπόν των ανόητων που, και εδώ στην Ελλάδα, είχαν σπεύσει να δηλώσουν πέρυσι ότι η καταλανική κρίση ήταν «μπόρα που πέρασε», οι αυριανές καταλανικές κάλπες, που στήνονται παρά και ενάντια στη τρομοκρατία του κ. Ραχόϊ και των Ευρωπαίων εταίρων του,  αναμένεται να αναδείξουν εκείνη την πλειοψηφία των υπέρμαχων της ανεξαρτησίας της Καταλονίας που θα επιτρέψει στο νέο Κοινοβούλιο της χώρας να προχωρήσει σύντομα  στη μονομερή κήρυξη της ανεξαρτησίας της από το Ισπανικό Κράτος.

Ας μας επιτραπεί όμως να κάνουμε σε αυτό το σημείο μια παύση για να απαντήσουμε προκαταβολικά στο εύλογο ερώτημα του Έλληνα  πολίτη, αφήνοντας για το προσεχές μας άρθρο την παρουσίαση των νικητών και ηττημένων των αυριανών καταλανικών εκλογών: Γιατί πρέπει να με ενδιαφέρει εμένα αν θα γίνει η Καταλονία ανεξάρτητη όταν εδώ έχω να αντιμετωπίσω ένα τρίτο Μνημόνιο που είναι τρισχειρότερο από τα προηγούμενα δύο;

Την απάντηση σε αυτό το ερώτημα τη δανειζόμαστε από περυσινό άρθρο μας γραμμένο πριν από το «άτυπο» καταλανικό δημοψήφισμα (Consulta) της 8ης Νοεμβρίου 2014, επειδή το μόνο που έχει αλλάξει από τότε μέχρι σήμερα είναι η συνείδηση που έχουν αποκτήσει οι Έλληνες για την αποφασιστικότητα της ευρωπαϊκής Ιεράς Συμμαχίας των «από πάνω» να συντρίψει τους «από κάτω» προκειμένου να επιβάλει με κάθε μέσο τις απάνθρωπες νεοφιλελεύθερες πολιτικές της.

Γράφαμε λοιπόν τότε ότι «Αξίζει και πρέπει να δώσουμε προτεραιότητα στο καταλανικό ζήτημα επειδή βάζει σε βαθύτατη κρίση όχι μόνο την ισπανική αλλά όλη την ευρωπαϊκή νεοφιλελεύθερη αντίδραση και καθεστηκυία τάξη! Επειδή μια ήττα της κυβέρνησης Ραχόϊ σε αυτό το μέτωπο θα οδηγούσε με μαθηματική ακρίβεια όχι μόνο στην πτώση της αλλά και στη κατάρρευση του ισπανικού νεοφιλελεύθερου δικομματισμού. Και τέλος, επειδή και μόνη η διεξαγωγή της Consulta στις 9 Νοεμβρίου θα έδινε μια τεράστια ώθηση στους λαϊκούς αγώνες και στη ριζοσπαστική αριστερά τόσο στη Καταλονία, όσο και στο Ισπανικό Κράτος, με συνέπειες που θα γίνονταν άμεσα αισθητές σε ολάκερη την Ευρώπη!...»

Αν και η διακύβευση παραμένει όπως την περιγράψαμε πέρυσι, ωστόσο πολλά πράγματα άλλαξαν μέσα στο χρόνο που πέρασε.  Επειδή λοιπόν οι αυριανές εκλογές δεν είναι «άτυπες» και επειδή όλες οι δημοσκοπήσεις προβλέπουν καθαρή νίκη των υπέρμαχων της ανεξαρτησίας, για αυτό και η τωρινή τρομοκρατία που ασκείται στους Καταλανούς για να τους κάνει να ψηφίσουν υπέρ της παραμονής στο Ισπανικό Κράτος δεν συγκρίνεται με την περυσινή. Και ιδού ευθύς αμέσως για τι πρόκειται.

Πέρα λοιπόν από τις περίπου «καθιερωμένες» απειλές για τις συντάξεις που δεν θα πληρώνονται, το σύστημα υγείας που θα διαλυθεί, την οικονομία που θα καταρρεύσει ή ακόμα και την αυτόματη εκδίωξη της ανεξάρτητης Καταλονίας από την Ευρωζώνη και την Ευρωπαϊκή Ένωση (!), η «στρατηγική του φόβου» της κεντρικής εξουσίας της Μαδρίτης χρησιμοποίησε τις τελευταίες βδομάδες και μέρες και τα εξής «όπλα» της: Καταρχήν, έριξε στη μάχη το τραπεζικό σύστημα με επικεφαλής την Κεντρική Τράπεζα της Ισπανίας.

Έτσι, οι επτά μεγαλύτερες ισπανικές τράπεζες έδωσαν συνέντευξη τύπου και έβγαλαν ανακοίνωση στην οποία έφτασαν να απειλήσουν μια ενδεχόμενη ανεξάρτητη Καταλονία όχι μόνο με την ομαδική τους αποχώρηση αλλά και με ένα «κοραλίτο» (πάγωμα διαρκείας των καταθέσεων και απαγόρευση των αναλήψεων) σαν κι εκείνο της Αργεντινής το 2001! Φυσικά, η απάντηση που πήραν οι τραπεζίτες ήταν αποστομωτική και το "καλό κατευόδιο και νέα τράπεζα" (Bon vent i banca nova) που έσπευσε να τους ευχηθεί η ανερχόμενη αντικαπιταλιστική, αντιπατριαρχική, οικοσοσιαλιστική και ανεξαρτησιακή CUP, έγινε μέσα σε λίγες ώρες σύνθημα των περισσότερων Καταλανών...

Την ίδια μέρα με τους τραπεζίτες, οι μεγάλοι εργοδότες της Ισπανίας (Circulo de Empresarios) αλλά και  εργοδοτικές οργανώσεις της Χώρας των Βάσκων και της Καταλονίας εξαπέλυαν τις δικές τους απειλές που συνοψίζονται στην αποχώρηση μεγάλων ομίλων (ακόμα και της πολυεθνικής των ειδών γάμου!) από την Καταλονία και στην κατάρρευση της οικονομίας της χώρας σε χρόνο ρεκόρ στη περίπτωση που οι Καταλανοί «παραβιάσουν το Σύνταγμα και αποσχιστούν από το Ισπανικό Κράτος».

Αυτές οι ισπανικές απειλές που συνδυάζονται συχνά με ελάχιστα καλυμμένους υπαινιγμούς για άσκηση στρατιωτικής και άλλης βίας αλλά και με την εκδίωξη της πρωταθλήτριας Ευρώπης Μπαρσελόνα από το πρωτάθλημα Ισπανίας (!), δεν θα ήταν πάντως δυνατές αν ο κ. Ραχόϊ και οι δικοί του δεν είχαν τις πλάτες των Βρυξελλών και των διαφόρων Μέρκελ, Ολάντ, Κάμερον και των λοιπών «ευρωπαίων εταίρων» που τόσο καλά γνωρίζουμε πια στην χώρα μας. Όλοι αυτοί εδώ και τουλάχιστον ένα χρόνο, δεν σταματάνε να κουνάνε απειλητικά το δάκτυλο στους Καταλανούς άλλοτε προεξοφλώντας την αυτόματη εκδίωξη της ανεξάρτητης Καταλονίας από την ΕΕ και άλλοτε δηλώνοντας ότι δεν αναγνωρίζουν το δικαίωμα στην αυτοδιάθεση των λαών.

Ενδεικτικό μάλιστα της ατμόσφαιρας που επικρατεί αυτό τον καιρό στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή είναι η κρίση που προκάλεσε η «ισπανική μετάφραση» δήλωσης του γνωστού μας κ. Γιούνκερ στην οποία προδικαζόταν η αποπομπή της ανεξάρτητης Καταλονίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Λίγες ώρες μετά από τον σάλο και την οργή των Καταλανών που προκάλεσε αυτή η δήλωση, η δήλωση «διορθώθηκε» και της αφαιρέθηκε η σχετική εκφοβιστική παράγραφος με τη δικαιολογία ότι αυτή οφειλόταν στο ζήλο κάποιου. «υπαλλήλου» που πρόσθεσε κάπου 250 δικές του λέξεις στα λεγόμενα του προέδρου της Κομισιόν!

Όλα αυτά δεν μπορούν φυσικά να προκαλέσουν έκπληξη στους Έλληνες πολίτες που είχαν την ευκαιρία να γνωρίσουν από την καλή την αποτρόπαιη και απεχθή πλευρά των διαβόητων «ευρωπαίων εταίρων». Μπορούν όμως να προσφέρουν μια ακόμα πιο στέρεη βάση στην ανάπτυξη της ελληνο-καταλανικής αλληλεγγύης και φιλίας που τόσο χρειάζεται στους χαλεπούς καιρούς μας.

Όπως γράφαμε πέρυσι τέτοιο καιρό: «Ενώ λοιπόν όλα δείχνουν ότι οδεύουμε πια ταχύτατα προς μια «σύγκρουση των δυο τρένων», που υπόσχεται να είναι εξαιρετικά βίαιη αλλά και κατακλυσμική ως προς τις γενικότερες κοινωνικές και πολιτικές συνέπειές της, το μεγάλο δίλημμα του μακρινού 1936 ξαναρχίζει να πλανιέται πάνω από την Ευρώπη ταλανίζοντας όσους και όσες εξακολουθούν να βλέπουν πέρα από τη μύτη τους και κυρίως, να διατηρούν την ικανότητα να εξεγείρονται μπροστά στην αδικία: Θα αφήσουμε, όπως και τότε, τον καταλανικό λαό τραγικά μόνο απέναντι στο αρραγές μέτωπο της πιο μαύρης ισπανικής και ευρωπαϊκής αντίδρασης ή θα σταθούμε στο πλευρό του επειδή ο δικός του είναι και δικός μας αγώνας;»

www.tvxs.gr