Στρίβειν δια των δικαιωμάτων εκατό χιλιάδες νεοεισερχόμενοι στη γεωργία

Πενηντάρηδες που δεν µπήκαν ποτέ στη διαδικασία να στήσουν µία πραγµατική εκµετάλλευση, πήραν δικαιώµατα, και µετά από λίγο καιρό εγκατέλειψαν µεταβιβάζοντάς τα ή δεν κατάφεραν να λάβουν καθόλου ενισχύσεις και έφυγαν αµέσως, σκιαγραφούν σε µεγάλο βαθµό το προφίλ των νεοεισερχοµένων στον αγροτικό τοµέα την περίοδο 2007-2017, δεκαετία στην οποία µπήκαν στο επάγγελµα 315.263 εκ των οποίων ένας στους τρεις τα έχει ήδη παρατήσει. Αντίστοιχα, οι νεαρότεροι έκαναν ένα στοιχειώδες επιχειρηµατικό πλάνο, κυρίως επειδή ήθελαν να µπουν σε πρόγραµµα πρώτης εγκατάστασης, έχουν δεσµεύσεις να ικανοποιήσουν αλλά και πάλι το 21% αυτών βρίσκεται εκτός γεωργίας.

Με αυτό τον τρόπο γράφεται εδώ και χρόνια το αφήγηµα της επιστροφής στο χωριό και το αγροτικό επάγγελµα, σε µία ιστορία που η µεταπτυχιακή έρευνα µε τίτλο «Το προφίλ των νεοεισερχόµενων στον αγροτικό τοµέα τη δεκαετία 2007-2017» της Ζωής Πολιτοπούλου από το Ανοιχτό Πανεπιστήµιο Πάτρας, επιχειρεί να δώσει τις πραγµατικές της διαστάσεις µε τα στοιχεία που παραθέτει.

Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας, ορισµένα γεγονότα έπαιξαν κοµβικό ρόλο στη συµπεριφορά των αγροτών:

Kινητικότητα παρατηρείται όταν ξεκίνησε το καθεστώς χορήγησης δικαιωµάτων από το Εθνικό Απόθεµα. Με δεδοµένο πως προτεραιότητα σε αυτό έχουν νεοεισερχόµενοι και νεαροί αγρότες, οι νέοι νοίκιασαν γη προκειµένου να τύχουν χορήγησης δικαιωµάτων

Παροµοίως το πρόγραµµα της πρώτης εγκατάστασης το 2009 και το 2014 οδήγησε πολλούς νέους αγρότες να ξεκινήσουν τη δραστηριότητά τους. Ως εκ τούτου, οι διαχειριστές των εκµεταλλεύσεων (παλιοί αγρότες) είτε µεταβίβασαν κάποια από τα δικαιώµατα, αγροτεµάχια και ζώα σε ένα µέλος της οικογένειάς τους είτε, νοίκιασαν την εκµετάλλευσή τους.

Το καθεστώς πρόωρης συνταξιοδότησης (Μέτρο 113 του «Μπαλτατζή») υπήρξε ακόµα ένα κίνητρο για να εγκαταλείψουν το επάγγελµα οι γηραιότεροι. Οπότε οι διαχειριστές των εκµεταλλεύσεων έβαλαν µπροστά νεαρούς αγρότες ως διαδόχους ώστε να λάβουν την επιδότηση.

Οι αλλαγές στο νόµο περί συνταξιοδοτήσεων το 2016 δηµιούργησε ανησυχία στον αγροτικό κόσµο και οδήγησαν σε 70.000 µεταβιβάσεις. Μετά τις διευκρινήσεις πως οι ήδη συνταξιούχοι δεν θα δουν µείωση στη σύντάξη τους κατά 40%, η κατάσταση οµαλοποιήθηκε.