Γράφει
η Κατερίνα Σχισμένου.
Είχαμε
τη χαρά να συζητήσουμε για άλλη μια φορά
με την Ανδρομάχη Μπούνα για τη γυναίκα
του Κεράσοβου Κονίτσης, αυτή τη φορά
στο ρόλο της νύφης. Πάντοτε ο γάμος σε
κάθε κοινωνία, είχε μια ιδιαίτερη
βαρύτητα μιας και αποτελεί τη συνέχεια
κατά κάποιο τρόπο του ανθρωπίνου γένους,
πλαισιωμένο θεσμικά, κοινωνικά και
προσδιορισμένο πολιτισμικά. Ειδικά
στην Ήπειρο είναι γεμάτος συμβολισμούς
και έθιμα, που έως και σήμερα σε πολλά
της μέρη επιβιώνουν... « Ξύπνα περδικομάτα
μου κι ήρθα στον μαχαλά σου, σαν ήρθες
καλοσώρισες, τι μου ΄φερες εμένα, να
γίνω κι ασημόκουπα να πίνεις το κρασί
σου, εσύ να πίνεις το κρασί και γω να
λάμπω μέσα....»
- Ο γάμος ήταν μια πολύ κλειστή και συγκεκριμένη διαδικασία και δρόμος για τη γυναίκα εκείνης της εποχής και τόπου. Ποιά η γνώμη σας συγκριτικά με σήμερα;
O
γάμος με την έννοια του προορισμού της
γυναίκας υπήρχε πολύ έντονα εκείνη την
εποχή αλλά συνεχίζει ακόμη και σήμερα.
Ο κοινωνικός βέβαια προορισμός της
γυναικείας φύσης έγκειται στην τεκνοποίηση
της, τώρα πια και χωρίς απαραίτητα τα
τελετουργικά στάδια του γάμου δη και
του θρησκευτικού. Η πιο διαδεδομένη
κοινωνική κατασκευή είναι αυτή της
συντροφικότητας και της οικογένειας.
Για παράδειγμα πόσες φορές δεν μας έχουν
πει ή δεν έχουμε διαβάσει πως ο γάμος
είναι ο προορισμός του ανθρώπου πόσο
μάλλον της γυναίκας, που μέσω αυτού
ολοκληρώνεται ο σκοπός της γυναικείας
της ύπαρξης.
- Η γυναίκα ολοκληρώνονταν η σκλαβώνονταν με τον γάμο; Είχε διαύλους ελευθερίας;
Η
γυναίκα θεωρούσε απόλυτα “κανονικό”,
είχε δηλαδή κανονικοποιήσει τη διαδικασία
του γάμου. Κοινωνικά είχε κατασκευαστεί
με το «νυφικό» της προορισμό. Το
παρατηρούμε απο τα λόγια των ίδιων των
γυναικών «από
κορίτσια στηνόμασταν και κάναμε ψεύτικους
γάμους με φίλες μου για να κάνουμε πρόβες
ώστε να είμαστε έτοιμες και να μην
ντροπιαστούμε όταν παντρευτούμε»
αλλά και χαρακτηριστικά τα νανουρίσματα
προς τις κοπέλες αναπαράγουν αυτού του
είδους τα κοινωνικά στερεότυπα «…το
ταΐζω ζάχαρη, να τρανέψει γρήγορα για
να το παντρέψουμε, για να γένει μια Νύφη
σαν την κρουσταλλένια βρύση».
Οπότε ναι, οι περισσότερες το θεωρούσαν
ολοκλήρωση, τους ήταν αδύνατον να
αναγνωρίσουν τη «σκλαβιά» ακόμη κι αν
αυτό ήταν στα πλαίσια του γάμου, γιατί
έτσι «τους τα έχουν μάθει».
- Υπάρχει σήμερα μέλλον για το θεσμό του γάμου ειδικά στην περιοχή μας;Τι παρατηρείτε ως ερευνήτρια του ηπειρώτικου πολιτισμού;
Η
σύγχρονη Νύφη ακολουθεί τις κοινωνικές
αλλαγές του γάμου. Στη σύγχρονη εποχή
δεν υπάρχουν τα τυπικά ήθη και έθιμα,
υπάρχει ελεύθερη επιλογή συντρόφου,
καταργήθηκε ο θεσμός της προίκας. Η
παραδοσιακή κουλούρα αντικαταστάθηκε
με τις πολυώροφες τούρτες. Οι αλλαγές
του γάμου και της οικογενειακής ζωής
δεν αφορούν μόνο τη Δύση αλλά όλον τον
κόσμο. Στο Κεράσοβο σύγχρονες κερασοβίτισσες
Νύφες επέλεξαν και επιλέγουν μέχρι και
σήμερα έναν «παραδοσιακό» τρόπο τέλεσης
του γάμου τους, «αναπαριστώντας» ήθη
και έθιμα της τοπικής κοινωνίας.
- Ποιo είναι το συγγραφικό σας επόμενο πόνημα;
To
τρίτο και τελευταίο βιβλίο που θα αφορά
το χωριό μου Κεράσοβο Κονίτσης θα μελετά
τον Κερασοβίτη Άνδρα ως ξενιτεμένο, ως
μάστορα, ως γαμπρό, ως πατέρα. Αν και το
αντικείμενο μελέτης μου είναι τα
δικαιώματα και η θέση της γυναίκας,
προέκυψε στην πορεία αυτή η σκέψη και
η ανάγκη για τον Κερασοβίτη άνδρα. Για
το Κεράσοβο οι γυναίκες και οι άνδρες
συνυπήρχαν και συνυπάρχουν, αυτό δεν
μπορώ να το παραβλέψω.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου