Τακτικισμοί βιομηχάνων θολώνουν το τοπίο γύρω από την τιμή του αιγοπρόβειου γάλακτος

Πολύ μακριά από το πραγματικό διακύβευμα αυτής της περιόδου φαίνεται να βρίσκεται η συζήτηση στο χώρο της αιγοπροτατοτροφίας και της παραγωγικής αλυσίδας της φέτας. Ενώ αυτή τη στιγμή θα έπρεπε όλοι να μιλούν για την τιμή του αιγοπρόβειου γάλακτος και να γίνει μία αναπροσαρμογή προς τα πάνω, διορθώνοντας τις απώλειες στο εισόδημα των αιγοπροβατοτρόφων, που είδαμε να μειώνεται την τελευταία διετία, η κάθε μία γαλακτοβιομηχανία παίζει το δικό της "παιχνίδι αποπροσανατολισμού".

Η Ήπειρος ΑΕΒΕ, που ανήκει στον όμιλο του κ. Παντελιάδη (ΟΠΤΙΜΑ, MyMarket), ξέρει να παίζει το παιχνίδι της τιμής. Άλλωστε κάθε χρόνο ανακοινώνει τις τιμές παραγωγού με επιστολή προς τους προμηθευτές-συνεργάτες της, επηρεάζοντας ολόκληρη την αγορά, συνήθως προς τα κάτω. Φέτος, αποφάσισε να προκαλέσει τεράστια σύγχυση στους παραγωγούς ανακοινώνοντας διαφορετικές τιμές που είναι μεν αυξημένες για τους μικρότερους παραγωγούς, αλλά με πολύ λίγα οφέλη για τους μεσαίους και ζημιά για τους μεγάλους. Παράλληλα, στα συμβόλαια που ζητά από τους παραγωγούς αναφέρει, σύμφωνα με πληροφορίες του Agro24, ότι οι τιμές αυτές αφορούν το πρόβειο γάλα με λιποπρωτεΐνη 12,2.

Ο πίνακας τιμών που ισχύει για την Ήπειρος ΑΕΒΕ από 1η Οκτωβρίου 2019

Ετήσια ποσότητα γάλακτος (κιλά)	Τιμή πρόβειου (ευρώ/κιλό)	Τιμή γίδινου (ευρώ/κιλό)
300.001 και άνω	0,92	0,54
100.001-300.000	0,89	0,53
60.001-100.000	0,86	0,51
30.001-60.000	0,84	0,50
1-30.000	0,80	0,46

Στις παραπάνω τιμές η εταιρεία εφαρμόζει σύστημα ανταμοιβής, αλλά και ποινής σε περίπτωση μειωμένου ή αυξημένου αντίστοιχα μικροβιακού φορτίου. Για παράδειγμα, για λιγότερα από 100.000 cfu μικροβιακό φορτίο δίνει επιπλέον 0,01 ευρώ/κιλό. Αντίθετα, για περισσότερα από 700.000 cfu μικροβιακό φορτίο αφαιρεί 0,03 ευρώ/κιλό.

Ο πίνακας τιμών που ίσχυε για την Ήπειρος ΑΕΒΕ από 1η Μαΐου 2019 μέχρι και το τέλος Σεπτεμβρίου

Ετήσια ποσότητα γάλακτος (κιλά)	Τιμή πρόβειου (ευρώ ανά κιλό)	Τιμή γίδινου (ευρώ ανά κιλό)
2.001-5.000	0,75	0,44
5.001-20.000	0,80	0,48
20.001-60.000	0,85	0,50
60.001-100.000	0,87	0,52
100.001 και πάνω	0,90	0,53

Όπως βλέπουμε, η Ήπειρος άλλαξε την κλίμακα προσδιορισμού των κιλών, δημιουργώντας πρόσθετη σύγχυση στους παραγωγούς, παρόλο που τα τελευταία χρόνια δεν είχε γίνει κάτι τέτοιο.

Η τακτική "διαίρει και βασίλευε" των Ελληνικών Γαλακτοκομείων

Μετά από ένα αρκετά μεγάλο διάστημα, όπου οι Αφοι Σαράντη, ιδιοκτήτες της εταιρείας Ελληνικά Γαλακτοκομεία Α.Ε. ("Όλυμπος", "Τυράς" και "Ροδόπη") έμεναν αποστασιοποιημένοι από τις πρωτοβουλίες για την ίδρυση Εθνικής Διεπαγγελματικής Οργάνωσης Φέτας, ξαφνικά από τις αρχές Οκτωβρίου αποφάσισαν να μπουν δυναμικά στην προσπάθεια συνεννόησης με τους παραγωγούς. Μέχρι τώρα, να θυμίσουμε ότι η πρωτοβουλία ανήκε στον πρόεδρο του Συνδέσμου Βιομηχανιών Γαλακτοκομικών Προϊόντων και διευθυντή Ολικής Ποιότητας & Ασφάλειας Τροφίμων της FrieslandCampina Hellas, Χρήστο Αποστολόπουλο, ενώ στη συνέχεια "πέρασε" στον αντιπρόεδρο της Δωδώνη Α.Ε., Γιάννη Βιτάλη.

Τόσο το timing, η συγκυρία, όσο και ο πρώτος συνομιλητής που επέλεξε, όμως, ο κ. Μιχάλης Σαράντης, για την πρωτοβουλία του να αναθερμάνει τις προσπάθειες ίδρυσης Διεπαγγελματικής δημιουργούν εύλογο προβληματισμό.

Πρώτον, επέλεξε τις αρχές Οκτωβρίου, περίοδο κατά την οποία "κλείνουν" τα συμβόλαια και οι τιμές για την επόμενη χρονιά. Δεύτερον, μίλησε πρώτα με τον νεοσύστατο Εθνικό Κλαδικό Συνεταιρισμό "ΑΙΓΟΠΡΟΒΑΤΟΤΡΟΦΟΙ ΕΛΛΑΔΑΣ", ο οποίος ήδη αντιμετωπίζει προβλήματα στο εσωτερικό του με αποχωρήσεις μελών. Από την ανακοίνωση του Συνεταιρισμού, μετά τη συνάντηση της 1ης Οκτωβρίου στα Τρίκαλα με τον κ. Σαράντη, το πιο αξιόλογο σημείο και μάλλον αυτό που θα μείνει στις μετέπειτα συζητήσεις για την ίδρυση Διεπαγγελματικής είναι ο παρακάτω κατάλογος 11 σημείων, που σαφέστατα θα πρέπει να διέπουν τη λειτουργία της:

1. Δέσμευση όλων των μεταποιητών ότι σε εγκαταστάσεις που παράγεται ΦΕΤΑ, δεν θα εισέρχεται εισαγόμενο αιγοπρόβειο γάλα.
2. Τοποθέτηση GPS στα βυτία συλλογής γάλακτος για έλεγχο δρομολογίου και στάσεων.
3. Στις 5 πύλες εισόδου της χώρας να ελέγχονται όλα τα βυτία μεταφοράς γάλακτος. Σε περίπτωση που χρειαστεί επιπλέον προσωπικό ή υπερωρίες στην εργασία τους, το κόστος θα βαραίνει τον ΕΛΓΟ.
4. Στο ΔΣ του ΕΛΓΟ να υπάρχει εντεταλμένος σύμβουλος ελέγχων και να είναι εκπρόσωπος των κτηνοτρόφων με τα απαραίτητα προσόντα.
5. Τα μέλη της Διεπαγγελματικής, να υπογράφουν υπεύθυνη δήλωση ότι επιτρέπουν σε πενταμελή επιτροπή της Διεπαγγελματικής να ελέγχουν τους χώρους παραγωγής (ΠΟΠ τυριών) 24 ώρες το εικοσιτετράωρο.
6. Έλεγχος των υποδομών προστασίας του περιβάλλοντος σε κάθε παραγωγική μονάδα φέτας.
7. Στη Διεπαγγελματική θα μπορούν να μπαίνουν μόνο φορείς και οργανώσεις που έχουν κτηνοτροφική οικονομική δραστηριότητα (συνεταιρισμοί, ομάδες παραγωγών, σύνδεσμοι επιχειρήσεων κλπ).
8. Διαχείριση από την Διεπαγγελματική των εισφορών που υφίστανται για το αιγοπρόβειο γάλα και σήμερα γίνονται από τον ΕΛΓΟ Δήμητρα.
9. Διαχείριση από την Διεπαγγελματική όλων των προγραμμάτων για την διαφήμιση & προβολή του προϊόντος στη διεθνή αγορά.
10. Ανάπτυξη νέων δράσεων για την βελτίωση της ποιότητας της φέτας με βάση την υγρασία, την συσκευασία, τις καλλιέργειες & την ποιότητα του γάλακτος πχ βιολογικού.
11. Περιπτώσεις στις οποίες γίνεται αντιληπτές αξιόποινες παραβάσεις θα αναλαμβάνει η Διεπαγγελματική την εξιχνίαση τους. 

Οι παραπάνω γενικές αρχές συζητήθηκαν και στην προ 3 ημερών Γενική Συνέλευση του ΣΕΒΓΑΠ στη Λάρισα, αλλά πιο πολύ συζητήθηκε η κίνηση του κ. Σαράντη, διότι πρέπει να θυμίσουμε ότι πριν από λίγους μήνες όλες οι εμπλεκόμενες πλευρές είχαν δώσει τα χέρια για την ίδρυση της οργάνωσης ενώπιον της τότε πολιτικής ηγεσίας του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης, υπό τον Σταύρο Αραχωβίτη.

Εντύπωση προκάλεσε και η τοποθέτηση του κ. Σαράντη κατά τη διάρκεια της γενικής συνέλευσης του ΣΕΒΓΑΠ, όπως την παραθέτει το ρεπορτάζ του thessaliaeconomy.gr: 

Στη διάθεση του κλάδου για μια Διεπαγγελματική Οργάνωση που θα δώσει στη φέτα την αίγλη και την αξία που δικαιούται, έθεσε εαυτόν ο διευθύνων σύμβουλος της Ελληνικά Γαλακτοκομεία Α.Ε. (ΤΥΡΑΣ) Μιχάλης Σαράντης, κατά την ομιλία του στην γενική συνέλευση του Συνδέσμου Ελληνικών Βιομηχανιών Γαλακτοκομικών Προϊόντων (ΣΕΒΓΑΠ) η οποία πραγματοποιήθηκε την Τρίτη στη Λάρισα.

Ο κ. Σαράντης, σύμφωνα με πληροφορίες, αναφέρθηκε εκτενώς στα κακώς κείμενα που διέπουν σήμερα την αγορά της φέτας με το προϊόν να χάνει συνεχώς έδαφος, με αποτέλεσμα να πλήττεται το σύνολο των επιχειρήσεων αλλά και ο κτηνοτροφικός κλάδος.

Οι τυροκομικές μονάδες της Θεσσαλίας έχουν δεχτεί απίστευτη λάσπη το τελευταίο διάστημα, εντελώς άδικα, τόνισε ο κ. Σαράντης, διευκρινίζοντας ότι δεν βρίσκεται σε κανένα πόλεμο με τον περιφερειάρχη Ηπείρου τον οποίο τιμά, αλλά όποιος έχει στοιχεία για οποιεσδήποτε κακές πρακτικές στο γάλα, υποχρεούται να ενημερώσει τις ελεγκτικές αρχές και τον εισαγγελέα αλλά και να τα δώσει στη δημοσιότητα.

“Πρέπει να γίνει κατανοητό ότι το πρόβλημα είναι κοινό. Είμαστε όλοι στο ίδιο χαράκωμα και μαζί θα πρέπει να παλέψουμε ώστε να ανεβάσουμε τις πωλήσεις της φέτας στο εξωτερικό”, ανέφερε χαρακτηριστικά.

Κατάγομαι από την οροσειρά της Πίνδου και ασχολούμαι με το γάλα 40 χρόνια. Ο παππούς μου είχε κοπάδια και γνωρίζω από πρώτο χέρι τον πόνο και τον μόχθο των κτηνοτρόφων για αυτό και θέλω να αγωνιστούμε μαζί ώστε να έρθουν καλύτερες μέρες για τον κλάδο, κατέληξε ο κ. Σαράντης.

Την Παρασκευή 11 Οκτωβρίου, σε συνέντευξη που δημοσιεύθηκε στην "Ύπαιθρο Χώρα", ο κ. Σαράντης είπε επί λέξει: 

Για εμένα αυτό που ήταν να κάνει ο ΣΕΒΓΑΠ το έκανε. Ο κ. Αποστολόπουλος, ο πρόεδρος του ΣΕΒΓΑΠ, είναι ένας εξαιρετικός επιστήμονας και ένα άτομο υψηλής ηθικής. Δεν υπάρχουν τέτοια άτομα στην Ελλάδα, το λέω αν και δουλεύει σε ανταγωνιστική εταιρεία. Ο ΣΕΒΓΑΠ εξουσιοδότησε τον Γιάννη Βιτάλη για τις διαπραγματεύσεις και ο κ. Βιτάλης δεν τα κατάφερε. Αυτή είναι η πραγματικότητα. (...) αυτό που λέω είναι ότι ενάμιση χρόνο δεν προχώρησε η Διεπαγγελματική. Πήρα τηλέφωνο και τον Γιάννη τον Βιτάλη μία βδομάδα πριν από τη συγκέντρωση στα Τρίκαλα και του είπα: "Γιάννη, να με συμπαθάς αλλά θα ξεκινήσω μία πρωτοβουλία για πολλούς λόγους. 

Ο πρώτος λόγος είναι ότι δεν έχει γίνει Διεπαγγελματική, ο δεύτερος ότι εγώ δεν θέλω Διεπαγγελματική με ΣΕΚ, ΠΕΚ κ.λπ. αλλά με παραγωγούς τυροκόμους φέτας και παραγωγούς γάλακτος που έχουν ΑΦΜ. Δηλαδή με σφραγίδες και ονόματα και ίντριγκες.

Η τελευταία φράση του κ. Σαράντη αφορούσε ευθέως τον Σύνδεσμο Ελληνικής Κτηνοτροφίας (ΣΕΚ) του Τάκη Πεβερέτου και την Πανελλήνια Ένωση Κτηνοτρόφων (ΠΕΚ) του Στέργιου Κύρτσιου, για τις οποίες όσοι γνωρίζουν το θέμα, συμφωνούν με τον κ. Σαράντη, αν και τον τελευταίο καιρό η ΠΕΚ έχει κάνει προσπάθειες να βελτιώσει την αντιπροσωπευτικότητά της.

Μιλώντας στο Agro24, o αντιπρόεδρος του Κτηνοτροφικού Συνεταιρισμού Αιγοπροβατοτροφίας Περιοχής Αμυνταίου "Ε-Ποιμένων", Μπάμπης Ματενίδης, που είχε ηγηθεί μεν της ίδρυσης του παραπάνω Κλαδικού Συνεταιρισμού, αλλά πλέον έχει αποχωρήσει, υποστηρίζει ότι "η συγκεκριμένη χρονική στιγμή που γίνονται οι συζητήσεις μεταξύ του κ. Σαράντη και του Κλαδικού είναι λάθος. Αυτή τη στιγμή τους παραγωγούς τους ενδιαφέρει το θέμα της τιμής του γάλακτος και η συζήτηση για τη Διεπαγγελματική είναι αποπροσανατολιστική."

Εξάλλου, ο κ. Ματενίδης υπενθυμίζει ότι για το θέμα "είχε επέλθει μια συμφωνία του ΣΕΒΓΑΠ, μέλος του οποίου είναι τα Ελληνικά Γαλακτοκομεία, πριν μερικούς μήνες, με τις οργανώσεις των κτηνοτρόφων" και διερωτάται: "Ποιοι δεν συμφωνούν με εκείνη τη συμφωνία; Ο κ. Σαράντης λειτουργεί αυτόνομα; Ή είναι μέλος του ΣΕΒΓΑΠ;"

"Οι απλοί κτηνοτρόφοι νιώθουν πολύ μπερδεμένοι", προσθέτει, "ως προς το γεγονός ότι οι ίδιες εφημερίδες και τα sites δημοσίευαν πριν λίγους μήνες ότι τα Ελληνικά Γαλακτοκομεία είχαν τιμωρηθεί για την παράτυπη παραγωγή της φέτας. Αυτό δεν παίζει ρόλο για το ποιος πρέπει να συνομιλεί εκ μέρους των βιομηχανιών; Θα πρέπει να αρχίσουν να σκέφτονται πολύ καλύτερα μέσα στο ΣΕΒΓΑΠ, ποιοι είναι οι καλοί και οι κακοί βιομήχανοι. Αν πούμε ότι θέλουμε να βάλουμε μία τάξη στο χώρο, να θέσουμε κανόνες που να τους τηρούν όλα τα μέρη της αλυσίδας παραγωγής του γάλακτος."

Αυτό που έχει σημασία τώρα, για τον κ. Ματενίδη, αλλά και για τους περισσότερους παραγωγούς, είναι η τιμή του αιγοπρόβειου γάλακτος, να ανταποκρίνεται στο κόστος παραγωγής, για να ξαναγίνει βιώσιμη η κτηνοτροφία και ελκυστικό το επάγγελμα του κτηνοτρόφου. "Πρέπει να αναλάβουν ενεργό ρόλο και οι περιφερειάρχες. Ο κ. Καχριμάνης είναι ο μοναδικός που έχει πάρει πρωτοβουλίες και αυτό έχει αποτέλεσμα στην ψυχολογική κατάσταση του κτηνοτρόφου. Όταν ένα προϊόν το χαρακτηρίζουν εθνικό οι πάντες, πρέπει να το αντιμετωπίζουν και σαν εθνικό."

Όπως δήλωσε πάντως στο Agronews ο πρόεδρος του ΣΕΒΓΑΠ, Χρήστος Αποστολόπουλος, τόσο ο Σύνδεσμος, όσο και η προσωρινή διοίκηση της διεπαγγελματικής, θα εντείνουν το επόμενο διάστημα τις προσπάθειές τους, έτσι ώστε να κλείσουν οι θεσμικές εκκρεμότητες με το υπουργείο και να δρομολογηθούν μια σειρά παρεμβάσεων που θα διασφαλίσουν την τήρηση των κανόνων της αγοράς.

Ένα τέτοιο παράδειγμα είναι ο έλεγχος στη μαζική εστίαση, έτσι ώστε η διάθεση φέτας να μην υποκαθίσταται -χωρίς σχετική ενημέρωση του καταναλωτή- από λευκό τυρί, κάτι το οποίο συμβαίνει κατά κόρον στο μεγαλύτερο μέρος αυτών των επιχειρήσεων.

Αντίστοιχος αυστηρός έλεγχος θα πρέπει να γίνεται, όπως τονίσθηκε από μέλη του συνδέσμου και στα παραστατικά που αφορούν στις εξαγωγές, καθώς μεγάλες ποσότητες φεύγουν από τη χώρα με την επισήμανση «λευκό τυρί», ενδεχομένως παραγόμενο από εισαγόμενο αιγοπρόβειο ή αγελαδινό γάλα, και στη συνέχεια, μέσω των διακινητών - αντιπροσώπων σε διάφορες χώρες, να διατίθεται με την αναγραφή «λευκό τυρί – φέτα».

Παρελκυστικός ο ρόλος της Δωδώνη;

Εν κατακλείδι, για τον ρόλο του κ. Βιτάλη και της γαλακτοβιομηχανίας Δωδώνη δεν μπορούμε να εικάσουμε το τι έχει γίνει στο παρασκήνιο των διαπραγματεύσεων, παρά μόνο να κρίνουμε εκ του αποτελέσματος και να συμφωνήσουμε με τον κ. Σαράντη, για το ότι υπάρχει μεγάλη καθυστέρηση από τότε που ανέλαβε ο πρώτος τις διαπραγματεύσεις εκ μέρους του ΣΕΒΓΑΠ. Καμία από τις πλευρές όμως δεν παραδέχεται ποιος καθυστερεί τη διαδικασία ίδρυσης, ενώ στάση αναμονής τηρούν και οι κ.κ. Πεβερέτος και Κύρτσιος, ιδιαίτερα μετά και από την κατάργηση της Υπουργικής Απόφασης του πρώην υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Σταύρου Αραχωβίτη, για το θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας των διεπαγγελματικών οργανώσεων, από τον νυν υπουργό, Μάκη Βορίδη.

Γι' αυτό το θέμα έγινε και συζήτηση επίκαιρης ερώτησης στη Βουλή χθες, όπου ο κ. Αραχωβίτης τόνισε τα εξής:

Ακριβώς επειδή οι Διεπαγγελματικές Οργανώσεις έχουν αυξημένες αρμοδιότητες, επομένως είναι δεσμευτικές απέναντι στον εκάστοτε Υπουργό, έπρεπε να φροντίσουμε για την αυξημένη αντιπροσωπευτικότητα των ενδιαφερόμενων, δηλαδή το 1/3 των παραγωγών μαζί με το 1/3 των μεταποιητών-τυποποιητών και εμπόρων. Δε μπορούσαμε να επιτρέψουμε τη συνέχιση του καθεστώτος, το 1/3 του συνόλου της αλυσίδας παραγωγής να επιβάλλει στο σύνολο της Aγοράς και στον Υπουργό ΑΑ&Τ.

Η δική μας Υπουργική Απόφαση που καταργήθηκε από τη σημερινή πολιτική ηγεσία του ΥΠΑΑΤ, έγινε για να λειτουργήσουν και να παίξουν οι Διεπαγγελματικές το ρόλο που τούς δίνει ο νέος Κανονισμός, πρωτίστως όμως προς όφελος των παραγωγών και των προϊόντων τους.

Το μεγαλύτερο ερώτημα παραμένει: "Ποιος και γιατί δεν θέλει τη συμφωνία για ίδρυση Διεπαγγελματικής;"

Πέτρος Αλεξανδρής

https://www.agro24.gr