Το πιό πολυσυζητημένο χρονογράφημα είναι μακράν η θειά Δημήτρω απο τη Βόνιτσα. Όπως ήταν αναμενόμενο μετά την μεγάλη επιτυχία μεταφέρεται και στο θεατρικό σανίδι.
Η Θειά Δημήτρω θα ανέβει σύντομα για πρώτη φορά στη σκηνή και ο Συγγραφέας μας τονίζει: Σχεδόν έτοιμο το θεατρικό έργο με την ντοπολαλιά της Βόνιτσας (οι αριστοκράτες ας μιλούν άλλη γλώσσα, τους το επιτρέπουμε) και μας δίνει μια πρώτη γεύση για όσα θα παρακολουθήσουμε.....
Θεατρικό έργο σε Βονιτσιάνικη ντοπιολαλιά
«Η Θειά Δημήτρω από τη Βόνιτσα, το δριμόνιασμα»
Σκηνή Πρώτη
Πρωινό στην εργατική-αγροτική συνοικία Μπούχαλη της Βόνιτσας. Το σκηνικό είναι σε μια αυλή που γύρω της έχει χαμόσπιτα και ένα δίπατο ξύλινο με μπόντζο1. Στον μποντζο του δίπατου ξύλινου σπιτιού βγαίνει μια ηλικιωμένη γυναίκα, φοράει μαύρα ρούχα. Είναι η Θειά Δημήτρω....
ΔΜΗΤΡΟΥ: Γκίκου, ε μωρ Γκίκου. Δειλίνσι2 κι σύ κοικλοστραγκάς3 ακόμα.
ΓΚΙΚΟΥ: Τι τρέχει τόσο μπονόρα4 μωρή Δμήτρου κι λαλλάς5.
ΔΜΗΤΡΟΥ: Γκίκου σε πλάκωσε του απλάδι6 ή τίπουτα άλλο;
ΓΚΙΚΟΥ: Το νογάς7 Δμήτρου; Οτ’ κάτ’ έκανε ου Περικλής; Δεν γύρσε ακόμα από του βράδυ, πήγε κι έριξε απλάδια8 πίσου απ’ Κουκουμίτσα, στου γράδο.
ΔΜΗΤΡΟΥ: Απλάδια ο Περικλής, απλάδια εσύ. Φαίνεται σούμνε απ’ τσ εκλογές. Κάθε βράδυ τσ εκλογές ρίχνεις τ’ απλάδι μόλις βγαίνε τα αποτελέσματα.
ΓΚΙΚΟΥ: Δμήτρου παραφέρεσαι, εδώ είναι Μπούχαλη, πότε κερδίσαμε εμείς τσ΄εκλογές μωρή, όλο το παζάρι τσ κερδίζει. Δε μιλάμε τσ βουλευτικές γιατί εκεί είμαστε μονοψήφιοι, αλλά κι τσ δημοτικές δικός μας νάνε ο Δήμαρχος, στου παζάρι λουφάζει9.
ΔΜΗΤΡΟΥ: Εμ μωρή Γκίκου, θμάσαι τ’ τελευταία φορά πβγήκε δκός μας δήμαρχος; Η ομιλία ήτανε στου Παζάρι, ζ’ πλατεία, στου μπόντζο τσ΄Πρίφτενας. Βγήκε ου δκός μας, λεβέντ’ παρά τα χρόνια τ’. Ελεε – έλεε τι θα κάνει, αλλά εμείς τον τηράγαμε κι τον καμαρώναμε............
Κάποια στιγμή που διάβαζε από μια φυλλάδα κι έλεε ότι θα βάλει και φώτα στου νεκροταφείο, κάνει να διαβάσει παρακάτ’ και δεν έβλεπε τι γράφει η φυλλάδα. Τότε τον λιμπίστκαμε10. Παρατάει φυλλάδα κι λέει σ’ ένα συνυποψήφιο πούχε κρεματζαλιστεί11 στο μπαλκόνι για να τον βλέπνε οι ψηφοφόροι.. «Ωρε θα βάλουμε φώτα στο νεκροταφείο κι εδώ δεν έχτε ένα φώς για να βλέπω». Και συνεχσε «οι αντίπαλοι θα πλαντάξνε12 και ας σας.......
******************
1 Μπόντζος: είσοδος-μπαλκόνι σε δίπατο σπίτι.
2 Δειλίνσι: προχώρησε η μέρα για μεσημέρι
3 Κοιλοστραγκάς: έκφραση για βαρύ ύπνο
4 Μπονόρα: νωρίς το πρωί
5 Λαλλάς: φωνάζεις δυνατά
6 Απλάδι: βαρύ ρούχο κλινοσκεπάσματος
7 Νογάς: καταλαβαίνεις
8 Ρίχνω απλάδια: είδος ψαρέματος με δίκτυα
9 Λουφάζει: μένει (εδώ εχει το νόημα της κατοίκησης)
10 Λιμπίζομαι: θαυμάζω- ζηλεύω
11 Κρεματζαλίζομαι: κρεμιέμαι – κρατιέμαι επικίνδυνα απο κάπου
12 Πλάνταξε: έσκασε
******************
.......σεκλετίζνε13 με μπλάθρες 14 κι έργα. Χαλεύουνε15 το ψήφο αλλά το γόμπι16 θα σπάσει. Το βράδυ των εκλογών δεν τσ’ φτάνει ένα απλάδι, θα πάρνε και το χεράμι17 , θα απστομωθούνε18 κάτω από το γοίκο19. Τσ εκλογές εγώ θα βγου με 937 ψήφους, τα έργα μετά». Βγήκε με 937 ψήφους. Λεβέντσ’ς ο δκός μας έστω και αν μας ήρθε σαν γαμπρός...
Από το απέναντι το σπίτι της αυλής, ξεπροβάλει ένα γυναικείο κεφάλι. Είναι η Ακρίβου....
-ΑΚΡΙΒΟΥ: Γκίκου άσε να τσαμπνάει20 η Δμήτρου για τς εκλογές. Εμείς στ’ Μπούχαλη δεν πάμε να ψηφίσουμε, πάμε για το μνημόσυνο21.
-ΓΚΙΚΟΥ: Παλιά φόραγαν κι τα μαύρα για να πάνε να ψηφίσνε κι μετά ροβόλαγαν για το νεκροταφείο να ανάψνε (ανάψουνε) το καντήλι κι να πουν τα συχαρίκια στον αποθαμένο. Εσένα δεν σε έχω δεί να βάνεις τα μαύρα , αλλά σαν να αναχάραξε η νεροκουκουτσέλα22 φτιαδώνεσαι23 κι τραβάς για τα εκλογικά τμήματα.
-ΑΚΡΙΒΟΥ: Εχεις δεί ποτέ εκλογικό τμήμα στ’ Μπούχαλη; Οχι. Μόνο στο Παζάρι τα μάσανε24. Εκεί κάθονται όλοι σαν τα κοράκια για το σταυρό. Ουί να ακούς τι σ’ λένε. Αφού το έχνε (έχουνε) χαμπάρι το τι θα ψηφήσεις, αρχίζνε και το φέρνε γύρου γύρου. Λένε λένε και τι δε λένε. Είναι αυτό που μολογάνε «τι λέει ο μαλάκας για να γα@»
ΔΜΗΤΡΩ: Γβάσου25 Ακρίβου. Μη λές τέτοια και είμαστε στην αρχή του έργου. Θα μας κόψει η λογοκρισία.
-ΑΚΡΙΒΟΥ: Τέλος πάντων. Το παίρνουμε απ’ τη αρχή. Τζουρνάρα26 το ξάμωμα27. Φτιαζδώνουμε κι καταβαίνω στο παζάρ΄. Το σχωροχάρτι (το ψηφοδέλτιο) για το μπουγιουρντί στη κάλπη, το βάζω απάνου απάνου στ’ τσάντα ή στο κόρφο. Ακουρμαστείτε28 τι έγινε τσ΄προηγούμενες εκλογές με τη θειά Λίμπω.
Πέρασε παραμονές το βράδυ ο πολιτικός καθοδηγητής και τσ΄άφησε διπλωμένο το ψηφοδέλτιο, όπως κάθε φορά. Το πρωί η Λίμπω φοράει τα παλιά τα μαύρα τσ’ αλλά από την απουκουντριά29 πούχε δεν θμήκε ότι οι τσέπες ήταν τρύπιες. Κι τσ’...................
****************
13 Σεκλετίζουνε: κοροϊδεύουν χρησιμοποιώντας το πόθο – επιθυμία του κάθε ενός
14 Μπάθρα – μπλαθρώνω: πρόχειρα καλύπτω με ψεύτικα υλικά
15 Χαλέυω: ζητώ σαν επαίτης
16 Γόμπι: μεγάλο αφορμισμένο σπυρί με πολύ περιεχόμενο
17 Χεράμι: είδος μάλλινου στρωσίματος
18 Απστομωθούνε: πεσμένοι κάτω με το πρόσωπο επάνω και να μην μπορούν να αναπνεύσουν
19 Γοίκος: Το στοίβασμα των ρούχων σε μι α στήλη.
20 Τσαμπνάει: Να λέι χωρίς να έχουν νόημα τα λόγια
21 Πάω για μνημόσυνο: έκφραση για αποκλειστική ψήφο στο ΚΚΕ σαν μνήμη σε αυτούς που χάθηκαν στον εμφύλιο ή στην εξορία.
22 Νεροκουκουτσέλα: η νερόκοτα που όταν βγαίνει από τη βουτιά, τεντώνει παράξενα το κεφάλι
23 Φτιαδώνεσαι: ντύνεσαι καλά και βάφεσαι πολύ
24 Μάσανε: συγκεντρώσανε
25 Γβάσου: σκάσε
26 Τζουρνάρα: μεγάλη ροή
27 Ξάμωμα: η περιποίηση
28 Ακουρμαστείτε: ακούστε με προσοχή
29 Αποκουντριά: τη χαζομάρα
****************
.....έπεσε στο δρόμο το σχωροχάρτι (ψηφοδέλτιο). Μπαίνει στο εκλογικό τμήμα, κι αρχίζει να τσαρκαλέυει30 τα ρούχα τς για να βρεί το ψηφοδέλτιο. Που να τούχε καταχωνιάσει. Σγάρλευε31 στη μια τσέπη, τσαρκάλευε τ’ άλλη, μέχρι που μπεζέρσε32 κι βγήκε από του παραβάν. Τραβάει κατά τα ψηφοδέλτια και λέει στα παιδιά πουτανε εκεί. Διαλέξτε μ΄ένα Κουμουνιστικό σχωροχάρτι. Τς δίνουνε δύο. Λίγο η πρεσβυωπία τσ’ λίγο η αγραμματοσύνη, την έβαλε σε συλλογιά33. Ποιό απ’ τα δύο να ρίξει. Και τα δύο είχαν το σφυροδρέπανο και τα δύο έγραφαν ΚΚΕ. Το ένα είχε μεγαλύτερο σφυροδρέπανο. Τ’ αναμέρσε (αναμέρισε), τ, αλάργεψε, τα λαγλαρσε (λαγάρισε) κι κατέληξε σ’ αυτό πούχε μεγαλύτερο σφυροδρέπανο. Το πήρε κι τούβαλε απευθείας στο φάκελο και πήγε να το ρίξει στη κάλπη. Ανασκώθκε (ανασηκώθηκε) ο δικαστικός αντιπρόσωπος κι τσ’ έβαλε τσ’ φωνές. Κυρία να πάτε μέσα στο παραβάν, απαγορεύεται αυτό που κάνετε.
Τον αγναντεύει η θειά Λίμπου κι τ αποκρίνεται. Λάρωσε34, τώρα την έριξα τη ψήφο. Μη κρένεις άλλο κι μ’ αλλάλιασες35. Φεύγει η θειά Λίμπω και παίρνει το κοντό για το νεκροταφείο. Ανάβει το καντήλι του Νώντα τσ’ και εκεί που του μολόγαγε τα εκλογικά, τούπε και για τς αλλαγές πούκαναν στο σχωροχάρτι (ψηφοδέλτιο). «Νώντα μ’ που να δείς και το κόμμα έκανε αλλαγές. Εβαλε μεγαλύτερο το σφυροδρέπανο κι έβαλε ένα μεγάλο έψιλον μπροστά από τα γράμματα ΚΚΕ». Γκίκου τι να πεί από μέσα από του τάφο ου Νώντας. Τι να λαλίσει; Χαλάλι ου ψήφος, πήγε σε ανάδελφο κόμμα.
-ΔΜΗΤΡΟΥ: Κοπέλες που ο θεός να σας κάνει έτσι, ακουρμαστείτε36 τι έπαθε μια καθηγήτρια στις προηγούμενες εκλογές. Τ’ παίρνει τηλέφωνο ο Αχιλλέας απ’ την Αθήνα κι τς δίνει παραγγελιά τ’ μέρα των εκλογών να πάει να πάρει τ’ μανούλα τ’ και να τ’ πάει στο εκλογικό τμήμα να ψηφίσει.
Η καθηγήτρια αφού ήπιε το καφέ τσ’, αφού έκανε τσ’ βόλτες κι αφού δειλίνσε , ξεκάμπισε κατά τ’ θειά Μέλπω. Δεν πρόκανε να τς κρίνει, ξεπρόβαλε η θειά Μέλπω. Το Θμήκες (θυμήθηκες) κι ήρθες; Τι να αποκριθεί η καθηγήτρια. Πέρνουνε το κοντό κι φτάνουν στο εκλογικό τμήμα. Πρίν μπούνε μέσα, θειά Μέλπω λέει στ’ καθηγήτρια να τσ’ δώσει το ψηφοδέλτιο το τάδε. Τι να κάνει η καθηγήτρια, μπαίνει στο εκλογικό τμήμα και παίρνει το συγκεκριμένο ψηφοδέλτιο. Βγαίνει εξω και το δίνει στη θειά Μέλπω. Σταυρωμένο ρωτάει η Θειά Μέλπω;. -Οχι απαντάει η καθηγήτρια. Ε τότε δώσμου ένα στυλό για να το σταυρώσω τς αποκρίνεται η Μέλπω. Σγάρλεψε37 η καθηγήτρια τ’ τσάντα της κι η Θειά Μέλπω μολόγαγε «μην μας πάρει κι αυτό το............
***************
30 Τσαρκαλεύει: ψάχνει επίμονα και με επιφύλαξη
31 Σγάρλευε: έρευνα με ανακάτεμα
32 Μπεζέρσε: βαρέθηκε
33 Συλλογιά: σκέψη
34 Λάρωσε: ησύχασε
35 Αλλάλιασες: με τρέλανες
36 Ακουρμαστείτε (ακούστε με προσοχή)
37 Σγάρλεψε: έρευνα με ανακάτωμα
*************
.....χαμπάρ’, θα βάρεσε η ισκα38 ». Δεν έχω τσ αποκρίνεται η καθηγήτρια. Και τότε ήλθε ο κεραυνός. «Ορίστε δάσκαλοι χωρίς στυλό, εκεί κατάντησε η παιδεία».
-ΓΚΙΚΟΥ: Ακρίβου καλά το μολογάς, αλλά τι σούφτεγε (σου έφταιγε) ου πρόεδρος τς΄κοινότητας κι σύ τον πήρες στο κοντό με το κόπανο;
-ΑΚΡΙΒΟΥ: Γκίκου το ξέρεις καλά. Θέλανε να κόψουνε το νερό από τσ κοινοτικές βρύσες. Τότε π’ μας υποχρέωσαν να βάλουμε ου καθένας μας βρύση στο σπίτι τ’, ήτανε μόνο για να μας πέρνε του μηνιάτικο. Ξεκάμπσε από το παζάρι κι μπήκε στ’ Μπούχαλη. Ειχε μαζί τ’ δυό χωροφύλακες κι ένα μάστορα. Χωρίς να τον πάρουμε χαμπάρι έκοψε το νερό τσ’ βρύσης μπροστά από του Νοσοκομείο. Οταν έφτασε στ΄βρύση...........
******************
*Σε λίγες μέρες συνέχεια από άλλη σκηνή του έργου..........
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου