Η ψήφος Παπανδρέου, η κωλοτούμπα Βενιζέλου και η διάσωση των τραπεζών εις βάρος του έλληνα φορολογούμενου

Το 2011, η Ελληνική κυβέρνηση διαμόρφωσε το πρώτο θεσμικό πλαίσιο ανακεφαλαιοποίησης των ελληνικών τραπεζών με τη χορήγηση 50 δις ευρώ και στόχο την καταρχήν σταθεροποίησή τους και κατ' επέκταση την παροχή ρευστότητας στην οικονομία. Καίρια πλήγματα για τη ρευστότητα των τραπεζών ήταν η φυγή καταθέσεων στο εξωτερικό, οι επισφάλειες και το PSI.

Τα χρήματα της συμφωνίας για την ανακεφαλαιοποίηση (35 δις) κατευθύνθηκαν στο Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ) και προστέθηκαν στα 10 υπάρχοντα δις του πρώτου μνημονίου.

Ως είθισται, το κράτος λαμβάνει ως οικονομικό αντάλλαγμα για τη χρηματοδότηση των τραπεζών μετοχές από τις τράπεζες. 2 είναι τα είδη των μετοχών βάσει των οποίων προκύπτει μία οικονομική συμφωνία:

1) Κοινές μετοχές με δικαίωμα ψήφου. Ο κάτοχος, εν προκειμένω το ελληνικό κράτος, έχει δικαίωμα παρέμβασης στην πολιτικής της τράπεζας με δικαίωμα ψήφου στη συνέλευση των μετόχων της και χωρίς προτεραιότητα επαναγοράς τους από τους παλιούς μετόχους.

2) Προνομιούχες μετοχές χωρίς δικαίωμα ψήφου. O κάτοχος δεν έχει το δικαίωμα παρέμβασης δια της ψήφου ενώ είναι εξαγοράσιμες με προτεραιότητα επαναγοράς τους από τους παλιούς μετόχους των τραπεζών.

Το ηθικό δίλημμα που προκύπτει στην επιλογή προνομιούχων μετοχών είναι το εξής: Αν το εγχείρημα με την ανακεφαλαιοποίηση επιτύχει, οι τράπεζες θα επαναγοράσουν τις μετοχές τους ενώ αν αποτύχει, τα χρήματα του ελληνικού κράτους θα χαθούν. Επί του πρακτέου, υπάρχει ρίσκο μόνο για τους χρηματοδότες. 

Τι συνέβη τότε;  Ο  Γ. Παπανδρέου, μιλώντας στην Κ.Ο. του ΠΑΣΟΚ, τόνισε ότι η ανακεφαλαιοποίηση πρέπει να γίνει «με κοινές, πραγματικές, και όχι με προνομιούχες μετοχές», συμπληρώνοντας: «Σε αυτήν τη θέση να εμμείνουμε». Mάλιστα, ο Παπανδρέου είχε επισημάνει ότι πρέπει να διασφαλιστούν οι κοινές μετοχές, ώστε να αποτραπεί το γεγονός να χρηματοδοτούν οι τράπεζες «φούσκες», όπως κάποια εκδοτικά συγκροτήματα, και όχι την πραγματική οικονομία.

Από την πλευρά του, ο αρμόδιος υπουργός Οικονομικών Ευάγγελος Βενιζέλος πέταξε, για άλλη μία φορά, την μπάλα στην εξέδρα, αρνούμενος να τοποθετηθεί καθαρά επί του θέματος. Η τοποθέτησή του, δε, κάλυψε όλα τα πιθανά «γούστα», αφού δήλωσε ότι προτιμά τις προνομιούχες, πρέπει όμως να εκδοθούν κοινές μετά ψήφου και να νομοθετήσει η βουλή για τον τρόπο με τον οποίο θα ασκεί τα δικαιώματά του το δημόσιο! [euro2day]. Tελικά, ο Βενιζέλος κατέληξε και ξεκαθάρισε ότι οι κοινές μετοχές είναι προς όφελος του ελληνικού λαού λέγοντας χαρακτηριστικά: «Ο ελληνικός λαός στηρίζει τις τράπεζες με 40 δισ. και ο ελληνικός λαός πρέπει να έχει την προσδοκία να ανανακτήσει αυτά τα λεφτά». Μάλιστα, ο Βενιζέλος υπερθεμάτισε υπέρ των κοινών μετοχών με κορώνες υπεράσπισης του ελληνικού λαού λέγοντας χαρακτηριστικά:

Τι ψηφίστηκε στο νομοσχέδιο του 2014;

Εν ολίγοις, το άρθρο 2, σελ 147, επιτρέπει στο ΤΧΣ να παραιτηθεί από την άσκηση ή τη διάθεση των δικαιωμάτων προτίμησης που του αναλογούν ενώ παράλληλα προβλέπει τη δυνατότητα διάθεσης νέων μετοχών στον ιδιωτικό τομέα σε τιμή χαμηλότερη εκείνης στην οποία το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ) απέκτησε τη συμμετοχή του σε μία τράπεζα! 

Ως προς την τιμή για την Αύξηση Μετοχικού Κεφαλαίου (ΑΜΚ) ή πώληση μετοχών, η ακραία θέση του ΣΥΡΙΖΑ (να μην πουλήσουμε κάτω από την τιμή κτήσης) δεν είναι η πλέον ενδεδειγμένη.

Λάθος είναι όμως και να κάνουμε ΑΜΚ σε υπερβολικά χαμηλή τιμή γιατί έτσι μειώνεται υπερβολικά το % του ΤΧΣ και δεν μπορεί να ανακτήσει (μέρος από) τα χρήματα που έβαλε, όταν πουλήσει.

Επίσης, μεγάλη προσοχή πρέπει να δοθεί στην επιστολή Almunia που λέει "να μπει το ΤΧΣ μόνο αν δεν μπουν ιδιώτες" και δεσμεύει την κυβέρνηση. Αλλά λέει επίσης ότι η πώληση πρέπει να γίνει σε fair value (που θα εκτιμήσουν 2 ανεξάρτητοι εκτιμητές - μπήκε στο νόμο αυτό)

Άρα:

1) Η κυβέρνηση δεν διαπραγματεύτηκε σωστά (γιατί δεν την ενδιέφερε να διαπραγματευτεί το συγκεκριμένο και το μόνο που την ενδιαφέρει είναι να μπορεί να πει ότι μπήκαν 3 δις προεκλογικά, "ψήφος εμπιστοσύνης στην οικονομία" κλπ.)

2) Δεν μετέφερε στο νόμο τις δικλείδες ασφαλείας που είχε η επιστολή Almunia.

To πολιτικό συμπέρασμα είναι ότι ο Παπανδρέου παρέμεινε στην απόφαση που είχε λάβει το 2011 να διασφαλιστούν τα χρήματα του Έλληνα φορολογούμενου που θα χρησιμοποιηθούν για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών ενώ οι Σαμαράς-Βενιζέλος αποφασίζουν να σώσουν τις τράπεζες εις βάρος του έλληνα φορολογούμενου. Μάλιστα, ο Βενιζέλος κάνει μία απίθανη πολιτική κωλοτούμπα αφού αναιρεί λέξη προς λέξη τα όσα υπερασπίστηκε ως ΥπΟικ το 2011.

Ο δε Παπανδρέου, όχι μόνο παρέμεινε στην αρχική πολιτική του θέση υπερασπιζόμενος τους πολίτες και όχι τους τραπεζίτες, αλλά φρόντισε και να μη ρίξει την κυβέρνηση, αφού δεν έδωσε πολιτική «γραμμή» σε κανέναν από τους βουλευτές καθότι δεν τοποθετήθηκε δημόσια ή ιδιωτικά για το ΟΧΙ στο άρθρο 2, ενώ περίμενε τη δεύτερη ανάγνωση για να ψηφίσει, διασφαλίζοντας ότι με την ψήφο του δε θα ρίξει την κυβέρνηση.

www.epikairo.gr