Η μόνη διέξοδος στο κοινωνικό αδιέξοδο: Όλοι εμείς

Είναι η πρώτη φορά, μετά τη μεταπολίτευση, που η ελληνική κοινωνία δείχνει να έχει φθάσει σε ένα πλήρες αδιέξοδο. Ο ΣΥΡΙΖΑ ματαίωσε με απότομο και βίαιο τρόπο τις προσδοκίες που ο ίδιος δημιούργησε, έσβησε την τελευταία, με τα σημερινά δεδομένα, ελπίδα για όλα τα μικρομεσαία στρώματα, που από ένα σημείο και μετά είχαν εναποθέσει όλη τους την πίστη για φυγή προς τα μπρος, για ανακούφιση των βασάνων τους σε αυτόν. 

Και τώρα, με αποκορύφωμα το προς ψήφιση ασφαλιστικό νομοσχέδιο, διαπιστώνουν με σκληρό τρόπο την τελεσίδικη, απότομη και για πολλούς ακατανόητη μετάλλαξη του ΣΥΡΙΖΑ από ένα πραγματικό αριστερό κόμμα σε ένα ακραιφνές μνημονιακό. Συνειδητοποιούν ότι η σανίδα σωτηρία τους, απομακρύνεται, φεύγει μακριά από αυτούς και στο τέλος χάνεται. Και μένουν μόνοι τους εντελώς αβοήθητοι, να παλεύουν σε έναν εξαρχής άνισο αγώνα με τη φουρτουνιασμένη θάλασσα, δίχως να διαφαίνεται από πουθενά κάποια βοήθεια.

Και όταν μια κοινωνία στη βάση της, σε όλους αυτούς δηλαδή που εξέφραζε και υπερασπιζόταν ο ΣΥΡΙΖΑ μέχρι και το δημοψήφισμα, νιώσει αρχικά και συνειδητοποιήσει στη συνέχεια ότι χάθηκε οριστικά και η τελευταία δύναμη που θα μπορούσε να την σώσει, να την τραβήξει από την κινούμενη άμμο στην οποία βυθίζεται σταδιακά, τότε η φύση των πραγμάτων για αυτή την κοινωνία καθίσταται από αντίξοη που ήταν, οριακή και άκρως επικίνδυνη.

Σε περιόδους βαθιάς οικονομικής και κατ' επέκταση κοινωνικής κρίσης, όπως αυτή που διανύει τώρα η χώρα μας, όταν χάνεται από την κοινωνική βάση και η τελευταία ελπίδα προς τους θεσμούς για έξοδο από την κρίση τότε η κοινωνία αρχίζει να ακροβατεί σε τεντωμένο σχοινί και δύο πράγματα μπορούν συμβούν: είτε να χαθεί η ισορροπία και να πέσει στο κενό, είτε η κοινωνία να διατηρήσει την ψυχραιμία της, να βρει την ισορροπία της και να φθάσει μέχρι το τέλος.

Το πρώτο ενδεχόμενο, μπορεί να επέλθει όταν η παντελής έλλειψη πίστης και στοιχειώδους εμπιστοσύνης προς τους θεσμούς δώσει τη θέση της στην απόγνωση και στην τυφλή οργή. Αυτή η συνθήκη λειτουργεί υπονομευτικά για την κοινωνική συνείδηση και κατ' ακολουθία για την ίδια την κοινωνική συνοχή. Αν αφεθούμε στο θυμικό μας, με την υπάρχουσα κοινωνική κατάσταση, ελλοχεύει ο έντονος κίνδυνος να οδηγηθούμε σε μια προ-κοινωνική χομπσιανού τύπου κατάσταση που όλοι θα στρέφονται εναντίον όλων, με απρόβλεπτες και συνάμα ανυπολόγιστες συνέπειες για ολόκληρο το κοινωνικό οικοδόμημα και κατά συνέπεια και για τον καθένα από εμάς ξεχωριστά.

Για αυτό επιβάλλεται, όσο και αν φαντάζει δύσκολο κάτω από τις υπάρχουσες συνθήκες, να επικρατήσει ο λόγος έναντι του θυμικού και να συνειδητοποιήσουμε ποιο είναι το πραγματικό μας συμφέρον. Και το πραγματικό μας συμφέρον είναι με νηφαλιότητα να ενισχύσουμε τους δεσμούς αλληλεγγύης ως απαραίτητη προϋπόθεση για τη διατήρηση και θωράκιση της κοινωνικής συνείδησης, και όλοι μαζί ενωμένοι, εμείς που αποτελούμε την κοινωνική βάση και δεν έχουμε καμία ουσιαστική διαφορά ταξικού τύπου να μας χωρίζει, να προσπαθήσουμε να χαράξουμε εμείς από μόνοι μας, νέους δρόμους εξόδου από την πολυεπίπεδη κρίση, να δημιουργήσουμε εμείς τη διέξοδο στο φαινομενικό αδιέξοδο στο οποίο έχουμε περιέλθει. Εξάλλου ανέκαθεν οι μεγάλες ιστορικές αλλαγές, οι τομές που ωθούσαν την ανθρώπινη ιστορία προς τα μπρος γίνονταν από κάτω προς τα πάνω.

Μιχάλης Σκολιανός  Δικηγόρος Θεσσαλονίκης, διδακτορικός φοιτητής στη Νομική Σχολή του ΑΠΘ στην Κοινωνιολογία του Δικαίου

www.huffingstonpost.gr