Eκδήλωση της Πανηπειρωτικής Συνομοσπονδίας για τον Κώστα Χαρισιάδη. Η ομιλία του φιλόλογου Σπύρου Τζίμα.

Εισαγωγικά:

Μιλώντας για τον αείμνηστο Κώστα Χαρισιάδη, ιδρυτή της Παραδοσιακής χορωδίας της Πανηπειρωτικής Συν\ας Ελλάδος (και όχι μόνο), είναι σαν να μιλάει κανείς παράλληλα και για τη χορωδία την ίδια που κλείνει τα 10χρονά της και για την Π.Σ.Ε. και για το Κεράσοβο της Κόνιτσας και για όλους εκείνους που καθώς λέει ο Ποιητής

……. έβλεπα ,ν’ανεβαίνουν

με χρυσή σκαλωσιά στους ουρανούς…….

……αυτούς που ανάψαν …… το καντήλι στους λόφους…….

Μην αφήνοντας ρεματιές και ρουμάνια ακατοίκητα

Κανένα κυπαρίσσι δεν μετράει το ύψος τους.

«Αμύθητα χέρια» του Α. Ζώτου

Κυρία Ελένη ,Ευάγγελε ,Ιωάννη και εγγονιές, φίλες και φίλοι, καλώς ανταμωθήκαμαν. Παρόλο που είναι μεγάλη η ευθύνη να μιλάς για ένα τέτοιο ανάστημα με κίνδυνο να τα πεις κατώτερα από άλλους που γνώρισαν πολύ καλύτερα τον άνθρωπο, είτε και υπέρτερα από όσο θα άντεχαν κάποιοι, ωστόσο για μας είναι μεγάλο το χρέος και η τιμή να προσπαθήσουμε από καρδιάς να αποδώσουμε την αντίχαρη που αρμόζει στην προσφορά του.

Αφόρμηση:

1.Πρόσφατα Αμερικανός μουσικολόγος, αφού δήλωσε ερωτευμένος με την Ήπειρο, τόνισε ότι στην Ήπειρο η Παράδοση ταξιδεύει σχεδόν ατόφια μέσα στο χρόνο …..λόγω της αίσθησης που έχουν οι άνθρωποί της ότι τη δημιούργησαν οι ίδιοι και (άρα) ευθύνονται για την τύχη της .Τους έχω, λέει, τυφλή εμπιστοσύνη γιατί δεν θα άφηναν ποτέ να γίνει ο τόπος τους κάτι σαν Ντίσνευλαντ…. Γιατί μπορούν να αναλογιστούν επίσης πόσο ξεχωριστή είναι η μουσική τους και πως θα πρέπει να την υπερασπιστούν πάσει θυσία.

ΑΥΤΟΣ Ο ΝΟΣΤΟΣ ΤΩΝ ΗΠΕΙΡΩΤΩΝ ΤΗΣ ΔΙΑΣΠΟΡΑΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ,ΤΟΥ ΟΔΥΣΣΕΑ Ο ΝΟΣΤΟΣ.

Αποφαίνεται μάλιστα πως κατανοούν ότι η αξία της παραδοσιακής μουσικής έγκειται στο γεγονός ότι οι μουσικοί της Παράδοσης εξεφραζαν ανέκαθεν τη συλλογική συνείδηση, τις εμπειρίες μιας κοινότητας ,υποτάσσοντας το Εγώ και την ατομικότητά τους στο Όλον, οπότε είχαν γι αυτό και μια Οικουμενικότητα στα έργα τους, παρά τη διαφορετικότητά τους

2.Αναρωτιέμαι πόσοι άνθρωποι και στην Ήπειρο και αλλού συναισθανόμαστε την αξία και τη σημασία της συνδημιουργίας και της συνυπευθυνότητας για την υπεράσπιση πάσει θυσία της συλλογικής ταυτότητάς μας που εδράζεται φυσικά σε μια κοινή Παράδοση ,αλλά με σεβασμό στην Οικουμενικότητα .Επίσης πόσοι, ακόμα και επαγγελματίες καλλιτέχνες, κατανοούν πως οι δημιουργοί της Παραδοσιακής Τέχνης εκφράζουν αυτή τη συλλογικότητα βιωματικά και ενστικτωδώς ως συσσωρευτές αποθησαυρισμένης Ιστορικής μνήμης και συνείδησης.

Πιστεύω ελάχιστοι, αλλά μεταξύ αυτών ένας ήταν βέβαια ο Κώστας Χαρισιάδης.

Μου ξεκαθάρισε ευθύς αμέσως ,αφ’ότου συνεργαστήκαμε, πως όλοι κουβαλάμε αυτό το όλον. Μολονότι ολίγοι μπορούμε να διαβάσομε και να κατανοήσουμε βυζαντινές ή δυτικές μουσικές γραφές –ακόμα και οι καλλιτέχνες μας-και ρυθμολογίες 3/4^ων και 9/8^ων και τί εστί Πεντατονία, που είναι ο ήχος της πατρίδας μας ο ιδιάζων, παρόλο που σπουδάζομε και μας διδάσκονται τα πάντα, όμως το έχουμε: διότι μόλις το αυτί μας αρπάξει ένα Ηπειρώτικο σκοπό, ένα Πολυφωνικό ,ένα μοιρολόι ή ένα συγκαθιστό σκοπό, αμέσως η ψυχή μας συνεγείρεται και ισιώνει, το ποδάρι αναδεύεται στο ρυθμό για να χορέψει και το τραγούδι συνηχεί απ’τα χείλη ολωνών. Αυτοματικά και ενστικτωδώς, βιωματικά ξεπετάγεται η μέσα βιωμένη γνώση που έρχεται από αιώνες και μπολιάστηκε στο DNA μας. Αλλοίμονο σε όσους δεν έχουν το αυτί τεντωμένο και δεν γνωρίζουν με ποιους και από πότε ζουν μαζί.

Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΜΑΣ.

3.Θέλω να πω δηλαδή ότι ο αείμνηστος Κώστας Χαρισιάδης ήταν χαρισματικός και φωτισμένος φίλος ,συνδημιουργός και συμμέτοχος, συλλογικός στη δράση αλλά και μύστης αεί διδασκόμενος και λάτρης της Ηπειρώτικης ψυχής και παράδοσης. Πλην όμως με αίσθηση του Οικουμενικού και πανανθρώπινου καλού και κάλλους, κοσμοπολίτης και δάσκαλος άριστος νέων παιδιών, άρα ανοιχτός στο καινούργιο και στο Μέλλον. Ίσως θα ήταν εξ ίσου ευτυχής αν, εκτός από το θεικό Ντουλμέτι του Νίκου και της κομπανίας του, άκουγε σήμερα το «Θ’ανέβω και θα τραγουδήσω» του Νταράλα ή το «δυο πόρτες έχει η ζωή» του Τσιτσάνη ,είτε κάποιο Σμυρνιό ταξίμι.( με τα οποία ήρθε εδώ και μας αποχαιρέτησε,το λέω και συγκινούμαι.)

ΣΚΟΠΟΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ ΧΟΡΩΔΙΑΣ

1.Ήδη από το 2007 ως μέλος του Δ.Σ. της Π.Σ.Ε. και επί της πρώτης Προεδρίας του κ.Αλεξίου είχε την επίνευση, την πρόταση ,που τελικά επέβαλλε, να δημιουργηθούν η ΠΡΑΔΟΣΙΑΚΗ ΧΟΡΩΔΙΑ ,όσο και Εργαστήρια Πολυφωνίας και Χορού. (Μια στάση εδώ: Ουδέν γίγνεται ενί ανδρί, άρα ο Αλεξίου κι ο Ιπποκράτης κι ο Τέλης κι άλλοι πολλοί ,κυρίως ο Ευάγγελος Κώτσου, συνέδραμαν κι όλοι εμείς οι χορωδοί από δίπλα).

Αξίζει να ειπωθεί τί ακριβώς σκέφθηκε:

-Ήθελε αυτός ο ίδιος μαζί με τους συντοπίτες του (δια των Συλλόγων τους) και με τους Πανηπειρώτες της διασποράς (με την Π.Σ.Ε. κυρίως) και όλους τους Έλληνες (με αλληλοσυνδρομή ) να υπερασπιστεί την Παράδοση με τη δημιουργία υποδειγματικών εργαστηρίων διάσωσης, καταγραφής, αναπαραγωγής και διάδοσής της. Ζωντανών κυττάρων υποδειγματικών ως σημείων αναφοράς και δειγματικών μέτρων σύγκρισης, για να μπορούν οι Σύλλογοι, οι μεμονωμένοι καλλιτέχνες ( ακόμα κι οι επαγγελματίες ) και κυρίως οι νεώτεροι ρέκτες και σπουδαστές να βρίσκουν και να κατανοούν το γνήσιο, το ορθό και το ωραίο και να μη το παραποιούν.( πράγμα που παρεμφερώς καταγράφεται και σήμερα στο προοίμιο κανονισμού λειτουργίας της Χορωδίας μας)

-Πίστευε ,όπως ήδη ειπώθηκε στη συλλογικότητα των προσπαθειών, καθώς στην αναπαραγωγή και της Παράδοσης και σε κάθε τι η συνύπαρξη και η συνεργασία ανθρώπων από διαφορετικές καταβολές και με διαφορετικές ιστορίες ,που συγκλίνουν όμως στο κοινό βίωμα, δεν ψυχαγωγεί απλώς αλλά δίνει νόημα στις ζωές όλων μας. Υπέρτατος κανόνας τόνιζε είναι εν τέλει το κοινό καλό και αυτό που συμφέρει τους πολλούς, αν όχι όλους, αφού όλοι μόνο πριν γεννηθούμε κι άμα πεθάνουμε εξισωνόμαστε.Όποτε ανέκυψαν προβλήματα στην Π.Σ.Ε. ή στη χορωδία εναρμόνισης απόψεων και εγωισμών αντέτεινε τη δημοκρατική διαδικασία και την ύπαρξη καταστατικών ή κανονιστικών αρχών.

-Αυτή όμως η βιωματική σχέση ως μαγιά δεν αρνείται την παίδευση, τον εκσυχρονισμό και την ανανέωση με νου και γνώση. Με μέτρο.

2.Επιπλέον ήξερε να διαβάζει τους ανθρώπους, να βρίσκει και να ακουμπά στους ειδικούς και τους κατάλληλους, να αξιοποιεί τους καλύτερους και τελικά να χρησιμοποιεί τους πάντες στον κοινό στόχο ,πανδαμάτωρ μεν αλλά με ευγένεια. Προσηνής, διαλλακτικός και διαλεκτικός και βαθιά δημοκράτης ,δεν ύψωνε ποτέ τη φωνή κι όταν διαφωνούσε μαζί σου. Σήκωνε το φρύδι του με ένα μειδίαμα θωρώντας με το βλέμμα του αετού αυστηρός ,αλλά και του ποιητή και του Δασκάλου τρυφερός συνάμα. Ώσπου να επέλθει η Πειθώ στην οποία πίστευε και τελικά κατόρθωνε όλοι λίγο πολύ να ακολουθήσομε πειθαρχώντας σ’αυτό που έπρεπε. Στο Δέον. Εργατικός έως τα όρια της εργασιομανίας και δοτικός ,ανιδιοτελής… Ελάχιστους μαζί κι αυτόν γνώρισα τέτοιους να πειθαρχούν στις δημοκρατικές διαδικασίες και να πείθουν τους πάντες με ή χωρίς καρνέ και με χαμόγελο αγόγγυστα ή να δρουν πειθόμενοι στο Όλον κι ας διαφωνούσαν πριν..

3.Ευθυτενής,έξυπνος,ωραίος και φίλος, πήρε μαζί του τους συγχωριανούς και τους συντοπίτες του της Αγίας Παρακευής και της Καστάνιανης ,των πετροχτιστάδων και κερατζήδων της περιοχής της Κόνιτσας ,τον πλούτο του τρίστρατου προς την Κορυτσά και τη Μακεδονία ως την εδώθε Ήπειρο. Πήρε μαζί και μας τους χορωδούς ,την Π.Σ.Ε. που το παλεύουμε. Μια Σαλαμινία Ελένη και τους φίλους του εκεί της λαικής κομπανίας με τους οποίους ήρθε εδώ μια βραδιά και μας αποχαιρέτησε. Έδωσε πνοή σε δυό γιούς του εξ αίματος και σε όλους εμάς τα παιδιά του εξ αγχιστείας και μας μάζωξε εδώ σήμερα. Πήρε μαζί τέλος σαν συνεργάτες άμεσα είτε έμμεσα πολλούς μέσα σε λίγο χρόνο κι αστέρια όπως είναι ο μαέστρος μας διαχρονικά Β.Κώτσου κι η αείμνηστη κυρά Ανθούλα, ο Α.Λαμπρίδης, ο Παύλος, ο Νίκος κι ο Χριστόδουλος, η Μαριάνθη, οι Φιλιππίδηδες και ο Αντώνης, όλο το Πάνθεο των απανταχού Ηπειρωτών και μη, πασίγνωστων δημιουργών (που ερευνούν ,διδάσκουν, σολάρουν θεικά και παίζουν όργανα και άδουν και ορχούνται και οι οποίοι, μολονότι αστέρια, ταπεινά μαθητεύουν αεί διδασκόμενοι. ),ανοίγοντας το μονοπάτι να τον ακολουθήσουμε σ’αυτό το δρόμο.

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

Ακαταπόνητος τέλος και αφιλοκερδής, ανιδιοτελής έκανε το δρομολόγιο Σαλαμίνα –Κλειθένους δις τουλάχιστον της εβδομάδος από πρωίας έως αργά και ποιος ξέρει και για τους άλλους συλλόγους πόσο αναλώνονταν. Ας αντιχαρίσουμε λοιπόν σεβασμό στον άνθρωπο και την προσφορά του

ΤΙΜΗΣ ΕΝΕΚΕΝ ΣΗΜΕΡΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΕΙΜΝΗΣΤΟ ΚΩΣΤΑ ΧΑΡΙΣΙΑΔΗ ΠΟΥ ΜΑΣ ΛΕΙΠΕΙ ΠΟΛΥ,ΑΛΛΑ ΣΥΝΑΜΑ ΚΑΙ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ ΟΣΟΙ ΣΥΝΕΧΙΖΟΥΝ ΚΑΙ ΞΕΠΕΡΝΟΥΝ ΤΟΝ ΠΡΩΤΟ ΔΙΔΑΞΑΝΤΑ,ΜΕ ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ ΣΤΟΥΣ ΧΟΡΩΔΟΥΣ ΠΟΥ ΤΟ ΟΡΓΑΝΩΣΑΝ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΣΕ ΚΑΙ ΤΟΥΣ ΚΕΡΑΣΟΒΙΤΕΣ ΚΑΙ ΣΕ ΟΣΟΥΣ ΠΑΛΕΥΟΥΜΕ ΝΑ ΣΩΣΟΥΜΕ Ο,ΤΙ ΑΚΟΜΑ ΣΩΖΕΤΑΙ ΚΑΙ ΑΓΩΝΙΖΟΜΑΣΤΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΗΠΕΙΡΟ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΑΤΡΙΔΑ ΚΑΙ ΜΙΑ ΟΙΚΟΥΜΕΝΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ,ΔΙΚΑΙΗ ΚΑΙ ΟΜΟΡΦΗ.

Με χορό και πολύ μουσική και τραγούδι στη μνήμη του από καρδιάς.In memoriam de profundis .

Σπύρος Τζίμας, εκ μέρους της Παραδοσιακής χορωδίας και του Δ.Σ. της Π.Σ.Ε.

Φιλόλογος, πρώην Έφορος Τύπου της Π.Σ.Ε.( από το Ζάλογγο Πρέβεζας)