Ακίνητη χώρα. Νοικοκυριά και επιχειρήσεις εκπέμπουν SOS - Η τρόικα επιμένει δογματικά σε τυφλή εφαρμογή του μνημονίου - Μεταθέτει τα μέτρα υπέρ της απασχόλησης για το καλοκαίρι

Ο επικεφαλής της τρόικας Ματίας Μορς (αριστερά) παραδέχθηκε ότι, αν δεν ανακοπούν η ύφεση και η ανεργία, τότε απειλείται με εκτροχιασμό όχι μόνο το μνημόνιο αλλά και η πολιτική σταθερότητα. Παρά ταύτα, η εμμονή των εκπροσώπων των δανειστών στη λιτότητα δεν αλλάζει

Μπροστά σε δραματικό αδιέξοδο βρίσκεται η χώρα καθώς η πρωτοφανής ύφεση, η καλπάζουσα ανεργία, η μηδενική ρευστότητα στην αγορά και η ανασφάλεια που επικρατεί σε εργαζομένους και επιχειρήσεις έχουν ακινητοποιήσει την οικονομία. Τη σκληρή αυτή πραγματικότητα που αντικατοπτρίζεται στη μείωση των φορολογικών εσόδων του Δημοσίου και στην κατάρρευση των εισφορών των ασφαλιστικών ταμείων παρουσίασε ανάγλυφα η κυβέρνηση στην τρόικα, η οποία, παρά ταύτα, επιμένει στην πιστή εφαρμογή «γραμμή - γραμμή» όλων των συμφωνηθέντων στο μνημόνιο και κυρίως στη μείωση του αριθμού των δημοσίων υπαλλήλων κατά 25.000 ως το τέλος του χρόνου.

Οι εκπρόσωποι των δανειστών και ο επικεφαλής της τρόικας Ματίας Μορς της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για πρώτη φορά δείχνουν να κλονίζονται στις θέσεις τους. Στις εξαντλητικές συζητήσεις που έγιναν με τον υπουργό Οικονομικών Γιάννη Στουρνάρα και το επιτελείο του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους έδειξαν να αντιλαμβάνονται ότι, αν δεν ανακοπούν η ύφεση και το τεράστιο κύμα της ανεργίας που τείνει προς το 30%(!), τότε απειλείται με εκτροχιασμό όχι μόνο το μνημόνιο αλλά και η πολιτική σταθερότητα στη χώρα.

Ισως μάλιστα αυτό τους απασχολεί ιδιαίτερα μετά το πολιτικό αδιέξοδο που δημιουργήθηκε στην Ιταλία και τις αντιδράσεις κατά της λιτότητας σε όλη την Ευρώπη.

Βαθιές αναπνοές

Οπως επισημαίνουν κορυφαίοι οικονομολόγοι της χώρας, οι ανάσες που πήρε η Ελλάδα με την απόφαση του περασμένου Δεκεμβρίου για τον νέο δανεισμό των 53 δισ. ευρώ, που ισοδυναμούσε με την απόφαση παραμονής μας στο ευρώ, έδιωξαν την ανασφάλεια του νομίσματος. Στη συνέχεια, όμως, με την έκρηξη της ανεργίας που κινήθηκε λίγο κάτω από 27% στο τέλος του 2012, την αύξηση της φορολογίας και τις μειώσεις μισθών και συντάξεων τον Ιανουάριο, επικράτησε η ανασφάλεια του εισοδήματος, με αποτέλεσμα να πέσει δραματικά η κατανάλωση.

Τα νοικοκυριά αναγκάστηκαν να περιορίσουν ακόμη και τις αγορές στα σουπερμάρκετ (μειώθηκαν κατά 12% τον Ιανουάριο), ενώ όσοι αδυνατούν να πληρώσουν ακόμη και τους λογαριασμούς της ΔΕΗ και ζητούν ευκολίες πληρωμής ξεπέρασαν τις 500.000. Και σημειώνουν χαρακτηριστικά:

«Ετσι μπήκαμε στο σπιράλ της βύθισης της οικονομίας που απειλεί γύρω μας τα πάντα, καταστήματα, επιχειρήσεις, περιουσίες...».

Δεδομένου ότι τα τρία τέταρτα του εθνικού προϊόντος στηρίζονται στην κατανάλωση, η ύφεση γίνεται ακόμη βαθύτερη σε σημείο που ακόμη και ο σκληρός του ΔΝΤ Μπομπ Τράα να αναγνωρίζει το πρόβλημα και να ανησυχεί για τους κινδύνους (οικονομικούς και πολιτικούς) που εγκυμονεί αυτή η εξέλιξη.

Σε συνομιλίες που είχε κατά τον τακτικό έλεγχο της τρόικας με εκπροσώπους του υπουργείου Οικονομικών και με τον πρόεδρο του ΚΕΠΕ Παναγιώτη Κορλίρα κατά την επίσκεψή του στο Κέντρο (μετά τη δημοσιοποίηση των προβλέψεων για έκρηξη της ανεργίας στο 30,1%) ομολόγησε:

«Δεν έχω ξαναδεί πέντε χρόνια ύφεση».

Και ζήτησε αναλυτική ενημέρωση για τις επίσημες προβλέψεις που ανατρέπουν όλα τα «προγνωστικά» του τελευταίου μνημονίου.

Ανατρέχοντας κανείς στη βιβλιογραφία διαπιστώνει ότι η κατάρρευση της ελληνικής οικονομίας μπορεί να συγκριθεί μόνο με περιόδους πολέμου ή την περίοδο της Μεγάλης Υφεσης του 1929.Και αυτό δεν μπόρεσε ποτέ να το δει εγκαίρως η τρόικα...

Ελλειψη χρημάτων

Την κατάσταση επιτείνει η έλλειψη ρευστότητας στην αγορά και στην οικονομία. Το υπουργείο Οικονομικών δεν εξόφλησε παρά μόνο το ένα τέταρτο των οφειλών του σε ιδιώτες (2 από 8 δισ. ευρώ που χρωστάει), οι τράπεζες είναι εγκλωβισμένες στους επιτρόπους και στα προβλήματα της ανακεφαλαιοποίησης (αναλυτικό ρεπορτάζ στην Ανάπτυξη, σελ. Β3), με αποτέλεσμα η χώρα να έχει «μπλοκάρει».

Τα έσοδα από ΦΠΑ μειώθηκαν με ρυθμό γύρω στο 17% τον Ιανουάριο και τον Φεβρουάριο και συνολικά υποχώρησαν κατά 600 εκατ. ευρώ το πρωτο δίμηνο του 2013. Μόνο η προείσπραξη του μερίσματος από την Τράπεζα της Ελλάδος και η αυξημένη παρακράτηση φόρου στα εισοδήματα διέσωσαν κάπως την κατάσταση.

Πιο ανησυχητική όμως είναι η πτώση στα έσοδα των ασφαλιστικών ταμείων από εισφορές που υπολογίζεται σε 20% και σε απόλυτους αριθμούς ήταν 490 εκατ. ευρώ τον Ιανουάριο και πάνω από 400 εκατ. ευρώ τον Φεβρουάριο.

Ολα αυτά συνθέτουν το πλαίσιο στο οποίο η τρόικα μπορεί να απαιτήσει και πάλι το δεύτερο τρίμηνο του έτους νέες περικοπές στις δαπάνες, παρ' ότι όλοι αντιλαμβάνονται ότι η κυβέρνηση δεν είναι σε θέση ούτε επιθυμεί να λάβει νέα μέτρα.

4,5 δισ. η νέα τρύπα

Σύμφωνα με τις προβολές που έκαναν οι τεχνοκράτες της τρόικας που έμειναν δύο εβδομάδες στο Γενικό Λογιστήριο του Κράτους, «αν δεν ανακοπούν η ύφεση και η ανεργία, τότε τα έσοδα της γενικής κυβέρνησης από φόρους και εισφορές θα πέσουν εφέτος έξω κατά 4,5 δισ. ευρώ πέρα από τις προβλέψεις του μνημονίου».

Κατά τις πληροφορίες, ο υπουργός Οικονομικών Γιάννης Στουρνάρας υποστήριξε ότι βρισκόμαστε στο «ναδίρ» της ύφεσης, η απασχόληση δείχνει ότι αυξήθηκε τον Φεβρουάριο και όλοι περιμένουν τη ρύθμιση για να τακτοποιήσουν τα χρέη τους στην Εφορία και στα Ταμεία. Ο υπουργός περιμένει ότι με τη ρύθμιση χρεών θα εισπραχθούν περί τα 3 δισ. ευρώ ως το τέλος του έτους.

Το θέμα της ρύθμισης φόρων και εισφορών χειρίστηκε ο νέος εκπρόσωπος του ΔΝΤ στην Ελλάδα κ. Μαρκ Φλάναγκαν, ο οποίος πρότεινε «κοινή ρύθμιση για όλα τα χρέη, φόρους και εισφορές με 36 δόσεις για όλους».

Το ερώτημα όμως που παραμένει και θέτουν οι δανειστές είναι πώς θα καλυφθεί, τι θα γίνει, με το υπόλοιπο 1,5 δισ. ευρώ που λείπει από τις προβλέψεις.

Εδώ έρχεται η επιμονή της τρόικας και ειδικά του Πόουλ Τόμσεν του ΔΝΤ, ο οποίος εμφανίστηκε σε λιγοστές συναντήσεις με τον κ. Στουρνάρα και τον υπουργό Διοικητικής Μεταρρύθμισης Αντώνη Μανιτάκη, από τον οποίο ζήτησαν να «τελειώνει με τα οργανογράμματα των υπουργείων και να μειώσει τον αριθμό των δημοσίων υπαλλήλων, όπως συμφωνήθηκε τον Δεκέμβριο».

Ο στόχος παραμένει να τεθούν 25.000 σε διαθεσιμότητα εφέτος και το 1/4 να απολυθεί μόλις τελειώσει η περίοδος της εφεδρείας.

Οπως λένε χαρακτηριστικά άνθρωποι που συμμετείχαν στις συζητήσεις, «ο Μανιτάκης πέρασε από Ιερά Εξέταση για τις αλλαγές στη δημόσια διοίκηση» και κατηγορήθηκε για την αδυναμία του να απολύσει έστω τους επίορκους που δεν ξεπερνούν τα 870 άτομα σε όλη την Ελλάδα.

Διαφορετική στάση. Ο «καλός» και ο «κακός» 

Ο Πόουλ Τόμσεν, για τον οποίο ακούγεται έντονα ότι είναι θέμα χρόνου να αποχωρήσει από την Ελλάδα, θα συμμετέχει στην τελική συνάντηση της τρόικας με τον πρωθυπουργό κ. Αντώνη Σαμαρά. Ο κ. Τόμσεν ήταν αυτός που είπε στις συναντήσεις να προχωρήσουν οι απολύσεις στο Δημόσιο, να μην καταργηθεί το «χαράτσι», δηλαδή η είσπραξη του τέλους ακινήτων μέσω της ΔΕΗ, γιατί το Δημόσιο δεν μπορεί διαφορετικά να εισπράξει τους φόρους στα ακίνητα. Σε αυτά θα επιμείνει.

Ο Ματίας Μορς εμφανίστηκε πιο ήρεμος και διαλλακτικός. Κατέβαλε κάθε προσπάθεια ώστε η τελική έκθεση να συμπεραίνει ότι «το πρόγραμμα βρίσκεται εντός τροχιάς και η Ελλάδα τηρεί τα προαπαιτούμενα». Υποστήριξε ότι «δεν τίθεται θέμα κατώτατου μισθού, αλλά πρέπει να βρούμε λύσεις για την ανεργία». Και ζήτησε από την κυβέρνηση να ετοιμάσει προτάσεις για το φλέγον αυτό ζήτημα που απειλεί όλη την προσπάθεια διάσωσης της Ελλάδας.

www.tovima.g