Ελαιώνες που χάνονται... Κάντε κάτι για τους ενετικούς ελαιώνες της Πρέβεζας και της Πάργας

Πολύτιμοι, για την πολιτιστική και οικολογική τους αξία, ελαιώνες χάνονται στη χώρα μας "ελέω οικονομικής κρίσης"! Γίνονται καυσόξυλα για τη θέρμανση του Έλληνα, που αδυνατεί να ζεσταθεί με άλλον τρόπο. Δυστυχώς, η προστασία των ελαιώνων αυτών δεν είναι δυνατή, αφού για να προστατευτούν, απαγορευομένης της κοπής τους, πρέπει να υπαχθούν σε ειδικό προστατευτικό καθεστώς -όπως συμβαίνει με τον ελαιώνα της Άμφισσας, που προστατεύεται με τη συμπερίληψή του στο Δελφικό τοπίο. 

Αυτή τη στιγμή, διάταξη προστασίας υφίσταται για τον Κερκυραϊκό ελαιώνα, ο οποίος απειλήθηκε σοβαρά στις αρχές του 2000, όταν προσέφερε μεγάλες ποσότητες ξυλείας στις ιταλικές πιτσαρίες, αφού η κοπή ελαιοδένδρων στην Ιταλία απαγορεύεται. Ο Κερκυραϊκός ελαιώνας προστατεύεται με τη διάταξη της παραγράφου 34 άρθρου 20 του νόμου 3399/2005 - ΦΕΚ 255 Α΄, που προβλέπει τα εξής: α) Απαγορεύεται η μεταφορά ξυλείας ελαιοδένδρων που υλοτομήθηκαν κατά παράβαση του άρθρου 2 του από 5.5.1926 προεδρικού διατάγματος (ΦΕΚ 190 Α΄) «Περί απαγορεύσεως, εκριζώσεως και καταστρεπτικής κοπής ελαιοδένδρων εν τη νήσω Κερκύρας». Η μεταφορά ξυλείας ελαιοδένδρων επιτρέπεται μόνο κατόπιν αδείας υλοτομίας, που εκδίδεται από τη Διεύθυνση Γεωργικής Ανάπτυξης της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Κέρκυρας. Όποιος μεταφέρει ξυλεία ελαιοδένδρων χωρίς την ανωτέρω άδεια, καθώς και ο ιδιοκτήτης αυτής, τιμωρούνται με ποινή φυλάκισης μέχρι δύο μήνες. β) Ξυλεία ελαιοδένδρων που μεταφέρεται χωρίς την ως άνω άδεια, καθώς και τα μέσα μεταφοράς αυτής, κατάσχονται από όργανα του Υπουργείου Οικονομίας και Οικονομικών, των Διευθύνσεων Γεωργικής Ανάπτυξης των οικείων Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων ή του Λιμενικού Σώματος και το δικαστήριο διατάσσει τη δήμευσή τους. γ) Δεν επιτρέπεται η έκδοση άδειας στις περιπτώσεις εκρίζωσης και καταστρεπτικής κοπής των ελαιοδένδρων, θεωρούμενης ως τέτοιας και της υλοτόμησης των κυριοτέρων τμημάτων των ελαιοδένδρων, διά της οποίας μειώνεται στο ελάχιστο η παραγωγικότητά τους ή καθίστανται αυτά ανενεργά επί μεγάλο χρονικό διάστημα.

Έχει σημασία όμως να παραθέσουμε μέρος από την αιτιολογική έκθεση αυτής της διάταξης, διότι «αποκαλύπτει» το τι πραγματικά συνέβαινε, σε σχέση με την καταστροφή του Κερκυραϊκού ελαιώνα: «.Αυτή η μοναδική φυσική κληρονομιά που κατέστησε, μεταξύ των άλλων, την Κέρκυρα φημισμένη σε όλο τον κόσμο, κινδυνεύει να χαθεί από ανθρώπινη παρέμβαση. Υπολογίζεται ότι κάθε μήνα εκριζώνονται ή αχρηστεύονται (με κοπή σχεδόν από τη ρίζα) 2.500 με 3.000 ελαιόδενδρα. Η κοπή έχει ένα και μόνο αίτιο: την εξαγωγή του προϊόντος (της ξυλείας) κυρίως στην Ιταλία, γιατί το ξύλο της ελιάς θεωρείται το καλύτερο για τους φούρνους πίτσας! Η εγκληματική αυτή πρακτική λαμβάνει χώρα διότι η σχετική νομοθεσία για απαγόρευση κοπής ή εκρίζωσης των ελαιοδένδρων αυτών και για κυρώσεις κατά των δραστών, που ανατρέχει στο 1926, είναι απηρχαιωμένη και δε δύναται πλέον να εφαρμοσθεί αποτελεσματικά κι αποτρεπτικά.» 

Για λόγους ιστορικούς και σημειολογικούς, θα πρέπει ν' αναφερθεί ότι η πρώτη φορά που προτάθηκε να προστατευθεί ελαιώνας της χώρας μας, για το φυσικό του κάλλος και για την ιστορική του αξία, ήταν το έτος 1920 από τον έγκριτο αθηναιογράφο Δημ. Καμπούρογλου, ο οποίος πρότεινε την απόλυτη προστασία του αναπομείναντος τμήματος του Ελαιώνα της Αθήνας, ο οποίος θα έπρεπε, για λόγους τιμής και σεβασμού, «να περιβληθεί με ασημένιο κιγκλίδωμα»!

Αντώνης Καπετάνιος

Φυσικός περιβάλλοντος, στο Υπουργείο Περιβαντολογικής Ανασυγκρότησης