Απολαύστε τα video
Άγιοι Πάντες
Οι Άγιοι Πάντες (Τοπική Κοινότητα Αγίων Πάντων -
Δημοτική Ενότητα ΦΙΛΙΑΤΩΝ), ανήκουν στον δήμο ΦΙΛΙΑΤΩΝ της Περιφερειακής
Ενότητας ΘΕΣΠΡΩΤΙΑΣ που βρίσκεται στην Περιφέρεια Ηπείρου, σύμφωνα με τη
διοικητική διαίρεση της Ελλάδας όπως διαμορφώθηκε με το πρόγραμμα
"Καλλικράτης".
Η επίσημη ονομασία είναι "οι Άγιοι Πάντες". Έδρα του δήμου
είναι οι Φιλιάτες και ανήκουν στο γεωγραφικό διαμέρισμα Ηπείρου.
Κατά τη
διοικητική διαίρεση της Ελλάδας με το σχέδιο "Καποδίστριας", μέχρι το 2010, οι
Άγιοι Πάντες ανήκαν στο Τοπικό Διαμέρισμα Αγίων Πάντων, του πρώην Δήμου ΦΙΛΙΑΤΩΝ
του Νομού ΘΕΣΠΡΩΤΙΑΣ.
Οι Άγιοι Πάντες έχουν υψόμετρο 216 μέτρα από την
επιφάνεια της θάλασσας, σε γεωγραφικό πλάτος 39,7147848825 και γεωγραφικό μήκος
20,3499124002. Οδηγίες για το πώς θα φτάσετε στους Άγιους Πάντες θα βρείτε εδώ.
Δεν είναι εύκολο να καθοριστεί ακριβώς ο
τόπος και ο χρόνος της έναρξης του αγώνα στα 16 χωριά. Ολόκληρη η περιοχή με το
σύνολο σχεδόν των χωριών διατελούσε και πριν από το 1860 σε μια μόνιμη αντιδικία
με τους αγάδες των Φιλιατών, μια αντιδικία που σε κατάλληλες εθνικές συγκυρίες
έπαιρνε τη μορφή ενόπλων εξεγέρσεων ενάντια στον κατακτητή.
Την άνοιξη
του 1866 ο αγώνας φτάνει στη δραματική του αποκορύφωση. Οι 16/χωρίτες, στην
απόγνωσή τους, πραγματοποιούν ομαδικές πορείες διαμαρτυρίας στα πλησιέστερα
διοικητικά κέντρα, στο Φιλιάτι και στα Γιάννενα, αποφασισμένοι τώρα να
διεκδικήσουν με δυναμικά μέσα τα δίκαιά τους.
.Και σαν σύννεφο
ξεσηκώθηκαν οι πανωχωρίτες, άρπαξαν τα γεωργικά τους εργαλεία, έφτασαν στους
Φιλιάτες και τα πέταξαν στα πόδια των τουρκικών αρχών, ζητώντας τους τόπο για να
ζήσουν. Οι αρχές του Φιλιατιού τους αρνήθηκαν. Τότε οι πανωχωρίτες ζήτησαν τα
διαβατήριά τους για να αναχωρήσουν στο εξωτερικό. Εξωτερικό την εποχή εκείνη,
ήταν και η νότια, η ελεύθερη Ελλάδα.
Αλλά και αυτό το δικαίωμα τους το
αρνήθηκαν και τους είπαν: «Πηγαίνετε στα Γιάννενα να τα ζητήσετε».
Ύστερα
απ' αυτά, παρουσιάστηκαν στα Γιάννενα περίπου χίλια άτομα από τα Πανοχώρια, όπου
εν σώματι πήγαν στον Άγιο Νικόλαο Κοπάνων. Από κει έστειλαν πρεσβεία (επιτροπή)
στο διοικητήριο για να ζητήσουν τα διαβατήριά τους, αλλά η επιτροπή δεν έγινε
δεκτή από το διοικητή των Ιωαννίνων, και μάλιστα τον ιερέα Δημήτρη Βενέτη από το
Λια που ήταν μέλος της επιτροπής, τον φυλάκισαν.
Τούτο μόλις το έμαθαν οι
υπόλοιποι που περίμεναν στον Άγιο Νικόλαο - λίγο έξω από τα Γιάννενα - μπήκαν εν
σώματι φωνασκούντες στα Γιάννενα κι έφτασαν στο διοικητήριο όπου τους είδαν οι
Τούρκοι και γρήγορα γρήγορα έβγαλαν από τη φυλακή τον παπά Δημήτρη Βενέτη. Τους
είπαν δε να έρθουν την επαύριο, που θα γινόταν συμβούλιο και θα παίρνονταν
κάποια απόφαση.
Αγανακτισμένοι οι πανωχωρίτεςς βγήκαν από το διοικητήριο
κι έφυγαν για τα χωριά τους διότι έμαθαν ότι οι συγχωριανοί τους και οι
συγγενείς τους βασανίζονταν από Τουρκαλβανούς στα πανωχώρια και από τις
διοικητικές αρχές στο Φιλιάτι. Οι αγάδες είχαν μάθει για τη διαδήλωση της
μεγάλης φάλαγγας από χίλια και πλέον άτομα που είχαν πάει στο διοικητήριο στα
Γιάννενα, και τους βασάνιζαν τώρα ακόμη πιο άγρια με μύρια
βασανιστήρια.
Κι όλα αυτά για το χατίρι των Ντεμάτων και Σεϊκάτων, αγάδων
των Φιλιατών που καταδυνάστευαν την περιοχή.
Την εποχή εκείνη, υπήρχαν
στα πανωχώρια, κατά τα λεγόμενα της Κερκυραϊκής εφημερίδας «Φωνή των Χωρικών»,
δεκαπέντε χιλιάδες ψυχές και στην απελευθέρωση το 1913 ήταν είκοσι
χιλιάδες.
«Πού είστε φιλάνθρωποι Ευρωπαίοι! Χαίρου και αγάλου Λογυάρδε
(πρεσβευτής της Αγγλίας στην Κωνσταντινούπολη) δια την πρόοδον της Τουρκίας!
Αλλά ως αδελφοί υψώσατε φωνήν υπέρ των αθώων θυμάτων και διαρρήξατε τα ιμάτιά
σας».
Εν Ιωαννίνοις 27 Απριλίου 1866
(Από ανταπόκριση της Κερκυραϊκής
εφημερίδας «Φωνή των Χωρικών»)
Ο Χρήστος Χρηστοβασίλης που υπήρξε από
τους ένθερμους υποστηρικτές του αγώνα των 16 χωριών της Μουργκάνας γράφει στο
«χρονικόν της αρπαγής των 16 χωρίων της επαρχίας Φιλιατών - 1914»:
«Ο
αγών των Δέκα Εξ χωρίων και των εξαρτημάτων αυτών επί ήμισυ σχεδόν αιώνα υπήρξεν
αγών ιερός, αγών υπέρ βωμών και εστιών, αγών ελληνικώτατος, εφάμιλλος προς τους
ιστορικούς αγώνας της μάρτυρος Πάργας.
Δόξα και τιμή εις τους επί
τόσα έτη εγκαρτερήσαντες εις τον αγώνα τούτον και αιωνία η μνήμη των πεσόντων
υπέρ αυτού».
Όμως ο ιερός αυτός αγώνας των πανωχωριτών δεν
τέλειωσε με την απελευθέρωση της περιοχής το 1913, αλλά συνεχίστηκε δυστυχώς, με
δικαστικούς αγώνες στην ελεύθερη πια Ελλάδα οι οποίοι και είχαν αίσιο τέλος το
1930 με τη δικαίωση των κατοίκων στους οποίους και αποδόθηκαν οι περιουσίες
τους.
Ένας αγώνας που κράτησε εβδομήντα ολόκληρα χρόνια και κάλυψε τρεις
περίπου γενεές 16/χωριτών.
Οι πρώτοι ηρωικοί αγωνιστές της μεγάλης πορείας
στα Γιάννενα είχαν φύγει από τη ζωή. Δεν αξιώθηκαν να χαρούν την πολυπόθητη ώρα
της δικαίωσης, που ήρθε αλήθεια τόσο καθυστερημένη - 17 χρόνια μετά την
απελευθέρωση της πατρίδας τους από τον τουρκικό ζυγό!
Ύστερα ήρθαν τα χρόνια
με τα συγκλονιστικά πολεμικά γεγονότα και την ερήμωση της περιοχής για να
παραδώσουν στη λησμοσύνη τον μακρό και τραχύ εκείνο αγώνα, που στοίχισε
κατατρεγμούς, δάκρυα και αίμα.
Το γεφύρι της Καβάλας βρίσκεται μέσα στο χωριό
Άγιοι Πάντες του νομού Θεσπρωτίας. Γεφυρώνει το ρέμα της Καβάλας του
Καλπακιώτικου ποταμού. Κατασκευάστηκε στις αρχές του 19ου αιώνα, με χορηγία του
σουλιώτη Αντώνιου Τσακίρη.
Οδηγίες Πρόσβασης:
Βρίσκεται μέσα
στους Άγιους Πάντες και το συναντάμε στο δρόμο απο Φιλιάτες για Τσαμαντά.
Νομός: Θεσπρωτίας.
Κοινότητα: Άγιοι Πάντες. Ποταμός: Καλπακιώτης.
Συντεταγμένες: N
39° 42' 58,0'' E 20° 21' 00,7''. Υψόμετρο: 958. Παρακείμενα Κτίσματα: Σύγχρονη
τσιμεντογέφυρα
Χρονολογία: Περίπου το 1800. Χορηγός:
Αντώνης Τσακίρης
Ονοματολογία: Η αρχική ονομασία της
κοινότητας ήταν Αχούρια Αγίων Πάντων. Η μετονομασία σε Άγιοι Πάντες έγινε με το
ΦΕΚ 193-19/9/1928.
Άνοιγμα Τόξου: 5,60 μ. Ύψος Τόξου: 4,40 μ.
Μήκος Καταστρώματος: 12,80 μ. Πλάτος Καταστρώματος: 2,00 μ.
Κατάσταση: Πολύ καλή
Στοιχεία: Ο χορηγός της κατασκευής του
γεφυριού προέρχεται από τη Σουλιώτικη οικογένεια των Τσακιραίων, που κατέφυγε
στους Αγίους Πάντες έπειτα από την καταστροφή του Σουλίου από τον Αλή-Πασά.
Βιβλιογραφικές και Γραπτές
Πηγές:
α)Γιώργος και Έυη Μπελληγιάννη, Πέτρινα τοξωτά γεφύρια της Ελλάδας,
εκδ. Μίλητος, 2011, σ. 22-23 β)www.petrinagefiria.uoi.gr
Ορεινή
Θεσπρωτία. Το δράμα της εγκατάλειψης...
Θλίψη και μόνο θλίψη. Τα ορεινά χωριά της, Θεσπρωτίας
αργοπεθαίνουν και κανείς αρμόδιος δεν φαίνεται να συγκινείται. Ο ορεινός όγκος
της πρώην επαρχίας Φιλιατών ζει το δικό του δράμα. Το δράμα της εγκατάλειψης και
της ερήμωσης. Δεν χωράει αμφιβολία, πως αυτά τα δημοτικά διαμερίσματα του
δύσμοιρου δήμου Φιλιατών, οδηγούνται αμετάκλητα στην οριστική απαξίωση και την ερήμωση τους. Σε λίγα χρόνια όπως
πάμε, δεν θα υπάρχει ψυχή, θα τα διασχίζει κανείς.... ξεβράκωτος που λέμε και
δεν θα συναντάει άνθρωπο.
Τα αίτια που οδήγησαν τα ιστορικά χωριά μας, τα
οποία παλιότερα έσφυζαν από ζωή στην πληθυσμιακή αφαίμαξη είναι πολλά. Θεωρώ ότι
είναι περιττό να αναφερθώ σε αυτά, διότι όσοι ζήσατε ή κατάγεστε απ' αυτά τα
άγια χώματα τα γνωρίζετε καλύτερα από οποιοδήποτε άλλον.
Εμείς οι Ηπειρώτες,
μη μπορώντας να κάνουμε κάτι άλλο, θα συνεχίσουμε να αγωνιζόμαστε με όλες τις
δυνάμεις μας, έως ότου αφυπνίσουμε τις συνειδήσεις των πολιτικών μας, μήπως
επιτέλους κάνουν κάτι για να ανακόψουν αυτόν τον κατήφορο.
Οι λόγοι που μας
οδηγούν στην απόφαση να καταπιαστολυμε για μία φορά ακόμη με αυτό το σοβαρότατο
ζήτημα, το οποίο μας αγγίζει και μας βασανίζει όλους εμάς, που είμαστε
φορτισμένοι με αγάπη για τη γενέθλια γη των προγόνων μας, δεν είναι η ανάδειξη
ευθυνών. Αλλά η πίστη μου, πως αυτά τα χωριά έχουν μέλλον, αρκεί να το πιστέψουν
και οι πολιτικοί μας, οι οποίοι έχουν βαρύτατες ευθύνες όλοι, ανεξαρτήτου
κόμματος, για την ερήμωση και την εγκατάλειψη των χωριών της πρώην επαρχίας
Φιλιατών. Είναι κοινή διαπίστωση, ότι οι Θεσπρωτοί πολιτικοί δεν έδειξαν ζωηρό
ενδιαφέρον, που έδειξαν άλλοι πολιτικοί για τον τόπο τους, με αποτέλεσμα το πιο
παραγωγικό και δραστήριο κομμάτι της τοπικής κοινωνίας να μεταναστεύσει προς
αναζήτηση καλύτερης τύχης στα αστικά κέντρα και το εξωτερικό.
Δυστυχώς τον
εγκατέλειψαν στη μοίρα του, δεν έγινε κανένα αναπτυξιακό έργο, με συνέπεια να
παραμένει η φτωχότερη περιοχή της Ευρωπαϊκής Ενωσης και με το μεγαλύτερο ποσοστό
ανεργίας. Δείγμα της διαχρονικής αδιαφορίας και εγκατάλειψης, είναι το κλείσιμο
πρόσφατα του μοναδικού υποκαταστήματος του ΟΤΕ στο Φιλιάτι και η μεταφορά του
αγρονομείου στην Ηγουμενίτσα. Δυστυχώς η πολιτεία μέχρι σήμερα δεν έδωσε
επιδοτήσεις για την ενίσχυση δραστηριοτήτων, οι οποίες θα αναδείξουν την πλούσια
πολιτισμική μας κληρονομιά, καθώς και τα σπάνια είδη χλωρίδας και πανίδας που
διαθέτει η περιοχή μας, που απειλούνται με εξαφάνιση.
Είναι βέβαιο, ότι τα
σχέδια ανάπτυξης που μας υποσχέθηκαν κατά καιρούς οι πολιτικοί μας, ήταν μόνο
επί χάρτου.
Οι εκπρόσωποι τις πολιτείας που διαχειρίζονται τις τύχες αυτού
του τόπου σήμερα, να αναλογιστούν τις τεράστιες ευθύνες που τους βαρύνουν και να
σκύψουν ώστε και τώρα την ύστατη στιγμή, πάνω στα χρόνια καυτά προβλήματα που
αντιμετωπίζουν τα χωριά αυτής της ορεινής και εθνικά ευαίσθητης
περιοχής.
Πρέπει να αντιληφθούν, ότι δεν πάει άλλο, η κατάσταση έχει φτάσει
πλέον στο απροχώρητο. Πρέπει να συνειδητοποιήσουν, ότι είναι ανάγκη επιτακτική
να διεκδικήσουν μεγαλύτερο μερίδιο από τα Ευρωπαϊκά κονδύλια για να
καταπολεμηθεί αποτελεσματικά η ανεργία που βασανίζει την περιοχή εδώ και χρόνια.
Πρέπει να ασκήσουν μεγαλύτερη πίεση προς το αθηνοκεντρικό κράτος, το οποίο
αναπτύχθηκε σε βάρος της περιφέρειας, για να δώσει ισχυρά οικονομικά κίνητρα,
για έναρξη νέων επιχειρήσεων, προκειμένου να διαμορφωθούν έστω και τώρα, οι
προϋποθέσεις συγκράτησης του πληθυσμού και προσέλκυσης νέων ανθρώπων.
Οι
τοπικοί άρχοντες Νομάρχης και Δήμαρχος, οι οποίοι έχουν τεράστιες ευθύνες για το
χαμηλό επίπεδο υποδομών, να καταλάβουν επιτέλους, ότι έχουν ιερό χρέος να
συμβάλουν από κοινού για την αναγκαία βελτίωση των τεχνικών και κοινωνικών
υποδομών, που σήμερα είναι σε μαύρο χάλι. Οπως για παράδειγμα, η συγκοινωνία που
είναι ανύπαρκτη. Οι ηλικιωμένοι κάτοικοι συνταξιούχοι του ΟΓΑ είναι αναγκασμένοι
να πληρώνουν ταξί για να επισκεφθούν το Νοσοκομείο στο Φιλιάτι. Η τηλεόραση με
την πρώτη ψιχάλα βγαίνει «νοκ άουτ» και πιάνει μόνο τα αλβανικά κανάλια. Πολλοί
δρόμοι ιδιαίτερα το χειμώνα είναι απροσπέλαστοι. Το ηλεκτρικό δίκτυο; Αστα να
πάνε....Το χειμώνα μπορεί να μείνουν στα σκοτάδια δύο και τρεις ημέρες. Οσο για
το τηλεφωνικό δίκτυο; Μην τα ρωτάτε.. .Ευτυχώς που υπάρχουν τα κινητά και
εξυπηρετείτε ο κοσμάκης. Τελειώνοντας αυτή τη σύντομη αναφορά μου γι' αυτό το
μείζονος σημασίας θέμα, θα ήθελα να καταθέσω μία πρόταση προς το Δημοτικό
Συμβούλιο Φιλιατών, η οποία έχει ελάχιστο οικονομικό κόστος και είμαι βέβαιος
ότι θα δώσει μια βαθιά ανάσα στα ερημωμένα
χωριά μας.
Αγαπητέ Δήμαρχε εξ
όσων γνωρίζω, ο Δήμος διαθέτει ένα πουλμανάκι το οποίο χρησιμοποιείται για
ταξιδάκια αναψυχής.
Με αυτό το λεωφορείο μπορείτε να κάνετε ενδοδημοτική
συγκοινωνία, δηλαδή να πραγματοποιεί καθημερινά δρομολόγια, τη μία μέρα προς τα
χωριά της Σκάλας και την άλλη προς τα χωριά της Μουργκάνας, μεταφέροντας εντελώς
δωρεάν τους κατοίκους των χωριών μας στο Φιλιάτι, για να επισκεφθούν το
Νοσοκομείο, η τις δημόσιες υπηρεσίες. Μη φοβάστε δεν θα έχετε πολιτικό κόστος,
διότι δεν πρόκειται να βλάψετε τα οικονομικά συμφέροντα του ΚΤΕΛ Θεσπρωτίας.
Ετσι κι αλλιώς αφορμή ψάχνουν για να διακόψουν τα δρομολόγια προς τα χωριά μας,
διότι όπως οι ίδιοι ισχυρίζονται τους είναι οικονομικά ασύμφορα.
Αν πράγματι
αγαπάτε και νοιάζεστε για αυτόν τον τόπο, υλοποιήσετε αυτή την πρόταση, θα
δώσετε πραγματικά λίγη ζωντάνια στην άγονη και εγκαταλελειμμένη περιοχή μας και
θα απαλλάξετε τους δημότες σας από μια μεγάλη ταλαιπωρία.
Αφυπνιστείτε γιατί
χανόμαστε!!!!!!
Πέτρος Θ. Μίντζας (Π. Μετσίτης)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου