Κατάθεση στεφάνων από ΚΚΕ, ΚΝΕ και ταξικά σωματεία στο μνημείο πεσόντων της Κρυοπηγής

Σε μια λιτή εκδήλωσης τιμής, μνήμης αλλά και συνέχισης του αγώνα προχώρησαν σήμερα η ΤΕ Πρέβεζας του ΚΚΕ , το ΤΣ της ΚΝΕ και ταξικά σωματεία που συσπειρώνονται στο ΠΑΜΕ , στη Κρυοπηγή. Με την εκδήλωση αυτή , παίρνοντας υπόψη και τις συνθήκες της πανδημίας, τίμησαν τους νεκρούς αγωνιστές του ΕΑΜ ,ΕΛΑΣ, ΕΠΟΝ της Κρυοπηγής που δολοφονήθηκαν την Μ. Παρασκευή τον Απρίλη του 1944 , μαζί με άλλους αγωνιστές από την ευρύτερη περιοχή της Αιτωλοακαρνανίας στην Αγία Τριάδα Αγρινίου. Στο μνημείο στεφάνι κατέθεσαν εκτός από την ΤΕ Πρέβεζας του ΚΚΕ, το ΤΣ της ΚΝΕ, εκπρόσωπος των σωματείων που συσπειρώνονται στο ΠΑΜΕ, και της Ομοσπονδίας Αγροτικών Συλλόγων Πρέβεζας.

Στην εκδήλωση μία σύντομη αναφορά στα γεγονότα έκανε ο Γραμματέας της ΤΕ Πρέβεζας του ΚΚΕ σ Κώστας Κωτσαντής τονίζοντας:

Τιμάμε ως ΚΚΕ το ηρωικό αγώνα του ΕΑΜ, του ΕΛΑΣ και της ΕΠΟΝ Ζαλόγγου. Τιμάμε τους νεκρούς ήρωές μας, τους συναγωνιστές της Κρυοπηγής, που δολοφονήθηκαν από το άνανδρο χέρι των ναζιστών κατακτητών και των δοσίλογων φίλων τους.

Δεν χωράνε σε μας μοιρολόγια. Η εκδήλωση αυτή ξύνει τη θύμησή μας, όχι μόνο “για να τιμήσουμε”, αλλά και για να βγάλουμε χρήσιμα συμπεράσματα για την πάλη μας στο σήμερα.

Το ΚΚΕ στην 100χρονη ιστορική του διαδρομή έδωσε πολιτικό περιεχόμενο στους εργατικούς αγώνες ενάντια στην καπιταλιστική εκμετάλλευση, με τίμημα πολλούς νεκρούς, βασανισμένους και διωκόμενους.

Πρωτοστάτησε στον ένοπλο αγώνα, ενάντια στην τριπλή κατοχή με την αντίσταση του ΕΑΜ – ΕΛΑΣ.

Σ' όλη την Ελλάδα, μετά το πρώτο μούδιασμα, η πλειοψηφία του λαού συσπειρώθηκε στο ΕΑΜ και τον ΕΛΑΣ και έγραψε τις πιο ένδοξες στιγμές λαϊκής συμμετοχής και αυτενέργειας.

Από αυτό το μεγάλο προσκλητήριο της Εθνικής Αντίστασης, του αγώνα, δεν μπορούσαν να λείψουν οι Κρυοπηγιώτες.

Όχι μόνο δεν έλειψαν, αλλά πρωτοστάτησαν στην οργάνωση στο ΕΑΜ – ΕΛΑΣ και στην ΕΠΟΝ αλλά και στην οργάνωση και των γύρω χωριών ( Δεσποτικό, Α. Ράχη, Λούτσα, Μυρσίνη, Μεγαδένδρο, Ριζά, Καστροσυκιά, κ.α ), δημιουργώντας ταυτόχρονα και ζωντανές οργανώσεις του ΚΚΕ.

Γι' αυτή τους τη δράση, τιμωρήθηκαν από τους κατακτητές και από τους ντόπιους δωσίλογους.

Έχει αξία να τονίσουμε, ότι το φονικό της Κρυοπηγής, χρονικά έγινε όταν η πλάστιγγα του Β’ παγκοσμίου πολέμου έγειρε υπέρ της Σοβιετικής Ένωσης και κατά του Ιταλικού και Γερμανικού φασισμού.

Επίσης ότι οι αστικές δυνάμεις σε συνεργασία με τον Αγγλικό Ιμπεριαλισμό, ετοίμαζαν την επόμενη μέρα από την Απελευθέρωση.

Γι' αυτή την επόμενη μέρα δημιούργησαν και τον ΕΔΕΣ, για να πλαγιοκοπούν το ΕΑΜ – ΕΛΑΣ και στην κρίσιμη φάση, όπως έδειξαν τα γεγονότα της Πρέβεζας και ο Δεκέμβρης του '44 στην Αθήνα, να μην αφήσουν το λαό μας να γίνει κυρίαρχος της τύχης του.

Οι αστικές δυνάμεις, σε συνεργασία με τους Άγγλους ιμπεριαλιστές και μετέπειτα με τις ΗΠΑ, δεν έχασαν από τον ορίζοντα, τι θα γίνει μετά την απελευθέρωση. Ειδικά βλέποντας, τη μεγάλη συσπείρωση δυνάμεων που είχε επιτευχθεί γύρω από το ΕΑΜ – ΕΛΑΣ.

Ακόμα και από κοινού με τους Γερμανούς κατακτητές ετοίμαζαν αυτή την επόμενη μέρα.

Ανοιχτή γραμμή είχαν με τους κατακτητές σε πολλές περιπτώσεις και οι δυνάμεις του ΕΔΕΣ και άλλες λεγόμενες «αντιστασιακές» οργανώσεις.

Ας επιστρέψουμε λοιπόν στην Κρυοπηγή και την μαρτυρική σελίδα της ιστορίας της.

Στην Κρυοπηγή υπήρχε ένοπλο τμήμα του ΕΛΑΣ που υπαγόταν σε Σύνταγμα του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ. Οι Γερμανοί και οι ντόπιοι συνεργάτες τους το πληροφορήθηκαν και άρχισαν τις αιφνιδιαστικές εμφανίσεις στο χωριό καταβάλλοντας κάθε προσπάθεια προκειμένου να διαλύσουν τα ένοπλα αντιστασιακά τμήματα.

Τον Μάρτη του 1944 ο γερμανικός στρατός μπήκε στην Κρυοπηγή. Αμέσως άρχισαν τις έρευνες για να εντοπίσουν αντάρτες και πυρομαχικά. Έκαψαν δύο σπίτια και συνέλαβαν 28 άνδρες, από 18 έως 50 ετών. Τους οδήγησαν αρχικά στην Πρέβεζα, στη συνέχεια τους μετέφεραν στο Αγρίνιο, όπου ήταν το αρχηγείο των κατοχικών δυνάμεων στην Δυτική Ελλάδα. Εκεί, τους κράτησαν φυλακισμένους για ένα μήνα. Τη Μεγάλη Παρασκευή του 1944 (14 Απρίλη) εκτέλεσαν τους 23, μαζί με άλλους 100 περίπου πατριώτες, στον εξωτερικό περίβολο της Αγίας Τριάδας Αγρινίου και στην κεντρική πλατεία της πόλης, ενώ κρέμασαν άλλους τρεις στην πλατεία του Αγρινίου. Μόλις 5 κατάφεραν να ξεφύγουν της εκτελέσεως.

Η εκτέλεση ήταν αντίποινα για το σαμποτάζ στις 9 Απρίλη λίγο έξω από το χωριό Σταμνά σε οχηματαγωγό που μετέφερε τρόφιμα και πολεμοφόδια στις Γερμανικές δυνάμεις κατοχής στο Αγρίνιο.

Το χωριό της Κρυοπηγή ήταν ΕΑΜοχώρι. Η πλειοψηφία των κατοίκων του ήταν οργανωμένη είτε στο ΕΑΜ και στην ΕΠΟΝ, είτε στον εφεδρικό ΕΛΑΣ και στο ΚΚΕ. Τα περισσότερα παιδιά ήταν Αετόπουλα. Το χωριό ήταν σύμφωνα, με τις μαρτυρίες, σαν Λαϊκή Δημοκρατία. Διοργάνωναν θεατρικές παραστάσεις, λαϊκά γλέντια, αναγνώσεις εντύπων και βιβλίων. Γι’ αυτό και θέλησαν να εξοντώσουν τους κατοίκους και εάν τους δινόταν η ευκαιρία, να καταστρέψουν ολόκληρο το χωριό. Η Οργάνωση του ΕΑΜ της εποχής έκρινε καλύτερο να μείνουν οι αγωνιστές στην Κρυοπηγή και να μη φύγουν όπως προτάθηκε από κάποιους, αλλά να κρύψουν τα όπλα, έτσι ώστε να μη βρουν αφορμή οι Γερμανοί να σφάξουν τα γυναικόπαιδα και να κάψουν το χωριό. Πράγμα που αποφεύχθηκε. Πλήρωσαν όμως βαρύ τίμημα. Το αίμα των 23 αγωνιστών που εκτελέστηκαν στο Αγρίνιο.

Η Ηρωική ιστορία όμως του χωριού δεν σταματά εκεί. Η Κρυοπηγή εξακολούθησε να τροφοδοτεί τον αγώνα και το κίνημα πολλές δεκαετίες. Γι’ αυτό και άλλοι κρυοπηγιώτες που δεν εκτελέστηκαν κυνηγήθηκαν εξορίστηκαν, βασανίστηκαν πολλά χρόνια μετά. Οι οικογένειες που έμεναν πίσω, με στυλοβάτες τις ηρωικές γυναίκες, μεγάλωσαν τα παιδιά τους με κόπους και θυσίες αλλά και με αλληλεγγύη και πείσμα μπροστά στις διώξεις και προπάντων με το όραμα για μια πιο δίκαιη κοινωνία. Παιδιά μεγάλωσαν με αντάρτικα τραγούδια αντί για νανουρίσματα, τα λαϊκά μοιρολόγια του χωριού έγιναν μοιρολόγια για τους ήρωες που χάθηκαν. Οι γυναίκες εφάρμοσαν στην πράξη την ισότιμη συμμετοχή τους στην αντίσταση, στη δημόσια ζωή, στον αγώνα. Μεγάλη παρακαταθήκη για τους νεότερους για όλους εμάς.

Τιμή και δόξα στον τόπο και στην ιστορία μας

Πρέβεζα 17/4/2020