Γεροπλάτανος Πωγωνίου. Δείτε τα video

Δείτε τα video

Γεροπλάτανος Πωγωνίου

Ο Γεροπλάτανος απέχει από τα Ιωάννινα 47χλμ και έχει σήμερα 100 περίπου μόνιμους κατοίκους. Βρίσκεται σε μια καταπράσινη περιοχή που αποτελεί κυνηγότοπο πολύ κοντά στον Εθνικό Δρυμό του Βίκου. Τα πλούσια εδάφη της διασχίζει ο ποταμός Βοϊδομάτης, ένα από τα καθαρότερα ποτάμια της Ελλάδας οπου ο επισκέπτης μπορεί να θαυμάσει το μοναδικό φυσικό τοπίο κάνοντας συγχρόνως διάφορα σπορ που προσφέρονται στην περιοχή αυτή όπως, κυνήγι, ψάρεμα, ορειβασία, και κανόε - καγιάκ.

Ιστορία
Το πότε ακριβώς χτίστηκε είναι δύσκολο να απαντηθεί αφού δεν υπάρχουν ακριβή ιστορικά στοιχεία. Η ίδρυσή του πιθανολογείται μεταξύ του 1690 μέχρι 1706. Το χωριό επί Τουρκοκρατίας ονομάζονταν Τσιοφλίκι και πιο παλιά λεγόταν Βιχάνι και ανήκε στα 45 χωριά του Ζαγορίου. Γεροπλάτανος ονομάστηκε μετά το 1927 και πήρε το όνομα αυτό ίσως από τον γερό-πλάτανο που δεσπόζει στην πλατεία του χωριού.

Αξιοθέτατα
Αξιοθέατα είναι το λαογραφικό μουσείο, το οποίο στεγάζεται στο πολύ αξιόλογο από αρχιτεκτονικής άποψης και θέσης παλιό πέτρινο σχολείο, η καταπράσινη περιοχή του Μαρίνου (Δάσος Μαρίνου) με τα αιωνόβια δέντρα, όπου βρίσκεται η κεντρική εκκλησία του χωριού Άγιος Νικόλαος, καθώς επίσης και τα γραφικά ξωκλήσια του Αγίου Παντελεήμονα και της Παναγίας στον Βοϊδομάτη. Στη θέση Βίγλα που βρίσκεται έξω από τον οικισμό του Γεροπλατάνου, υπάρχει το μνημείο των πεσόντων αγωνιστών του 1940, αλλά αξιόλογη είναι και η θέα που προσφέρει όπου ο επισκέπτης μπορεί να δει την Κόνιτσα, την άγρια ομορφιά της Αστράκα και κοντά της το περίφημο και ξακουστό Φαράγγι του Βίκου. Το χωριό πανηγυρίζει στις 27 και 28 Ιουλίου στην γιορτή του Αγίου Παντελεήμονα. Ένα ακόμα χαρακτηριστικό του χωριού είναι ένα έθιμο το οποίο οι κάτοικοι διατηρούν ακόμα και σήμερα. Την ημέρα των Θεοφανίων γίνεται το «ζιαφέτι». Το «ζιαφέτι» είναι ένα κοινό τραπέζι, όλων των κατοίκων που το οργάνωνε η εκκλησιαστική επιτροπή από τα χρήματα που πρόσφεραν οι κάτοικοι το πρωί υπέρ της εκκλησίας, έθιμο το οποίο έχει τις ρίζες του στην εποχή της Τουρκοκρατίας.

Διαβάστε περισσότερα εδώ στη Φωνή του Γεροπλάτανου Πωγωνίου www.geroplatanos.org

Τι είδε ο F. Boissonnas στο Πωγώνι του 1913..

Η άγνωστη για πολλούς περιοχή του Πωγωνίου αναβιώνει αναπάντεχα στις φωτογραφίες του Ελβετού διάσημου φωτογράφου για την τεχνική του FREDERIC BOISSONNAS  ,και στην αφήγηση του συνοδοιπόρου του D. BAUD - BOVY, πρύτανη της Σχολής Καλών Τεχνών της Γενεύης. Το νόημα της πολύτιμης φωτογραφικής συλλογής του BOISSONNAS συμπυκνώνεται στον τίτλο του: ¨ΗΠΕΙΡΟΣ - ΤΟ ΛΙΚΝΟ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ. Ο BOISSONNAS

Οι φωτογραφίες αναπαριστούν την ζωή στην Ήπειρο το 1913-1914, οι Τούρκοι μόλις έχουν εγκαταλείψει την λεηλατημένη Ήπειρο 

(Καστρί Πρέβεζας)

και με την παρουσία του στρατού αισθητή (ευτυχώς όχι στις φωτογραφίες). Μιας υπαίθρου πληγωμένης οικονομικά και κυριολεκτικά αλλά με το αίσθημα της εθνικής υπερηφάνειας έντονο και αισθητό. Ο φωτογράφος μαγεύεται από τα τοπία της Ηπείρου

¨Καθώς αφήναμε πίσω μας τα Ιωάννινα,

ο ήλιος του Ιουνίου άρχισε να υψώνεται πάνω από τον κάμπο,

σκορπίζοντας πλαγιαστά τις ακτίνες του στα ψηλά χόρτα, γεμάτα υγρασία από την καταιγίδα της προηγούμενης μέρας.Ο δρόμος που ακολουθήσαμε, σπαρμένος με πέτρες εδώ κι εκεί, ξετυλίγονταν στο βάθος, υγρός και κόκκινος. Κάποιες τέντες στημένες δίπλα στα απομεινάρια χωριών που πυρπολήθηκαν, μας θύμισαν ότι αυτός ο κάμπος πριν από λίγο καιρό, υπήρξε ένα μεγάλο πεδίο μαχών και ότι χιλιάδες άνθρωποι είχαν νοιώσει εκεί την ανάσα του αναπόφευκτου θανάτου. Βοσκοί με γοερές φωνές συγκέντρωναν τα κοπάδια τους. Γυναίκες με το βαρελάκι ή τη στάμνα στον ώμο, πήγαιναν να προμηθευτούν νερό. 

Και οι πελαργοί περιφέρονταν τάχα σπουδαίοι και ταυτόχρονα αστείοι¨,θαυμάζει την Αρχαία Δωδώνη: ¨Στις όχθες του ποταμού Αχελώου - λέει ο Αριστοτέλης - κατοικούσαν "αυτοί που ονομάζονταν Γραικοί και στη συνέχεια ονομάστηκαν Έλληνες ". Η Δωδώνη, στο κέντρο της Ηπείρου είναι ουσιαστικά το πιο σεβαστό μαντείο της Ελλάδος.¨ και αφουγράζεται την μαγευτική φύση: ¨Ο άνεμος βογκώντας κατέβηκε από το βουνό. Ακούστηκε ένας ψίθυρος ανάμεσα στο ξηρό και σκληρό φύλλωμα των πουρναριών, σαν απαλή και εξασθενημένη ηχώ της Δωδωναίας Πνοής.

Από τις προφητικές βελανιδιές της Δωδώνης δεν είναι που διάλεξε η Αθηνά για το κατάρτι του όμορφου πλοίου Αργώ; Στον Θεό της Δωδώνης δεν έκανε τις σπονδές του ο Αχιλλέας; Όπως και η υπόλοιπη Ελληνική γη, η Ήπειρος είναι μια περιοχή ανεξάντλητη σε μύθους.¨

-ταξιδεύει με βάρκα τον Λούρο: ¨Ο ήλιος έπεφτε όταν εμείς επιστρέψαμε στη βάρκα μας. Οι βαρκάρηδες δεν είχαν παρά να την αφήσουν να ακολουθήσει το ρεύμα. Στο ποτάμι δίπλα στις όχθες απλωνόταν ένα χρώμα κόκκινο σαν οξειδωμένος χαλκός, από την αντανάκλαση των καλαμιών. Ανάμεσα στις σιλουέτες των δέντρων, χρυσωμένες σαν τα μολύβια κάποιου βιτρώ, γλιστρούσαν μακρυνοί λόφοι. Καθώς ο ήλιος έπεφτε, επέβαλλε την δόξα του σε όλο το τοπίο. Η ίδια η όχθη του ποταμού για μια στιγμή συμμετέχοντας στην ακτινοβολία του, έμοιαζε να μην είναι τίποτε άλλο παρά μια πυκνή χρυσαφένια σκόνη. Μετά, αυτό το μέγα φως άφησε την γη και κατέφυγε στον ουρανό όπου πορφύρωσε ένα σύννεφο με τερατώδεις και λαμπερούς κροσσούς. Ένας προς έναν ξαναπρόβαλλαν οι θάμνοι της όχθης και τα φυλλώματά τους διαγράφονταν στον ορίζοντα με τόση χάρη, που κάποιος θα πίστευε, όπως στους γοτθικούς πίνακες, ότι είναι ζωγραφισμένοι με χρωστήρα σε χρυσό φόντο.

Η πλώρη της βάρκας έσκιζε με θόρυβο την μεταξένια επιφάνεια του νερού που έκανε τον ουρανό να μοιάζει πράσινος και τα σύννεφα φλογισμένα, καθώς οι καλαμιές ανακάτευαν τις αντανακλάσεις.¨

Κάνει αναφορά στα μοναστήρια μεταξύ αυτών και της Πογδόριανης (Παρακάλαμος): ¨Ανάμεσα σε τόσα μοναστήρια, - της Ζίτσας, που το ύμνησε ο Λόρδος Βύρων και της Πογδόριανης¨,και στον ποταμό Θύαμις (Καλαμάς) ¨ Όπως ο Άραχθος και ο Αώος, ο Θύαμις (Καλαμάς), ο Λούρος και οι τρεις κολασμένοι ποταμοί: ο Αχερώνας, ο Κοκύτης, και o Πυριφλεγέρθων, που ενώνουν τα γεμάτα άργιλο νερά τους με την θάλασσα, απέναντι από εκεί που χαμογελά ο Παξός, ανήκουν στην Ήπειρο¨και διαβλέπει την αναγέννηση της κατεστραμμένης Ηπείρου: ¨Πρέπει κανείς να κάνει στάση και να διανυκτερεύει σε πόλεις ή και χωριά (Ζαγόρι)

για να αντιληφθεί το μεγαλείο του πολιτισμικού έργου. "Τα υπάρχοντά μας, τα παιδιά μας, η ζωή μας. . . δεν είμαστε σίγουροι για τίποτε. Σήμερα πετάμε στον ουρανό! Δεν τολμούμε ακόμη να πιστέψουμε ότι μπορούμε να διαβούμε το κατώφλι του σπιτιού μας χωρίς να θέσουμε σε κίνδυνο την ελευθερία μας ή την ύπαρξή μας¨.

Επισκέπτεται την Κόνιτσα:

Ο BOISSONNAS και ο BOVY σταματούν στο Δελβινάκι και φωτογραφίζουν, τους προεστούς,

την καθημερινότητα,

τις πωγωνίσιες γυναίκες με τις παραδοσιακές φορεσιές

με έκδηλο θαυμασμό για το θάρρος και την δύναμή τους: 

¨Ο χορός των νέων κοριτσιών στο Δελβινάκι

μένει αποτυπωμένος στη μνήμη μου σαν μια ζωντανή και γοητευτική αλληγορία αυτής της αναγέννησης.

Έφερναν τόση συγκίνηση καθώς χόρευαν το τελετουργικό τους με τα παραδοσιακά βήματα, προχωρώντας και πισωπατώντας,

ισορροπώντας σε μιαν αργή κίνηση σαν από κύμα που σκάει στην άμμο. Κάτω από την μοναστική τους κόμμωση που προσθέτει στην αγνότητα των θελγήτρων τους, έχουν κληρονομήσει μια ομορφιά κάπως μελαγχολική, που ο Λόρδος Βύρων θαύμαζε στους προγόνους των. Χαμογελούσαν με σέβας στις γαλανόλευκες σημαίες που ο άνεμος της Ηπείρου ξεδίπλωνε πάνω από τα κεφάλια τους. Και μια απ' αυτές, δείχνοντάς τις μας είπε απλά: "Ας έλθουν να τις πάρουν"! "Παραδώσου" έγραψε ο Ξέρξης στον Λεωνίδα. "Μολών λαβέ" απάντησε ο Σπαρτιάτης. Και στο στόμα αυτής της νέας Ηπειρώτισσας, μέσα σ' αυτή τη γιορτή, μέσα σ' αυτή τη χώρα, μόλις απελευθερωμένη και ακόμη απειλούμενη, αυτή η επίκληση του αρχαίου ηρωισμού, επιβεβαίωνε με συγκινητική δύναμη, την συνέχεια και το μεγαλείο της φυλής.

www.romiazirou.blogspot.gr