Η Ε.Ε. μεταξύ ύφεσης και κοινωνικού πολέμου

Σε όλη την Ευρώπη η λιτότητα οδηγεί στη βίαιη ανακατανομή των εισοδημάτων εις βάρος των ασθενέστερων και κοιτώντας τις αντιδράσεις των πολιτών σε κάθε χώρα βλέπεις ότι σε κάποιες εξ αυτών η κοινωνική έκρηξη αποτελεί κοντινό ενδεχόμενο

«Πού βαδίζει η Ευρώπη, χορεύοντας στον ρυθμό της λιτότητας;» διερωτάται ο σχολιαστής του γαλλικού τηλεοπτικού δικτύου «France 24», Σεμπαστιάν Σεΐτ. «Οι ευρωπαϊκές χώρες προσπαθούν να τακτοποιήσουν τους λογαριασμούς τους, εφαρμόζοντας πολιτικές δημοσιονομικής λιτότητας, αλλά χωρίς μεγάλη επιτυχία. Οι περισσότεροι δείκτες είναι μαύροι. Το 2013, η ύφεση θα συνεχίσει να μαστίζει την ευρωζώνη. Η μηδενική ανάπτυξη οδηγεί σε αύξηση της ανεργίας, η οποία έχει ήδη περάσει στη ζώνη του ευρώ το 11%».

Το γαλλικό Παρατηρητήριο των Οικονομικών Συνθηκών (OFCE) στις προβλέψεις του για το 2013 κάνει λόγο για ένα επερχόμενο «φιάσκο της λιτότητας».

Οι ελίτ της Ευρωπαϊκής Ενωσης, με επικεφαλής τους Γερμανούς, έχουν εξαπολύσει έναν αδυσώπητο κοινωνικό πόλεμο εναντίον των εργαζομένων σε όλες τις χώρες της Ε.Ε. Επιχειρείται μια βίαιη ανακατανομή του κοινωνικού πλούτου εις βάρος των οικονομικά ασθενέστερων. Παντού σχεδόν περικόπτουν, μειώνουν μισθούς και συντάξεις. Κατ” εντολήν των τραπεζιτών, οι «υπάκουοι» πολιτικοί ηγέτες στραγγαλίζουν τις ευρωπαϊκές κοινωνίες για να πάρουν από τους εργαζόμενους και τους συνταξιούχους τα τρισεκατομμύρια που έχασαν από την κρίση. Η αγοραστική δυνατότητα των εργαζομένων δεν τους ενδιαφέρει πλέον. Τους είναι αδιάφορο αν ο κόσμος δεν μπορεί να αγοράζει προϊόντα – για τον απλούστατο λόγο ότι την πολιτική της Ε.Ε. υπαγορεύει τώρα το χρηματιστικό κεφάλαιο, όχι το παραγωγικό.

Ο Γάλλος δημοσιογράφος Ροντόλφ Πουρόν, σε ανάλυσή του στην ιστοσελίδα «mediapart», προειδοποιεί ότι η πολιτική αυτή θα οδηγήσει την Ευρώπη σε κοινωνικό πόλεμο. «Οι περισσότεροι Ευρωπαίοι ηγέτες οδηγούν την ήπειρο σε ένα άλμα στην… άβυσσο. Οι πολίτες αγνοούνται και δεν έχουν άλλη επιλογή από την κοινωνική έκρηξη. Το πολιτικό και κοινωνικό χάος διαδέχεται τον γενικό λήθαργο». Ποτέ άλλοτε στην ευρωπαϊκή ιστορία δεν έχουμε αντιμετωπίσει έναν τέτοιο κοινωνικό πόλεμο εναντίον 600 εκατομμυρίων ανθρώπων.

Επιφανείς αναλυτές δείχνουν ως υπεύθυνη τη Γερμανία για το χάος. «Οι Γερμανοί πολιτικοί φαίνονται αποφασισμένοι να αποδείξουν τη δύναμή τους, επιβάλλοντας πόνο και βάσανα – και οι πολιτικοί όλου του κόσμου ακολουθούν την ηγεσία τους», προειδοποιεί ο νομπελίστας Αμερικανός οικονομολόγος Πολ Κρούγκμαν. «Θα υπάρξει φυσικά τίμημα για αυτή τη στάση ισχύος των Γερμανών. Μόνο ένα τμήμα αυτού του αντιτίμου θα πέσει στη Γερμανία. Η γερμανική λιτότητα θα χειροτερεύσει την κρίση στην ευρωζώνη, καθιστώντας πολύ δυσκολότερη την ανάκαμψη των άλλων οικονομιών που έχουν προβλήματα».

Στο ίδιο μήκος κύματος, η γαλλική εφημερίδα «Republicain Lorrain» σημειώνει σε κύριο άρθρο της με τίτλο «Αγκάθι για την Ευρώπη» ότι η Γερμανίδα Ανγκελα Μέρκελ έχει γίνει ο στόχος της λαϊκής διαμαρτυρίας σε όλη την ήπειρο, καθώς έχει πάρει διαζύγιο από την ευρωπαϊκή ιδέα, προσπαθώντας να δημεύσει τα εθνικά πεπρωμένα των χωρών».

Πώς αντιδρούν μέχρι σήμερα οι ευρωπαϊκοί λαοί; Με δύο τρόπους. Υπάρχουν δυστυχώς λαοί υπάκουοι, που σκύβουν το κεφάλι και υπομένουν βυθισμένοι στη δυστυχία τους τα μέτρα λιτότητας. Αλλά ευτυχώς υπάρχουν και λαοί ανυπάκουοι που αντιδρούν με σφοδρότητα στη λιτότητα, βγαίνουν στους δρόμους και με αλλεπάλληλα κύματα διαδηλώσεων ανατρέπουν το πολιτικό σκηνικό, εκδιώκοντας τις κυβερνήσεις που επιχειρούν μια γιγαντιαία ανακατανομή του κοινωνικού πλούτου εις βάρος των οικονομικά ασθενέστερων κοινωνικών στρωμάτων.

Στη Βουλγαρία, οι μεγάλες λαϊκές διαδηλώσεις προκάλεσαν την ανατροπή της κεντροδεξιάς κυβέρνησης. Το κίνητρο των διαδηλωτών δεν θα μπορούσε να είναι πιο δραματικό: η αύξηση της τιμής της ηλεκτρικής ενέργειας και του φυσικού αερίου. Δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι βγήκαν στους δρόμους των μεγάλων πόλεων. Παρά την παραίτηση του πρωθυπουργού, οι διαμαρτυρίες συνεχίζονται.

Στη Ρουμανία, όπου το 49% των παιδιών ζει κάτω από τα όρια της φτώχειας, η πολιτική κατάσταση παραμένει τεταμένη, παρά τη συντριπτική ήττα που υπέστη στις εκλογές του περασμένου Δεκεμβρίου ο φιλο-γερμανικός «μνημονιακός» συνασπισμός του προέδρου Τράιαν Μπασέσκου.

Η Κύπρος είναι σε πολύ βαθιά ύφεση και ο νέος πρόεδρος Νίκος Αναστασιάδης αναμένεται να εφαρμόσει πολιτική σκληρής λιτότητας σε αγαστή συνεργασία με το Βερολίνο και τις Βρυξέλλες, προκαλώντας κοινωνικές αντιδράσεις.

Στην Ισπανία, η επίσης φιλο-γερμανική δεξιά κυβέρνηση του κατηγορούμενου και για σκάνδαλα διαφθοράς Μαριάνο Ραχόι αντιμετωπίζει συνεχείς διαδηλώσεις στους δρόμους των μεγάλων πόλεων. Η χώρα βυθίζεται όλο και περισσότερο στην ύφεση και η ανεργία ξεπερνά το 27%. Η φούσκα των ακινήτων δεν έχει τελειώσει και χιλιάδες Ισπανοί χάνουν τα σπίτια τους. Το κίνημα κατά των εξώσεων γιγαντώνεται καθημερινά.

«Grândola Vila Morena»

Στην Πορτογαλία, η λιτότητα σαρώνει τους εργαζόμενους καθώς η ύφεση συνεχίζεται. Η χώρα συγκλονίζεται τακτικά πλέον από μαζικές απεργίες και διαδηλώσεις με αίτημα την παραίτηση της κυβέρνησης Κοέλιου. Οι υπουργοί δεν μπορούν να βγουν από τα υπουργεία τους χωρίς να ακούσουν από τους διαδηλωτές το «Grândola Vila Morena», το τραγούδι που συνόδευσε την Επανάσταση των Γαριφάλων το 1974 και έδωσε το έναυσμα για την πτώση της δικτατορίας.

Στην Ιταλία, ο εκλεκτός της Μέρκελ, Μάριο Μόντι, έλαβε μόλις το 10% στις εκλογές ενώ τα κόμματα που εκφράζουν τον αντιγερμανισμό -ο Μπερλουσκόνι από τα δεξιά και ο Μπέπε Γκρίλο από τα αριστερά-συγκέντρωσαν το 55% των ψήφων. «Δηλαδή σχεδόν έξι στους δέκα ψηφοφόρους είπαν ευγενικά στη Γερμανίδα καγκελάριο «vaffanculo!», όπως λέει χαρακτηριστικά ο Ροντόλφ Πουρόν.

Στη Βρετανία, οι ευρωσκεπτικιστές δείχνουν να έχουν το πάνω χέρι με αποτέλεσμα ο πρωθυπουργός Ντέιβιντ Κάμερον να υποχρεωθεί να προκηρύξει δημοψήφισμα για την έξοδο από την Ε.Ε. Η χώρα έχασε ήδη το τριπλό Α από τον οίκο αξιολόγησης Moody’s και ήδη η φτώχεια αυξάνεται και πάλι. Οι Βρετανοί βρίσκονται αντιμέτωποι με τη χειρότερη λιτότητα από την εποχή της Θάτσερ.

Στην Ιρλανδία, οι πολίτες είναι αντιμέτωποι εφέτος με το έκτο πρόγραμμα λιτότητας, ενώ η γενναιόδωρη φορολογία για τους ξένους επενδυτές δεν έχει φέρει σημαντικές επενδύσεις. Η κυβέρνηση λέει ότι η χώρα εφέτος θα πρέπει να επιστρέψει στις αγορές, αλλά η οικονομική ανάκαμψη εξακολουθεί να είναι ελάχιστη και παραμένει στον «αναπνευστικό σωλήνα του ΔΝΤ και της ΕΚΤ».

Η Ολλανδία αντιμετωπίζει μεγάλες δυσκολίες από το 2012, καθώς το ΑΕΠ μειώθηκε κατά 1,1% το τρίτο τρίμηνο του 2012. Η ​​οικονομία επιβραδύνει ταχύτερα από ό,τι εκτιμούσαν οι πιο απαισιόδοξες προβλέψεις. Ο αριθμός των μόνιμων συμβάσεων που υπογράφηκαν πέρυσι μειώθηκε κατά 97%. Επιπλέον, το Κεντρικό Γραφείο Σχεδιασμού προβλέπει μείωση της αγοραστικής δύναμης κατά 25% για τους συνταξιούχους, όπως επίσης και περιορισμό κατά 30% των αποδεκτών της κοινωνικής πρόνοιας το επόμενο έτος.

H κρίση άγγιξε Γαλλία και Γερμανία

Νέο ρεκόρ ανεργίας αναμένει η Γαλλία, όπου, μαζί με τις υπερπόντιες αποικίες, οι άνεργοι θα φτάσουν τα 5 εκατομμύρια. Οι Βρυξέλλες αξίωσαν από την κυβέρνηση Ολάντ να επιβάλει νέα μέτρα λιτότητας καθώς η ανάπτυξη αναμένεται να είναι ελαφρώς μεγαλύτερη από το μηδέν. Οπως και σε όλη την Ευρώπη, η προτεινόμενη θεραπεία είναι χειρότερη από την ασθένεια: όξυνση της πολιτικής λιτότητας, είτε με μείωση των δαπανών είτε με αύξηση των φόρων.

Στη Γερμανία, τέλος, οι περισσότεροι από τους δείκτες είναι στο κόκκινο. Μπορεί παραδοσιακά οι γερμανικές εξαγωγές να ενισχύουν την ανάπτυξη, αλλά οι Ευρωπαίοι εταίροι, που εισάγουν ως επί το πλείστον τα γερμανικά προϊόντα, δεν μπορούν πλέον να λειτουργούν όπως παλιά. Οι προβλέψεις για το 2013 είναι απαισιόδοξες, τα πράγματα σκουραίνουν τους επόμενους μήνες. Τίποτα δεν προοιωνίζεται ότι η κοινωνική ηρεμία θα συνεχιστεί. Η συμπίεση των μισθών μπορεί να άντεξε για σχεδόν 10 χρόνια, αλλά έχει φτάσει στα όριά της.

Η μερική απασχόληση και η περίφημη ευελιξία στις εργασιακές σχέσεις δεν είναι πλέον σε θέση να καλύψουν τις αστοχίες του συστήματος. Η μεγαλύτερη χαλυβουργία της χώρας, η Thyssenkrupp, μείωσε ήδη κατά 2.000 τις θέσεις εργασίας. Το 2013 είναι έτος εκλογών στη Γερμανία, αλλά η Μέρκελ δύσκολα θα χάσει, καθώς οι Σοσιαλδημοκράτες δεν πείθουν ότι σχεδιάζουν να φέρουν κάτι διαφορετικό στην οικονομία. Επανεκλογή της Μέρκελ, έστω και σε συνεργασία με τους Σοσιαλδημοκράτες στο πλαίσιο ενός μεγάλου συνασπισμού, θα σημάνει τη συνέχιση της πολιτικής της λιτότητας σε όλη την Ευρώπη, εκτός κι αν οι λαοί της γηραιάς ηπείρου τους χαλάσουν τα σχέδια….

Του Μιχάλη Ψύλου 

www.efsyn.gr