Τόπος ανταμώματος στην Ήπειρο, τα πανηγύρια του καλοκαιριού!

Στα περισσότερα χωριά της Ηπείρου τα πανηγύρια γίνονται το καλοκαίρι και κυρίως τον Ιούλιο και τον Αύγουστο, με αφορμή είτε θρησκευτική εορτή (της αγίας Κυριακής, της αγίας Μαρίνας, του αγίου Παντελεήμονα, του προφήτη Ηλία, της Αγίας Παρασκευής, το Δεκαπενταύγουστο, του αγίου Κοσμά κ.λπ.), είτε με αφορμή πολιτιστικές εκδηλώσεις. Είναι η καλύτερη περίοδος, γιατί συνδυάζεται με τον καλό καιρό και τις διακοπές.Η παραδοσιακή μουσική και οι χοροί εκφράζουν μία στάση ζωής, έναν τρόπο ανταμώματος κι επικοινωνίας κι έναν ολόκληρο πολιτισμό. Και είναι ασφαλώς άξιοι επαίνων οι Σύλλογοι εκείνοι, και οι κάτοικοι, που μοχθούν για την οργάνωση των πανηγυριών. Γιατί δημιουργούν ένα ευρύτερο πολιτιστικό κλίμα, που περιλαμβάνει ήθη και έθιμα του παλιού καιρού. Όλα αυτά είναι ένας αληθινός θησαυρός, μία σπουδαία κληρονομιά.

Τα παλαιά χρόνια...

Τα παλαιά χρόνια τα πανηγύρια ήταν μια όαση, μια στιγμή ξενοιασιάς και μια ευκαιρία για διασκέδαση στη σκληρή και κοπιαστική ζωή, που ζούσαν οι άνθρωποι. Το πανηγύρι ήταν τόπος συνάντησης, συνεύρεσης των κατοίκων ενός χωριού, αλλά και με τους κατοίκους των γειτονικών χωριών που έρχονταν στο τοπικό πανηγύρι. Οι σκληρές καθημερινές δουλειές, η έλλειψη συγκοινωνιακών μέσων εμπόδιζαν την αλληλοεπικοινωνία και την αλληλογνωριμία μεταξύ των κατοίκων των γειτονικών χωριών και τα πανηγύρια βοηθούσαν σε μεγάλο βαθμό προς αυτή την κατεύθυνση. Τα πανηγύρια τότε ήταν ο μοναδικός και αποκλειστικός τρόπος διασκέδασης των κατοίκων, μαζί φυσικά με τους γάμους και τα βαφτίσια. Το κύριο όμως και κυρίαρχο μέσο διασκέδασης ήταν πάντα τα πανηγύρια και σε μικρότερο βαθμό οι γάμοι και τα βαφτίσια.

Έρχονταν πιο κοντά...

Πέρα όμως από την αλληλογνωριμία μεταξύ των κατοίκων μιας περιοχής, τα πανηγύρια έπαιζαν τότε μια πολύ πιο σπουδαία και σημαντική λειτουργία. Αυτή της γνωριμίας μεταξύ των νέων του χωριού ή των χωριών με τελική κατάληξη το γάμο και την παντρειά. 

Η κλειστή και αυστηρότατη κοινωνία μπροστά στον κυκλικό χορό της πλατείας έσπαγε, χαλάρωνε (τα μάτια πάντα έπαιζαν τον κυρίαρχο ρόλο), μετά αμέσως έπιαναν δουλειά οι προξενητάδες με τις προξενήτρες, οι γνωστοί και οι συγγενείς και πάντα συνήθως τα περισσότερα προξενιά, οι αρραβώνες και οι γάμοι επακολουθούσαν μετά τα πανηγύρια. 

Συμπερασματικά θα λέγαμε ότι τα παλιότερα χρόνια πέρα από την πίστη, τη λατρεία προς τον τοπικό άγιο και τη θρησκευτικότητα των κατοίκων, αμέσως μετά ο κυριότερος ρόλος των πανηγυριών ήταν αυτός της επαφής και της γνωριμίας ανάμεσα στους νέους με τελική κατάληξη το γάμο. Και βέβαια αυτός της διασκέδασης, του γλεντιού, της χαράς και του ξεφαντώματος.

www.proinoslogos.gr