Κρυοπηγή Πρέβεζας. Απολαύστε τα video

Απολαύστε τα video

Κρυοπηγή

Η Κρυοπηγή (Τοπική Κοινότητα Κρυοπηγής - Δημοτική Ενότητα ΖΑΛΟΓΓΟΥ), ανήκει στον δήμο ΠΡΕΒΕΖΑΣ της Περιφερειακής Ενότητας ΠΡΕΒΕΖΑΣ που βρίσκεται στην Περιφέρεια Ηπείρου, σύμφωνα με τη διοικητική διαίρεση της Ελλάδας όπως διαμορφώθηκε με το πρόγραμμα "Καλλικράτης".

Η επίσημη ονομασία είναι "η Κρυοπηγή". Έδρα του δήμου είναι η Πρέβεζα και ανήκει στο γεωγραφικό διαμέρισμα Ηπείρου.

Κατά τη διοικητική διαίρεση της Ελλάδας με το σχέδιο "Καποδίστριας", μέχρι το 2010, η Κρυοπηγή ανήκε στο Τοπικό Διαμέρισμα Κρυοπηγής, του πρώην Δήμου ΖΑΛΟΓΓΟΥ του Νομού ΠΡΕΒΕΖΗΣ.

Η Κρυοπηγή έχει υψόμετρο 468 μέτρα από την επιφάνεια της θάλασσας, σε γεωγραφικό πλάτος 39,1480181935 και γεωγραφικό μήκος 20,6585157089. 

Οδηγίες για το πώς θα φτάσετε στην Κρυοπηγή θα βρείτε εδώ.

Η μαρτυρική μέρα της Κρυοπηγής Πρέβεζας

Το ξημέρωμα της Μεγάλης Παρασκευής κάθε χρόνο, στο χωριό Κρυοπηγή στη Πρέβεζα, είναι για τους κατοίκους πολύ μελαγχολικό, γιατί ζωντανεύουν οι μνήμες των 23 συγχωριανών τους, που εκτελέστηκαν το 1944 από τους Ναζί, αυτή την ιδιαίτερη ημέρα για τη Ορθοδοξίας. Πριν από 71 χρόνια, μία ακόμη χιτλερική θηριωδία, σημαδεύει το μικρό χωριό του Ζαλόγγου, γιατί αντιστάθηκε στον κατακτητή. Ήταν η μαρτυρική Μεγάλη Παρασκευή, της 14ης Απρίλη του 1944, μία μέρα σκοτεινιασμένη και βροχερή.

Από το πρωί στο χωριό, οι καμπάνες κτυπούν πένθιμα, για τον Ιησού και τους εκτελεσθέντες. Τα παιδάκια και οι γυναίκες στολίζουν με λουλούδια τον Επιτάφιο και το Μνημείο εκτελεσθέντων. Ο πρόεδρος του Πολιτιστικού Συλλόγου Σταύρος Τζίμας, αφηγείται στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, τα γεγονότα που μαυροφόρεσαν τον τόπο το Πάσχα του 1944: «Όταν οι Ναζί κατακτητές, πληροφορήθηκαν πως στην Κρυοπηγή υπάρχουν ένοπλοι Ελασίτες και ότι αποτελούν τμήμα συντάγματος του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ, άρχισαν ξαφνικές εφόδους και ελέγχους . Ένα πρωί, ήταν Μάρτης, οι Γερμανοί εισέβαλαν στο χωριό. Αρχικά οι κάτοικοι, πίστεψαν ότι πρόκειται για κίνηση εκφοβισμού, η ότι μπήκαν για να λεηλατήσουν, να κάνουν πλιάτσικο στις αποθήκες με τις προμήθειες, να αρπάξουν τρόφιμα και ζώα. Γρήγορα όμως, ο γερμανικός στρατός εγκαταστάθηκε στην Κρυοπηγή και άρχισε τις έρευνες για αντάρτες και πυρομαχικά».

Ο κ. Τζίμας μεταφέρει μαρτυρίες ηλικιωμένων, σύμφωνα με τις οποίες, οι Ναζί εξαγριώθηκαν, όταν στο Δημοτικό Σχολείο, είδαν πάνω σε ένα τραπέζι να γράφει ΕΑΜ. Την επόμενη ώρα, παρέδωσαν στις φλόγες δύο σπίτια, ενώ συνέλαβαν 28 άνδρες, από 18 έως 50 ετών. Τους συλληφθέντες μετέφεραν αρχικά στην παλιά Συναγωγή της Πρέβεζας και στη συνέχεια στο Αγρίνιο, καθώς εκεί, ήταν το αρχηγείο των κατοχικών δυνάμεων στην Δυτική Ελλάδα. Μετά από ένα περίπου μήνα κράτησης, λίγο πριν το ξημέρωμα της  Μεγάλης Παρασκευής τους εκτέλεσαν, μαζί με άλλους 120 πατριώτες, στη θέση Αγία Τριάδα, ενώ κρέμασαν άλλους τρεις στην πλατεία του Αγρινίου.

Οι πέντε από τους 28 συλληφθέντες στην Κρυοπηγή γλίτωσαν, γιατί είχαν μεταφερθεί βαριά ασθενείς σε νοσοκομείο.Το σαμποτάζ εναντίον των Γερμανών, στη σιδηροδρομική γραμμή Κρυονέρι - Αγρίνιο, που είχε γίνει πριν λίγες μέρες έδωσε την αφορμή για την θηριωδία. Όπως μας αναφέρει ο κ. Τζίμας, η ρητή εντολή που δόθηκε ήταν, για κάθε νεκρό Γερμανό, να εκτελούνται 10 Έλληνες. Το κακό μαντάτο στην Κρυοπηγή, έφτασε αμέσως. « Η Μεγάλη Παρασκευή του 1944 ήταν η "μαύρη Παρασκευή" για την Κρυοπηγή. Μοιρολόγια και θρήνοι σε κάθε γειτονιά. Οι καμπάνες χτυπούσαν πένθιμα για τους αδικοχαμένους και όχι μόνο για τον Χριστό».

Με αυτά τα λόγια ο Δήμαρχος Πρέβεζας Χρ. Μπαίλης περιγράφει την μαρτυρική εκείνη ημέρα, στην πρόσκληση για το μνημόσυνο, που τελέσθηκε στις 11 το πρωί στο μνημείο εκτελεσθέντων. Το 1981 μεταφέρθηκαν από το Αγρίνιο στην Κρυοπηγή, τα οστά των περισσοτέρων από τους εκτελεσθέντες στην Αγία Τριάδα.

Οι μνήμες στο χωριό παραμένουν ζωντανές, ενώ πάγιο αίτημα των κατοίκων του είναι, να ανακηρυχτεί «μαρτυρικό», γιατί δεν είναι μόνο οι αδικοχαμένες ζωές, είναι τα δράματα που ακολούθησαν και βίωσαν οι οικογένειες.

Κασσώπη: η πρωτεύουσα της Αρχαίας Πρέβεζας, δίπλα στην Κρυοπηγή

H Κασσώπη ήταν πρωτεύουσα της αρχαίας Κασσωπαίας, η έκταση της οποίας συμπίπτει περίπου με αυτή του σημερινού νομού Πρέβεζας. Η πόλη, της οποίας έχουν διασωθεί αρκετά ερείπια, κτίστηκε τον 4ο αιώνα σε φυσικά οχυρή θέση, προστατεύοντας από την εκμετάλλευση των Ηλείων αποίκων την εύφορη πεδιάδα που απλωνόταν νοτιότερα. 

Την ύπαρξη της πόλης στον 4ο π.Χ. αιώνα μαρτυρούν ένας κατάλογος Θεωροδόκων της Επιδαύρου (360-355 π.Χ.), στον οποίο αναφέρονται η Κασσώπη, η Πανδοσία και η Αμβρακία. Από τις ανασκαφές διαπιστώθηκε ότι  στη θέση όπου ιδρύθηκε η Κασσώπη προϋπήρχε μια παλαιότερη μικρή πόλη από την εποχή του χαλκού που θα χρησίμευε ως τόπος συναθροίσεων για κοινή λατρεία στο ιερό της Αφροδίτης της κύριας θεότητας των Κασσωπαίων.

Η μεγάλη ακμή της πόλης σημειώνεται στον 3ο αιώνα π.Χ. όταν κτίζονται τα μεγάλα δημόσια κτίρια και ανοικοδομούνται πολλά σπίτια. 

Σχέδιο της Αρχαίας Κασσώπης που την αναπαριστά όπως ήταν το 400π.Χ

Το πολεοδομικό σχέδιο

Η καλή διατήρηση των τειχών και του οικισμού της Αρχαίας Κασσώπης, μας επιτρέπει να αντιληφθούμε το πολεδομικό σχέδιο του οικισμού. Σύμφωνα μ' αυτό μέσα στο πολυγωνικό της τείχος, πάχους περίπου 3,50 μέτρων, υπήρχαν γύρω στα 600 διώροφα σπίτια σε οικόπεδα των 230 τετραγωνικών μέτρων. Όλα αυτά τα σπίτια είχαν μεσημβρινό προσανατολισμό, άρτια κατασκευή και λειτουργικότητα, κοινό αποχετευτικό διάδρομο και εκπληκτικής κατασκευής σκεπασμένο υπόνομο. 

Τη βάση του σχεδίου της πόλης αποτελεί η κύρια αρτηρία, μήκους 950 μέτρων και πλάτους 5-5,60 μέτρων, που σε μερικά σημεία είναι λιθόστρωτη. Ο δρόμος αυτός ένωνε τις δύο κυρίες πύλες του κάστρου και ήταν βατός σε τροχοφόρα. 

Δύο άλλοι δρόμοι πλάτους 4,30-4.40 μέτρων διακρίνονται βορειότερα, οι οποίοι είναι παράλληλοι προς την κύρια αρτηρία και  οδηγούν προς το θέατρο, ενώ ένας άλλος δρόμος νοτιότερα, παράλληλος με το νότιο τείχος, έχει εξαφανισθεί. 

Είκοσι κάθετοι δρόμοι, πλάτους 4.00-4,40 μέτρων, διαιρούν τις τρεις παράλληλες ζώνες σε 60 περίπου ορθογώνια οικοδομικά συγκροτήματα, που έχουν πάντοτε σταθερό πλάτος (30,30 μέτρα). Έχει εφαρμοσθεί δηλαδή εδώ το εκσυγχρονισμένο ευθύγραμμο ή γεωμετρικό σχέδιο,  που είχαν εγκαινιάσει πρώτες οι ελληνικές αποικίες της Κάτω Ιταλίας από το τέλος του 7ου π.Χ. αιώνα και είχε τελειοποιήσει κατά τη διάρκεια του 5ου αιώνα ο περίφημος πολεοδόμος, μαθηματικός και αρχιτέκτων Ιππόδαμος ο Μιλήσιος (Ιπποδάμειο σύστημα). 

Πανοραμική άποψη της Αρχαίας Κασσώπης όπου απεικονίζονται το Θέατρο (1), το Καταγώγειο (2), το Πρυτανείο (3), η Στοά (4), το Ωδείο (5) και ο Bωμός-Θυσιαστήριο (6)

Στο χώρο που αναπτυσσόταν η Αρχαία Κασσώπη δέσποζαν ωδείο, θέατρα και το Πρυτανείο (ένα οικοδόμημα έκτασης 30x30 μέτρων, διώροφο στις τρεις πλευρές του και μονώροφο στην τέταρτη για να μη κρύβει τον ήλιο). 

Το θέατρο της Κασσώπης κατασκευάστηκε τον 3ο αιώνα, είχε χωρητικότητα περίπου 2.500 ατόμων και ίσως χρησιμοποιείτο και ως Βουλευτήριο. Ήταν το μικρότερο από τα δύο εν συνόλω θέατρα που υπήρχαν στην πόλη. Το άλλο, που ήταν και το μεγαλύτερο, λόγω της παραμελήσεώς του από το Νεοελληνικό Κράτος και τις φθορές από τα καιρικά και φυσικά φαινόμενα, είναι σήμερα πλήρως κατεστραμμένο.

Οχύρωση

Η θέση του αρχαίου οικισμού της Κασσώπης είναι ιδεώδης από άποψη ασφάλειας, κλίματος και θέας, με προσανατολισμό προς νότο και τη θαυμάσια άποψη του Αμβρακικού και του Ιονίου πελάγους. Η πόλη ήταν φυσικά οχυρωμένη, χτισμένη σε υψόμετρο 550-620 μέτρων  πάνω στο ευρύχωρο οροπέδιο του Ζαλόγγου, με τις ήπιες πλαγιές της ασβεστολιθικής ράχης να την προστατεύουν από τη βόρεια και βορειοδυτική πλευρά.

Τη φυσικά οχυρή θέση ενισχύει ένα ισχυρό πολυγωνικό τείχος, πάχους 3,30-3,50 μέτρων με ορθογώνιες θλάσεις, αλλά χωρίς πύργους, με περίμετρο 2,630 χιλιομέτρων, που περικλείει μια έκταση 300 στρεμμάτων. Η βόρεια πλευρά, απόκρημνη, ενισχύεται με τείχος στα βατά μόνο σημεία και με δύο μικρές ακροπόλεις στις δύο δεσπόζουσες κορυφές προς ΒΔ και ΒΑ. Η νότια πλευρά του τείχους έχει εξαφανισθεί στο μεγαλύτερο μέρος εξαιτίας των καταπτώσεων του κροκαλοπαγούς βράχου, που παρέσυραν και μέρος του οικισμού.  

Μια τοξωτή πύλη, πλάτους 2.80 μέτρων, σώζεται στη δυτική πλευρά στο άκρο του κεντρικού δρόμου, ενώ μια άλλη πυλίδα βρίσκεται 100 μέτρα νοτιότερα. 

Αρχαία Κασσώπη: Βορειοδυτική Σήραγγα Εξόδου

Σε καλύτερη κατάσταση βρίσκεται το τείχος της δυτικής πλευράς. Για την ενίσχυση αυτού του σημείου κατασκευάστηκε ένα προτείχισμα που ένωσε τη νοτιοδυτική γωνία του τείχους με τον γκρεμό. 

Τοιχοποιία

Αν παρατηρήσουμε με προσοχή τους πέτρινους ογκόλιθους των τειχών, θα δούμε ότι με ειδικό σκάλισμα, ο ένας «κλειδώνει» μέσα στον άλλο με σκοπό την αντισεισμική προστασία. Το ίδιο σύστημα μπορούμε να δούμε στο μεσαιωνικό Κάστρο των Ρωγών, παρά την σημερινή κοινότητα Νέας Κερασούντος Πρέβεζας, όπου υπάρχει προγενέστερο εξωτερικό τείχος με πολυγωνική τεχνοτροπία. Επίσης το ίδιο σύστημα υπάρχει στα τείχη της αρχαίας Πόλης Μάτσου- Πίτσου των Ίνκας του Περού (βλ.βιβλίο «Strange World, Amazing Places» των εκδόσεων Reader's Digest, έκδοση 1995).

Στον 3ο αιώνα, όταν η πόλη Κασσώπη επεκτάθηκε κι έξω από το τείχος στις νότιες πλαγιές του βουνού, κατασκευάσθηκε ένα δεύτερο πολυγωνικό τείχος με πύργους και θλάσεις και περίμετρο 700μ.Έτσι στον 3ο και 2ο αιώνα το συνολικό εμβαδόν του περιτειχισμένου χώρου αντιστοιχεί σε πληθυσμό 10.000-12.000 κατοίκων και η περίμετρος σε 3.000 μέτρα. 

Ιστορική αναδρομή

Όπως μαρτυρούν το μέγεθος της πόλης, η Αγορά, τα δύο Θέατρα, το Πρυτανείο και το Ωδείο, που ήρθαν στο φως με την ανασκαφή, όπως και μερικές επιγραφές, η πόλη ήταν το πολιτικό κέντρο των Κασσωπαίων. 

Μετά το συνοικισμό και τον περιτειχισμό η πόλη έκοψε χάλκινα νομίσματα στα μέσα του 4ου αιώνα με τη μορφή της Αφροδίτης ή ένα φίδι συσπειρωμένο. Στο τέλος του 3ου αιώνα π.Χ. ή στις αρχές του 2ου π.Χ. αιώνα, οι αρχές της πόλης έκοψαν χάλκινα και αργυρά νομίσματα με τη προτομή της Αφροδίτης, του Δωδωναίου Δία, της Διώνης και του Διόνυσου. 

Η πόλη αναφέρεται στο έτος 312 π.Χ. όταν ο Λυκίσκος, επιμελητής του Κασσάνδρου στην Αιτωλία, στρατοπέδευσε κοντά στην Κασσώπη. Το 206 π.Χ. το Κοινό των Κασσωπαίων αποφάσισε να συμμετάσχει, μαζί με τους άλλους Ηπειρώτες, στις γιορτές προς τιμήν της Αρτέμιδος Λευκοφρυηνής, στη Μαγνησία του Μαιάνδρου της Μ. Ασίας.  

Οι Κασσωπαίοι μετείχαν επίσης στους ευρύτερους πολιτικούς συνασπισμούς, τη Συμμαχία των Ηπειρωτών (330-232 π.Χ.) και το Κοινό των Ηπειρωτών (232-168 π.Χ.), όπως και τα περισσότερα φύλα της Ηπείρου. Με τη διάσπαση όμως του Κοινού των Ηπειρωτών το 171/170 π.Χ. οι Κασσωπαίοι τάχθηκαν, μαζί με τους Μολοσσούς και τους Θεσπρωτούς, με το μέρος του Περσέα της Μακεδονίας και εναντίον των Ρωμαίων. Οι Κασσωπαίοι μάλιστα σύναψαν μια χωριστή συνθήκη συμμαχίας με  τους Μολοσσούς κι έκοψαν κοινό νόμισμα με τα ονόματα των δύο φύλων.  

Μετά την ήττα του Περσέα στην Πύδνα (22 Ιουνίου 168 π.Χ.), οι Ρωμαίοι κατέλαβαν ολόκληρη την `Ηπειρο και το επόμενο έτος κατέστρεψαν εβδομήντα ηπειρωτικούς τειχισμένους οικισμούς, μεταξύ των οποίων και η Κασσώπη. Ωστόσο η πόλη δεν εγκαταλείφθηκε εντελώς από τους κατοίκους. Μετά το 31πΧ (ναυμαχία του Ακτίου) και με διαταγή του Αυτοκράτορα Αύγουστου οι κάτοικοι της Κασσώπης, όπως και των γύρω πόλεων, υποχρεώθηκαν να συνοικισθούν στη Νικόπολη.   

Ανασκαφές

Η πρώτη δοκιμαστική ανασκαφή στο χώρο της Κασσώπης, έγινε το 1951-52 από τον αρχαιολόγο καθηγητή Σωτήριο Δάκαρη. Τα ευρήματα εκτίθενται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Ιωαννίνων. Ακολούθησαν οι ανασκαφές που έγιναν από το 1952 έως το 1955, οι οποίες έφεραν στο φως πολλά κτίρια γύρω από μία αγορά, ένα μικρό θέατρο, μια δωρική στοά, ένα καταγώγιο, ή δημόσιο ξενοδοχείο, και πέτρινες τράπεζες. 

Κατά τις ανασκαφές που έγιναν το 1977 έως το 1981 από την Ελληνική  Αρχαιολογική Εταιρεία, σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων και το Γερμανικό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο του Βερολίνου, ανακαλύφθηκε βόρεια του καταγωγίου μία μεγάλη οικία, πού κατείχε το μισό της νησίδας. 

Το 1990 τοποθετήθηκε πινακίδα που περιέχει κάτοψη της Αρχαίας Κασσώπης με πλήρη περιγραφή των ευρημάτων. Στο σχέδιο απεικονίζονται αριθμημένα τα εξής σημεία: 

1.Φυλάκειο  

2. Ανατολική πύλη    

3. Κυρία οδός   

4. Αγορά     

5. Μικρό θέατρο (βουλευτήριο, ή Ωδείο)  

6. Βόρεια Στοά με τιμητικά μνημεία.  

7. Δυτική Στοά  

8. Ιερός Βράχος και Βωμοί (θυσιαστήρια). 

9. Καταγώγειο (Ξενώνας, Ξενοδοχείο)   

10. Κατοικία με κατάστημα.  

11. Κατοικία με περίστηλη αυλή. 

12. Μικρά καταστήματα 

13. Κατοικία με σιδηρουργείο  

14. Μεγάλο Θέατρο  

15. Δυτική Πύλη  

16. Ηρώο 

17. Προτείχισμα κατά πολιορκητικών μηχανών 

18. Ακροπόλεις με δεξαμενές 

19. Ναός της Αφροδίτης (Επίσημο ιερό)  

20. Διατείχισμα της διάβασης του Ζαλόγγου  

21.Νεκροπόλεις 

22. Μονή του Ζαλόγγου.

Στην παραπάνω πινακίδα δεν αναφέρεται το «Πρυτανείον» (πίσω από το ναό της Αφροδίτης), όπου διασώζονται σε πάρα πολύ κατάσταση ο θρόνος του Πρυτάνεως και οι θέσεις των άλλων «συζητητών», όπως επίσης δεν αναφέρονται και οι ημικύκλιοι πέτρινοι σχηματισμοί έμπροσθεν της βόρειας στοάς. Δεν είναι γνωστό αν πρόκειται για θέσεις αναπαύσεως ή θέσεις αγαλμάτων.

Το έτος 2005 έγινε ανασκαφή στο Δυτικό τμήμα της Αρχαίας Κασσώπης και βρέθηκε μακεδονικός τάφος δύο θαλάμων, ο οποίος και είναι επισκέψιμος. 

Πως θα πάτε

Η Αρχαία Κασσώπη βρίσκεται ανάμεσα στο χωριό Καμαρίνα του Νομού Πρέβεζας (οδικά απέχει 25 χιλιόμετρα από την Πρέβεζα) και το μοναστήρι του Ζαλόγγου Άγιος Δημήτριος. Για να την επισκεφθείτε, ακολουθείστε οδικά το δρόμο από Καμαρίνα προς το Ζάλογγο και 500 μέτρα πριν τα αγάλματα των Σουλιωτισσών, στην ενδεικτική πινακίδα «Αρχαία Κασσώπη», αφήστε επί τόπου το αυτοκίνητο (δεν υπάρχει Parking). Ένα σύντομο ωραίο μονοπάτι μήκους 300 μέτρων θα σας οδηγήσει, μέσα από πεύκα, στα ερείπια της Αρχαίας Κασσώπης

Ιερός Βράχος του Ζαλόγγου

Το Ζάλογγο, ή Ζάλογκο, είναι ένα από τα ιστορικά όρη της Ελλάδας. Βρίσκεται βόρεια της Πρέβεζας,πάνω από το χωρίο Καμαρίνα , και ανήκει στην οροσειρά των Κασωπαίων της Ηπείρου. Το όνομά του συνδέθηκε με την προεπαναστατική περίοδο του 1821 και ειδικότερα με τον θρυλούμενο Χορό του Ζαλόγγου.

Μετά τη συνθήκη που είχε συνάψει ο Αλή Πασάς με τους Σουλιώτες στις 12 Δεκεμβρίου τους 1803, οι κάτοικοι του Σουλίου έπρεπε να εγκαταλείψουν την πατρίδα τους. Έτσι φεύγοντας αυτοί χωρίσθηκαν σε δύο ομάδες από τις οποίες η μεν μία με τις φάρες των Δαγκλή, Δράκου, Ζορμπά, Τζαβέλλα, Πανομάρα κ.ά. κατευθύνθηκε προς την Πάργα, ενώ η άλλη με τις φάρες των Κουτσονίκα, Μαλάμου, Μπότσαρη κ.ά. προς το Ζάλογγο. Τότε ο Αλής αθετώντας το λόγο του και τη συνθήκη διέταξε την καταδίωξη και την εξόντωση των Σουλιωτών. Από τις δύο ομάδες, η δεύτερη δεν κατόρθωσε να διαφύγει τον όλεθρο. Οι αποτελούντες την δεύτερη ομάδα είχαν φθάσει στο Ζάλογγο, που απείχε από το Σούλι περί τις οκτώ ώρες, όπου και το ομώνυμο χωριό με δέκα περίπου οικίες. Στη συνέχεια για περισσότερη ασφάλεια ανέβηκαν στη κορυφή όπου βρίσκεται και η ομώνυμη Μονή του Ζαλόγγου.

Στις 16 Δεκεμβρίου όταν έφθασε στους πρόποδες του Ζαλόγγου το πολυάριθμο ασκέρι του Αλή Πασά υπό τον Αλβανό διοικητή Μπεκήρ Τζιγαρώρο οι Σουλιώτες μαζί με τις γυναίκες και τα παιδιά τους οχυρώθηκαν μέσα στη Μονή απ΄ όπου και απέκρουσαν στις 16 και 17 του μήνα τις εφόδους του ασκεριού. Την επομένη όμως στις 18 Δεκεμβρίου ο μεν Κουτσονίκας και οι σύντροφοί του παραδόθηκαν, ενώ 53 γυναίκες με τα παιδιά τους και 13 άνδρες κατέφυγαν σε παρακείμενο βράχο, καλούμενος σήμερα "Στεφάνι". Αντίθετα άλλοι, περίπου 147, υπό τον Κίτσο Μπότσαρη κατάφεραν με έφοδο να διασωθούν. Οι δε Αλβανοί όταν έφθασαν στη Μονή και την κατέλαβαν αιχμαλώτισαν και όλους όσοι βρίσκονταν εκεί. Τότε οι γυναίκες που είχαν καταφύγει στο βράχο προτίμησαν αντί της ατιμίας και της αιχμαλωσίας να ρίξουν τα τέκνα τους στο γκρεμό και στη συνέχεια να ριφθούν σ΄ αυτόν, χορεύοντας, η μία μετά την άλλη στο βάθος του βράχου ξέροντας ότι μέτρα τους χώριζαν από το θάνατο.

www.romiazirou.blogspot.gr