Tαξίδι στην Αρχαία Εγνατία. Στάσεις σε 2.500 χρόνια Ιστορίας

Την Εγνατία του πολιτισμού, με στάσεις σε σπουδαία μνημεία της Βόρειας Ελλάδας, από την Αλεξανδρούπολη μέχρι σχεδόν τα ελληνοαλβανικά σύνορα, που μετρούν ιστορία 2.500 χρόνων και καλύπτουν όλες τις φάσεις από την προϊστορία και τους κλασικούς χρόνους μέχρι την οθωμανική περίοδο και το σήμερα σχεδιάζει το ΔΙΑΖΩΜΑ.

Το εγχείρημα είναι ένα πιλοτικό πρόγραμμα που θα αφορά μια ολοκληρωμένη σύγχρονη περιηγητική διαδρομή, αλλά και μια ακτοπλοϊκή, στα ίχνη της αρχαίας Εγνατίας Οδού, που ξεκινούσε από τα λιμάνια της σημερινής Αλβανίας, Δυρράχιο και Φίερι, μέχρι τον Εβρο και τελικά την Κωνσταντινούπολη.

Η διαδρομή θα περιδιαβαίνει τους αρχαιολογικούς χώρους της Μακεδονίας και της Θράκης, με πυρήνα τον αρχαιολογικό χώρο της Πέλλας, τη Βεργίνα, την Εδεσσα, το Δερβένι Θεσσαλονίκης, νότια από τις λίμνες του Λαγκαδά και της Βόλβης, τις ακτές του Στρυμονικού Κόλπου, την Αμφίπολη, την Καβάλα, τη Νέα Καρβάλη, τα αρχαία θέατρα της Μαρώνειας, των Φιλίππων και της Θάσου, αλλά και τους αρχαιολογικούς χώρους, της Αμφίπολης, της Δοξιπάρας, της Πλωτινόπολης, της Τραϊανούπολης, των Αβδήρων, στον βασικό κορμό και σε κάθετους άξονες.

«Είναι το πιο οραματικό σχέδιο της Βόρειας Ελλάδας για τα επόμενα δέκα χρόνια, που συνδέει τα πιο σπουδαία μνημεία από τα προϊστορικά, τα κλασικά, τα ρωμαϊκά, μέχρι και τα οθωμανικά και τα νεότερα χρόνια, προκειμένου να δημιουργηθεί ένας ελκυστικός, τουριστικός προορισμός. Ηρθε η ώρα τα μνημεία της χώρας να μπουν στη ζωή των πολιτών και να συνδεθούν με την αειφορία και τη βιώσιμη ανάπτυξη», λέει στο «Eθνος» ο πρόεδρος του σωματείου ΔΙΑΖΩΜΑ, Σταύρος Μπένος.

Ο επισκέπτης θα κάνει στάσεις σε γνωστούς και λιγότερο γνωστούς αρχαιολογικούς χώρους και μνημεία και θα συνδέεται νοερά με άλλους που προηγούνται ή ακολουθούν.

Εμπνευστής του φιλόδοξου αυτού οράματος είναι ο πολιτικός μηχανικός, εκδότης και πρώην αντιδήμαρχος του Δήμου Αλεξανδρούπολης, μέλος του ΔΙΑΖΩΜΑΤΟΣ, Γιάννης Λασκαράκης.

Η Εγνατία Οδός στην ανατολική Μακεδονία και Θράκη

«Η αρχαία Εγνατία Οδός κατασκευάστηκε τον 2ο π.Χ. αιώνα από τους Ρωμαίους και διατηρήθηκε σε χρήση μέχρι τις αρχές του 20ού αιώνα, διατρέχοντας όλη τη Βόρεια Ελλάδα με στάσεις πάνω σε κομβικά σημεία. Αυτά τα σημεία θέλουμε να αναδείξουμε και να αξιοποιήσουμε μέσω του προγράμματος.

Στόχος μας είναι ο επισκέπτης να μην έχει αποσπασματική εικόνα σε κάποια περιοχή ή σε έναν νομό, αλλά να βλέπει συνδυαστικά τον αρχαιολογικό χώρο και το μνημείο με ό,τι προηγείται και ό,τι ακολουθεί. Να κάνει ένα ταξίδι αναπόλησης στον χρόνο με πολύ πρακτικό τρόπο», δηλώνει ο κ. Λασκαράκης, ο οποίος παρουσίασε πρόσφατα σε ειδική εκδήλωση του ΔΙΑΖΩΜΑΤΟΣ στο Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού της Θεσσαλονίκης το πιλοτικό αυτό πρόγραμμα.

Εκτός από την περιπατητική διαδρομή σχεδιάζεται και μια ακτοπλοϊκή μέσω της σύνδεσης Τροία (Τσανάκαλε)-Ιμβρος-Σαμοθράκη-Αλεξανδρούπολη, με πλοία και υδροπλάνα.

Μάλιστα, θα αξιοποιηθούν οι είσοδοι της Τουρκίας, αλλά και της Βουλγαρίας, με έμφαση την ενδοπεριφερειακή κινητικότητα και περιήγηση, με την αξιοποίηση των ψηφιακών μέσων.

Σύμφωνα με τις περιγραφές των περιηγητών, ο μέσος ταξιδιώτης χρειαζόταν 8 ημέρες για να φτάσει με άλογο από το Δυρράχιο στη Θεσσαλονίκη και άλλες 13 από τη Θεσσαλονίκη στην Κωνσταντινούπολη. Συνολικά δηλαδή τρεις εβδομάδες.

«Η αρχαία Εγνατία Οδός περνούσε από δύσκολα σημεία, ανέβαινε βουνά, διέσχιζε ποτάμια, αλλά αποζημίωνε τον ταξιδιώτη, γιατί έβλεπε τα πιο σπουδαία κέντρα στρατηγικής σημασίας και πολιτισμού», μας λέει ο κ. Λασκαράκης και προσθέτει: «ειδικά στο κομμάτι της διαδρομής που έχουμε δουλέψει περισσότερο, από την Αμφίπολη μέχρι τον Εβρο, η αρχαία Εγνατία Οδός διέσχιζε το περίφημο αρχαίο θέατρο των Φιλίππων, ένας μεγάλος σταθμός ανάπαυσης υπήρχε στο Ακόντισμα Καβάλας, γεφύρωνε τον Νέστο, περνούσε ανατολικά της Μαρώνειας, έφτανε στην Τραϊανούπολη, το πιο σημαντικό διοικητικό και στρατιωτικό κέντρο μέχρι τον 14ο αιώνα κι από τους Πόρους των Φερών έμπαινε στα Ιψαλα και συνέχιζε έως την Κωνσταντινούπολη».

Η πρόταση του ΔΙΑΖΩΜΑΤΟΣ προβλέπει και την αξιοποίηση των κάθετων αξόνων και θεωρείται επιτακτική η υλοποίησή της, λόγω και της συγκυρίας με την κατάργηση της βίζας για τους Τούρκους επισκέπτες και την αύξηση του τουριστικού ρεύματος από τη Βουλγαρία, τη Ρωσία και τη Ρουμανία.

Τα έργα που απαιτούνται σχετίζονται με τις υποδομές (έργα οδοποιίας, επεμβάσεις σε υπάρχοντες αρχαιολογικούς και ιστορικούς χώρους) όσο και με ψηφιακά προϊόντα, εκπαιδευτικά προγράμματα, σύμφωνα ποιότητας κατά μήκος της διαδρομής. Προβλέπεται επίσης η αναβάθμιση τελωνείων, έργα ηλεκτροφωτισμού και πυρασφάλειας σε μνημεία, χώροι εξυπηρέτησης του κοινού (εκδοτήρια, πωλητήρια, WC), όλα σε συνεργασία με τις αρμόδιες υπηρεσίες του υπουργείου Πολιτισμού και των κατά τόπους περιφερειών.

Σύμφωνα με τον κ. Λασκαράκη, η πρόταση απαιτεί στενή συνεργασία αρχαιολόγων, μηχανικών, οικονομικών συμβούλων και συμβούλων «έξυπνων» προγραμμάτων και ήδη το ΔΙΑΖΩΜΑ ανέλαβε να την επεξεργαστεί και να την καταθέσει στην περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης για να ενταχθεί στη νέα προγραμματική περίοδο ΕΣΠΑ 2014-2020.

www.ethnos.gr