Γιατί ασχολείστε με το κάστρο των Ρωγών και γιατί έχει τόσο ενδιαφέρον σήμερα;
Aρχικά Κατερίνα να σε ευχαριστήσω για την συνέντευξη. Ρωτάς γιατί ασχολούμαι με το Κάστρο των Ρωγών. Χαϊδευτικά θα το έλεγα παιδικό τραύμα. Τι εννοώ. Όπως θα διάβασες και είδες στις πρώτες σελίδες το βιβλίο είναι αφιερωμένο στον προπάππο μου και την γιαγιά μου. Ο παππούς μου ήταν ιερέας και πριν την έλευση των προσφύγων – ποντίων στον χώρο αυτό λειτουργούσε στο κάστρο μιας και αυτό υπάγονταν στο τότε Ιμάμ Τσαούς δηλ τον σημερινό Άγιο Σπυρίδωνα. Από την γιαγιά μου άκουγα διάφορες ιστορίες, που μια την έχω καταγράψει κιόλας. Ακουγα και στο χωριό να διηγούνται διάφορα που μου κινούσαν την περιέργεια. Πρώτη φορά ανέβηκα νομίζω με την γιαγιά μου στο κάστρο. Δεν θυμάμαι αν ήταν στη γιορτή της Παναγίας ή το Πάσχα την δεύτερη μέρα. Θα ήμουν 7 χρονών και χάζευα το χώρο και τον κάμπο. Και η γιαγιά μου έλεγε ιστορίες. Την επόμενη χρονιά ανεβήκαμε στο κάστρο πολλά παιδιά και εκφώνησε λόγο ο αείμνηστος δάσκαλος μας Γιώργος Τσιάτσος. Μιλούσε για επιδρομείς και πειρατές. Πάντα με έτρωγε τι είχε γίνει εκεί. Τέλος της Δεκαετίας του 80 διάβασα για πρώτη φορά για το Βουχέτιο και αμέσως μετά διάβασα το ιστορικό Δοκίμιο του Σεραφείμ Ξενόπουλου που μου έλυσε κάποιες απορίες. Δεν με κάλυπταν όμως γιατί σταματούσε απότομα. Δεν μου περνούσε από το μυαλό, πως μπορούσε μια πολιτεία μπορούσε να σταματήσει να υπάρχει ξαφνικά. Έτσι λοιπόν άρχισε η παραπέρα έρευνα, που όλο και περισσότερα στοιχεία βρήκα και έφτιαξα ενα μικρό πάζλ.
Στο δεύτερο σκέλος της ερώτησης γιατί έχει ενδιαφέρον σήμερα θα πως, πως με ό,τι ασχολούμαστε , που αφορά το παρελθόν έχει ενδιαφέρον. Ψάχνουμε την ιστορία του τόπου μας, των προγόνων μας. Όσα περισσότερα στοιχεία έρχονται στο φως από τον Μεσαίωνα και την Οθωμανοκρατία, τόσο πιο εύκολο μας είναι να σχηματίσουμε μια εικόνα, τι συνέβη παλιότερα. Σαφώς δεν επηρεάζει την καθημερινότητα αλλά για όσους ενδιαφέρονται κάθε στοιχείο που έρχεται στο φως είναι μια χαρά ή ένας μικρός θησαυρός.
Ποια η σχέση του με την περιοχή της Άρτας;
Από τους αρχαίους χρόνους ακόμη δηλαδή από το Βουχέτιο η ιστορία του Κάστρου αυτού είναι συνδεδεμένη με αυτή της Άρτας. Αν και αποικία των Ηλείων θα είναι καλοί γείτονες με τους Αμβρακιώτες που είναι Κορίνθιοι και ίσως και Δρύποες. Μαζί θα είναι στο βασίλειο του Πύρρου όπως και στην Ηπειρωτική Συμμαχία. Θα ακολουθήσει την μοίρα της Αμβρακίας και θα ερημωθεί για χάρη της Νικόπολης. Στους Μεσαιωνικούς χρόνος θα είναι μαζί με την Άρτα μια από τις επισκοπές της Ηπείρου στο Θέμα Νικοπόλεως. Στην περίοδο του Δεσποτάτου θα είναι ένα από τα κάστρα Δορυφόρος της Άρτας. Η Άρτα με το κάστρο των Ρωγών ελέγχει τον Δυτικό κάμπο ως την Λάμαρη και Λάκκα καθώς και τα ιχθυοτροφεία της περιοχής. Όταν η Ανδεγαυοί θα πολιορκήσουν την Άρτα θα έρθουν να πολιορκήσουν και τους Ρωγούς, όπου θα υποστούν ήττα και θα αναγκαστούν να λύσουν και την πολιορκία της Άρτας. Στην λεγόμενη Ηπειρωτική επανάσταση εναντίον του Ανδρόνικου η Άρτα, οι Ρωγοί και το Θωμόκαστρο πρωτοστατούν. Και όταν παραδίνονται οι Ρωγοί αναγκάζεται να παραδοθεί και η Άρτα. Η εξάρτηση συνεχίζεται και με τους ξένους Ηγεμόνες του Δεσποτάτου Αλβανούς και Ιταλούς. Ο Κάρολος Ά Τόκκος θα καταλάβει τους Ρωγούς τον καιρό που πολιορκεί την Άρτα. Στην Τουρκοκρατία είναι ένας από τους πέντε Δήμους του Καζά – νομού της Άρτας. Και παρόλο που η πόλη θα χαθεί θα μείνει ο τίτλος . Θα δούμε Επισκόπους Ρωγών να χειρίζονται διπλωματικά κάποια θέματα της Άρτας. Και ο Εθνομάρτυρας των Ιωσήφ των Ρωγών ήταν Σεκρετάριος του Μητροπολίτης Παρθένιου και ζούσε στην Άρτα. Ως το 1881 θα είναι αναπόσπαστο κομμάτι της Άρτας. Μάλιστα τον 18ο αιώνα οι Βενετοί που αποσπούσαν ξυλεία από δω ζήτησαν να αγοράσουν τους Ρωγούς και την περιοχή και να δώσουν στην Άρτα τα Κύθηρα. Σε σύσκεψη που έγινε στην Άρτα η πρόταση απορρίφθηκε. Η σχέση Ρωγών – Άρτας άλλαξε με την νέα χάραξη συνόρων του 1881 που έγινε μέρος του καζά Λούρου-Φιλιππιάδας και μετά το 1913 που έγινε μέρος του νομού Πρέβεζας.
Πόσο το παρελθόν μπορεί να φωτίσει το παρόν και το μέλλον;
Το παρελθόν είναι πάντα ένας φάρος.
Πολλές φορές βέβαια φεύγουμε από την πραγματικότητα και προτιμούμε τον Ρομαντισμό. Μιλάμε για καλές μέρες πάντοτε, που μπορεί να ήταν χειρότερες και απ’ ό,τι φανταζόμαστε. Σίγουρο είναι πως αν μελετήσουμε καλά το παρελθόν θα δούμε πως κάθε καιρός έχει τα δικά του. Σαφώς μας δίνει το παρελθόν υλικό για το σήμερα και το αύριο. Ας πάρουμε την οικονομία ή την πολιτική. Πρέπει να δούμε τα λάθη και τα σωστά και να δούμε πώς μπορούμε να μην ξανακάνουμε παρόμοια λάθη . Μέσα σε μία παγκοσμιοποίηση, που δεν την απορρίπτω εντελώς , καθότι έχει και τα καλά της και λόγω της δουλειάς μου είμαι μέρος αυτής, βλέπω όμως να γίνεται αχταρμάς και καθημερινά να χάνονται πολιτισμοί, αξίες κτλ. Εδώ το παρελθόν είναι ασπίδα. Ο διεθνισμός είναι καλός, όμορφος είναι όμως όταν υπάρχουν οι διάφοροι πολιτισμοί. Ταπεινή μου άποψη είναι πως δεν πρέπει να ξεχνάμε ποιοι είμαστε και από που είμαστε και αυτό γίνεται μόνο όταν έχουμε το ιστορικό υπόβαθρο του πολιτισμού μας
Τι θα κρατούσατε απ' αυτή την έρευνα σας για το κάστρο των Ρωγών; Ποια η ιδιαιτερότητα του;
Τι κράτησα από αυτή την έρευνα. Συναισθήματα συγκίνησης σε πρώτο βαθμό. Μια μεγάλη προθυμία σε διάφορος κύκλους που κινούμε να βοηθήσουν με υλικό. Όχι μόνο Ελλάδα αλλά και στο εξωτερικό. Όπως είδες το βιβλίο χωρίζεται σε δυο μέρη . Το δεύτερο μέρος είναι τα τοπωνύμια της περιοχής στον 16ο αιώνα μέσα από οθωμανικά φορολογικά κατάστιχα. Όταν γύρναγα τα χωριά αυτά η προθυμία του κόσμου να βοηθήσει αλλά και να μάθει ήταν απερίγραπτη. Το ίδιο και στη Νέα Κερασούντα, όταν μίλησα με τον τέως πρόεδρο του Δ.Δ και πρόεδρο του πολιτιστικού Συλλόγου και του μίλησα για την έρευνα μου πρόσφερε ανοιχτή βοήθεια. ¨Όλα αυτά ήταν μια εμπειρία αξέχαστη για μένα. Η ιδιαιτερότητα του κάστρο είναι, πως είναι ένα από τα λίγα ερειπωμένα κάστρα που είναι ακόμη σε κάπως καλή κατάσταση. Ιστορικά όμως, δυστυχώς θα έλεγα, στην νεότερη μνήμη συνδέεται κατ’ ευθείαν με τον Εθνομάρτυρα Ιωσήφ, ο οποίος μπορεί να έχει έρθει μια ως δύο άντε τρεις φορές εδώ, και τι να έκανε άλλωστε, ενώ έχει μια λαμπρή αρχαία και μεσαιωνική ιστορία.
Κατερίνα Σχισμένου
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου