Εντός ή εκτός ευρώ;

Το δίλημμα του τίτλου διχάζει την Αριστερά και τον ΣΥΡΙΖΑ επειδή στην πραγματικότητα οι δυο πλευρές δεν μιλάνε για το ίδιο πράγμα. Διαφέρουν όχι σε θέματα τακτικής αλλά έχουν κατά νου διαφορετική στρατηγική, διαφορετική προοπτική για τη χώρα. Όσοι υποστηρίζουν την παραμονή στο ευρώ επιθυμούν μια άλλη ΕΕ και θεωρούν ότι αυτό μπορεί να συμβεί, υπό προϋποθέσεις. Η προϋπόθεση, η πάλη των λαών, δεν είναι σήμερα ορατή. 

Αλλά δεν είναι αδύνατον να συμβεί αυτό στο μέλλον. Όσοι υποστηρίζουν την έξοδο θεωρούν ότι η ΕΕ δεν μεταρρυθμίζεται, μπορεί μόνο να διαλυθεί. Δεν είναι σαφές αν θεωρούν ότι μπορεί (ή είναι απαραίτητο) να ξαναφτιαχτεί σε άλλες βάσεις ή αν πιστεύουν ότι πρέπει και μπορούμε να επιστρέψουμε στο καθεστώς των «μεμονωμένων» Εθνών-Κρατών και στις συμμαχίες μεταξύ τους. Η διάλυση της ΕΕ δεν αποκλείεται αλλά προσώρας δεν φαίνεται πιθανή παρά τις διαμάχες που την μαστίζουν. Το κοινό σημείο και των δυο απόψεων (και η αδυναμία τους) είναι ότι μιλούν όχι για το παρόν, αυτό που μπορεί να αντιληφθεί άμεσα ο κόσμος, αλλά αναφέρονται στο μέλλον χωρίς, όμως, να είναι σε θέση να το προσδιορίσουν με τόση σαφήνεια ώστε να είναι πειστικές. Το «σφάλμα» δεν βρίσκεται στις ίδιες τις απόψεις αλλά στην πραγματικότητα. Οι εξελίξεις εντός και εκτός ΕΕ είναι τόσο ταχείες, αιφνιδιαστικές και ασαφείς, ώστε (σχεδόν) όλα μπορεί να γίνουν από τη μια στιγμή στην άλλη.

Γεγονός είναι, πάντως, ότι η ΕΕ μεταρρυθμίζεται, το Μάαστριχτ όσο και η Λισσαβώνα είναι το παράδειγμα. Άλλαξαν οι συσχετισμοί ισχύος υπέρ των κυρίαρχων ελίτ των ισχυρών χωρών και ακολούθησαν μεταρρυθμίσεις σύμφωνα με τα συμφέροντά τους. Η άποψη ότι η ΕΕ δεν μεταρρυθμίζεται είναι λάθος. Ωστόσο η βεβαιότητα ότι μια νίκη του ΣΥΡΙΖΑ θα προκαλέσει ντόμινο ανατροπών είναι έωλη. Κι αν δεν το προκαλέσει;
Πολλοί λένε ότι είναι αναγκαίο ένα «σχέδιο Β» (δεν εννοώ το κόμμα) ώστε να έχουμε διέξοδο αν τα πράγματα δεν πάνε καλά, εννοούν την έξοδο από το ευρώ. Όταν, όμως, το τοπίο είναι θολό και οι συνθήκες αλλάζουν γρήγορα δεν πρέπει να παίζουμε στο «άσπρο- μαύρο» αλλά να εξετάζουμε πολλές πιθανότητες, λύσεις «καθαρές» αλλά και λύσεις «μικτές», λύσεις «νόθες» και προφανώς προσωρινές, προσαρμοσμένες στην ασαφή πραγματικότητα. Πχ όλοι συμφωνούν ότι η χώρα χρειάζεται ανοιχτή εξωτερική πολιτική προς πολλές κατευθύνσεις. Άραγε η Μόσχα, αν στραφούμε (και) προς τα εκεί, προτιμάει την Ελλάδα εκτός ευρωζώνης και ΕΕ ή θα προτιμούσε να παραμείνουμε μέλος; Ίσως οι συνθήκες δεν απαγορεύουν ευελιξία στην εξωτερική πολιτική, όπως παλιά. Οι συμμαχίες πάντως είναι εκ των ων ουκ άνευ.
Η Αριστερά δεν μπορεί να απομονωθεί από τον κόσμο της Αριστεράς στην Ευρώπη. Και η Ελλάδα δεν μπορεί να απομονωθεί ως χώρα από το διεθνές περιβάλλον. Όποιος το αγνοεί ή το υποτιμά οδηγεί στην καταστροφή. Μας έχει συμβεί όταν μετά την Αντίσταση ακολούθησε εμφύλιος σπαραγμός, με τη βοήθεια ξένων φίλων ή την απουσία τους.

του Απόστολου Αποστολόπουλου
www.infognomon.com