Απολαύστε τα video
Η Αχλαδέα Ιωαννίνων βρίσκεται σε υψόμετρο 550μ
και απέχει 42 χλμ από τα Ιωάννινα. Η παλαιά της ονομασία ήταν Τόσκεσι και ο
μόνιμος πληθυσμός της σύμφωνα με την τελευταία απογραφή του 2011 είναι 144
κάτοικοι (25 Άνω Αχλαδέαι, 23 Αχλαδέαι, 54 Βαδίστρα, 21 Κολλαίικα, 21
Λεπάδιον).
Ιστορικά
μνημεία- μουσεία .
Αρχαίο κάστρο «Καστρί» οικσμός Βαδίστρας .
Οικιστικό συγκρότημα στρατώνα Αλή Πασιά (Τζιμαίικα) 1970 (ΥΑ
ΥΠΠΕ/ΑΡΧ/Β1/Φ33/26895/771/7-7-1980 - ΦΕΚ 702/Β/25-7-1980) . Δημοτικό σχολείο
Ιδρύματος Μελλά. . Έκθεση φωτογραφίας (πνευματικό κέντρο Λεπάδι) . Φρούριο στη
θέση "Βάτιστα" Αχλαδεών (ΥΑ 15794/19-12-1961 - ΦΕΚ 35/Β/2-2-1962)
Αξιόλογες
εκκλησίες -Ι.Μονές .
Ιερά Μονή Κοίμησης της Θεοτόκου. Χτισμένη
στους πρόποδες του όρους Ολύτσικα 2 χλμ. βόρεια του οικισμού. Παλαιότερα διέθετε
μεγάλη περιουσία και συντηρούσε το σχολείο του χωριού. Το Καθολικό είναι
τρίκλιτο βασιλικό με τρούλο και νάρθηκα και χρονολογείται το 1772. Στη νότια
πλευρά υπάρχει χαγιάτι για στη δυτική κωδωνοστάσιο. Οι τοιχογραφίες του ναού
έγιναν το 1810 από τον ζωγράφο και ιερέα Κωνσταντίνο και τους γιούς του, Ιωάννη
και Χριστόδουλο από την Κορύτιανη. Το ξυλόγλυπτο τέμπλο, τα προσκυνητάρια και ο
άμβωνας είναι επίσης του 19ου αι. . Ιερός Ναός Γενέσιο της Θεοτόκου - Παναγίας
Λαμποβίθρας. Η εκκλησία υπήρξε παλαιότερα καθολικό μοναστηριού. Η χρονολογία
ανέγερσης της δεν είναι γνωστή, αλλά αρχιτεκτονικά χαρακτηριστικά της
επιβεβαιώνουν την παράδοση, ότι πρόκειται για βυζαντινό κτίσμα (πιθανόν του 13ου
αι.) Οι τοιχογραφίες χρονολογούνται στο 17ο αι.(ΥΑ
ΥΠΠΕ/Β1/Φ33/20692/487/17-5-1985 - ΦΕΚ 342/Β/31-5-1985)
Πολιτιστικές εκδηλώσεις-
Πανηγύρια .
Αποκριάτικες Εκδηλώσεις . Αγίας Παρασκευής - 26
Ιουλίου . Κοίμηση της Θεοτόκου - 15 Αυγούστου . Αγίου Γεωργίου - Κινητή εορτή .
Λαζάρου - Κινητή εορτή . Γιορτή Τσίπουρου
Ήθη -Έθιμα
- Παραδόσεις
Στη βρύση στα Τσερίτσαινα Το τραγούδι που
συνόδευε το χορό εξυμνούσε την παλληκαριά των Σουλιωτών και χορευόταν από άνδρες
και γυναίκες στην περιοχή «Λάκα Σούλι» με λαβή από τις παλάμες και λυγισμένους
τους αγκώνες. Πρόκειται κι εδώ για ένα είδος «διπλού» χορού, αποτελείται δηλαδή
από δύο διαφορετικά χορευτικά μοτίβα τα οποία εναλλάσσονται καθ' όλη την
διάρκεια του χορού.
Παραδοσιακά Επαγγέλματα Κύρια
δραστηριότητα η γεωργοκτηνοτροφία
Παραδοσιακή Αρχιτεκτονική Η
δομή των οικισμών βασίζεται στη συνοικία που συγκεντρώνει το σύνολο των
εγκαταστάσεων μιας διευρυμένης οικογένειας ή "φάρας". Μερικές τέτοιες συνοικίες
οργανώνονται γύρω από ένα κέντρο που μπορεί να είναι μια εκκλησία, μια πλατεία ή
ακόμα και η οικία μιας ισχυρής οικογένειας. Το ιδιαίτερο ενδιαφέρον του
οικιστικού συστήματος είναι ο συνδυασμός των πολλών οχυρώσεων, τα μοναστήρια και
τα πυργόσπιτα σε ένα ολοκληρωμένο σύνολο. Η θέση της περιοχής μεταξύ Ιωαννίνων
και Σουλίου υπήρξε ο κύριος λόγος της αστάθειας που επικρατούσε στην περιοχή όσο
και στον τρόπο ζωής. . Νερόμυλος επισκευασμένος Αγίας Παρασκευής . Κτιριακό
συγκρότημα Νερόμυλου στη θέση ποτάμι (ΥΑ ΥΠΠΟ/ΔΙΛΑΠ/Γ/3538/4200/23-1-2002 - ΦΕΚ
141/Β/12-2-2002) . Δημοτικό σχολείο Ιδρύματος Μελλά Διατηρητέο πρώην Δημοτικό
Σχολείο στην Αχλαδέα Ιωαννίνων(ΥΑ ΥΠΠΟ/ΔΙΛΑΠ/Γ/3819/55205/9-11-1995 - ΦΕΚ
968/Β/24-11-1995) . Οικιστικό συγκρότημα στρατώνα Αλή Πασιά (Τζημέικα) 1970.
Βόρεια του χωριού στην άκρη απότομου γκρεμού με θέα προς τη Λάκκα Σούλι
βρίσκεται μεγάλο κτίριο της Εποχής της Τουρκοκρατίας σε σχήμα Π, που αποκαλείται
από τους ντόπιους Τζήμέικα. Το κτίριο έπαιξε σημαντικό ρόλο στους αγώνες των
σουλιωτών κατά του Αλή Πασά των Ιωαννίνων. Από αυτό η δυτική πτέρυγα είναι
παλαιότερη, των αρχών του 19ου αι. Είναι κτισμένο με αργολιθοδομή και καλύπτεται
με ξυλοστέγη και μαυρόπλακα. Παράθυρα με λίθινα τόξα, καταχύστρα επάνω από την
τοξωτή είσοδο, πολεμίστρες και λίθινα φουρούσια κοσμούν τις εξωτερικές πλευρές.
Με βάση τα ιστορικά δεδομένα, το φρουριακό χαρακτήρα και τη στρατηγική του θέση,
είναι γνωστό ότι χρησίμευε κατά καιρούς ως αμυντικό αντέρεισμα των Σουλιωτών
στον αγώνα τους κατά του Αλή Πασά. Σήμερα είναι ετοιμόρροπο. (ΥΑ
ΥΠΠΕ/ΑΡΧ/Β1/Φ33/26895/771/7-7-1980 - ΦΕΚ 702/Β/25-7-1980)
Ιερά Μονή Κοιμήσεως Θεοτόκου Αχλαδέας (
Τόσκεσι):
Σε απόσταση 4 χλμ. από τον δημόσιο δρόμο Βαργιάδες Δερβίζιανα το μοναστήρι της Παναγίας Τόσκεσι στολίζει την αριστερή όχθη του Αχέροντα, που κυλάει ανάμεσα στα ψηλά πλατάνια κάτω από το αυστηρό βλέμμα του Τόμαρου. Εξαιρετική η θέση και σπάνιας ομορφιάς το μνημείο. Συνδυασμός λευκής πέτρας και μαυρόπλακας (στέγη), ερμητικά κλεισμένο στον έξω κόσμο( σχισμές τα παράθυρα του τρούλου και της κόγχης του ιερού), δύο είσοδοι , μία για τους άνδρες και μια για τις γυναίκες (οδηγεί στον γυναικωνίτη), το καθολικό του 1714 ή του 1772 ιστορήθηκε αριστουργηματικά το 1810 από τον ιερέα Κωνσταντίνο και τα 2 παιδιά του Ιωάννη και Χριστόδουλο. Εντυπωσιακό το σκαλιστό στον αέρα ξυλόγλυπτο τέμπλο, συναγωνίζεται σε μαστοριά τον άμβωνα και τον δεσποτικό θρόνο. Σώζονται επίσης δυο κελλιά, το ένα χρησιμοποιείται για ξενώνας και το άλλο για μουσείο, το ανακαινισμένο οστεοφυλάκιο του 1889, μια δεξαμενή βρόχινου νερού και η παλιά καμπάνα. Μεγάλη κτηνοτροφική μονάδα, με μεγάλη ακίνητη περιουσία που έφτανε ως το Νικολίτσι Πρέβεζας, η μονή Τόσκεσι είχε στάνες δικές της (θέση «στάνη βακούφικη» δυτικά της) και αλευρόμυλο που δούλευε με τα νερά της Λίπας. Συντηρούσε το σχολείο του χωριού και γιάτρευε τους ψυχικά ασθενείς με το περίφημο κούτσουρο της Παναγιάς. Το μοναστήρι ήταν κέντρο όλων των πολιτισμικών και κοινωνικών εκδηλώσεων της Λάκκας Σουλίου, γιαυτό και το πανηγύρι του 15αύγουστου είχε και έχει μεγάλη σημασία για τους κατοίκους της περιοχής αλλά και για τους ξενιτεμένους.
Σε απόσταση 4 χλμ. από τον δημόσιο δρόμο Βαργιάδες Δερβίζιανα το μοναστήρι της Παναγίας Τόσκεσι στολίζει την αριστερή όχθη του Αχέροντα, που κυλάει ανάμεσα στα ψηλά πλατάνια κάτω από το αυστηρό βλέμμα του Τόμαρου. Εξαιρετική η θέση και σπάνιας ομορφιάς το μνημείο. Συνδυασμός λευκής πέτρας και μαυρόπλακας (στέγη), ερμητικά κλεισμένο στον έξω κόσμο( σχισμές τα παράθυρα του τρούλου και της κόγχης του ιερού), δύο είσοδοι , μία για τους άνδρες και μια για τις γυναίκες (οδηγεί στον γυναικωνίτη), το καθολικό του 1714 ή του 1772 ιστορήθηκε αριστουργηματικά το 1810 από τον ιερέα Κωνσταντίνο και τα 2 παιδιά του Ιωάννη και Χριστόδουλο. Εντυπωσιακό το σκαλιστό στον αέρα ξυλόγλυπτο τέμπλο, συναγωνίζεται σε μαστοριά τον άμβωνα και τον δεσποτικό θρόνο. Σώζονται επίσης δυο κελλιά, το ένα χρησιμοποιείται για ξενώνας και το άλλο για μουσείο, το ανακαινισμένο οστεοφυλάκιο του 1889, μια δεξαμενή βρόχινου νερού και η παλιά καμπάνα. Μεγάλη κτηνοτροφική μονάδα, με μεγάλη ακίνητη περιουσία που έφτανε ως το Νικολίτσι Πρέβεζας, η μονή Τόσκεσι είχε στάνες δικές της (θέση «στάνη βακούφικη» δυτικά της) και αλευρόμυλο που δούλευε με τα νερά της Λίπας. Συντηρούσε το σχολείο του χωριού και γιάτρευε τους ψυχικά ασθενείς με το περίφημο κούτσουρο της Παναγιάς. Το μοναστήρι ήταν κέντρο όλων των πολιτισμικών και κοινωνικών εκδηλώσεων της Λάκκας Σουλίου, γιαυτό και το πανηγύρι του 15αύγουστου είχε και έχει μεγάλη σημασία για τους κατοίκους της περιοχής αλλά και για τους ξενιτεμένους.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου