Μελισσουργοί Άρτας, στα Τζουμέρκα. Απολαύστε τα video και φωτογραφίες

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Όλα τα παρακάτω στοιχεία τα έχουμε συλλέξει από το διαδίκτυο( site, blog, You tube, facebook, βικιπαίδεια). Εάν σε μερικά από αυτά κάποιος έχει πνευματικά δικαιώματα και δεν επιθυμεί να δημοσιευτούν ας μας τηλεφωνήσει στο 6977266641

Χριστόφορος Ευθυμίου

Απολαύστε τα video.

Μελισσουργοί 'Αρτας.

Οι Μελισσουργοί είναι χωριό του Νομού Αρτας και απέχει από την πόλη της Αρτας 72 χλμ. Το υψόμετρο από την επιφάνεια της θάλασσας στην πλατεία είναι 850 - 870μ. Βρίσκεται στην κοιλάδα ανάμεσα των Αθαμανικών ορέων (Τζουμέρκων) και στους πρόποδες της Πίνδου. Είναι ένα από τα παλιά χωριά των Τζουμέρκων και μνημονεύεται ως μεγαλοχώρι και με οικονομική ανάπτυξη από το 1272 μ.Χ.

Στην κοιλάδα των Μελισσουργών υπήρξαν αρχαίοι οικισμοί (Ζηλέουστης, Λαζινιές, Ζιζίνα, Σκρίπτα) όπως μαρτυρούν τα ευρήματα (αρχαία κεραμίδια, ίχνη υδραγωγείου, υπολείμματα ξυλανθράκων, ορειχάλκινο αγαλματίδιο ταύρου, τάφος συλημένος κλπ.) που βρέθηκαν στη Ζηλεούστη.

Η κοιλάδα που είναι σήμερα το χωριό, κατοικούνταν από τους μικρογεωργοκτηνοτρόφους που είχαν και ορισμένα μελισσομάντρια. Στα γύρω λιβάδια υπήρχαν οι στάνες των μεγαλοκτηνοτρόφων, οι οποίοι σιγά-σιγά για την θερινή τους διαμονή έκτιζαν σπίτια και γύρω από το χωριό.

Η ονομασία του χωριού Μελισσουργοί - Μελισσουργιώτης έχει να κάνει με την εργατικότητα των κατοίκων, οι οποίοι μέσα στις σκληρές συνθήκες της επιβίωσης έπρεπε να βάλουν το μυαλό τους σε μεγάλη ενέργεια, όπως η μέλισσα που είναι υπόδειγμα εργατικότητας και απομυζά από κάθε άνθος το νέκταρ και το άρωμα και με ειδικές επεξεργασίες βγάζει το μέλι.

Απέναντι από το χωριό είναι το μοναστήρι στη μνήμη των Εισοδίων της Θεοτόκου το οποίο χτίστηκε το έτος 1745, στα θεμέλια πρώην καταστραφέντος μοναστηρίου. Στο μεσοχώρι υπάρχει ο κεντρικός ναός Αγιος Νικόλαος, ο οποίος κάηκε το 1821 και αναστηλώθηκε το 1827-30.

Αλλες Εκκλησίες στο χωριό είναι η Παναγία, πρώην μοναστήρι με μοναδική πλατεία στα ορεινά με έκταση επτά (7) στρεμμάτων, με τουριστικό περίπτερο, χώρος για πανηγύρι και αθλοπαιδιές, ο Αγιος Μάρκος χτισμένος μέσα στο όμορφο δασύλιο, η Αγία Παρασκευή κοντά στο μοναστήρι, ο Προφήτης Ηλίας και πρόσφατα στην είσοδο του χωριού κτίστηκε το εκκλησάκι ο Πάτερ Κοσμάς.

Από το 1850 έως το 1950 υπήρξε αναπτυγμένη κτηνοτροφία και ο αριθμός προβάτων έφτανε στις 70.000.

Σε όλη την περιφέρεια του χωριού υπάρχουν πάρα πολλές πηγές με τα ωραία μεταλλικά και επιτραπέζια νερά. Κεφαλόβρυσο, Κρυονέρι,Βροτόπι, Αγκάθι είναι μερικές από τις πηγές του χωριού. Από το νερό της πηγής Αγκάθι εμφιαλώνεται το νερό «ΤΖΟΥΜΕΡΚΑ». Το εργοστάσιο βρίσκεται μέσα στο χωριό και το 1/3 από το νερό της πηγής δίνεται στο διπλανό χωριό Πράμαντα για ύδρευση.

Το χωριό Μελισσουργοί υπήρξε πάντα πρωτοπόρο στους εθνικούς αγώνες. Εκεί λημέριαζε ο Κατσαντώνης, υπάρχει η σπηλιά του (τρύπα) με τα πρωτοπαλίκαρά τους από τους Μελισσουργούς Νάτσικα, Βάση και Κούση. Οι Μελισσουργοί το 1821 καταστράφηκαν και κάηκαν από τους Τούρκους. Οι Μελισσουργιώτες συμμετείχαν στη Μάχη του Σταυρού Θεοδωριάνων και σ' όλους τους αγώνες μέχρι την απελευθέρωση από τον τούρκικο ζυγό το 1881. Στα χρόνια της κατοχής σύσσωμο το χωριό έλαβε μέρος στην Εθνική Αντίσταση, ήταν το στέκι των ανταρτών και έδωσε απ' όλα τα άλλα Τζουμερκοχώρια τα περισσότερα θύματα για το διώξιμο των κατακτητών.

Με το νόμο «Καποδίστρια» οι Μελισσουργοί παρέμειναν ως Κοινότητα. Η έδρα της καθορίστηκε με Διάταγμα 19 - 8 - 1912, Φ.Ε.Κ. 254/1912. Στους Μελισσουργούς σήμερα ψηφίζουν γύρω στα 900 άτομα. Οι μόνιμοι κάτοικοι είναι περίπου τριάντα (30). Ασχολούνται με την κτηνοτροφία και την γεωργία. Τους καλοκαιρινούς μήνες το χωριό σφύζει από ζωή. Χιλιάδες είναι οι Μελισσουργιώτες που ανηφορίζουν από τον Κάμπο (Αρτα - Αγρίνιο κλπ.) στο χωριό με τις οικογένειές τους για να κάνουν τις καλοκαιρινές τους διακοπές, αλλά και πάρα πολλοί εκδρομείς από διάφορα μέρη της Ελλάδας επισκέπτονται τους Μελισσουργούς για να θαυμάσουν τις ομορφιές του μοναδικού αυτού τόπου, να απολαύσουν τα μαγευτικά τοπία και τις ομορφιές του χωριού, αλλά και να γευτούν τη μοναδική φιλοξενία των Μελισσουργιωτών. Στην κεντρική πλατεία της Εθνικής Αντίστασης υπάρχουν τα υπεραιωνόβια πλατάνια και οι βρύσες τρέχουν με τα γάργαρα νερά και δίνουν στον κάθε επισκέπτη μια ιδιαίτερη χαρά και απόλαυση. Η άγρια φύση με τα πολλά νερά και τα ελατόφυτα δάση Αετός, Κερασιά, δίνουν στο χωριό μια ιδιαίτερη φυσική ομορφιά και χάρη και το κάνουν να ξεχωρίζει απ' τα υπόλοιπα Τζουμερκοχώρια.

Με τον Καλλικράτη οι Μελισσουργοί έγιναν δημοτικό διαμέρισμα του Δήμου Κεντρικών Τζουμέρκων, με έδρα το Βουργαρέλι.

Το μουσείο

Για ένα «λεύτερο στο φρόνημα ανταρτοχώρι των Τζουμέρκων» κάνει λόγο ο Γιώργος Γρ. Παππάς σε ένα τεύχος των «Μελισσουργών», του περιοδικού των Μελισσουργιωτών της Αθήνας.

Και δεν μπορεί να είναι τυχαίο τελικά ότι οι Μελισσουργιώτες επέλεξαν τον Αύγουστο πέρυσι να εγκαινιάσουν ένα νέο μουσείο, το Μουσείο Εθνικής Αντίστασης και Λαογραφικής Ιστορίας Μελισσουργών. 

Σε ένα οίκημα που παραχωρήθηκε από γενναιόκαρδους συγχωριανούς γι' αυτό τον σκοπό, δίπλα στην πλακόστρωτη πλατεία που είναι κι αυτή αφιερωμένη στην Εθνική Αντίσταση, το νέο μουσείο συμπυκνώνει ακριβώς τις προσδοκίες του χωριού για τη ζώσα μνήμη αυτής της ανυπότακτης στάσης που έδειξαν οι κάτοικοί του, σε όλους τους κατακτητές που πέρασαν από εκεί. Μας άνοιξε την πόρτα του μουσείου ένα Σάββατο πρωί, τέλος Ιουνίου, ο Βασίλης Ρίζος, εκπαιδευτικός και αντιδήμαρχος του Δήμου Κεντρικών Τζουμέρκων. 

Μας περιέγραψε τις πολυετείς προσπάθειες για να υλοποιηθεί η ιδέα του μουσείου και τα σχέδια για την αξιοποίησή του. 

Τα εκθέματα δεν είναι πολλά ακόμα, είναι όμως ενδεικτικά και σε αυτά θα προστεθούν και νέα. Σε τέσσερις μικρές αίθουσες, αφιερωμένες στην Εθνική Αντίσταση, τον ποιμενικό βίο, τη λαογραφική ιστορία και την καθημερινή ζωή, συλλέγονται σιγά σιγά τεκμήρια μιας ζωής που η μνήμη της δεν έχει χαθεί ακόμα. 

Οι φωτογραφίες από την Αντίσταση δεσμεύουν το μάτι. Οι Μελισσουργιώτες αντιστασιακοί, αλλά και ο Βελουχιώτης με τον Ζέρβα για να θυμίζουν τη μεγάλη περιπέτεια της δεκαετίας του '40 κι όσα ακολούθησαν. Σε μία φωτογραφία, ο «Γεροδήμος», ο Βασίλης Μπανιάς, καπετάνιος, πατέρας του Γιάννη Μπανιά, του αριστερού βουλευτή που έφυγε πριν από δύο χρόνια από τη ζωή και πάντα μνημόνευε την καταγωγή του από τους Μελισσουργούς. Ο Ντίνος Δημόπουλος, ο ονομαστός σκηνοθέτης, καταγόμενος κι αυτός από το χωριό από τη μεριά της μητέρας του. 

Για το χωριό δεν υπάρχουν «επώνυμοι» και «ανώνυμοι» ήρωες, αφού όλοι είναι δικά του παιδιά. Και οι ιστορίες λειτουργούν ακόμα. Οι μάχες κατά των Γερμανών και των Ιταλών, ο ΕΛΑΣ, ο ΕΔΕΣ, η κοινή εμφάνιση Βελουχιώτη - Ζέρβα στην πλατεία του χωριού τον Αύγουστο του '43, οι συγκρούσεις μεταξύ τους που ακολούθησαν, το Σύμφωνο της Πλάκας, μία ανάσα μακρύτερα στο ονομαστό γεφύρι του Αράχθου, ο Γ. Κοτζιούλας από τη γειτονική Πλατανούσα και το Θέατρο του Βουνού, η χαρά της απελευθέρωσης, ο Αρης που ίσως να έκανε και την τελευταία του ομιλία στο χωριό λίγο πριν φύγει, τα δεινά του Εμφυλίου και της εξορίας, οι άνθρωποι του χωριού που σκοτώθηκαν σε όλες τις μάχες της μεγάλης δεκαετίας. 

Κι από πίσω, ο απόηχος της ανυπακοής στους Τούρκους, οι Κλέφτες στα βουνά, ο βίος των ορεσίβιων Ηπειρωτών που έμαθαν να ζουν και να προκόβουν μέσα σε αυτό το μοναδικό δίπολο ενός πανέμορφου, αλλά μαζί και πολύ δύσκολου τόπου. 

Ο Γιάννης Μπανιάς 

Η μνήμη του βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ και σημαντικής μορφής του ελληνικού ανανεωτικού κομμουνιστικού κινήματος, που κατάγεται από το χωριό, είναι διαρκής στους Μελισσουργούς. Στο περιοδικό «Μελισσουργοί» είναι δεκάδες οι αναφορές στη ζωή του από όσους τον γνώρισαν, με μνήμες από την κοινή ζωή, στον Πειραιά που μεγάλωσε, στον Ολυμπιακό, στο φοιτητικό και νεολαιίστικο κίνημα, στη μεγάλη περιπέτεια της Αριστεράς μετά το '50, στη μνήμη της Αντίστασης, στην αγάπη για το χωριό βέβαια.

Αλλωστε, όσοι ήξεραν τον Γιάννη Μπανιά, ξέρουν κι ότι γνώριζε πώς να ενώνει τους ανθρώπους, πόσο νοιαζόταν για τις ζωές τους. Ενα χρόνο μετά τον θάνατό του, τον Μάρτιο του 2013, διοργανώθηκε στην Αρτα, στον «Σκουφά», μεγάλη εκδήλωση μνήμης για τον Γιάννη Μπανιά, παρουσία όλων των τοπικών αρχών