ROMIANEWS: Το έθιμο του Λαζάρου στο χωριό Κερασώνα Πρεβέζης

Σάββατο 31 Μαρτίου 2018

Το έθιμο του Λαζάρου στο χωριό Κερασώνα Πρεβέζης

Γράφει ο Δημήτριος Κολιός

Μέσω του παρόντος άρθρου και με τη βοήθεια των μεγαλύτερων κατοίκων του χωριού Κερασώνα Πρεβέζης-διαμέσου της προφορικής τους μαρτυρίας-γίνεται προσπάθεια, ώστε να καταγραφεί η παράδοση του εθίμου του Λαζάρου. Τα τραγούδια του Λαζάρου είναι ένα σύνολο τραγουδιών, που αναφέρονται στο Λάζαρο, την κάθοδό του στον Άδη και την ανάστασή του από τον Ιησού. Το έθιμο ανάγεται από πολύ παλιά. Συγκεκριμένα, πρόκειται για ένα έθιμο της άνοιξης, που προέρχεται από την εκκλησιαστική παράδοση, καθώς αναφέρεται στα γεγονότα της ανάστασης του Λαζάρου. Το έθιμο κρατάει χρόνια, ωστόσο συντονιστής ως προς την οργάνωση και πραγματοποίηση του συγκεκριμένου εθίμου είναι ο πολιτιστικός σύλλογος του χωριού, ο 'Απόστολος Παύλος' και ειδικότερα, ο πρόεδρός του Γάκης Λάμπρος.

Πρόκειται για μία καθιερωμένη συνάντηση, η οποία πραγματοποιείται κάθε χρόνο, όπου συμμετέχουν παιδιά, νέοι, ενήλικες, αλλά και μεγαλύτερης ηλικίας άτομα. Η συνάντηση αυτή ορίστηκε για το απόγευμα της Παρασκευή 30 Μαρτίου και ώρα 20:00 στο καφενείο του Χαράλαμπου Γούμενου και άπαντες ήταν όλοι εκεί. Ανέκαθεν, όπως μαρτυρούν οι παλαιότεροι κάτοικοι, η συνάντηση αυτή πραγματοποιείται την παραμονή της γιορτής του Λαζάρου, την Παρασκευή δηλαδή, πριν του Λαζάρου και των Βαϊων.

Οι ''Λαζαραίοι'', όπως αποκαλούνται αυτοί που συμμετέχουν, αφού συναντηθούν εκεί, αρχίζουν και τραγουδούν τους στίχους των τραγουδιών του Λαζάρου. Αρκετοί ήταν και φέτος οι ''Λαζαραίοι'' που συμμετείχαν στο έθιμο αυτό. Ειδικότερα, πρόκειται για τους: Γούμενο Λάμπρο, Γούμενο Δημήτριο, Κοντογεώργιο Φώτιο, Γάκη Χρήστο, Γούμενο Κώστας, Πρέντζα Νικόλαο, Αθανασόπουλο Δημήτριο, Αγγέλη Χαράλαμπο, Ευαγγέλου Γεώργιο, Σιντόρη Ευθύμιο, Γάκη Λάμπρο, Τσίντζο Δημήτριο, Παππά Δημήτριο, Ζάψα Ευάγγελο, Γάκη Χαράλαμπο, Γούλα Αλέξανδρο, Τσίντζο Ιωάννη, Τσίντζο Αναστάσιο, Ζάψα Σωτήριο, Παππά Χρήστο, Παππά Φώτιο, Ζάψα Σωτήριο και Κοντογεώργιο Βασίλη.

Εν συνεχεία με τον ίδιο τρόπο περνούν όλα τα καφενεία του χωριού. Συγκεκριμένα, σχηματιζόμενοι κατά μικρές ομάδες πέρασαν το καφενείο του Σιντόρη Ευθυμίου, κατόπιν του Ζάψα Γεωργίου, έπειτα του Ζάψα Ελευθερίου και τέλος του Ζάψα Ευθυμίου. Αξίζει να σημειωθεί βέβαια, όπως μαρτυρούν οι παλαιότεροι κάτοικοι, ότι τα παλαιότερα χρόνια οι ''Λαζαραίοι'' περνούσαν απ' όλα τα σπίτια του χωριού ή τουλάχιστον στα περισσότερα και εν συνεχεία κατευθύνονταν προς τα καφενεία. Όμως, με την πάροδο των χρόνων καθιερώθηκε ως τόπος συνάντησης και πραγματοποίσης του εθίμου μόνο τα καφενεία.

Η ανάμνηση των τραγουδιών αυτών και η διάσωσή τους στις επόμενες γενιές ήρθε τραγουδώντας. Ειδικότερα, οι Λαζαραίοι σχηματίζοντας μικρές ομάδες και κρατώντας γκλίτσες και ένα καλάθι με αυγά, αρχίζουν και περνούν τα καφενεία του χωριού, τιμώντας το έθιμο. Η καταγραφή και η διάσωση των τραγουδιών αυτών γίνεται μέσω ενός συγγράματος (Ζάβαλης, 1982) και έτσι, όταν οι νεότεροι σε ηλικία επιθυμούν να συμμετάσχουν στο συγκεκριμένο έθιμο, τότε αρχίζουν τη μάθηση των στίχων των τραγουδιών. Έτσι, αφού ευχηθούν στον οικοδεσπότη του καφενείου και σε όλους όσους παρευρίσκονται εκεί, εν συνεχεία αρχίζουν και τραγουδούν τους στίχους των τραγουδιών, λαμβάνοντας στο καλάθι αυγά, αλλά και τσίπουρο, το οποίο ήταν και είναι και το συνηθέστερο κάλεσμα-κέρασμα του οικοδεσπότη προς αυτούς

Μέσω αυτού του δρώμενου γίνεται μια συστηματική προσπάθεια από τους κατοίκους, προκειμένου να παραμένει ζωντανή κάθε χρόνο η βαρύτατη πολιτισμική κληρονομιά του χωριού και κατ' επέκταση η κοινή ταυτότητα, ήθη, έθιμα και παραδόσεις, με τις οποίες μεγάλωσαν οι σημερινοί κάτοικοι του χωριού, ώστε να μεταδώσουν ατόφια την κληρονομιά αυτή- που κληρονόμησαν οι ίδιοι από τους παλιότερους-στις επόμενες γενιές.

Το έθιμο του Λαζάρου που πραγματοποιείται κάθε χρόνο στο χωριό είναι ένα δρώμενο, το οποίο έχει ως στόχο να αποδείξει ότι είναι μια υπαρκτή κατάσταση και πραγματικότητα, αφού είναι τρόπος ζωής και προπαντός προσδιορισμός της ταυτότητάς των κατοίκων. Το σήμερα παραμένει άρρηκτα συνδεδεμένο με το χθες. Το σύνολο του παρελθόντος είναι πάντοτε εν ζωή και εν λειτουργία μέσα στο παρόν. Γι' αυτό και οι κάτοικοι του χωριού προσπαθούν να διανθίσουν αυτή τη κληρονομιά όσο γίνεται πιο πλούσια και παραστατικά.

Συνεπώς, τα ήθη, τα έθιμα, οι προλήψεις, οι θρύλοι και οι παραδόσεις ενός λαού συνταιριάζουν στον υπερθετικό βαθμό την αρμονική κοινωνική του ζωή. Τα ήθη και έθιμα αποτελούν τους άγραφους νόμους της πρακτικής ηθικής ενός λαού. Κοντολογίς, θεωρούνται οι αντιλήψεις ενός λαού για την ηθική και κοινωνική συμπεριφορά. Πρόκειται για τις γενικές αρχές Δικαίου, τους θεμιτούς τρόπους συμπεριφοράς του κοινωνικού ανθρώπου, που μεταβάλλονται με τη μεταβολή του χρόνου, που διαφέρουν από τόπο σε τόπο και απηχούν την τρέχουσα ηθική μιας κοινωνίας. Δηλαδή, τα ήθη και έθιμα ορίζουν αξίες, σχέσεις και συμπεριφορές.

Ως συντάκτης του άρθρου θα καλωσορίζω ανάλογες προσπάθειες και εκφράζω τις θερμές μου ευχαριστίες στους κατοίκους του χωριού, τους ''Λαζαραίους'', οι οποίοι συμμετείχαν στο χθεσινό έθιμο, καθώς και στον πρόεδρο του πολιτιστικού συλλόγου του χωριού, κύριο Γάκη Λάμπρο για τη σημαντικότατη αυτή προσπάθειά τους στη διάσωση της προφορικής παράδοσης του Κερασώνα.

Χρόνια πολλά!

Καλή Ανάσταση!!!