Η άνοδος και η πτώση του Παπακωνσταντίνου. Πώς από «κυνηγός» μεγαλοκαταθετών στην Ελβετία βρέθηκε κατηγορούμενος

Ειρωνεία της τύχης; Ο ίδιος άνθρωπος που ζήτησε τη λίστα Λαγκάρντ το καλοκαίρι του 2010, ο τότε υπουργός Οικονομικών κ. Γιώργος Παπακωνσταντίνου, καλείται σήμερα να απαντήσει στα αμείλικτα ερωτήματα που ανακύπτουν για τον τρόπο που τη χειρίστηκε. Μοιραία, οι επιλογές του στο κρίσιμο αυτό θέμα ρίχνουν βαριά σκιά στο σύνολο της περιόδου διακυβέρνησης της χώρας από τον τότε πρωθυπουργό κ. Γιώργο Παπανδρέου, εφόσον από τον Οκτώβριο του 2009 ο κ. Παπακωνσταντίνου διετέλεσε ως υπουργός Οικονομικών ο στενότερος συνεργάτης του επικεφαλής της κυβέρνησης.

Παπανδρέου και Παπακωνσταντίνου χειρίστηκαν σε στενή μεταξύ τους συνεργασία την κρισιμότερη συγκυρία της Μεταπολίτευσης: τον αποκλεισμό από τις διεθνείς αγορές και τον κίνδυνο της ανεξέλεγκτης χρεοκοπίας της Ελλάδας τον Μάιο του 2010, οδηγώντας τη χώρα στον διεθνή οικονομικό έλεγχο. Η Ιστορία θα κρίνει. Αυτό πάντως που καταλογίζουν στον πρώην υπουργό Οικονομιών έλληνες και ξένοι παρατηρητές είναι ότι εξαντλήθηκε στο κρίσιμο θέμα της φορολογικής δικαιοσύνης και της αντιμετώπισης της φοροδιαφυγής στο επικοινωνιακό επίπεδο και σε αυτό της νομικής προετοιμασίας. Από τους γιατρούς στο Κολωνάκι ως τους 250 «Ράμπο» του ΣΔΟΕ που «σάρωναν» τα νησιά το καλοκαίρι του 2010 και τους έλεγχους για χιλιάδες κρυφές πισίνες μέσω Google Earth, το υπουργείο και ο ίδιος κατηγορούνται ότι έμειναν σε εντυπωσιακές ανακοινώσεις. Τα αποτελέσματα στο ταμείο ήταν ελάχιστα.

«Θα αντλήσουμε 11,8 δισ. ευρώ από την πάταξη της φοροδιαφυγής» δήλωνε ως υπουργός Οικονομικών ο κ. Παπακωνσταντίνου τη Δευτέρα 2 Μαΐου του 2011. Στην εντυπωσιακή συνέντευξη Τύπου που οργανώθηκε για την παρουσίαση του εθνικού σχεδίου κατά της φοροδιαφυγής, παρών ήταν σχεδόν το μισό Υπουργικό Συμβούλιο - δίπλα στο οικονομικό επιτελείο κάθονταν οι υπουργοί Δικαιοσύνης, Προστασίας του Πολίτη και Περιφερειακής Ανάπτυξης.

Ο κ. Παπακωνσταντίνου έθεσε προτεραιότητα τον εντοπισμό μεγαλοκαταθετών του εξωτερικού, αναφέροντας ότι η Ελλάδα βρίσκεται σε διαπραγματεύσεις με την Ελβετία. Παράλληλα ανακοίνωσε τον στόχο της κυβέρνησης να εισπράξει 1,5 δισ. ευρώ το 2011, 4,4 δισ. το 2012 και 5,9 δισ. ευρώ το 2013. Οι ανακοινώσεις αυτές εξελήφθησαν ως ανέκδοτο από την τρόικα, η οποία απλώς τις αγνόησε. Οσο για τις καταθέσεις στην Ελβετία; Τα ταξίδια του τότε γενικού γραμματέα του υπουργείου κ. Ηλία Πλασκοβίτη στη Γενεύη λειτούργησαν επικοινωνιακά, αλλά είχαν μηδενικό πρακτικό αποτέλεσμα.

Παρά ταύτα, επί των ημερών του κ. Παπακωνσταντίνου, και με τη συνδρομή ειδικών της τρόικας, ενισχύθηκε το νομικό οπλοστάσιο του κράτους ενάντια στους φοροφυγάδες. Χειροπέδες μπήκαν και βγήκαν στα χέρια οφειλετών, ωστόσο τα αποτελέσματα της είσπραξης των ληξιπρόθεσμων οφειλών ήταν πενιχρά.

Εναν χρόνο νωρίτερα από τη συνέντευξη των 12 δισ. ευρώ, το καλοκαίρι του 2010, ο κ. Παπακωνσταντίνου είχε ζητήσει από τη γαλλίδα ομόλογό του κυρία Κριστίν Λαγκάρντ την επίμαχη λίστα με τα ονόματα των καταθετών. «Στις αρχές λοιπόν καλοκαιριού του 2010 πληροφορήθηκα από τον τότε διοικητή της ΕΥΠ ότι σε συνομιλία με τον γάλλο ομόλογό του έγινε αναφορά στην κατοχή από τις γαλλικές αρχές στοιχείων καταθετών σε ελβετική τράπεζα, ανάμεσα στους οποίους συγκαταλέγονται και Ελληνες. Οι γαλλικές αρχές θα ήταν διατεθειμένες να μας στείλουν το μέρος της πληροφορίας που αναφέρεται στους έλληνες πολίτες, κατόπιν συνεννόησης μεταξύ των αρμόδιων υπουργείων» ανέφερε ο ίδιος ενώπιον της Επιτροπής Θεσμών και Διαφάνειας της Βουλής τον Οκτώβριο του 2012. Οπερ και εγένετο: το πρωτότυπο CD της λίστας Λαγκάρντ έφτασε στο υπουργείο Οικονομικών μέσα σε διπλωματικό σάκο.

«Τα αρχικά στοιχεία δόθηκαν από εμένα για φύλαξη εμπιστευτική, χωρίς όμως να πρωτοκολληθούν» δήλωσε στην ίδια συνεδρίαση και εξήγησε: «Η διαδικασία ήταν η εξής, τα στοιχεία αυτά ήρθαν, εγώ ζήτησα εμπιστευτικά να έχω μια εικόνα για τα στοιχεία αυτά, έγινε ένα αντίγραφο σε στικάκι USB. Γιατί έγινε αντίγραφο; Γιατί είναι πολύ πιο ασφαλές μέσο αποθήκευσης και είπα "τα στοιχεία αυτά παρακαλώ πολύ να φυλαχτούν κάπου εμπιστευτικά"».

Τα φορολογικά έσοδα (και) από την αξιοποίηση του αντιγράφου από το ΣΔΟΕ ήταν μηδενικά, σε αντίθεση με ό,τι συνέβη σε άλλες χώρες. Το πρωτότυπο υλικό, σύμφωνα πάντα με τον κ. Παπακωνσταντίνου, αγνοείται. «Το αρχικό μαζί με τη συνοδευτική επιστολή το έδωσα για φύλαξη εμπιστευτική στο γραφείο μου και δεν ξέρω πού είναι. Λυπάμαι που το λέω, αλλά έτσι είναι τα πράγματα» είπε στη Βουλή.

Η απάντηση. «Αυτός που το έκανε, το έκανε σκοπίμως» 

«Είναι πάρα πολύ βολικό το να φορτωθεί όλη αυτή ιστορία σε εμένα» δήλωσε στο «Βήμα» ο κ. Παπακωνσταντίνου απορρίπτοντας τις αιτιάσεις ότι αφαίρεσε ονόματα συγγενικών του προσώπων από τη λίστα. Τις τελευταίες ώρες υποστηρίζει σε ιδιωτικές συνομιλίες ότι στη διάρκεια της θητείας του τέθηκαν οι βάσεις και προωθήθηκε η νομοθεσία για την καταπολέμηση της μεγάλης φοροδιαφυγής και αναφέρει ότι στην πορεία αυτή είχε απέναντί του το μισό Υπουργικό Συμβούλιο και τον νυν πρόεδρο του ΠαΣοΚ κ. Ευάγγελο Βενιζέλο.

Στενοί συνεργάτες του πρώην υπουργού σημείωναν ότι οι κατηγορίες εναντίον του δεν στέκουν καθώς, όπως έλεγαν, εκτός των άλλων «θα ήταν ηλίθιο να αφαιρέσει μόνο τα ονόματα συγγενικών του προσώπων», προσθέτοντας ότι «αυτός που το έκανε, το έκανε σκοπίμως» για να τον βλάψει.

Με γραπτή του δήλωση ο κ. Παπακωνσταντίνου δήλωσε τα εξής: «Καμία απολύτως σχέση δεν είχα και δεν έχω με οποιονδήποτε λογαριασμό στη λίστα. Καμία απολύτως παρέμβαση στα στοιχεία που εγώ ζήτησα και έλαβα από τις γαλλικές αρχές δεν έχω κάνει - παρέδωσα στους αρμόδιους τα πλήρη στοιχεία που μου παραδόθηκαν. Εάν υπάρχουν λογαριασμοί στη λίστα που αφορούν σε πρόσωπα του ευρύτερου συγγενικού μου περιβάλλοντος, είναι κάτι το οποίο δεν γνώριζα μέχρι σήμερα. Είναι αυτονόητο ότι όλοι αυτοί οι λογαριασμοί θα ελεγχθούν πλήρως για να φανεί η αλήθεια. Δεν πρόκειται να αποδεχθώ την κατασκευή ενοχής εκεί που δεν υπάρχει ούτε να γίνω εξιλαστήριο θύμα σε αυτήν την υπόθεση. Αλλωστε με δική μου πρωτοβουλία φρόντισα να έρθουν τα στοιχεία αυτά στην Ελλάδα και τα παρέδωσα στο ΣΔΟΕ για να γίνει έλεγχος. Ζητώ να έρθουν όλα τα στοιχεία στο φως - ονομαστικά και άμεσα - και να γίνει πλήρης διερεύνηση».

Η διαδρομή του.Ο στενότερος συνεργάτης του Γιώργου 

Οι επικριτές του κ. Παπακωνσταντίνου, πολύ πριν από την υπόθεση της λίστας Λαγκάρντ, σημείωναν ότι δεν διέθετε σημαντική εμπειρία σε διαπραγματεύσεις και ότι η διαδρομή του στα κοινά δεν του παρείχε αρκετά εφόδια ώστε να χειριστεί μία τόσο κρίσιμη υπόθεση. Ο πρώην υπουργός έλαβε διδακτορικό δίπλωμα από τη Σχολή Οικονομικών του Πανεπιστημίου του Λονδίνου (LSE) και μετά τις σπουδές του εργάστηκε επί 10 χρόνια στον Οργανισμό Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) στη Γαλλία.

Το 1998 στενός συνεργάτης του τότε πρωθυπουργού κ. Κ. Σημίτη του πρότεινε να μπει στην πολιτική ως σύμβουλός του για θέματα που αφορούσαν την κοινωνία της πληροφορίας. Ακολούθησε μια διαρκώς ανοδική καριέρα, η οποία τον οδήγησε στην «ηλεκτρική καρέκλα» του υπουργού Οικονομικών τον Οκτώβριο του 2009. Στο μεσοδιάστημα ο κ. Παπακωνσταντίνου είχε διατελέσει ειδικός γραμματέας του υπουργείου Οικονομίας και Οικονομικών για την Κοινωνία της Πληροφορίας (2000-2002), μέλος του Συμβουλίου Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων (2002-2004) και του διοικητικού συμβουλίου του ΟΤΕ. Από το 2004 ως το 2007 ο κ. Παπακωνσταντίνου διετέλεσε οικονομικός σύμβουλος του τότε προέδρου του ΠαΣοΚ. Εξελέγη βουλευτής Κοζάνης το 2007, στη συνέχεια ανάλαβε εκπρόσωπος του κόμματος και τον Ιούνιο του 2009 τοποθετήθηκε επικεφαλής του ευρωψηφοδελτίου του ΠαΣοΚ. Παρέμεινε ευρωβουλευτής για λίγους μήνες από τον Ιούνιο του 2009, ωστόσο ουσιαστικά η βασική του δουλειά ήταν στο κόμμα, καθώς ήταν ένας από τους πιο στενούς συνεργάτες του κ. Παπανδρέου στην πορεία για τη σαρωτική εκλογική νίκη του Οκτωβρίου 2009. Μετά τις εκλογές ο κ. Παπακωνσταντίνου έγινε ο στενότερος συνεργάτης του κ. Παπανδρέου στην κυβέρνηση. 

www.tovima.gr