Γράφει ο Αθανάσιος Δημ. Στράτης
Στο παρακάτω κείμενο θα παρατεθούν μερικά από τα δημοσιεύματα της εφημερίδας «ΑΓΩΝ», που αφορούν την περιοχή του σημερινού Δήμου Ζηρού κατά την περίοδο (επί τουρκοκρατίας, αμέσως μετά τον πόλεμο του 1897) 1899-1900.
Στο φύλο 25, 10 Σεπτεμβρίου 1899 δημοσιεύεται μεταξύ άλλων το παρακάτω:
«Ληστοπραξίαι….. Μετά πολλά άλλα άλλων κατορθωμάτων νεοπαγής τις ληστρική συμμορία σχηματισθείσα εκ στοιχείων, άτινα η κακοδιοικησία και η άλλη αθλιότης της εξουσίας ενταύθα αναγκάζει να τραπή την προς το έγκλημα και την παρανομίαν οδόν, το πρώτον αυτής κατόρθωμα εσημείωσεν εν τη περιφερεία του Αργυροκάστρου κατά τινος Οθωμανού. Αλλ’ η καταδίωξις επί του προκειμένου της κυβερνήσεως υπήρξε πραγματική και τελεσφόρος. Στενοχωρηθείσα η συμμορία αύτη υπό των στρατιωτικών αποσπασμάτων κατέλιπεν εις τας χείρας αυτών ένα των οπαδών της ονόματι Βασίλειον Αναστασίου, όν και απήγαγον σιδηροδέσμιον εξ Αργυροκάστρου εντεύθεν διαπεραιώσαντες εις Πρέβεζαν. Πολλάς ημέρας μετά το γεγονός τούτο ενεφανίσθησαν εις το χωρίον Λέλοβον, οι δυστυχείς δε χωρικοί τούτου σπεύσαντες να ειδοποιήσωσι κατά καθήκον τας αρχάς αντημείφθησαν επί τη προθυμία των ταύτη αχθέντες ομαδόν εις Φιλιππιάδα, όθεν δώσαντες εγγύησιν, ότι δεν θα δώσωσι τροφήν εις τους ληστάς και ότι θα ειδοποιήσωσι πάραυτα τας αρχάς, άμα εκ νέου εμφανισθώσιν απελύθηθσαν…..».
Στο φ. 30, 15 Οκτωβρίου 1999 δημοσιεύεται:
«Η είσπραξις των φόρων…..Πανταχόθεν γογγυσμοί ακούονται και θρήνοι και η ωραία αυτή χώρα ομοιάζει με κοιμητήριον…. Τοιαύτην εντύπωσιν μοι επροξένησι προχθές ποίμνιον όλον εκ χωρικών των πέριξ χωρίων οδηγούμενον υπό χωροφυλάκων ρακενδυτών εις Φιλιππιάδα, όπως αποτίση το δεινότατον δια την τυραννικήν ημών διοίκησιν αμάρτημα, ότι οι άνθρωποι ούτοι ληστευόμενοι και παρά των οργάνων της εξουσίας και παρά των εξ επαγγέλματος κακοποιών, ουδέν έχοντες εξησφαλισμένον ούτε την ζωήν, ούτε την τιμήν, ούτε την περιουσίαν, ουδαμού τυγχάνοντες προστασίας, εν τρόμω και φόβω καλλιεργούντες την γην, δεν έχουσι να πληρώσωσι τους φόρους της πρωτοτύπου ταύτης διοικήσεως……».
Στο φύλλο 62, 26 Μαϊου 1900 δημοσιεύονται και τα παρακάτω:
«Αι τουρκικαί πιέσεις εν τω τμήματι Φιλιππιάδος……. Η τερατώδης αύξηση των φόρων – εσχάτως 250 λίρας απαιτεί παρά των κατοίκων της πόλεως ο Βαλής δια την ανέγερσιν στρατώνος εν Ιωαννίνοι – ή, επί καταστροφή της πόλεως, επιμονή της κυβερνήσεως εις την διατήρησιν υποτελωνείου, παρά τινα αλίμενον ακτήν του Αμβρακικού, την Σαλαώραν, καταστάσαν ήδη το επίνειον της Ηπείρου, ενώ άλλοτε την θέσιν ταύτην κατείχεν η Πρέβεζα, η εκ μέρους της Κυβερνήσεως παρεμβολή μυρίων δυσχερειών εις την εξάσκησιν της εμπορίας, ….υποβοηθούσα, ούτως ειπείν, τα σχέδια του τυράννου, ένεκα της οποίας επί συναπτά έτη καταστρέφεται ο ελαιόκαρπος, το μοναδικό προϊόν μας, εξ ού τα 9/10 των κατοίκων αποζώσι, άπαντα ταύτα συνετέλεσαν εις το να στένη ο δύσμοιρος ούτος λαός υπό το βάρος δεινής οικονομικής καχεξίας…..
Υ.Γ…. Εμάθομεν, ότι εις το χωρίον Πέτρα σούμπασής τις Αλβανός (επιστάτης δηλαδή του γαιοκτήμονος), εφόνευσε δια του γκρά τρεις χωρικούς ενώ ούτοι αμέριμνοι ηροτρίων. Παρόμοιν γεγονός συνέβη προχθές εν Λούρω, όπου οι εις την υπηρεσίαν του ιδιοκτήτου του χωρίου Αλβανοί έδειραν ανηλεώς τους χωρικούς δι’ ασήμαντόν τινα αιτίαν….
Η γενική αθλία, αφόρητος, απελπιστική κατάστασις της Ηπείρου είνε τρις αθλιωτέρα εν τη περιφερεία της διοικήσεως Πρεβέζης και ιδία εν τοις τμήμασι Λάμμαρης και Λακκοπούλας. Τα τμήματα αυτά ευρίσκονται εις το έλεος, αν έχωσιν έλεος τέρατα οίος ο Χουσεϊν βέης Ντίνος, του αιμοδιψούς και αρπακτικού τούτου τυραννίσκου, ού το όνομα αντηχεί εις τα ατυχή ταύτα μέρη σπείρον τον τρόμον και την φρίκην. Ούτος ιδιοκτήτης ών χωρίων, άλλων δε μισθούμενος την δεκάτην παρά της κΚυβερνήσεως, ώπλισε ληστάς και φυγοδίκους και επί κεφαλής αυτών έθηκε δύο αρχιληστάς συγγενείς του, τον Μέτσε Κολόβην και Ντελίπην Τζένεν, προς φρούρησιν δήθεν των δικαίων του, πράγματι δε προς λήστευσιν και ποικίλας άλλας κακουργίας. Ούτω προ ολίγων ημερών ο Μέτσε εφόνευσε αρτοποιόν τινα Παναγιώτην Πηγαδάν, προς αίσχος δε της Τουρκικής διοικήσεως περιφέρεται ού μόνον ατιμώρητος, αλλά και γαυριών επί τω κατορθώματι.
Αλλά τους εξ επαγγέλματος τούτους φονείς δεν οπλίζει μόνον προς ίδιον όφελος ο Χουσεϊν Βέης, δανείζει αυτούς και εις όσους επικαλούνται την συνδρομήν του. ούτω ο ιδιοκτήτης του χωρίου Πέτρα Ρεσούλ εφέντης θέλων να περιστείλη τα δικαιώματα βοσκής των ατυχών χωρικών εζήτησε την συνδρομήν του τυραννίσκου τούτου, όστις και τω απέστειλε περίτριμμά τι εκ τωνμ περιστοιχούντων, Καραμπέρην ονόματι. Η ενέργεια τούτου υπήρξεν άμεσος και αποτελεσματική. Μεταβάς εις τους αγρούς, όπου ήσυχοι και ανύποπτοι ηροτρίων οι άτυχοι χωρικοί, εφόνευσεν άνευ της παραμικράς αφορμής δύο επί τόπου, τον Αλέξιον Ζήκον και Διονύσιον Γαβογιάννην, τρίτον δε τινα, Λαμπράκην Μπητζίκην καλούμενον ετραυμάτισεν επικινδύνως. Ο τολμών ας καταγγείλη τον φονέα! Αντί τούτου η δικαιοσύνη θα τιμωρήση τον μηνυτήν!.... Αμβρακιώτης».
Παρατίθεται αυτούσιο δημοσίευμα από το φύλλο 66, 23 Ιουνίου 1900:
Στο φύλλο 80, 20 Σεπτεμβρίου 1900 αναφέρονται:
«….Ο Καϊμακάμης Φιλιππιάδος συνέλαβε τους δημογέροντας των εις τας μονάς υπαγομένων χωρίων και απήτησε την πληρωμήν 860 λιρών, καίτοι είχον πληρωθή οι φόροι της τελευταίας τριετίας, εν ή και το 1900 περιλαμβάνεται. Τους δημογέροντας αρνηθέντας ο Καϊμακάμης απέστειλε δεσμίους εις Πρέβεζαν, ένεκα ετέθησαν υπό περιορισμόν. Ο μητροπολίτης διεμαρτυρήθη, αλλ’ ο διοικητής Πρεβέζης απήντησε κατηγορηματικώς, ότι η Κηβέρνησις έχει αμετάκλητον απόφασιν να εισπράξη τον φόρον τούτον.
Τελευταίον κατορθώθη να απολυθώσιν οι δημογέροντες, αφ’ ού επλήρωσαν λίρας 50 και αφ’ ού ηπειλήθησαν, ότι αν εντός τακτής προθεσμίας μη καταβληθή και το υπόλοιπον, θα κατασχεθώσι τα κτήματα των Μονών, εξ ών, ως γνωστόν συντηρούνται τα σχολεία των χωρίων…… Ο διοικητής Πρεβέζης Αλή Ριζά πασσάς προσβληθείς εξ αποπληξίας ετελεύτησε την παρελθούσαν Κυριακήν… Κατά παράδοξον τρόπον ή μάλλον κατ’ ευεξήγητον μετά τα ανωτέρω τρόπον αντικαταστάτης αυτού διωρίσθη ο Οικονομικός έφορος!....».
Στο φύλλο 91, 15 Δεκεμβρίου 1900 αναφέρονται μεταξύ άλλων:
«Η κατάστασις των χωρικών της μεταξύ Φιλιππιάδος και Πρεβέζης πεδιάδος απέβη αυτόχρημα φρικώδης. Τοκογλυφική αφαίμαξις των κατοίκων υπό της Κηβερνήσεως υπό τύπον Φιλανθρωπίας. Φορολογία και ληστεία ανασκούμεναι υπ’ αυτών των οργάνων της διοικήσεως…. Δύο έτη αν διαρκέση η κατάστασις αύτη η πεδιάς Φιλιππιάδος – Πρεβέζης θα ερημωθή των Ελλήνων κατοίκων και θα πληρωθή φυγοδίκων, ληστών και κλεπτών τουρκαλβανών εκ Μαργαριτίου…..
Μετά την επάνοδον εις τας εστίας αυτών οι ένεκα του πολέμου εις το ελληνικόν έδαφος προσφυγόντες χωρικοί ήρξαντο επιδιδόμενοι εις τα γεωργικά αυτών έργα. Αλλά γυμνοί και άσιτοι… Ευρέθησαν λοιπόν εις την ανάγκην να ζητήσωσι τον επιούσιον άρτον των παρά των επιτοπίων αρχών. Αύται έσπευσαν να μοιράσωσιν εις έκαστον χωρίον επαρκή αραβόσιτον….
Δούσα τον αραβόσιτον έλαβε εν είδει αποδείξεως συναλλαγματικάς υπογεγραμμένας υπό των Δημογερόντων εκάστου χωρίου, εν αίς η αποτίμησις του δοθέντος αραβοσίτου ανεγράφετο εις διπλάσιον ποσόν της αξίας αυτού!... Επί τη προφάσει της επανιδρύσεως των εν τω πολέμω καέντων αρχείων της Φιλιππιάδος, απέστειλεν εις τα χωρία τους υπαλλήλους αυτής, ίνα καταγράψωσι πόσα έκαστος ποίμνια εισήγαγεν εις το ελληνικό έδαφος και πόσα επανέφερε, πόσοι άνθρωποι εισήλθον εις την Ελλάδα και πόσοι επανήλθον εις τας εστίας των….. ενήργησε και των κατοίκων απογραφήν και των κτημάτων νέαν εκτίμησιν, ήν ανεβίβασεν εις το τετραπλάσιον της προτέρας αυτών αξίας.
Επί τη βάσει των απογραφών τούτων εθέσπισε: α) να πληρώσωσιν οι κάτοικοι κτηματικόν φόρον κατά την νέαν εκτίμησιν από του έτους του πολέμου…., β) να πληρώσωσιν τον στρατιωτικόν φόρον από του 1897 μέχρι σήμερον…και δια τους εγκαταστάντας εν Ελλάδι ή εν Άδου, τους φονευθέντας δηλαδή και τους αποβιώσαντες, γ) να πληρώνωσι διπλούν φόρον εισαγωγής και εξαγωγής των ποιμνίων άτινα εισαχθέντα ένεκα του πολέμου εις την Ελλάδα επανήχθησαν μετά τον πόλεμον εις την Τουρκίαν…., δ) να πληρώσωσι διαβατηρίου λόγω έκαστος μίαν λίραν δια την κατά τον πόλεμον εις την Ελλάδα είσοδόν των! Και ε) να εξοφλήσωσι τας δια τον αραβόσιτον συναλλαγματικάς…..».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου