Μια αποκαλυπτική έκθεση, που περιγράφει με λεπτομέρειες τα απάνθρωπα εγκλήματα των Τσάμηδων στη Θεσπρωτία κατά την Γερμανοϊταλική Κατοχή, συνέταξε το 1948 ο τότε Διοικητής του Κέντρου Αλλοδαπών Ηπείρου, μοίραρχος Ε. Ζάκκας.
Είχε προηγηθεί αναφορά του Διοικητή Χωροφυλακής Μαργαριτίου, στις 5 Οκτωβρίου 1945, προ τη Γεν. Διοίκηση Ηπείρου.
Στη έκθεση του Διοικητή του Κέντρου Αλλοδαπών Ηπείρου υπάρχουν συντριπτικά στοιχεία, δραματικά, που αποκαλύπτουν το μέγεθος της γενοκτονίας, που συντελέστηκε στη Θεσπρωτία από τους "Τσάμηδες" στα χρόνια της Γερμανοϊταλικής κατοχής.
Την έκθεση αυτή, και πολλά άλλα σχετικά με το θέμα, δημοσίευσε σε συνέχειες το Μάρτιο του 1986 η «ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ».
Αποκαλύπτονται άγριες δολοφονίες, ακόμη και παιδιών και γερόντων, βιασμοί γυναικών, λεηλασίες, πυρπολήσεις.
«Την πρωίαν της 10ης Αυγούστου 1943, τμήματα του Γερμανικού στρατού πλήρως εξοπλισμένα, ακόμη και διά πυροβόλων και ακολουθούμενα υπό Τουρκαλβανικών εκ Τσάμηδων της Θεσπρωτίας συγκεκριμένων τμημάτων, ομοίως επίσης εξοπλισμένων και επί κεφαλής εχόντων τον Νουρί Μπέη Ντίνο, τον αδελφόν αυτού Μπαζάρ Μπέη Ντίνο και τον ανεψιόν τούτων Ρετζέπ Ντίνο, εξορμώσιν ακάθεκτα κατά του Φαναρίου και κατακλύζουσι την περιοχήν αυτού.
Άμα τη εισόδω των τμημάτων τούτων εις την περιοχήν του Φαναρίου, οι Τουρκαλβανοί επεδόθησαν το πρώτον εις την διαρπαγήν και λεηλασίαν των οικιών και των καταστημάτων. Απειράριθμα υποζύγια μεταφερθέντα υπ’ αυτών εκεί διά τον σκοπόν τούτον καθώς και άλλα διαρπαγέντα εκεί υπ’ αυτών ανήκοντα δε εις τους Φαναριώτας, υπερεφορτώθησαν δι’ οικιακών σκευών, ειδών ρουχισμού και κλινοστρωμής, τροφίμων, δημητριακών καρπών και άλλων παντοειδών αντικειμένων, τα οποία διά του τρόπου τούτου μεταφέρθησαν εις τα χωρία και τας οικίας των αρπαγέων…
Ακολούθως οι ίδιοι επεδόθησαν εις την πυρπόλησιν των κενών πλέον οικιών των κατοίκων. Όσοι εκ των κατοίκων ηδυνήθησαν να διαφύγωσιν την εξολοθρευτικήν ταύτην λαίλαπα αναμέσον των πυρών και των κινδύνων προσέφυγον εις Πρέβεζαν και Πάργαν. Οι λοιποί περιέπεσαν εις τας εγκληματικάς αιμοσταγείς χείρας των Τουρκαλβανών και των Γερμανών και βασανισθέντες πολυειδώς και ποικιλοτρόπως κατά τρόπον πάντοτε άγριον και απάνθρωπον, ανώτερον πάσης περιγραφής, εύρον εν τέλει, σκληρόν θάνατον…
«Οι Τουρκαλβανοί (Τσάμηδες) υπερβάλλοντες εις εγκληματικότητα και τους Γερμανούς, υπήρξαν σκληρότεροι και θηριωδέστεροι και των πλέον αγρίων θηρίων...», μη φεισθέντες ουδ’ αυτών των γερόντων και των νηπίων. Εβίασαν κτηνωδώς υπάνδρους γυναίκας και κορασίδας μικροτάτης ηλικίας. Καθ’ όλην την διάρκειαν του μελανού εκείνου μηνός Αυγούστου του έτους 1943 το τοπίον εκείνο περιεβάλλετο από τους καπνούς των καιομένων οικιών του Φαναρίου, θρήνος δε και οδυρμός ηκούετο και μετέπειτα ακόμη, των επιζησάντων του ολέθρου.
Αλλά, το κακόν και η μήνις των Τουρκαλβανών κατά των Χριστιανών της περιοχής ταύτης δεν σταμάτησε τουλάχιστον με το πέρας της Γερμανοαλβανικής επιδρομής ταύτης. Και μετέπειτα οι Τουρκαλβανοί κατά συχνάς περιόδους μέχρι τέλους του μηνός Οκτωβρίου 1943 εφορμούσαν κατά του Φαναρίου και διέπραττον ποικίλα ανουσιουργήματα, εις τα οποία τους υπεκίνει η εγκληματική ψυχοσύνθεσίς των και η εις τους εγκληματικούς των εγκεφάλους εγκλωβισμένη νοσηρά ιδέα της «Μεγάλης Αλβανίας».
Κατά τους γενομένους υπολογισμούς αφηρέθη ούτως αρπακτικώς υπό των Τουρκαλβανών άπασα η εις σίτον (σιτάρι), αραβόσιτον (καλαμπόκι) και όριζαν συγκομιδή των κατοίκων του έτους εκείνου ανερχομένη εις ένα και πλέον εκατομμύριον οκάδων. Ηρπάγησαν περί τας 20.000 μικρών και μεγάλων ζώων. Γενικώς δεν έμεινε λίθος επί λίθου κατά το δη λεγόμενον»…
Ο Γιασίν Σιαντίκ – Τουρκαλβανός, που είχε διατελέσει και πρόεδρος της Κοινότητος Μαργαριτίου – ήθελε σύμφωνα με την έκθεση των υπηρεσιών Ασφαλείας να σχηματίσει νέα ατομική περιουσία αρπάζοντας γιδοπρόβατα από τους Χριστιανούς.
«Κατά μίαν επιχείρησίν του ληστρικήν (τονίζεται στην έκθεση), κατά την οποίαν αφήρεσε 110 πρόβατα, εφονεύθη υπό Χριστιανών έξωθι του χωρίου Μορφάτι. Ο φόνος αυτού παρέσχε νέαν δικαιολογίαν εξαιρετικής εντατικής εγκληματικής δράσεως των Μουσουλμάνων εις βάρος των Χριστιανών. Πεντακόσιοι Μουσουλμάνοι εξεστράτευσαν ευθύς αμέσως κατά της περιοχής εκείνης, φονεύοντες εκείνους τους οποίους συναντούσαν καθ’ οδόν…».
Τον πιο φρικτό θάνατο βρήκε ο ιερέας του χωριού Σπαθαραίων ο παπα-Σπυρίδωνας Νούτσης. Τον απήγαγον οι Τσάμηδες και κατά την μεταφοράν του από το χωριό Σπαθαραίοι στο Μαργαρίτι τον εξετέλεσαν. Συγκλονιστική είναι η περιγραφή του εγκλήματος από το έγγραφο του μοιράρχου Ζάκκα:
«Τον πλέον τραγικότερον και βασανιστικόν θάνατον εκ των προστυχόντων (= όσων συναντούσαν) κατά την επέλασιν ταύτην των Τουρκαλβανών Τσάμηδων εύρεν ο ιερέας του χωρίου Σπαθαραίων Σπυρίδων Νούτσης, επί του οποίου επέβησαν εκ περιτροπής ως υποζύγιον, πάντες οι απαγαγόντες αυτόν Τουρκαλβανοί. Όταν δε η κουστωδία έφθασεν εις Μαργαρίτιον, επέθηκαν αυτώ σάγμα υποζυγίου (σαμάρι γαϊδάρου) και εις το στόμα αυτού χαλινόν και ούτω πώς ωσεί υποζύγιον τον οδήγησαν εις παρακείμενον τόπον, ένθα εν τέλει τον εξετέλεσαν.
Εικοσιδύο οικογένειαι χριστιανικαί της περιοχής εκείνης θρηνούσι την απώλειαν των δολοφονηθέντων υπό των Τουρκαλβανών κατά τον τρόπον τούτον της τυχαίας καθ’ οδόν εν τη επελάσει των συναντήσεως οικείων των…».
Μεγάλη Παρασκευή του 1943 μπήκαν οι Τουρκαλβανοί με τους Ιταλούς στο χωριό Ανθούσα. Έκαψαν 14 σπίτια Ελλήνων. Με τη συνεργασία Γερμανών επιτέθηκαν τον Αύγουστο του ίδιου χρόνου και στη Σαγιάδα. Να τι λέει για τα δύο αυτά περιστατικά το απόρρητο έγγραφο των ελληνικών υπηρεσιών: «Την κατά του χωρίου Ανθούσης επιδρομήν Ιταλών και Τουρκαλβανών (Τσάμηδων) την προεκάλεσαν οι τελευταίοι διά σατανικού και την φοράν αυτήν τρόπου. Εσκηνοθέτησαν αποκοπήν του τηλεφωνικού καλωδίου των Ιταλών, την οποίαν αυτοί διέπραξαν και δολοφονικήν δήθεν επίθεσιν κατά ομοθρήσκων των εκ μέρους Ελλήνων. Ραδιουργήσαντες ούτω τους Χριστιανούς επέτυχον διάθεσιν ιταλικού τμήματος προς επίθεσιν κατά της Ανθούσης. Συμπράττοντες μετά του τμήματος τούτου, εισήλασαν εις το εν λόγω χωρίον την ημέραν της Μεγάλης Παρασκευής του έτους 1943 και επεδόθησαν εις όμοια με τα ανωτέρω κακουργήματα, πυρπολήσαντες 14 οικίας Χριστιανών. Μετά δε ταύτα, επανακάμπτοντες εις τα ίδια, ετραγουδούσαν και επανηγύριζαν εν εξάλλω χαρά ωσεί καννίβαλοι, διά το κακούργημά των αυτό.
«Επίσης, αξίας ιδιαιτέρας σημασίας τυγχάνει η κατά του χωρίου Σαγιάδα τη υποκινήσει των Τουρκαλβανών Τσάμηδων της Θεσπρωτίας την 23-8-1943, επίθεσις γερμανικού στρατιωτικού τμήματος, με το οποίο συνεργάστηκαν οι Τσάμηδες. Αχμέτ Τσαφούνης, Τζελάλ Τζαφούνης, Ζεϊνέλ Ισμαήλ, Ραμαντάν Γκότσης, Σικερί Μουράτ, Μούσα Μουράτ, Ναζι Χαρεϊντίν, Σουλεϊμάν Ζαϊνέλ, Τεφής Χασάν, Ναζήφ Χασάν, Νταίη Ιμπραΐμ, Φίκο Ουζνί, Μίγκο Ράκο, Σούλιο Σεκίρ, Ελμί Μούρτο, Γκανή Μπίντο, Ισούφ Χασάν, Αχμέτ Ούζι, Τζεβδέ Ριζά, Καντρί Αντέμ, Ομέρ Χάντος και Σαμπάν Κομίνης, άπαντες εκ Λιάψης Φιλιατών.
Οι κάτοικοι της Σαγιάδας άπαντες, μόλις αντελήφθησαν αρχομένην την κατά του χωρίου των επίθεσιν των βαρβάρων, περιδεείς εγκατέληψαν τα πάντα εις το χωρίον και ετράπησαν εις τα όρη αποκρυβέντες εις διάφορα σπήλαια. Οι Γερμανοτσάμηδες εισβαλόντες εις Σαγιάδα, έθεντο πυρ και παρέδωσαν εις τας φλόγας αυτού απάσας τας οικίας της επί των ελληνοαλβανικών συνόρων ωραίας Ελληνικής ταύτης Κοινότητος…».
Στη συνέχεια παραθέτει τα ονόματα των Τσάμηδων, που συνεργάζονταν με τους Γερμανούς.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου