Δίλοφο: Ο παραδοσιακός οικισμός με τη ψηλότερη κατοικία στα Ζαγοροχώρια

Ενα απο τα καλύτερα διατηρημένα χωριά στο Ζαγόρι της Ηπείρου είναι το Δίλοφο. Το παραδοασικό χωρίο ειναι χτισμένο σε υψόμετρο 1.000 μέτρων στις πλαγιές της Τύμφης.

Το παλαιότερο όνομα του χωριού μέχρι το 1920 ήταν Σο(μ)ποτσέλι,  ονομασία η οποία στα σλάβικα και βλάχικα σημαίνει «τόπος με πολλά νερά».

Ο οικισμός χρονολογείται από το 540, όταν εισέβαλαν οι Σλάβοι στην Ήπειρο  κι οι κάτοικοι του Πιτουρνίου μετοίκησαν στην περιοχή όπου βρίσκεται σήμερα το χωριό.  Αργότερα, και οι κάτοικοι ενός άλλου κοντινού χωριού με το τότε όνομα Ζλάροβο μετακινήθηκαν στο Σοποτσέλι, ίσως το 1583.

Το 1870, το χωριό είχε 550 κατοίκους και ένα ελληνικό σχολείο, ενώ αργότερα δυο, ένα θηλέων κι ένα αρρένων. Ωστόσο, μαστιζόταν από επιδρομές και ληστείες και έτσι μειώθηκε ο πληθυσμός του. Το 1940 είχε 140 κατοίκους.

Στα αξιοθέατά του περιλαμβάνονται πέτρινες βρύσες, λιθόστρωτα καλντερίμια, μικρά εκκλησάκια και αρχοντικά,ανάμεσα στα οποία και η ψηλότερη κατοικία στα Ζαγοροχώρια, ύψους 13,5 μέτρων,  το αρχοντικό Μακρόπουλου. Σύμφωνα με την παράδοση,  ο γιος ενός πλούσιου Ζαγορίτη παντρεύτηκε μία κοπέλα από το γειτονικό χωριό Κουκούλι.  Όταν εγκαταστάθηκαν στο σπίτι του γαμπρού στο Δίλοφο, η κοπέλα εξέφρασε έντονη νοσταλγία για το χωριό της. Τότε λοιπόν, ο σύζυγος έκτισε το πανύψηλο αρχοντικό για να μπορεί η γυναίκα του να αγναντεύει το χωριό της από τα ψηλότερα πατώματα του.

epirusgate.blogspot.com