Δείτε τα video
Μεσοβούνι Θεσπρωτίας
Το
Μεσοβούνι είναι χωριό στο νομό
Θεσπρωτίας, στην άλλοτε επαρχία
Μαργαριτίου. Βρίσκεται νοτοανατολικά της Ηγουμενίτσας
και β΄ορειοανατολικά από το Μαργαρίτιο. Σύμφωνα με την τελευταία διοικητική
διαίρεση (Σχέδιο
Καλλικράτης) αποτελεί τοπική κοινότητα της δημοτικής ενότητας Μαργαριτίου
του Δήμου
Ηγουμενίτσας. Ο πληθυσμός του το 2001 αριθμούσε 207 κατοίκους. Εκκλησιαστικά
υπάγεται στη Μητρόπολη
Παραμυθίας, Φιλιατών, Γηρομερίου και Πάργας. Η εκκλησία του χωριού είναι
αφιερωμένη στον Άγιο Δημήτριο.
To παλαιό όνομα το χωριού είναι το Κουρτέσι.
Χωριό από την εποχή των προϊστορικών χρόνων. Έχει διαδραματίσει σημαντικό ρόλο
την εποχή του βασιλιά Πύρου και αργότερα με το κάστρο στο λόφο Μέρι ανάμεσα
Μαζαρακιας και Κουρτέσι σημερινό Μεσοβουνι από το 1950. η ονομασία του βρίσκεται
σε πολλά βιβλία όπου μεταξύ άλλων και του Αραβαντινου. Την εποχή της άλωσης και
λίγο αργότερα υπήρχε μεγάλη πίεση του πληθυσμού για να αλλάξουν τη πίστη τους
και μέρος των κατοίκων μεταφέρθηκε βίαια στη Μ.Ασια. Στη συνέχεια κατά την
περίοδο 1700- 1750 με βίαιο τρόπο.Το Δ.Δ. Μεσοβουνίου ήταν ως το 1957 αυτόνομη
Κοινότητα Κούρτεσι. Μετά συννενώθηκε με την Δράγανη και το Ράπι και δημιούργησαν
την Κοινότη τα Αμπελιάς ως το 1998. Με το σχέδιο Καποδίστρια συμπεριλήφθη στον
Δήμο Μαργαριτίου.
Σύμφωνα με την απογραφή του 2001 έχει 210 μόνιμους
κατοίκους και άλλους τόσους περίπου Μετανάστες. Το Καλοκαίρι η κίνηση είναι
αυξημένη από τους παραθεριστές και τους διερ χόμενους διότι το Μεσοβούνι είναι
κοντά και ανάμεσα από δυο κόμβους της Εγνατίας οδού.Βρίσκε ται σε 500 μ υψόμετρο
και η ψηλότερη βουνοκορφή του είναι το Λιούκου με 980 μ υψόμετρο, η οποία τον
Χειμώνα είναι πολλές φορές χιονισμένη και είναι κατάλληλη για ορει βασία.
Στο Μεσονούνοι έχει την έδρα του ο ιππικός ορειβατικός όμιλος Θεσπρωτίας «Ο
ΠΗΓΑΣΟΣ» με πολλές δραστηριότητες ιππασίας και περιπάτων...
Οι κυριότερες
ασχολίες των κατοίκων είναι οι εξής :
* Κτηνοτροφία
* Ελαιοπαραγωγή
*
Μελισσοτροφεία
* Αγροτουρισμός
* Οικοδομικές εργασίες
Ιστορία
Ανάμεσα στα σημερινά χωριά Μεσοβούνι και Μαζαρακιά
(στη θέση «Παλιόκαστρο») σώζονται τα ερείπια αρχαίου περιτεισμένου οικισμού (των
ελληνιστικών και ρωμαϊκών χρόνων).
Ρωμαϊκό
νεκροταφείο μεταξύ Μεσοβουνίου και Μαζαρακιάς στο κόμβο Μεσοβουνίου της Εγνατίας
οδού
Στο πλαίσιο του έργου «Σύνδεση Ε.Ο.
Ηγουμενίτσας-Πρέβεζας με Εγνατία Οδό (τμήμα κόμβος Καρτερίου-κόμβος
Μεσοβουνίου)», κοντά στον σύγχρονο οικισμό της Μαζαρακιάς, εντοπίστηκε σημαντικό
νεκροταφείο των ρωμαϊκών χρόνων. Συνολικά έχουν ερευνηθεί 200,
περίπου, τάφοι διαφόρων κατηγοριών: κεραμοσκεπείς, λακκοειδείς με κάλυψη από
λίθους, λακκοειδείς χωρίς κάλυψη, χτιστοί (λιθοπερίκλειστοι), καθώς και κτιστά
ταφικά μνημεία, που χρονολογούνται από τα τέλη του 1ου αι. π.Χ. έως και τις
αρχές, σχεδόν, του 3ου αι. μ.Χ.
Στο νεκροταφείο, που αποτελεί τη μοναδική,
γνωστή μέχρι σήμερα, περίπτωση οργανωμένου και εκτεταμένου νεκροταφείου της
ρωμαϊκής περιόδου στη Θεσπρωτία, έχουν χρησιμοποιηθεί όλα τα είδη ταφικών
πρακτικών: καύση των νεκρών, ενταφιασμοί και εγχυτρισμοί σε αγγεία. Οι καύσεις,
που συνήθως εφαρμόζονταν για τα ενήλικα άτομα ανεξαρτήτως φύλου, υπερτερούν
αριθμητικά των υπολοίπων πρακτικών.
Λίθινα σήματα, κιονίσκοι και επιτύμβιες
στήλες είχαν τοποθετηθεί για τη σήμανση των τάφων. Οι νεκροί συνοδεύονταν στην
τελευταία τους κατοικία από διάφορα αντικείμενα που χρησιμοποιούσαν εν ζωή, όπως
επιτραπέζια σκεύη, αγγεία πόσεως, λυχνάρια, πολλά εκ των οποίων με ανάγλυφη
διακόσμηση, πήλινα και γυάλινα μυροδοχεία, κοσμήματα, αντικείμενα που συνδέονται
με την επαγγελματική του δραστηριότητα, όπως σιδερένιες και χάλκινες γραφίδες,
καθώς και χάλκινα νομίσματα, πολλά από τα οποία εκτίθενται στο Αρχαιολογικό
Μουσείο Ηγουμενίτσας.
Πρόσβαση: Το νεκροταφείο βρίσκεται 17 χλμ. ΝΑ της
Ηγουμενίτσας. Ο επισκέπτης ακολουθεί την Εγνατία οδό ως τον κόμβο του Καρτερίου,
από όπου εξέρχεται με κατεύθυνση τους οικισμούς Καρτερίου - Μαζαρακιάς. Ο
αρχαιολογικός χώρος βρίσκεται στη διασταύρωση προς Μεσοβούνι, περίπου 1 χλμ.
πριν τη Μαζαρακιά.
Δείτε το video
Μπορεί
μία νίκη κατά του καρκίνου να έχει σφραγίδα ελληνική; Το πρώτο «εξατομικευμένο»
εμβόλιο για την αντιμετώπιση του καρκίνου των λεμφαδένων αποδεικνύει πως ναι,
μπορεί. Ο Dr Αγγελος Στεργίου, γιατρός, κλινικός ερευνητής και διευθυντής
αμερικανικής εταιρίας, που παρασκεύασε το πρώτο θεραπευτικό εμβόλιο για το
λέμφωμα Νon -Hodgkin, για μια από τις πιο δύσκολες μορφές καρκίνου, παρουσιάζει
στο protothema.gr όλα όσα αφορούν το νέο «όπλο» της επάρατου νόσου. Εχοντας
προσωπική εμπειρία από τον σκληρό και πολλές φορές άνισο πόλεμο με τον καρκίνο,
ο ερευνητής ζητεί από τους ασθενείς να έχουν «υπομονή, πίστη και αισιοδοξία».
-Ποιους ασθενείς αφορά το εμβόλιό σας;
Είναι θεραπευτικό εμβόλιο
για τον καρκίνο των λεμφαδένων, που δυστυχώς εμφανίζεται με πολλές μορφές,
πλήττοντας διάφορα σημεία του λεμφικού συστήματος. Το συγκεκριμένο εμβόλιο
ενδείκνυται για τους ασθενείς που νοσούν από το Β-κύτταρο λέμφωμα Νon- Hodgkin.
Περί τα 150.000 νέα κρούσματα λεμφώματος Non- Hodgkin καταγράφονται κάθε χρόνο
μόνον στις ΗΠΑ και την Ευρώπη. Μπορεί επίσης το εμβόλιο να χορηγηθεί σε κάποιες
μορφές λευχαιμίας, αλλά αυτό αποτελεί αντικείμενο νέων ερευνών.
-Πότε
εκτιμάτε ότι θα είναι διαθέσιμο το εμβόλιο;
Σε λίγες εβδομάδες πρόκειται
να κατατεθεί αίτηση για κυκλοφορία στους αρμόδιους οργανισμούς, FDA και ΕΜΕΑ
(πρόκειται για τον Αμερικανικό και Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων, αντιστοίχως).
Από τη στιγμή που θα δοθεί η έγκριση, το εμβόλιο θα μπορεί να διατεθεί.
-Υπάρχει σήμερα ανάλογη θεραπεία για τον καρκίνο;
Οχι, εξ' όσων
γνωρίζω δεν υπάρχει παρεμφερές φαρμακευτικό σκεύασμα του οποίου η θεραπευτική
δράση να έχει αποδειχτεί με ολοκληρωμένη κλινική μελέτη. Εφόσον εγκριθεί, θα
είναι το πρώτο αντικαρκινικό εμβόλιο παγκοσμίως.
-Τι μπορεί να κάνει
ένας ασθενής με καρκίνο από τη στιγμή που θα εγκριθεί το εμβόλιο;
Ο
ασθενής που πάσχει από Non -Hodgkin λέμφωμα πρέπει να απευθυνθεί πρωτίστως στον
γιατρό του. Εκείνος θα λάβει και θα μας αποστείλει δείγμα βιοψίας από το οποίο
θα παρασκευαστεί το «ατομικό» εμβόλιο, ένα σκεύασμα ειδικά για το ανοσοποιητικό
σύστημα του συγκεκριμένου ασθενή. Η διαδικασία παρασκευής διαρκεί 3 με 4 μήνες.
Στο μεταξύ εκείνος θα υποβάλλεται στη χημειοθεραπεία που έχουν υποδείξει οι
γιατροί που τον παρακολουθούν.
-Ποιο θα είναι το κόστος;
Δεν
μπορούμε να μιλήσουμε ακόμη με ακριβή ποσά, αλλά σε κάθε περίπτωση έχουμε
εκτιμήσει ότι το κόστος του εμβολίου θα είναι μικρότερο από το συνολικό κόστος
που έχουν οι συμβατικές χημειοθεραπείες και άλλες απαραίτητες θεραπείες στις
οποίες υποβάλλεται σήμερα ένας καρκινοπαθής.
-Τι θα λέγατε εσείς ως
γιατρός σε όσους πάσχουν από καρκίνο και «επενδύουν» σ' αυτό το
εμβόλιο;
Ως διευθυντής κλινικών μελετών θα τους έλεγα ότι το εμβόλιο
αναμένεται να εφαρμοστεί σε πολλές και ποικίλες κακοήθειες του λεμφικού
συστήματος πέρα από το Νon-Hodgkin λέμφωμα. Ως γιατρός και ως άνθρωπος -που
μάλιστα έχω βιώσει δύσκολες στιγμές όταν ο καρκίνος «έπληξε» πολύ δικό μου
άνθρωπο- θα έλεγα στους ασθενείς να έχουν υπομονή, πίστη και αισιοδοξία, είναι
δυνατά όπλα κατά του καρκίνου. Επίσης να έχουν εμπιστοσύνη στους θεράποντες
ιατρούς τους και στις ερευνητικές ομάδες που δίνουμε μάχη για να βοηθήσουμε την
ανθρωπότητα.
-Το εμβόλιο αυτό είναι ένα ακόμη «όπλο» στον πόλεμο κατά
του καρκίνου. Επιπλέον έχει σφραγίδα ελληνική. Αισθάνεστε. διπλά υπερήφανος γι\
αυτό;
Αναμφισβήτητα. Είναι και τα δύο σημαντικά επιτεύγματα. Αλλά
πρέπει να ξέρετε ότι Ελληνες βρίσκονται πίσω από πολλές επιστημονικές
προσπάθειες, και στο μέλλον θα τους. βρίσκουμε μπροστά μας. Στη συγκεκριμένη
έρευνα, λόγου χάρη, η ελληνική ομογένεια παρείχε μεγάλη οικονομική στήριξη, που
δεν είναι προφανής, αλλά χωρίς αυτήν δεν θα προχωρούσαμε.
Τα αποτελέσματα της
μελέτης
Η ολοκλήρωση της διπλής-τυφλής έρευνας με δείγμα 234 καρκινοπαθείς
(λέγεται έτσι διότι στα 2/3 των ασθενών χορηγήθηκε το εμβόλιο και στους άλλους
εικονικό σκεύασμα, αλλά κι επειδή ούτε οι γιατροί ούτε οι ασθενείς γνώριζαν σε
ποιον ασθενή χορηγήθηκε κάθε σκεύασμα) έδειξε ότι για την πλειονότητα των
ασθενών που έλαβαν το εμβόλιο, παρατάθηκε έως και 60% ο χρόνος κλινικής ύφεσης,
δηλαδή το διάστημα μη υποτροπής του καρκίνου. Μ' άλλα λόγια, οι ασθενείς αυτοί
παραμένουν χωρίς μεταστάσεις οκτώ χρόνια (τόσο διήρκεσε η τρίτη φάση) μετά τη
θεραπεία με το εμβόλιο. Αντιθέτως, σχεδόν όλοι οι ασθενείς που έλαβαν το
placebo σκεύασμα παρουσίασαν μεταστάσεις. Αυτό που επισημαίνουν οι ερευνητές
είναι ότι τα ούτως ή άλλως ενθαρρυντικά αποτελέσματα προέκυψαν χωρίς να γίνει
αναμνηστική δόση του εμβολίου, και εκτιμούν ότι στην πράξη πλέον με τη διάθεση
του εμβολίου και την επανάληψή του τα ποσοστά των ασθενών που θα «κρατούν» σε
ύφεση τον καρκίνο θα είναι ολοένα πιο μεγάλα. Και αυτό στην πράξη θα
μεταφράζεται σε χρόνο ζωής, πολύτιμο κι ανεκτίμητο. Δώρο ζωής.
Το επίτευγμα
των ερευνητών
Το εμβόλιο δημιουργείται ξεχωριστά για κάθε ασθενή, καθώς τα
καρκινικά κύτταρα έχουν διαφορετική δομή. Η παρασκευή του προϋποθέτει τη λήψη
δείγματος βιοψίας, δηλαδή λεμφαδένων, από τον ασθενή. Στο εργαστήριο οι ειδικοί
απομονώνουν τις επιφανειακές πρωτεΐνες από τα καρκινικά κύτταρα και
παρασκευάζουν το εξατομικευμένο εμβόλιο, διαδικασία που διαρκεί 3-4 μήνες. Στο
διάστημα αυτό ο ασθενής υποβάλλεται σε χημειοθεραπεία, διότι η επέλαση του
«εχθρού» φυσικά δεν σταματά ούτε λεπτό. Αυτό που επιτυγχάνει το εμβόλιο όταν
χορηγείται στον ασθενή είναι να ενεργοποιεί το ανοσοποιητικό του σύστημα, ώστε
αυτό μπορεί να αναγνωρίζει και να αποβάλλει τα καρκινικά κύτταρα, αφήνοντας όμως
ανέπαφα τα υγιή κύτταρα. Ο ασθενής συνήθως χρειάζεται να λάβει 5 δόσεις του
εμβολίου σε διάστημα έξι μηνών, μετά τη χημειοθεραπεία.
Άγγελος Στεργίου: Η Σellas,
μία πρωτοποριακή δύναμη στον χώρο της Υγείας.
Το όραμα της Σellas και τις διεθνείς συνεργασίες της
παρουσιάζει ο Δρ. Άγγελος Στεργίου.
O πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος
του Ομίλου Σellas Life Sciences μίλησε στο Reporter για όλα όσα εκπροσωπεί η
Σellas και για τις διεθνείς συμφωνίες συνεργασίας που έχει πετύχει.
Συγκεκριμένα ο κ. Στεργίου αναφέρει:
«Στη Σellas,
ενσωματώνουμε την καινοτομία σε όλο το φάσμα των δραστηριοτήτων μας στοχεύοντας
σε επιστημονικά και τεχνολογικά άλματα που θα έχουν σημαντική επίδραση στον
τομέα της υγείας παγκοσμίως. Η έμπνευση πίσω από την ονομασία μας, έγκειται σε
δύο λέξεις σέλας (που σημαίνει φως) και Ελλάς, η χώρα όπου γεννήθηκε η επιστήμη
της ιατρικής και εκπροσωπεί παγκόσμια τις αξίες της γνώσης και της ελεύθερης
σκέψης.
Με οδηγό τη δίψα για γνώση, μέσα από εποικοδομητική επιστημονική και
κλινική έρευνα, στη Σellas Life Sciences Group, δημιούργημα
Ελλήνων επιστημόνων και επιχειρηματιών που πιστεύουμε στη χώρα μας και επιλέξαμε
να επιστρέψουμε σε αυτή, τοποθετούμε τον ασθενή στο επίκεντρο των προσπαθειών
μας.
O όρος «φως», όπως ακριβώς στην ανάλυση τους ονόματος της εταιρίας μας,
εμπεριέχεται σε ένα από φάρμακα που θα αναπτύξουμε και θα προωθήσουμε, τη
φωταγλιπτίνη (fotagliptin) για το διαβήτη.
H συνεργασία με τη Fosun Pharma
για την ανάπτυξη των δύο μορίων, για τον Διαβήτη Τύπου ΙΙ και τον
Καρκίνο του Πνεύμονα, είναι μόνο η αρχή, συνιστά το εφαλτήριο, για μια
δυναμική συνέχεια και παρουσία στο χώρο της υγείας. Για τη Σellas επόμενος
στόχος είναι να συμβάλλουμε, ώστε οι κλινικές μελέτες να καταστούν και
αναδειχθούν σημαντική και προσοδοφόρα δραστηριότητα για τα νοσοκομεία και στη
χώρα μας, όπως συμβαίνει στα περισσότερα νοσηλευτικά ιδρύματα του εξωτερικού.
Στόχος μας να ενδυναμώσουμε αυτή τη συνεργασία και να προωθήσουμε την ανταλλαγή
τεχνογνωσίας ανάμεσα στους ομίλους.
Το όραμα της ΣELLAS είναι να αγκαλιάσει όλους
τους τομείς της Υγείας και να αναδειχθεί ως καταλύτης στη δημιουργία νέων
επιχειρηματικών ευκαιριών και την ανάπτυξη νέων πεδίων δραστηριότητας στο χώρο
της Υγείας. Παράλληλα, δεν θα πάψουμε ποτέ να στοχεύουμε και να εργαζόμαστε,
ώστε να προσφέρουμε σε ασθενείς σε όλο τον κόσμο πρόσβαση σε πρωτοποριακές
θεραπείες που θα βελτιώσουν την ποιότητα ζωής τους.
Με τη
Fosun κάνουμε ένα καλό ξεκίνημα, θέτουμε τις βάσεις για μια παραγωγική
και αμοιβαία επωφελή συνεργασία μεταξύ των δύο εταιριών, μεταξύ Ελλάδας- Κίνας
και κυρίως προς όφελος των ασθενών ανά τον κόσμο. Η συμφωνία μας με τη Fosun
είναι μια καλή αρχή για μια δυναμική συνέχεια με σημαντικές προοπτικές.
Ειδικότερα, η συνεργασία της Σellas Life Sciences Group με τη Fochon
Pharma, μέλος της Fosun Pharma, αφορά στην ανάπτυξη δύο καινοτόμων θεραπειών, για το Διαβήτη Τύπου ΙΙ και τον
Καρκίνο του Πνεύμονα που έχει ανακαλύψει η Fochon Pharma και των οποίων
τα παγκόσμια δικαιώματα εξασφάλισε η Σellas Life Sciences Group και πρόκειται να
αναπτύξει, διεξάγοντας κλινικές μελέτες διεθνώς, αλλά και στην Ελλάδα.
Η
Fochon Pharma, με την συμφωνία αυτή εκχωρεί στη Σellas τα παγκόσμια -πλην της
Κίνας- δικαιώματα για την ανάπτυξη, εμπορική διάθεση, πώληση και διανομή των δυο
καινοτόμων μορίων για το Διαβήτη Τύπου ΙΙ και τον Καρκίνο του Πνεύμονα.
Στο
πλαίσιο της συμφωνίας, η Σellas υλοποιεί μια σημαντική επένδυση ύψους
έως και 400 εκατ. ευρώ, για την κλινική ανάπτυξη των δύο αυτών μορίων,
με στόχο τη βελτιστοποίηση του θεραπευτικού αποτελέσματος στην αντιμετώπιση των
συγκεκριμένων παθήσεων.
Να σημειωθεί ότι το κόστος των ασθενειών αυτών για
τους πάσχοντες, τις οικογένειές τους και τα συστήματα υγειονομικής περίθαλψης
ξεπερνά τα 50 δισ. ευρώ ετησίως. Τα νέα μόρια αυτά θα εξασφαλίσουν πρόσβαση σε
καινοτόμες θεραπείες στους ασθενείς που θα λάβουν μέρος στις κλινικές έρευνες
στην Ελλάδα και την Ευρώπη.
Εκτιμάται ότι, εφόσον τα αποτελέσματα των
μελετών είναι θετικά, οι θεραπείες αυτές θα είναι διαθέσιμες σε ορίζοντα
πενταετίας διεθνώς.
Επιχειρηματικές προεκτάσεις συμφωνίας
Η συμφωνία δύναται να
δημιουργήσει ένα νέο πεδίο δραστηριότητας για τα νοσοκομεία στη χώρα μας και το
σύστημα Υγείας. Στόχος είναι η κλινική έρευνα να αποτελέσει πηγή εσόδων για τη
χρηματοδότηση της λειτουργίας των νοσηλευτικών ιδρυμάτων στη χώρα μας κατά τρόπο
αντίστοιχο με τα περισσότερανοσηλευτικά ιδρύματα του εξωτερικού. Επιπλέον,
αναμένεται να συμβάλει στη δημιουργία και νέων θέσεων εργασίας».
Θεσπρωτία.
Η Θεσπρωτία είναι
από τις πιο προικισμένες σε φυσική ομορφιά περιοχές της Ηπείρου. Διαθέτει
ορεινές περιοχές που γοητεύουν με τα καταπράσινα τοπία και τους επιβλητικούς
τους όγκους, παραθαλάσσια χωριά που μαγεύουν με τις δαντελωτές ακρογιαλιές τους
και τα απάνεμα γραφικά λιμανάκια τους. Η περιοχή κατοικείται από τα πανάρχαια
χρόνια. Στα εδάφη της η μυθολογία έσμιξε με την ιστορία, δημιουργώντας ένα
ξεχωριστό ιστορικό μωσαϊκό.
Ιστορία
Η εμφάνιση του
ανθρώπου στην Θεσπρωτία ανάγεται στην Παλαιολιθική Περίοδο. Αυτό αποδεικνύεται
από τα ευρήματα στο Ελευθεροχώρι στις σπηλιές της Ψάκας και της Σίδερης, καθώς
και σε διάφορες περιοχές της κοιλάδας του Κωκυτού . Είναι ευρέως γνωστή η
εγκατάσταση των Θεσπρωτών περί το 2000 π.Χ. στην Ήπειρο, οι οποίοι ιδρύουν
οικισμούς και εδραιώνονται στην περιοχή. Η ρωμαϊκή κατάκτηση που ακολούθησε
ευνόησε την ανάπτυξη πόλεων. Η πιο γνωστή από αυτές ήταν η Φωτική, που βρισκόταν
βόρεια της Παραμυθιάς, και η ίδρυση της οποίας ανάγεται στον 1ο π.Χ. αι. Η
Θεσπρωτία, καθ' όλη τη διάρκεια της Βυζαντινής αυτοκρατορίας αποτελούσε τμήμα
της διοικητικής μονάδας της Παλαιάς Ηπείρου. Η γεωγραφική της θέση την
καθιστούσε προπύργιο του δυτικού άκρου της αυτοκρατορίας. Γι' αυτό το λόγο
δεχόταν πολύ συχνά ληστρικές επιδρομές και επιθέσεις. Στη συνέχεια αποτελεί
τμήμα του Δεσποτάτου της Ηπείρου, ενώ το 15ο αιώνα αποτελεί διοικητικό κομμάτι
της Βενετσιάνικης Δημοκρατίας. Οι Βενετοί, κυρίαρχοι της Αδριατικής και του
Ιονίου, ενδιαφέρονται ιδιαίτερα για τη Σαγιάδα, το Φανάρι και την Πάργα. Ιδρύουν
οικισμούς μεταξύ των οποίων η Οσδίνας ή Ουζντίνας (σημερινές Πέντε εκκλησιές), η
Ηγουμενίτσα και η Παραμυθιά οι οποίες γνωρίζουν μεγάλη ακμή. Μετά τους Βενετούς
ακολουθούν οι Οθωμανοί. Οι περιοχές του κάμπου γίνονται τσιφλίκια και
αναπτύσσονται το εμπόριο και η βιοτεχνία ενώ οι Οθωμανοί χτίζουν τζαμιά, χάνια
και άλλα οικοδομήματα. Οι κάτοικοι των πεδινών περιοχών δουλεύουν στα τσιφλίκια
και είναι υποχρεωμένοι να πληρώνουν φόρο στο οθωμανικό κράτος, ενώ αναπτύσσονται
τεχνικές, εμπορικές και βιοτεχνικές δραστηριότητες όπως η βυρσοδεψία, τα
παζάρια, η χειροτεχνία, η σιδηρουργία, η χαλκουργία κτλ. Οι εκτεταμένες πεδιάδες
της Θεσπρωτίας χρησιμοποιούνται επίσης από τους νομαδικούς κτηνοτροφικούς
πληθυσμούς ως βοσκοτόπια. Εξαίρεση στην πληρωμή φόρου αποτελούσαν οι ορεινές
περιοχές και συγκεκριμένα η περιοχή του Σουλίου, η αυτονομία του οποίου πέρασε
στη συλλογική μνήμη, όχι μόνο της περιοχής, αλλά και ολόκληρου του ελληνικού
έθνους, ως συμβολικός τόπος αντίστασης στην οθωμανική κυριαρχία. Οι κάτοικοι του
Σουλίου ασχολούνταν με την κτηνοτροφία ενώ η περιοχή αποτελούσε καταφύγιο για
όσους διώκονταν από τους Οθωμανούς. Από την Παραμυθιά καταγόταν ο Διονύσιος ο
Φιλόσοφος ή Σκυλόσοφος ο οποίος οργάνωσε την πρώτη επαναστατική κίνηση στα
Ιωάννινα το 1611.
Ανθρωποι και Πολιτισμός
Το μεγάλο μέρος
του πληθυσμού της περιοχής σήμερα ασχολείται με τη γεωργία, ιδιαίτερα με την
παραγωγή κηπευτικών με χρήση θερμοκηπίων, την καλλιέργεια ρυζιού και βαμβακιού,
καθώς και την καλλιέργεια ελαιόδεντρων που παράγουν εκλεκτής ποιότητας λάδι και
μεγάλες βρώσιμες ελιές. Επίσης στους κάμπους καλλιεργούνται εσπεριδοειδή και
φρούτα. Με την κτηνοτροφία, σε αντίθεση με το παρελθόν, όπου οι κάμποι της
Θεσπρωτίας αποτελούσαν τα μεγάλα βοσκοτόπια των Βλάχων και των Σαρακατσάνων της
Πίνδου, σήμερα ασχολούνται όλο και λιγότεροι, ενώ η αλιεία στον ποταμό Καλαμά
και στα παράλια του Ιονίου Πελάγους, προσφέρει σημαντικά στην τοπική οικονομία.
Η βιοτεχνία είναι και αυτή λιγότερο ανεπτυγμένη σε σχέση με το εμπόριο που
αναπτύσσεται μέσω του λιμανιού της Ηγουμενίτσας και τον τουρισμό, που αποτελούν
πολύ σημαντικούς παράγοντες της οικονομίας της ευρύτερης περιοχής. Η ευρύτερη
περιοχή της Θεσπρωτίας γνώρισε πολύ έντονα τη μετανάστευση και την ξενιτιά
ιδιαίτερα από τη δεκαετία 1950 και μετά, με κύριο προορισμό την Γερμανία αλλά
και τις υπόλοιπες χώρες της Ευρώπης. Το γεγονός αυτό πέρασε ως βίωμα στους
κόλπους των τοπικών πολιτισμών και εκφράστηκε έντονα μέσα από την μουσική τους
παράδοση. Η μουσική παράδοση της περιοχής εντάσσεται στην ευρύτερη μουσική
παράδοση της Ηπείρου με επιρροές τόσο από την Αλβανία, το πολυφωνικό τραγούδι
και τη γιαννιώτικη παράδοση, όσο και από την αρβανίτικη δημοτική μουσική της
περιοχής. Το πολυφωνικό τραγούδι το συναντάμε στην περιοχή των Φιλιατών.
Πρόκειται για μια ιδιαίτερη τεχνική τραγουδίσματος που στον ελληνικό χώρο
εντοπίζεται στην συνοριακή περιοχή που εκτείνεται από τις ακτές του Ιονίου και
φτάνει μέχρι την περιοχή της Κόνιτσας και από τον ποταμό Καλαμά έως τα
ελληνοαλβανικά σύνορα. Οι πολιτιστικοί σύλλογοι, οι θεατρικές ομάδες και οι
λοιποί φορείς της Ηγουμενίτσας και της Παραμυθιάς συμβάλουν στην γενικότερη
πολιτιστική ζωή του τόπου. Τους καλοκαιρινούς μήνες οργανώνονται σε όλο το νόμο
ποικίλες πολιτιστικές εκδηλώσεις, όπως τα Θεσπρωτικά, Φεστιβάλ πολυφωνικού
τραγουδιού, συναυλίες, εκθέσεις φωτογραφίας. Τα παραδοσιακά πανηγύρια
συγκεντρώνουν πλήθος κόσμου ιδιαίτερα τους ξενιτεμένους της
περιοχής.
Χωροθέτηση
Ο Νομός Θεσπρωτίας είναι ένας από
τους 4 νομούς της Ηπείρου, και βρίσκεται στο Β.Δ. τμήμα της. Συνορεύει προς τα
Β. με την Αλβανία, με το νομό Ιωαννίνων στα ανατολικά και προς τα Ν. με το νομό
Πρεβέζης. Από δυτικά βρέχεται από το Ιόνιο πέλαγος.Η έκτασή του είναι 1515
τ.χλμ. και ο πληθυσμός του φτάνει τους 44.488 κατοίκους.Αποτελείται από τους
δήμους Ηγουμενίτσας, Σαγιάδας, Αχέροντα, Συβότων, Μαργαριτίου, Παραποτάμου,
Παραμυθιάς, Φιλιατών και της κοινότητες Πέρδικας και Σουλίου.Το μεγαλύτερο μέρος
του νομού είναι ορεινό. Στη Δ. πλευρά του υπάρχουν τα όρη Φιλιατών υψ. 1064 μ.,
και τα όρη της Πάργας υψ.927 μ. . Στα σύνορα με την Αλβανία δεσπόζουν τα όρη
Τσαμαντά, ενώ στη μεριά προς το νομό Ιωαννίνων βρίσκουμε τη συνέχεια των ορέων
Τσαμαντά με την Μουργκάνα υψ.1806 και της Παραμυθιάς, που αποτελούν προέκταση
των θρυλικών Σουλιώτικων βουνών με τις κορυφές Γκορίλα υψ 1658μ. και Χιονίστρα
υψ 1644μ., Όσο πλησιάζουμε τη θάλασσα, όμως, συναντάμε πολλές πεδιάδες, όπως
τις πεδιάδες του Καλαμά, της Παραμυθιάς, του Αχέροντα και του Μαργαριτίου. Ο
σπουδαιότερος ποταμός του νομού είναι ο Θύαμις (Καλαμάς) με παραπόταμους τους
Λαγκαδίτσα, Καλπακιώτικο και Χάβο. Πρωτεύουσα του νομού είναι η Ηγουμενίτσα, που
είναι χτισμένη πάνω στον ομώνυμο κόλπο.
Φύση-Περιβάλλον
Ο
νομός είναι γεμάτος από υγρoτόπους με πλούσια χλωρίδα και πανίδα. Το Φαράγγι
Αχέροντα, το δέλτα Καλαμά, το έλος Καλοδικείου, τα όρη Μουργκάνας, το δάσος πάνω
από την πόλη, το Δρέπανο με την εκτεταμένη αμμουδιά και τη λιμνοθάλασσα, πέρασμα
αποδημητικών πουλιών, τη χερσόνησο της Λυγιάς, τον αξιόλογο υγρότοπο του παλαιού
δέλτα του Καλαμά καθώς και τη νησίδα Πρασούδι.
Ασφάκες, σπάρτα, λαδανιές,
φτέρες, πλατάνια, ιτιές, αριές και άλλα είδη (περίπου 180) συνθέτουν τη χλωρίδα
του νομού. Ανάμεσά τους πολλά σπάνια, όπως η μόλτκια η πετρώδης, η σκαβιόζα η
ηπειρωτική, η σκουτελλάρια η λειμώνιος, αρκετά ενδημικά της Ελλάδας (δηλαδή είδη
που φύονται μόνο στη χώρα μας), όπως τα Cerastium brochypelatum ssp. pindigenum
και Crepis hellenicα ssp. hellenicα. Διαθέτει επίσης πλούσια πανίδα που
αποτελείται από τσακάλια, ζαρκάδια, σκαντζόχοιρους, δασοποντικούς, κουνάβι,
νυχτερίδα, αλεπού, κ.α., Από αμφίβια δεντροβάτραχος, λιμνοβάτραχος, σαλαμάνδρα
κ.α., και ερπετά, ποταμοχελώνα, κονάκι, οχιά, κοινή πρασινόσαυρα κ.α.. Η
ορνιθοπανίδα της περιοχής είναι από τις πλουσιότερες στην Ήπειρο με σημαντικά
είδη όπως: λαγγόνα, αργυροπελεκάνος, αργυροτσικνιάς, σταχτόχηνα,
πρασινοκεφαλόπαπια, πελεκάνος, φαλαρίδα. Εξίσου σημαντική είναι και η
ιχθυοπανίδα της περιοχής με είδη όπως η σαρδέλα, παπαλίνα, χέλι, ζαργάνα,
αθερίνα, κέφαλος, μουξινάρι, γάστρος, λαβράκι, συναγρίδα, τσιπούρα, λυθρίνι,
μουρμούρι, σπάρος , γόπα, κουτσομούρα, μπαρμπούνι, γουβί,
γλώσσα.
Οι εκβολές του Καλαμά
Βρίσκονται στο δυτικό
τμήμα του νομού έχουν έκταση 8.531τ.χλμ. και είναι ενταγμένες στο δίκτυο Natura
2000. Η ένωση του γλυκού με το αλμυρό νερό, δημιουργεί μεγάλη ποικιλία από
οικότοπους, λιμνοθάλασσες, γλυκόβαλτους, καλαμώνες, αλμυρόβαλτους, λασποτόπια,
που έχουν μεγάλη αξία γιατί φιλοξενούν σημαντικούς αριθμούς πουλιών. Μεγάλες
εκτάσεις από πλημμυρισμένα έλη αποτελούν μεταναστευτικούς σταθμούς για τα πουλιά
και είναι εξίσου ζωτικοί με τις περιοχές, όπου αναπαράγονται ή ξεχειμωνιάζoυν. Η
εξαιρετικά σπάνια λεπτομύτα έχει παρατηρηθεί εδώ, κατά το μακρύ ταξίδι της
ανάμεσα στην Κεντρική Αφρική και τη Σιβηρία. Στις εκβολές έρχονται ερωδιοί για
να ξεχειμωνιάσουν. Ο αριθμός των αργυροτσικνιάδων, που διαχειμάζουν στον Καλαμά,
είναι από τους μεγαλύτερους στην Α. Μεσόγειο.
Το έλος
Καλοδίκι
Βρίσκεται στα νότια του νομού Θεσπρωτίας και αποτελεί,
σημαντικό σταθμό για μεταναστευτικά πουλιά. Έχει έκταση 786 τ.χλμ. και είναι
ενταγμένο στο δίκτυο Natura 2000. Πολλά υδρόβια πουλιά όπως ερωδιοί, πάπιες,
ποταμίδες και αρπακτικά όπως χρυσαετοί, τσίφτηδες, γερακίνες, βρίσκουν καταφύγιο
και τροφή στους καλαμώνες του έλους. Στο βόρειο τμήμα του, μια μεγάλη έκταση
καλύπτεται από νούφαρα που ανθίζουν στο τέλος του Μαΐου.
Στενά
Καλαμά
Βρίσκονται στα ανατολικά του νομού. Έχουν έκταση 1820 τ.χλμ.
και είναι ενταγμένα στο δίκτυο Natura 2000. Αποτελούνται από έντονες
βραχοπλαγιές και φιλοξενούν 13 είδη αρπακτικών πουλιών, όπως το όρνιο, ο
ασπροπάρης, ο χρυσαετός κι ο φιδαετός, ενώ στα νερά του Καλαμά που ρέει ανάμεσα
τους απαντώνται ο βάτραχος της Ηπείρου και η βίδρα. Από θηλαστικά διαβιούν στην
γύρω περιοχή ο λύκος, το ζαρκάδι κι ο αγριόγατος.
Τα στενά του
Αχέροντα
Βρίσκονται στα νοτιοανατολικά του νομού. Έχουν έκταση
11.692 τ. χλμ. και είναι ενταγμένα στο δίκτυο Natura 2000. Το έντονο ανάγλυφο
της περιοχής των στενών, οι απότομες κλίσεις των γύρω βουνών, η πλούσια βλάστηση
και τα καθαρά και ορμητικά νερά του ποταμού, συνθέτουν ένα τοπίο ιδιαίτερης
ομορφιάς. Σε αρκετά τμήματα του ποταμού, εκεί όπου η ροή του είναι ομαλή,
σχηματίζονται νερόλακκοι και μικρές λιμνούλες, τόποι ιδανικοί για τη διαβίωση
πολλών αμφιβίων και ψαριών. Στις βραχώδεις πλαγιές των στενών του Αχέροντα
φωλιάζουν πολλά είδη αρπακτικών πουλιών, όπως γερακίνες, ξεφτέρια,
βραχοκιρκίνεζα, ασπροπάρηδες, φιδαετοί, ενώ στην ευρύτερη περιοχή συχνά
απαντώνται όρνια, πετρίτες, σπιζαετοί και χρυσαετοί. Μεγάλα θηλαστικά, όπως οι
λύκοι και τα αγριογούρουνα, αναζητούν τροφή και καταφύγιο στις δασωμένες πλαγιές
στο φαράγγι. Στα νερά του ποταμού ζει η βίδρα, και αναπαράγονται περισσότερα από
εννέα είδη ψαριών, ένα από τα οποία είναι ο αχερωνογοβιός, ενδημικό είδος του
Αχέροντα.
Τοπικές γεύσεις
Θεσπρωτική γη είναι πλούσια και
παράγει εκλεκτά προϊόντα μεταξύ των οποίων, ελιές, λάδι, φρέσκα ψάρια, μέλι,
εσπεριδοειδή, τσίπουρο, τυροκομικά προϊόντα και λουκάνικα. Χαρακτηριστικά φαγητά
της περιοχής είναι η λαχανόπιτα, η κρεατόπιτα, η μακαρονόπιτα, η γαλατόπιτα, το
κολοκυθόριζο, το πατατοκολόκυθο, σπανάκι γιαχνί, κουκιά με πατάτες , χόρτα με
αυγά, αρνί σούβλας, κοντοσούβλι και φρέσκα ψάρια στα
κάρβουνα.
Δραστηριότητες
Οσοι ασχολούνται με την
ορειβασία και την πεζοπορία μπορούν να περπατήσουν το Ευρωπαϊκό μονοπάτι μεγάλων
διαδρομών Ε6. Με αφετηρία την πόλη της Ηγουμενίτσας το μονοπάτι διασχίζει την
Παραμυθιά και το βουνό Γκορίλα 1.658 μ., και καταλήγει στην Δωδώνη του νόμου
Ιωαννίνων. Σε υψόμετρο 1.658 μ., το όρος Γκορίλα είναι το δεύτερο ψηλότερο βουνό
της Θεσπρωτίας. Επίσης προσεγγίζεται από την πλευρά της Παραμυθιάς αλλά και από
την Αγία Κυριακή. Από την Παραμυθιά, διαδρομή είτε μέσα από την πόλη της
Παραμυθιάς είτε από την περιοχή του Κάστρου της Ελέας μέσω σηματοδοτημένου
μονοπατιού φτάνει κανείς στην σπηλιά του Αγίου Αρσένη. Στο εσωτερικό της σπηλιάς
υπάρχει μικρό εκκλησάκι αφιερωμένο στην μνήμη του Αγίου. Άλλη ενδιαφέρουσα
διαδρομή είναι από την Σκάλα Τζαβέλαινας προς το Σούλι. Πρόκειται για μια
διαδρομή μέτριας δυσκολίας, διάρκειας τεσσάρων ωρών, με θεά τον ποταμό Αχέροντα.
Ιππασία προσφέρεται στο όρος Γκορίλα και στον ποταμό Κόκκυτο, σε μικρές
διαδρομές στα μονοπάτια και τα δάση στο αρχαίο κάστρο της Παραμυθιάς, στο αρχαίο
κάστρο Ελέας, στον κάμπο Παραμυθιάς, στα χωριά της ορεινής Θεσπρωτίας κ.ά. Με
River Trekking στον Αχέροντα, πεζοπορία σε μονοπάτια που βρίσκονται στις όχθες
και σε ορισμένα σημεία μέσα στο ποταμό Αχέροντα σε μια βατή διαδρομή που αρχίζει
από την Γλυκή με προορισμό τις πηγές του Αχέροντα. Υπάρχει η δυνατότητα
μετάβασης και στις δύο όχθες, μιας και το ποτάμι σε αρκετά σημεία είναι ρηχό.
Για αρκετά μεγάλη απόσταση, έχετε εύκολη πρόσβαση στις κοινοτικές οδούς. Με
Canyoning μόνο για τους γνώστες του σπορ, στα στενά του Αχέροντα, διασχίζοντας
τα φαράγγια περπατώντας και χρησιμοποιώντας σχοινιά στους κάθετους βράχους και
σε σημεία που σχηματίζονται μικροί καταρράκτες. Η διαδρομή από τον Αχέροντα έως
την γέφυρα Ντάλα γίνεται σε 2-3 ώρες. Με Rafting, Kayak & Canoe-Kayak στον
Αχέροντα. Κατάβαση ποταμού με φουσκωτή βάρκα, μονοθέσια, διθέσια έως και
οκταθέσια, αλλά και με canoe. Για αρχάριους, ο Αχέροντας είναι το ιδανικό μέρος,
μιας και υπάρχουν οργανωμένες επιχειρήσεις που προσφέρουν τον κατάλληλο
εξοπλισμό για τις διαδρομές, αλλά και επαγγελματίες συνοδούς οδηγούς. Από τις
μεγαλύτερες διαδρομές είναι του Αχέροντα - (Σερτζιανά - Γλυκή) 12 χλμ, 4ου
βαθμού δυσκολίας και στον Καλαμά (Βροσίνα-Πλακωτή) 15 χλμ, 1ου βαθμού. Όλος ο
νομός προσφέρετε για Mountain Bike στο επαρχιακό οδικό δίκτυο που είναι κατάφυτο
από δέντρα και λουλούδια. Πτήσεις αλεξίπτωτου πλαγιάς ή Parapente γίνονται από
τον Ορειβατικό Φυσιολατρικό & Αεραθλητικό σύλλογο Παραμυθιάς στην πλευρά του
όρους Γκορίλα.
Αποδράσεις
Στην αναζήτηση σας στην
Θεσπρωτία επισκεφτείτε:
Τον πύργο Pάγιου, στη Λυγιά 13 χλμ. από την
Hγουμενίτσα, είναι ό,τι έχει απομείνει από την αρχαία πόλη Tορώνη.
Tο
μοναστήρι Παγανιών του 18ου αι., με τοιχογραφίες και ψηφιδωτά, που έχει χτιστεί
για δεύτερη φορά, 40 χλμ. από την Hγουμενίτσα.
Την ακρόπολη του Δημόκαστρου
(Δίδυμο κάστρο) που ήταν η αποικία των αρχαίων Kορινθίων. Tο Δημόκαστρο είναι
στη θέση της αρχαίας πόλης Eλίνα, στο χωριό Πέρδικα.
Τoν οχυρωμένο οικισμό
της Kλασικής - Eλληνιστικής περιόδου, στη Φασκομηλιά και το Πολυνέρι.
Την
μονή Γηρομερίου που στα χρόνια της Tουρκοκρατίας λειτουργούσε ως κρυφό σχολείο,
στους Φιλιάτες.
Την μονή Kαμίτσιανη, στους Φιλιάτες, που ιδρύθηκε το 1613 και
έχει αξιόλογες τοιχογραφίες του 18ου αι.
Την αρχαία πόλη Γιτάνη η Tιτάνη, 7
χλμ. από τους Φιλιάτες. H Tιτάνη υπήρξε σημαντική πόλη κατά τον 4ο αι. π.X. και
το κέντρο του βασιλείου του Πύρρου.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου