Ο Γράμμος
Αν ψάχνετε για έναν επίγειο παράδεισο στην Ελλάδα, υπάρχει
τουλάχιστον ένας: Ο
Γράμμος, το μαγικό βουνό. Το δηλώνει η πιο αρμόδια διεθνής οργάνωση, "The friends of nature", που χάρισε στην
περιοχή τη μία από τις δύο υποψηφιότητες για το βραβείο "Landscape of the year" (Τοπίο της
χρονιάς), της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το δηλώνουν ακόμα εκείνοι που την έχουν
επισκεφτεί και έφυγαν θαμπωμένοι από το μεγαλείο της φύσης, εντυπωσιασμένοι από
τον πλούτο της ζωής που κρύβει μέσα της και ενθουσιασμένοι από τις μέρες που
έζησαν. Ο παράδεισος του Γράμμου τα έχει όλα - μοναδικά τοπία, ιστορικούς
οικισμούς, ορειβασία, κυνήγι, extreme sports, οικολογικές διαδρομές, σπάνια ζώα
- γιατί είναι ο παράδεισος του εναλλακτικού τουρισμού.
Ο Γράμμος, με την πιο περήφανη κορυφή του στα 2.520 μέτρα,
είναι το τέταρτα μεγαλύτερο σε ύψος βουνό της Ελλάδας. Από τις πλαγιές του
πηγάζουν οι ποταμοί Αλιάκμονας και Σαραντάπορος. Απότομες χαράδρες, μικτά δάση,
υποαλπικές λίμνες, πυκνή βλάστηση και σπάνια είδη του ζωικού βασιλείου (καφέ αρκούδα,
ζαρκάδι, αγριογούρουνο, λύκος, βίδρα, αγριόγιδο, δρυοκολάπτης, χρυσαετός,
ασπροπάρης, αρπακτικά πουλιά και άλλα είδη άγριας πανίδας) συνθέτουν το
μεγαλείο του βουνού που συγκαταλέγεται ανάμεσα στις πιο όμορφες περιοχές της
Ευρώπης. Εδώ βρίσκονται οι αλπικές λίμνες "Γκιστόβα" και
"Αρρένες" - σε υψόμετρο 2.400 και 2.192 μέτρα αντίστοιχα - στις
οποίες ζουν σπάνια αμφίβια είδη Αλπικού Τρίτωνα, καθώς και το παρθένο δάσος
"Μπαρούγκα", ένα μικτό δάσος οξιάς, ελάτης και μαύρης πεύκης με
ανοιχτούς βοσκότοπους που παρουσιάζει ιδιαίτερη οικολογική, επιστημονική
και αισθητική αξία και έχει ανακηρυχθεί "Μνημείο της Φύσης". Στις
παρυφές του, περικυκλωμένο από καταπράσινες εκτάσεις, τρεχούμενα νερά και
σπάνιο φυσικό πλούτο, σχηματίζεται ένα τοπίο μοναδικής ομορφιάς - ιδανικός
προορισμός για όσους αναζητούν αξέχαστες εμπειρίες στην μεγαλόπρεπη φύση. Μετά
από πρόσφατες καταγραφές της πλούσιας χλωρίδας και πανίδας αλλά και των σπάνιων
τύπων οικοσυστημάτων που φιλοξενεί, ο Γράμμος συμπεριλαμβάνεται ανάμεσα στα
σημαντικότερα καταφύγια των πουλιών και της αρκούδας και εντάσσεται στο δίκτυοNatura 2000 της Ευρωπαϊκής
Ένωσης.
Αερομηλίτσα (Ντένισκο)
Η Αετομηλίτσα, το Ντένισκο, όπως το ξέρουν οι παλαιότεροι,
είναι βλαχοχώρι του Νομού Ιωαννίνων, σκαρφαλωμένο στις πλαγιές του Γράμμου και
σε υψόμετρο 1.500 μέτρα (είναι το ψηλότερο χωριό της Ελλάδας). Οι κάτοικοι
είναι διασκορπισμένοι σε όλη την Ελλάδα (αλλά οι περισσότεροι σήμερα βρίσκονται
στις περιοχές της Λάρισας, Θεσσαλονίκης, Έδεσσας, Ιωαννίνων, Καστοριάς, Βόλου, Σερρών
κλπ). Παλιό κεφαλοχώρι το Ντένισκο, είχε γνωρίσει άνθηση και αίγλη από το 17ο
αιώνα μέχρι και το 1940. Έφτασε δε να έχει μέχρι και τετρακόσιες οικογένειες,
ένα μεγάλο Δημοτικό σχολείο με πεντακόσια παιδιά και δέκα δασκάλους. Οι
κάτοικοι διατηρούσαν γύρω στα 40.000 γιδοπρόβατα και πολλά άλογα.
Οι κάτοικοι τότε στο Ντένισκο ασχολούνταν κυρίως με την
κτηνοτροφία, υπήρχαν όμως και πολλοί αγωγιάτες (κυρατζήδες) αλλά και κάθε
είδους επάγγελμα (μυλωνάδες, τσαρουχάδες, σαμαράδες κλπ), υπήρχε τότε, γιατί
κάθε κοινωνία όσο μικρή και αν ήταν, έπρεπε να είναι αυτάρκης. Χαρακτηριστικό
ήταν οι πέντε μύλοι γύρω απ΄ το χωριό. Κατά την Τουρκοκρατία γνώρισε άνθηση,
ενώ συμμετείχε στους αγώνες της απελευθέρωσης απ΄ τον κατακτητή, καθώς και
στους άλλους αγώνες.
Στον Έλληνο-ιταλικό πόλεμο, αλλά κυρίως κατά τον Εμφύλιο, η
Αετομηλίτσα ήταν στο επίκεντρο αυτών και υπέστη πολλές καταστροφές. Αρκετοί
κάτοικοι της βρέθηκαν στην Αλβανία και από εκεί στις άλλες Ανατολικές (τότε)
χώρες, ενώ μετά το 1950 η αστυφιλία της Ελλάδας χτύπησε αναπόφευκτα και την
Αετομηλίτσα. Έτσι στις επόμενες δεκαετίες μέχρι σχεδόν αυτή του ΄70 πάλευε
μεταξύ ύπαρξης και ερήμωσης, που ευτυχώς δεν επήλθε ποτέ, αλλά έφτασε στο
σημείο να έχει μόνο 50 - 70 σπίτια (και αυτά πρόχειρα). Απ΄ το τέλος της
δεκαετίας του ΄70, πρώτα με την ίδρυση των 2 συλλόγων της Θεσσαλονίκης και της
Λάρισας και με την κυκλοφορία της εφημερίδας "Η Αετομηλίτσα"
αργότερα, το χωριό άρχισε πάλι να αναγεννιέται.
Σήμερα, χάρη στην αγάπη των Ντενισκιωτών (κυρίως των νέων)
προς το χωριό, έφτασε στο ευχάριστο σημείο να έχει γύρω στα διακόσια καινούργια
σπίτια. Τα αιγοπρόβατα και το βοοειδή παραμένουν γύρω στις δεκαπέντε χιλιάδες
και κινούνται μεταξύ της Αετομηλίτσας (το καλοκαίρι) και των Νομών Λάρισας και
Έδεσσας (το χειμώνα). Παράλληλα όμως με τις τριάντα και πλέον κτηνοτροφικές
οικογένειες ,που αποτελούν τη βάση του χωριού, εδώ και χρόνια, άρχισαν να
επιστρέφουν, αλλά σαν παραθεριστές πλέον, πολλοί Ντενισκιώτες απ΄ όλη την
Ελλάδα. Έτσι, κυρίως τους μήνες Ιούλιο - Αύγουστο η Αετομηλίτσα είναι γεμάτη
ζωή με πάρα πολλούς νέους, στο δε πανηγύρι του 15 Αύγουστου (τότε που γιορτάζει
και η εκκλησία της Μεγάλης Παναγίας) οι κάτοικοι και οι επισκέπτες φτάνουν τις
δύο και πλέον χιλιάδες. Άρχισε σιγά σιγά να αναπτύσσεται και εδώ ο ορεινός
τουρισμός, αλλά ευτυχώς στην πιο ήπια μορφή του. Και τούτο, γιατί το Ντένισκο
έχει το πλεονέκτημα να βρίσκεται στο απόμακρο αλλά πανέμορφο βουνό Γράμμος.
romiazirou.blogspot.gr
romiazirou.blogspot.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου