Πέμπτη 26 Ιουλίου 2012

Για την περίπτωση της Βούλας Παπαχρήστου.


«Από τα μύρια δεινά στην Ελλάδα δεν υπάρχει τίποτε χειρότερο από το γένος των αθλητών. Δεν γνωρίζουν, ούτε μπορούν να ζουν σωστά... Σοφούς και ικανούς ανθρώπους πρέπει να τιμούμε με στέφανο, ηγέτες σώφρονες

και δίκαιους, ανθρώπους, που ο λόγος τους αποτρέπει διχόνοιες κι εξεγέρσεις. Αυτά μόνο έχουν αξία για την πόλη και όλους τους Έλληνες.»
Ευριπίδης (Nauck, Αποσπάσματα, Darmstadt 1951, σ. 115-116).

Δεν πρόκειται ούτε για «ατυχή δήλωση» του μεγάλου τραγικού, ούτε για σχόλιο από το παρελθόν πάνω στο «ατυχές» tweet που «δεν εκφράζει την ίδια αλλά είναι ένα, ανεκδοτολογικού χαρακτήρα σχόλιο» της Βούλας Παπαχρήστου, ούτε για την σκληρή περιγραφή μίας πραγματικότητας. Αποτελεί ένα σχόλιο (ένα tweet του Ευριπίδη θα λέγαμε σήμερα) που εκφράζει το πόσο πρέπει να ξεπεράσει το ζώο τον άνθρωπο, στο συνολικό ισοζύγιο της ύπαρξης για να μπορεί κανείς να τηρεί ως αυτοσκοπό την παραίνεση «citius, altius, fortius». Αλλά αυτό είναι ένας μοντέρνος βαρβαρισμός, μία βεβήλωση του ιερού κανόνα που θέλει τον πρωταθλητή να τα παίρνει όλα, με τίμημα την αποβολή της ανθρωπιάς από το σώμα και την ψυχή του. Είναι μία μη politically correct θέση, τόσο όσο και το ίδιο το tweet της αθλήτριας Παπαχρήστου, το σχετικό με κουνούπια και αφρικανούς, όπως το αντιλαμβάνονται κάποιοι στα έλη του μυαλού τους.

Από την αρχαιότητα, είναι γεγονός πως οι αγώνες δεν πρόβαλλαν τον αθλητισμό. Αυτό που ήταν ζητούμενο ήταν ο πρωταθλητισμός. Είτε κάποιος κέρδιζε έναν κότινο είτε μία γενναία χορηγία, του Διονυσίου του Β τότε ή της Adidas σήμερα, η θυσία που έπρεπε να κάνει ήταν η ίδια του η ψυχή, να θυσιάσει αυτό ακριβώς που διακρίνει τον άνθρωπο από τα ζώα. Ο σκοπός ήταν να γίνει δυνατός σαν ταύρος, γρήγορος σαν τσιτάχ, αλτικός σαν ψύλλος. Να γίνει πιο άνθρωπος όμως, δεν ήταν και τόσο απαραίτητο. Δεν απέφερε κέρδος η ανθρωπιά, η νόηση και το πνεύμα. Αντίθετα και τα τρία ήταν πάντα επικίνδυνα για τις εξουσίες. Ενώ ο πρωταθλητής προσέφερε ανεκτίμητες υπηρεσίες στους ανά τα χρόνια, εξουσιαστές. Και το κυριότερο, αποτελούσε παράδειγμα προς μίμηση για τους λαούς. Τόσο προς μίμηση της σωματικής του υπεροχής, όσο και της ολοκληρωτικής του υποταγής στην εξουσία των κατεστημένων ιδεών και πρακτικών. Τι σχέση μπορεί να έχουν τα «Ολυμπιακά Ιδεώδη» με τα Ανθρωπιστικά;

Στην αλυσίδα παραγωγής υπηρετών των Ολυμπιακών Ιδεωδών και Αξιών, τελικό προϊόν αλλά και διαμεσολαβητικό μέσο είναι ο ίδια ο αθλητής - αθλήτρια. Κάτι σαν το χρήμα στο υπέρτατο στάδιο του καπιταλισμού. Ο αθλητής και πουλάει και αγοράζει. Και πουλιέται και αγοράζεται. Και προβάλει και προβάλλεται. Και κυρίως προβάλλει την κάθε λογής εξουσία, είτε οικονομική είτε πολιτική, διαμέσου της ανάδειξης του, της βράβευσης του, της κυριαρχίας του πάνω στους ανταγωνιστές του. Της εφήμερης κυριαρχίας που κοιμίζει επαρκώς τους λαούς προκαλώντας τους μία διέγερση, μία έξαψη από την ψευδαίσθηση της "εθνικής" ανωτερότητας. Ο αθλητής (που ψευδώς ονομάζεται έτσι αποκρύπτοντας πως δεν πρόκειται για αθλούμενο αλλά για είδωλο υπό κατασκευή για μελλοντικό πρωταθλητή) είναι ένα προϊόν των ίδιων διαδικασιών που παράγουν τους αγώνες όπως και ότι άλλο παράπλευρο μπορεί να αποφέρει κέρδη. Όταν βέβαια αυτό αποκαλύπτεται, συνήθως συνοδεύεται από σκάνδαλα, ντόπιγκ, χρηματισμού, παραβίασης κανόνων που όσο μένουν στο σκοτάδι και εξυπηρετούν τους «θεράποντες του πρωταθλητισμού» καλώς συμβαίνουν, όταν όμως βγουν στο φως, όλοι τινάζουν τα ρούχα τους και ψάχνουν τον αποδιοπομπαίο για να του φορτώσουν αποκλειστικά την ενοχή.

Το προϊόν Παπαχρήστου, δεν είναι τίποτα άλλο από άλλο ένα κορίτσι που μπήκε στην αλυσίδα παραγωγής της πρωταθλητοπαραγωγικής βιομηχανίας. Δεν αμφιβάλλει κανείς (ίσως γιατί δεν μπορεί να ξέρει) πως όταν ξεκίνησε τον αθλητισμό, πίστευε πως ο αθλητισμός είναι καλός για την υγεία και πως όλοι οι άνθρωποι πρέπει να αθλούνται. Έτσι κάναμε όλοι, τουλάχιστον όσοι έχουμε κρατήσει μία μπάλα στα χέρια ή έχουμε τρέξει για πλάκα συναγωνιζόμενοι για το ποιος θα βγει πρώτος.

Συνεχίζοντας, το προϊόν Παπαχρήστου, έμαθε πως χρειάζεται να κάνει περισσότερα, για να μπει στο κλαμπ των πρωταθλητών. Να προπονείται περισσότερο, να καταναλώνει τον χρόνο της στη σωματική της βελτίωση, στην παραίνεση citius altius fortius. Όλα τα άλλα περνούσαν σε δεύτερη ή σε τρίτη μοίρα. Επιπλέον, θα έπρεπε να λαμβάνει και τη ψυχολογική ντόπα που θέλει ο άνθρωπος. Την αίσθηση του «εθνικού ή και ομαδικού, μεγαλείου». Που να βρει λοιπόν η ανθρώπινη βιολογική ύπαρξη, η κοπέλα Παπαχρήστου, χρόνο να ασχοληθεί και να αναρωτηθεί για τα στερεότυπα που δημιουργούνται και καλλιεργούνται για να διαχωρίζουν τους ανθρώπους; Που, πως και πότε να σκεφτεί γιατί, στην Ελλάδα τουλάχιστον του ξεπεσμένου «μεγαλείου» υπάρχουν και μεγεθύνονται σήμερα τα στερεότυπα του «υπανάπτυκτου και ανεγκέφαλου μαύρου» του «μπεκρή ομοφυλόφιλου Άγγλου» του «αιώνια βάρβαρου χοντράνθρωπου Γερμανού» του «άπλυτου και αρωματισμένου Γάλλου» του «φαφλατά Ιταλού» του «βρώμικου Πακιστανού» του «μογόλου και απολίτιστου Τούρκου», του «κλέφτη Αλβανού» αλλά και του « ηρωικού, τίμιου και πολιτισμένου Έλληνα»; Αλλά και να έβρισκε χρόνο για να σκεφτεί, η επικρατούσα αντίληψη σε μία κοινωνία που όλο και συντηρητικοποιείται, όλο και απομονώνεται, όλο και υψώνει φράχτες μεταξύ των ίδιων της των μελών, σίγουρα δεν αποτελεί το ιδανικό περιβάλλον για να καλλιεργήσει κανείς ανθρωπιστικές αξίες και να βαρύνει το ισοζύγιο της ύπαρξης του προς τη μεριά του Ανθρώπου.

Το προϊόν Παπαχρήστου εξέφρασε απλά την κρατούσα αντίληψη της συντηρητικής, κατακερματισμένης και απομονωμένης κοινωνίας μας. Της κοινωνίας μας που χαχανίζει αθώα με ανέκδοτα για μαύρους, κίτρινους και άλλους διαφορετικούς. Θα μπορούσε να μιλήσει και για τους «βάρβαρους λουκανικάδες και χοντράνθρωπους Γερμανούς», ένα άλλο στερεότυπο στην κοινή αντίληψη, χωρίς (πιστεύω) να έχει κανέναν κολασμό το tweet της ή η δήλωση της. Αλλά αυτό είναι άλλο θέμα, που έχει να κάνει με την υποκρισία και τον ρατσισμό των ίδιων των κηνσόρων της. Αυτοί που τρέχουν να μαζέψουν την αισχρή πρωταθλήτρια που έγραψε ένα ρατσιστικό σχόλιο, δεν θα αντιδρούσαν αν σχολίαζε σκωπτικά έναν Γερμανό αθλητή, ως βάρβαρο ή ως μη Γερμανό (στην πολύ συχνή περίπτωση που επρόκειτο για μετανάστη δεύτερης γενιάς στη Γερμανία)

Η Ελληνική Ολυμπιακή Επιτροπή, η αποστολή, ο ΣΕΓΑΣ, η ΔΟΕ και όλοι οι «αμόλυντοι» βλέπουν τον ρατσισμό του προϊόντος τους αγνοώντας ή αποκρύπτοντας πως αυτοί οι ίδιοι είναι υπεύθυνοι. Αυτοί οι ίδιοι μαζί με τον κόσμο που έχουν φτιάξει, στο μερίδιο που τους αναλογεί, ως μέλη μίας δυναστικής ελίτ εξουσιαστών. Ο ρατσισμός του προϊόντος είναι απλά η έκφραση του ρατσισμού και της απανθρωπιάς που οι ίδιοι συστηματικά καλλιεργούν και μεταβιβάζουν στις επόμενες γενιές προϊόντων - πρωταθλητών. Η βαρβαρότητα του πρωταθλητισμού των αναβολικών, της ηθικής κατάρρευσης της κακοποίησης του ανθρώπινου σώματος, στο όνομα της εθνικής ανύψωσης αλλά κατ' ουσία της παραγωγής διαφημιστικών ειδώλων, κενών ανθρώπινου περιεχομένου, βγήκε ακόμα μία φορά στην επιφάνεια. Και ακόμα μία φορά, φταίει το προϊόν, φταίει το σαμάρι και όχι αυτοί που το έφτιαξαν. Ούτε αυτοί που έχουν οδηγήσει την κοινωνία μας στον φόβο, στον αποκλεισμό και την καθυπόταξαν σε κάθε λογής φασιστικές ιδέες σε κάθε είδους απανθρωπιά.

Δεν είναι η άνοδος της Χρυσής Αυγής ή άλλων φασιστικών μορφωμάτων (ΛάΟΣ παλαιότερα). Αυτό είναι το σύμπτωμα. Το πρόβλημα είναι η επικράτηση των φασιστικών αντιλήψεων μέσα στην Ελληνική κοινωνία. Αυτή είναι μία διαπίστωση, που βρίσκει το «Ολυμπιακό της αντίστοιχο» σ την περίπτωση Παπαχρήστου. Η περίπτωση αυτή είναι το σύμπτωμα. Η αιτία είναι αλλού. Τη βλέπουμε κάθε μέρα, παντού. Και αυτοί που εξυπηρετούνται από τη διάλυση της κοινωνίας, αυτοί που θέλουν το φασισμό μέσα στην κοινωνία, σαν προστάτη τους και δεσμοφύλακα των λαών, κολάζουν το ίδιο τους το προϊόν με μία υποκρισία που αν μη τι άλλο, τους ξεβρακώνει ακόμα μία φορά, στα μάτια όσων θέλουν να δουν. Όσων δε φοβούνται πια γιατί δεν έμεινε τίποτα να χάσουν αλλά και τίποτα να κερδίσουν από μία Ολυμπιακή καταξίωση ενός προϊόντος βιομηχανικής, φονικής αλυσίδας.

Ο αθλητής χρειάζεται την επιβράβευση, τον έπαινο, το μπράβο. Μπορεί να είναι φιλόλογος, σιδεράς, υδραυλικός και συνάμα αθλητής. Βιοπορίζεται προσφέροντας στον κοινωνικό καταμερισμό εργασίας και παράλληλα αθλείται. Ο πρωταθλητής είναι ένα άλλο ον. Ένα κατασκευασμένο ον, προορισμένο να υπηρετεί μεγάλες βιομηχανίες να καλλιεργεί στρεβλά πρότυπα, να κοιμίζει συνειδήσεις και τέλος να βιοπορίζεται από τις υπηρεσίες αυτές που παρέχει στις εξουσίες, με τίμημα πολύ συχνά, την ανθρώπινη του υπόσταση και σε πολλές, πιο ακραίες περιπτώσεις, την ίδια του τη ζωή.

www.junglereport.com

Δεν υπάρχουν σχόλια: