Διευρύνεται ο εργασιακός μεσαίωνας από τις εργολαβικές εταιρείες παροχής υπηρεσιών.

«Η Κωνσταντίνα δεν είναι μόνη». Το σύνθημα αλληλεγγύης στην Κωνσταντίνα Κούνεβα, η οποία τη νύχτα της 22ας Δεκεμβρίου του 2008 δέχτηκε δολοφονική επίθεση με οξύ, επιβεβαιώνεται από την ανάποδη: ο εργασιακός μεσαίωνας των εργολαβικών εταιρειών, στον οποίο αντιτάχθηκε με τη συνδικαλιστική της δράση η 44άχρονη τότε γραμματέας του Παναττικού Σωματείου Καθαριστριών και Οικιακών Εργαζομένων, συνεχώς διευρύνεται και η εργοδοτική ασυδοσία θίγει όλο και περισσότερους.

«Οταν έγινε το χτύπημα στην Κωνσταντίνα, μιλούσαμε παντού, όχι μόνο για ό,τι της συνέβη, αλλά για όσα γίνονταν στον κλάδο και όσα έρχονται. Λέγαμε «αυτό που μαθαίνετε τώρα, με αφορμή την Κωνσταντίνα, έρχεται και για σας. Ερχεται και η δική σας η σειρά. Ε, ήρθε»», μας λέει η Βασιλική Παπαθανάση, από την Παναττική Ενωση Καθαριστιριών και Οικιακού Προσωπικού.

Σήμερα η Κωνσταντίνα Κούνεβα βρίσκεται στο Παρίσι, ακολουθώντας θεραπείες για την αποκατάσταση της όρασής της, και ο παρ' ολίγον δολοφόνος κυκλοφορεί ελεύθερος. Οπως καταγγέλλει ο δικηγόρος Κ. Παπαδάκης, η υπόθεση ουσιαστικά έχει μπει στο αρχείο: «Με αφορμή την επίθεση στην Κούνεβα διατάχθηκε αστυνομική έρευνα για τις συνθήκες που επικρατούν στις εργολαβικές εταιρείες καθαρισμού.

Ομως δεν δικαιούμαστε να δούμε τον φάκελο. Οι αρχές δεν έπραξαν ως όφειλαν για να βρουν τον δολοφόνο. Ενώ διέφυγε από έναν πολύ στενό δρόμο, ουδέποτε αναζητήθηκαν αυτόπτες μάρτυρες από τον χώρο των ενοίκων και των θαμώνων της περιοχής. Η συνδικαλιστική δράση της Κούνεβα έβλαπτε τα συμφέροντα των εργολαβικών εταιρειών στο σύνολό τους.

Λίγες μέρες πριν από το χτύπημα είχε προηγηθεί τριμερής συνάντηση στο υπουργείο Εργασίας, με θέμα το μισάωρο διάλειμμα στο οποίο υποχρέωναν οι εργολάβοι τις εργαζόμενες, για να μην πληρώνουν τα βαρέα ένσημα. Αν το υπουργείο δικαίωνε την Κωνσταντίνα Κούνεβα, αυτό θα σήμαινε αύξηση του κόστους ασφάλισης για όλες τις εταιρείες, όχι μόνο για τον εργοδότη της Κούνεβα».

Παρά τις υποσχέσεις για άπλετο φως και τις προτάσεις για μεταρρυθμίσεις, η ζούγκλα των εργολαβικών εταιρειών ουδέποτε εξυγιάνθηκε. Το 2009 σημειώθηκε επίθεση με βιτριόλι στο αυτοκίνητο συνδικαλίστριας εργαζόμενης σε εργολαβική εταιρεία καθαρισμού στο Αεροδρόμιο «Μακεδονία». Το 2010 σκοτώθηκε πέφτοντας από τον τρίτο όροφο του υπουργείου Εργασίας στην Κοραή ο Αιγύπτιος Αζίζ Εμάντ, που εργαζόταν Κυριακή, αδήλωτος από την εργολαβική εταιρεία καθαρισμού. Για μία εβδομάδα περίπου ο θάνατός του αποσιωπάται, ενώ το υπουργείο δηλώνει άγνοια.

Η πρόσφατη πολυήμερη απεργία και κατάληψη των εργολαβικών στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης έφερε για άλλη μια φορά στην επιφάνεια το μεγάλο αγκάθι που λέγεται «εργολαβίες στο Δημόσιο», αυτή τη φορά όμως το κλίμα ήταν διαφορετικό. Παρά τις αρχικές διαβεβαιώσεις αλληλεγγύης του πρύτανη «στον δίκαιο αγώνα των εργαζομένων», τελικά ζητείται από τις πρυτανικές αρχές παρέμβαση εισαγγελέα, με αποτέλεσμα τη σύλληψη 11 εργολαβικών στις 30 Νοεμβρίου.

Πλέον στην εργοδοτική αυθαιρεσία, τους μισθούς πείνας, τις συμβάσεις που υπογράφονται σε λευκά χαρτιά προστέθηκαν οι πολύμηνες καθυστερήσεις μισθών, οι απολύσεις χωρίς αποζημίωση, οι μετωνυμίες και οι χρεοκοπίες, με τους απλήρωτους εργαζομένους να αναζητούν εργοδότες-φαντάσματα, όπως στην περίπτωση των απλήρωτων καθαριστριών των γραφείων του ΠΑΣΟΚ, που παρουσιάζονταν να δουλεύουν σε εργοδότη που είχε αποβιώσει!

Στην Αττική το σωματείο της ΠΕΚΟΠ συνεχίζει τη δράση του, χωρίς πλέον να τραβά τα φώτα της δημοσιότητας. Σε ένα μικρό γραφείο στο Εργατικό Κέντρο της 3ης Σεπτεμβρίου μάς υποδέχονται η Βασιλική Παπαθανάση και η Βλασία Τσούνη.

Τι μεσολάβησε από το 2008, το χτύπημα στην Κούνεβα, και την έρευνα του ΙΝΕ-ΓΣΕΕ για τις εταιρείες καθαρισμού; «Χειρότερα έχουν γίνει τα πράγματα. Οι εργολάβοι κάνουν ό,τι θέλουν. Τότε είχαμε εμπιστευθεί τα στοιχεία που είχαμε συλλέξει στο ΙΝΕ της ΓΣΕΕ και ζητήσαμε να γίνει έρευνα για τον κλάδο μας. Ομως έχουμε ζήτημα με την ηγεσία της ΓΣΕΕ, την οποία έχουμε καταγγείλει πολλές φορές επειδή απασχολεί καθαρίστριες με εργολαβική εταιρεία. Υποτίθεται ότι είναι το σπίτι του εργαζόμενου, όμως δεν προστατεύει κανέναν. Πλάτη βάζει σε αυτά που περνάνε. Πρώτη έβαλε μέσα τους εργολάβους, πρώτη έβαλε μέσα τα Stage», μας λέει η κ. Παπαθανάση.

Η Βλασία Τσούνη μάς θυμίζει υπόθεση εργαζομένων σε εργολάβο που συνεργαζόταν με τη ΓΣΕΕ, οι οποίοι έχασαν τα ένσημά τους. «Πρόκειται για τον Φάκο, τον κυνηγούσαμε από το 2003 και το 2008 τον πήγαμε στα δικαστήρια. Είχε κατοικοεδρεύσει σε όλα τα δημόσια έργα, γιατί ήτανε παιδί του ΠΑΣΟΚ», συνεχίζει η κ. Παπαθανάση. «Τώρα έχει αλλάξει επωνυμία, έχει βάλει τη γυναίκα του, ενώ είχε καταδικαστεί και δεν μπορούσε να πάρει δημόσια έργα», προσθέτει.

Κλωνοποιημένοι εργαζόμενοι, που εγγράφονται σε μια μισθοδοτική κατάσταση και εμφανίζονται σε άλλη, ένσημα που δεν αποδίδονται, υποχρεωτικό μισάωρο διάλειμμα για να μην καταβάλλονται τα βαρέα ένσημα, οχτάωρα που δηλώνονται ως δίωρα, πρακτικές όπως αυτές που κατήγγειλε μέσω του σωματείου της η Κωνσταντίνα Κούνεβα, αποτελούν τον κανόνα:

«Μια πρόσφατη τρανταχτή υπόθεση είναι στο νοσοκομείο Γεννηματάς, με την εταιρεία «Φάσμα». Ενώ έχει πιαστεί δυο φορές για αδήλωτη εργασία κι ενώ θα έπρεπε να έχουν πετάξει τον εργολάβο έξω, τον κρατάνε ακόμα».

Από την εταιρεία απολύθηκε η συνδικαλίστρια Τατιάνα Κιτιάνη, η οποία ενώ δούλευε στο νοσοκομείο, παρουσιάζεται να εργάζεται σε σούπερ-μάρκετ. «Εχει βγει απόφαση στην Επιθεώρηση Εργασίας της Αγίας Παρασκευής ότι διώχτηκε για συνδικαλιστική δράση και περιμένουμε το δικαστήριο», μας λένε.

Μια συνηθισμένη μορφή εκβιασμού είναι αυτή της απειλής της απόλυσης: «Επειδή την εταιρεία «Φάσμα» την υποχρέωσε η Επιθεώρηση Εργασίας να καταβάλλει τα νόμιμα χρήματα, τα καταθέτει στην τράπεζα για να φαίνεται νόμιμη και υποχρεώνει τους εργαζόμενους την επόμενη ημέρα να καταβάλλουν τη διαφορά. Εδιωξε δύο τραπεζοκόμους πριν από ένα μήνα, επειδή αρνήθηκαν να κρατήσουν μόνο 300 ευρώ από τα 800 και να επιστρέψουν τα υπόλοιπα. Μόλις έγινε η καταγγελία στην Επιθεώρηση τις ξαναπήρε πάλι».

Ποια είναι η τελευταία εξέλιξη στον κλάδο; Η απλήρωτη εργασία. Απλήρωτοι για περισσότερο από 3 μήνες είναι οι εργαζόμενοι στην «Οικολογική Α.Ε.» του Γ. Πηρούνια που έχει συμβόλαιο, μεταξύ άλλων, με το Μετρό, τον Προαστιακό, τον ΟΣΕ. Τέσσερις μήνες απλήρωτοι έχουν καταγγείλει ότι είναι εργαζόμενοι στην εταιρεία «Ανοδική», που έχει συμβάσεις με δημόσια νοσοκομεία, ενώ σύμφωνα με την κ. Τσούνη «όλες οι εταιρείες έχουν τους εργαζόμενους τουλάχιστον ένα μήνα μέσα».

Την ώρα που μιλάμε έρχεται μια συνάδελφός τους. Μόλις έχει υπογράψει σύμβαση με εργολαβική εταιρεία σε δημόσιο νοσοκομείο στα βόρεια προάστια: «Μου έδωσαν ένα λευκό χαρτί, το υπέγραψα. Τι να κάνω, πρέπει να δουλέψω. Τα λεφτά; 3,10 ευρώ την ώρα, για 5,5 ώρες την ημέρα. Κάτι περισσότερο από 15 ευρώ».

«Γι' αυτές το νοσοκομείο δίνει 800 ευρώ. Τα 500 πάνε στην τσέπη του εργολάβου, έτσι γινόταν έτσι εξακολουθεί να γίνεται, και είναι όλοι συνένοχοι στο αλισβερίσι», μας λέει η Βλασία Τσούνη.

«Τώρα περιμένουν την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, να πάρουν κάποια δάνεια, και θα απολυθεί πάρα πολύς κόσμος. Αν μια εταιρεία έχει σύμβαση έργου με 200 άτομα, θα κρατήσει το πολύ 50, με 200 ευρώ. Μόλις τους πληρώσει το Δημόσιο, η ανεργία στον κλάδο μας από το 60% θα πάει στο 100%».

«Οι σημερινοί τρόποι διεκδίκησης δεν αποδίδουν. Κάτι άλλο πρέπει να γεννηθεί. Κάτι διαφορετικό. Ο εργαζόμενος σήμερα δεν πιστεύει σε κανέναν και πουθενά. Που-θε-νά», καταλήγει η Βασιλική Παπαθανάση.

Της Αφροδίτης Τζιαντζή

www.efsyn.gr