Δείτε τα video
Μεσούντα Άρτας.
Ανάμεσα σε 'Αρτα - Τρίκαλα -
Καρδίτσα...
Φυσικός κόμβος ξεχασμένος από τον
πολιτισμό...
Ένα καταπράσινο ορεινό ακριτικό χωριό
του Δήμου Αθαμανίας, στο νομό 'Aρτας που
καταφέρνει να παραμένει
ζωντανό...
Μικρά σπιτάκια, διάσπαρτα στην πλαγιά του
βουνού και κάποτε ανάμεσα στα έλατα, με κόκκινα κεραμίδια και καμινάδες που
πάντα καπνίζουν... .
Ο Αχελώος δροσίζει τα πόδια του
χωριού, ενώ οροσειρά των Αγράφων στεφανώνει την κόμη του...
Το καταπληκτικό ελατόδασος που υπάρχει, είναι ένα
από τα μεγαλύτερα σε πυκνότητα και ύψος στα Βαλκάνια... Οπωσδήποτε να
περπατήσετε ανάμεσα στα πυκνά και πανύψηλα έλατα, να φτάσετε
μέχρι την Αγ. Παρασκευή, στα σύνορα με την Ελάτη... Αν δεν αντέχουν τα πόδια σας
ή είναι περιορισμένος ο χρόνος σας, μπορείτε να ανεβείτε με
αυτοκίνητο...
Από την άλλη πλευρά του χωριού μπορείτε να κάνετε
ορειβασία στα άγρια βουνά... Να
ανεβείτε στον ...ουρανό! Να νοιώσετε ότι εκεί είστε εσείς κι ο ...Θεός!!! Εδώ
μην επιχειρήσετε να ανεβείτε με αυτοκίνητο εκτός αν έχετε 4Χ4!
Χαμηλά περνάει το καμάρι της περιοχής ο
Ασπροπόταμος (Αχελώος), που κοιτάζοντας τον αντιλαμβάνεσαι και
τον λόγο που ονομάστηκε από τους ντόπιους 'Ασπρος... Το καλοκαίρι μπορείτε να
κολυμπήσετε στα πεντακάθαρα νερά του, στις φυσικές πισίνες που
υπάρχουν στη διαδρομή του ...μόνο αν είστε καλοί γνώστες του σπορ ή να το ρίξετε
στο ...ψάρεμα!!!
Δίπλα από το ποτάμι υπάρχει το μοναστήρι
του Αγ. Γεωργίου (ανήκει στο Μυρόφυλλο
Τρικάλων) που οπωσδήποτε πρέπει να επισκεφτείτε...
Μπορείτε ακόμη να
κυνηγήσετε αγριογούρουνα, πέρδικες, κοτσίφια, φάσες,
μπεκάτσες, λαγούς...
Στο έμπα του χωριού
υπάρχει το ρέμα. Ο «Τροχός» όπως το λέμε... Αξίζει τον κόπο να
κάνετε στάση και ακριβώς κάτω από την γέφυρα να πιείτε νερό από την ομώνυμη πηγή
που υπάρχει εκεί... Καταπληκτικό νερό... Αρκεί μόνο να σας πω ότι αν δείτε
κάποιον να γεμίζει μπιτόνια με νερό μην σας κάνει εντύπωση... Κάποιος ντόπιος
είναι που φεύγει από το χωριό για την πόλη και παίρνει μαζί του όσο νερό
μπορεί!!!!
Γύρω στις 15 Ιουνίου
κάθε χρόνο γίνονται εκδηλώσεις στο χωριό από την πολιτεία και άλλες οργανώσεις
στην μνήμη του 'Αρη Βελουχιώτη που έπεσε νεκρός στις 15 Ιουνίου
1945 στο Φάγγο Μεσούντας (δίπλα στο ποτάμι...).
Οι κάτοικοι του χωριού είναι
γλεντζέδες!!! Μπορείτε να το επιβεβαιώσετε το δεκαπενταύγουστο
στο τριήμερο πανηγύρι που γίνετε, και να διασκεδάσετε
μαζί τους...
'Αλλες ευκαιρίες για εορταστικές εκδηλώσεις και γλέντια είναι της
Αγίας Παρασκευής, του Αγ. Σωτήρος, στις Απόκριες κ.λ.π...
Όχι... στο χωριό μας δεν θα βρείτε
ούτε κλαμπ ούτε μπαράκια... Θα βρείτε όμως παραδοσιακά καφενεδάκια που εκτελούν
και χρέη ...μπακάλικου, θα σας κεράσουν οι ντόπιοι καταπληκτικό
τσίπουρο, και το βράδυ μπορείτε να απολαύσετε προβατίνα στη
σούβλα και άλλα ψητά... Μπορείτε επίσης να αγοράσετε από εκεί
αγνό μέλι (τηλ: 2685
024025), τσίπουρο, ρίγανη, αυγά, κάστανα,
καρύδια, φασόλια, φουντούκια, πατάτες, καλαμπόκι, τυρί φέτα, γιαούρτι,
τσαλαφούτι, και άλλα ντόπια προϊόντα...
Η τουριστική υποδομή στο χωριό μας είναι σε
...βρεφική ηλικία! Τα λιγοστά ενοικιαζόμενα δωμάτια που υπάρχουν δεν επαρκούν
για να σας φιλοξενήσουν... Μπορείτε όμως να μείνετε στα κοντινά σε μας χωριά
Αθαμάνιο και Βουργαρέλι (η έδρα του δήμου
μας), τα οποία διαθέτουν πολύ καλή
υποδομή...
Μπορείτε να φτάσετε στη Μεσούντα
από 'Αρτα, μέσω Βουργαρελίου (85χλμ), ή
μέσω Καλεντίνης (60χλμ). Από την πόλη των Τρικάλων
μέσω Μεσοχώρας απέχει γύρω στα
100χλμ.
Ο θάνατος και ο αποκεφαλισμός του
Άρη Βελουχιώτη στη χαράδρα του Φάγγου στη Μεσούντα Άρτας
16 Ιουνίου 1945
Στη χαράδρα του Φάγγου στη Μεσούντα Άρτας πέφτει νεκρός ο
Άρης Βελουχιώτης ένα πρόσωπο που αποτελεί μια από τις πιο αμφιλεγόμενες
προσωπικότητες της νεότερης ιστορίας μας.Για πολλούς αδίστακτος εγκληματίας ,για
άλλους τόσους ήρωας.Έχει ορκισμένους εχθρούς,φανατικούς υποστηρικτές. Και είναι
βέβαιο ότι αυτό θα προκύψει και από τα μηνύματά σας.
Ωστόσο τόσα χρόνια μετά
το μυστήριο του θανάτου του Βελουχιώτη παραμένει.Πως πέθανε; Τον σκότωσαν οι
διώκτες του ή αυτοκτόνησε; Και μετά τον μετά θάνατο αποκεφαλισμό του και το
κρέμασμά του στους φανοστάτες των Τρικάλων ,τι απέγινε;
Ο κατά κόσμον Θανάσης Κλάρας είχε καταδικάσει τη Συμφωνία της
Βάρκιζας και τασσόταν υπέρ της συνέχισης της ένοπλης δράσης, θεωρώντας
υποχωρητική τη στάση των ηγεσιών του EAM και του KKE. Είχε μάλιστα εκπονήσει
σχέδιο για την κατάληψη της Αθήνας αμέσως μετά την αποχώρηση των Γερμανών προτού
οι Βρετανοί - και η επίσημη κυβέρνηση - προλάβουν να ελέγξουν την κατάσταση,
κάτι ωστόσο που δεν έγινε αποδεκτό.
Η προσπάθεια του ΚΚΕ να του αλλάξει
απόψεις δεν είχε αποτέλεσμα και ο Βελουχιώτης εξήγγειλε ...τη
δημιουργία ενός Μετώπου Εθνικής Ανεξαρτησίας (MEA).
Τον Απρίλιο του '45 η
11η Ολομέλεια της Κεντρικής Επιτροπής θα προχωρήσει στην αποκήρυξη και στη
διαγραφή του. H απόφαση θα κρατηθεί κρυφή και μόνο δύο μήνες αργότερα θα
δημοσιευθεί στον «Ριζοσπάστη» η τελεσίδικη καταδικαστική κρίση του Πολιτικού
Γραφείου την ίδια ημέρα που ο Βελουχιώτης έπεφτε νεκρός περικυκλωμένος από
συμμορίτες στη Μεσούντα.
Εκείνο το απόγευμα οι διώκτες του τον
εντόπισαν.
Ο Βελουχιώτης έδωσε τη διαταγή να τραβήξουν όλοι προς τον Αχελώο,
που διασχίζει την περιοχή, ενώ εκείνος έμεινε πίσω και κατόπιν ακούστηκε ένας
πυροβολισμός.Αυτή είναι η εκδοχή της αυτοκτονίας στην οποία τον ακολούθησε μόνο
ο Τζαβέλας ,το πρωτοπαλίκαρό του το οποίο αυτοκτόνησε με χειροβομβίδα.
Ωστόσο
οι επίσημες αναφορές του Στρατού λένε ότι ο Βελουχιώτης έπεσε νεκρός από τα πυρά
των διωκτών του.
Την είδηση του θανάτου θα επιβεβαιώσει και ο «Ριζοσπάστης»,
μιλώντας όμως για αυτοκτονία. Το δημοσίευμα της Τρίτης 19 Ιουνίου στη δεύτερη
σελίδα έφερε τον τίτλο: «Ο Αρης αυτοκτόνησε αφού τραυματίστηκε σε συμπλοκή με
Αγγλους, Εθνοφύλακες και μοναρχικούς ληστοσυμμορίτες». H ανταπόκριση από τη
Λάρισα σημείωνε ότι «κατά τη διάρκεια της μάχης ο Αρης τραυματίστηκε και για να
μη συλληφθεί αιχμάλωτος αυτοκτόνησε με χειροβομβίδα της οποίας προκάλεσε την
έκρηξη». Και κατέληγε: «Με την ίδια χειροβομβίδα σκοτώθηκε και ο Τζαβέλλας. Τα
κεφάλια του Βελουχιώτη και του Τζαβέλλα τα έκοψαν με μαχαίρια και τα μετέφεραν
στα Τρίκαλα, όπου τα κρέμασαν στους φανοστάτες της κεντρικής πλατείας».
H
μαρτυρία του ΕΔΕΣίτη A. Λύκκα από την Ελάτη Αρτας, όπως την κατέγραψε ο γιατρός
X. Γκούβας το 1985, είναι συγκλονιστική: «Ο Βόιδαρος ήταν όλο χαρά και διέταξε
τον Δράκο να κόψει το κεφάλι του Αρη με τον σουγιά. Εκείνος δεν μπορούσε ούτε
ανάσα να πάρει. Εβγαλε έναν σουγιά, απ' αυτούς που διπλώνουν στα δύο, και πήγε
κοντά να κόψει το κεφάλι του Αρη. Ελα όμως που ο σουγιάς δεν έκοβε και
ταλαιπωρήθηκε ο έρμος. Πρέπει να 'κανε περισσότερα από δεκαπέντε λεπτά ν'
αποκόψει το κεφάλι. Δυσκολεύθηκε εκεί που είναι τα νεύρα. Ο Βόιδαρος έπιασε το
κεφάλι από τα μαλλιά και το σήκωσε ψηλά να το δουν όλοι όσοι ήταν εκεί τριγύρω.
Καθώς έσταζε ακόμα αίματα, το έβαλαν στον τουρβά. Για να μη μυρίσει στη διαδρομή
το παραφούσκωσαν με αλάτι».
Το έγγραφο του στρατιωτικού διοικητή Λάρισας
συνταγματάρχη Μουκανάκη της 18ης Ιουνίου αναφέρει: «Αι κεφαλαί των Αρη και
Τζαβέλλα εξετέθησαν εις κοινήν θέαν εις την πλατείαν της πόλεως Τρικκάλων. Εδόθη
διαταγή να ταφώσι μετά την λήψιν των διαφόρων φωτογραφιών κτλ. παρά της
σημάνσεως Χωροφυλακής Τρικάλων».
Αλλά δεν τάφηκαν.
Σύμφωνα
με τις εκδοχές που υπάρχουν τα κεφάλια των δύο
.μεταφέρθηκαν μέσα σε
τσουβάλι από παρακρατικούς και χωροφύλακες στην τότε Διοίκηση Χωροφυλακής, σε
ένα υπόγειο, και τοποθετήθηκαν μέσα σε τσίγκινο καζάνι με πάγο και αλάτι ώσπου
να τα δει ο ιδρυτής του ΕΔΕΣ Ζέρβας. Μετά τα πέταξαν όπως λένε «στα
σκυλιά».
.θάφτηκαν κάπου στα Τρίκαλα
.τοποθετήθηκαν σε δοχείο πετρελαίου
που σφραγίστηκε και κατόπιν γεμίστηκε με οινόπνευμα από το στόμιο και
μεταφέρθηκαν στην Αθήνα «για να καταλήξουν στο Εγκληματολογικό Μουσείο, δίπλα σε
εκείνα των λήσταρχων Γιαγκούλα, Μπαμπάνη, Τζαμήτρα κ.ά.». H φήμη αυτή ωστόσο
ουδέποτε επιβεβαιώθηκε.
.H «Ακρόπολις» ωστόσο θα γράψει ότι «αι δύο κεφαλαί
ενεταφιάσθησαν ήδη συμφώνως προς εντολήν των Αρχών», κάτι που θεωρείται από
πολλούς το πιο πιθανό. Πού όμως; Κανείς δεν έμαθε ποτέ!
Παρά τις προσπάθειες
όμως που κατέβαλαν επί σειρά ετών οι ανιψιές του Βελουχιώτη, θυγατέρες του
αδελφού του, Μπάμπη Κλάρα, αλλά και συναγωνιστές του, δεν κατάφεραν να
ανακαλύψουν την αλήθεια.
Στα πρώτα εκατό
χρόνια (1830-1930) του ελεύθερου βίου της η Ελλάδα ταλανίστηκε
από τους ληστές. Τη ληστεία δημιούργησαν λόγοι κοινωνικοί, εθνικοί και πολλές
φορές προσωπικοί. Κατά τις πρώτες δεκαετίες ήταν ο παραγκωνισμός των πολεμιστών
από την βαρυαρότητα, το ανυπότακτο και ρέμπελο πνεύμα
και φρόνημα πολλών απ΄ αυτούς, και στη συνέχεια, η άρνηση στρατεύσεως
πολλών, οι αδικίες, η κοινωνική απομόνωση, η περιθωριοποίηση, η
υφέρπουσα υποσυνείδητη σκέψη του νεοέλληνα, στραμμένη στον κλέφτη και τον τρόπο
ζωής του και την ελευθερία που κατακτούσε με τα όπλα...
...Πολεμούσαν οι ληστές τη νόμιμη εξουσία με πάθος, όπως και οι
κλέφτες τον κατακτητή.
Αυτή την πλάνη την είχαν και οι ληστές, θεωρούντες
τον εαυτό τους συνέχεια των κλεφτών και τις πράξεις τους ηρωικές. Ζούσαν και
δρούσαν στους ίδιους τόπους με τους κλέφτες, είχαν την ίδια στρατιωτική
ιεραρχία, τους νόμους, τα άρματα, τη φορεσιά και τα σωματικά χαρίσματα τους. Οι
ομάδες ήταν πολυπληθείς (από 10 άτομα έως 120 η κάθε ομάδα) και φυσικά είχαν
αρχηγό (αρχιληστή στη θέση του καπετάνιου των κλεφτών). Το παράδοξο ήταν που ο
λαός όχι μόνο δεν εναντιωνόταν στους ληστές και δεν θεωρούσε ότι οι πράξεις του
ενείχαν ηθική, αλλά αντίθετα, τους αποδεχόταν, τους εφοδίαζε με τα αναγκαία
τρόφιμα με τα αναγκαία τρόφιμα, τους ηρωποιούσε, τους δικαίωνε ηθικά και
τραγουδούσε γι΄ αυτούς που υμνούσαν τη δράση τους.
Οι λόγοι είναι
πολλοί και οι εξηγήσεις περισσότερες. Ο νεοέλληνας του 18ου αιώνα και των αρχών
του 19ου αιώνα είδε την ελευθερία να έρχεται, να συνοδεύεται, όμως με καινούργια
γι΄ αυτόν δεσμά, όπως αυτός θεωρούσε. Τη θέση του Κατή πήρε ο αυστηρός Δικαστής,
του Τσαούση Τούρκου ο σκληρός ενωματάρχης, του άδικου και κλέφτη φοροεισπράκτορα
του βεζύρη, ο επίσης άδικος και κλέφτης φοροεισπράκτορας της αόρατης σ΄ αυτόν
κυβέρνησης.
Αυτούς όλους πολεμούσε ο ληστής και καθόλου δεν στενοχωριόταν ο
απλός λαός. Από το άλλο μέρος οι ληστές ποτέ δεν πείραζαν τον απλό λαό. Λήστευαν
πλούσιους πολίτες, εύπορους παπάδες, εμπόρους και τσελιγγάδες, πολλοί από τους
οποίους μετεώρισαν τον πλούτο τους σε βάρος του λαού.
Μέρος του προϊόντος της
ληστείας διένειμαν οι ληστές στους πτωχούς, κάνοντας αγαθοεργίες (προίκα σε
άπορες κόρες κ.λ.π.)
Έβλεπε ο απλός λαός τη συνεργασία πολιτικών της εποχής
και ληστών και καμάρωνε τους τελευταίους όταν συμμετείχαν σε αντιδυναστικά
κινήματα και εθνικούς αγώνες.
Ο ξακουστός ληστής Θύμιος Γάκης γεννήθηκε
στη Μεσούντα Άρτας γύρω στα 1855.
Σε νεαρή ηλικία «βγήκε στο κλαρί» ληστής, η
συμμορία του δε ήταν 12μελής και δρούσε στα ορεινά χωριά της Άρτας (Ραδοβυζίων
και Τζουμέρκων) στα Άγραφα και σε τμήμα των Ιωαννίνων.
Στα 1884 κάποιος
νεαρός από το Μέτσοβο ονόματι Φλέγκας, θέλοντας να τρώσει με τη πράξη του το
κοινωνικό κατεστημένο της εποχής, τόλμησε και πέρασε από το «κουλτουκι» (χώρος
μπροστά από την εκκλησία του χωριού) στον οποίο μόνο οι προύχοντες σύχναζαν. Απ΄
αυτόν απαγορευόταν να περνούν οι φτωχοί.
Ο προύχοντας Νικολάκης Αβέρωφ
(πρόκειται για τον αδελφό του εθνικού ευεργέτη Γ. Αβέρωφ) χαστούκισε τον νεαρό,
επειδή θεώρησε αναιδή και άπρεπη την ενέργειά του. Έπρεπε δηλαδή να
αλλαξοδρομήσει όταν είδε τους ευπατρίδες. Αυτός ο Φλέγκας έφερε την προσβολή που
του έγινε βαριά.
Ήρθε, λοιπόν σε επαφή και συμφωνία με τον Θύμιο Γάκη και τη
δωδεκαμελή ομάδα του στις 31 Ιουλίου 1884 απήγαγαν την κόρη του Ν. Αβέρωφ
Ευδοκία (Δούκω) Τζοανοπούλου και μια άλλη γυναίκα συγγενή της και τις πήραν στα
βουνά.
Ζήτησαν και έλαβαν ως λύτρα για την απελευθέρωσή τους χρυσάφι όσο το
βάρος της Ευδοκίας και ασήμι όσο το βάρος της άλλης γυναίκας.
Ο Θύμιος Γάκης
αφού διένειμε τη λεία στους συντρόφους του και πήρε την αναλογία του πέρασε «στο
Τούρκικο», μεταμφιεσμένος σε χανούμισσα. Έφθασε στη Σμύρνη και έζησε στο χωριό
«Παπασλή».
Όταν ο ελληνικός στρατός έφθασε στη Σμύρνη, ο Θύμιος Γάκης, αν
και γέρος πια, ενώθηκε με τους Έλληνες και πολέμησε με λύσσα και γενναιότητα
τους Τασέτες του Κεμάλ.
Τραυματίστηκε σε μάχη στις 17 Ιουλίου 1919 και πέθανε
σε στρατιωτικό νοσοκομείο αργότερα, ακριβώς 35 χρόνια μετά τα γεγονότα του
Μετσόβου που ιστορήθηκαν.
Στα δημοτικά τραγούδια που γίνεται αναφορά στην
απαγωγή της αρχοντοπούλας Ευδοκίας Αβέρωφ, αυτή ονομάζεται Βασίλω. Άλλοι
μελετητές θεωρούν ότι αυτό έγινε για να υπογραμμισθεί η αρχοντική της καταγωγή
(βασίλισσα-αρχόντισσα) και άλλοι ότι η αλλαγή αυτή του ονόματος έγινε για λόγους
δομικούς του τραγουδιού.
Ένα σαρακατσάνικο τραγούδι (6) για
την αρπαγή:
Πιδιά μ΄ σαν θέλιτι,
φλουριά, σαν θέλιτι
κι
γρόσια,
να πάμι κατ΄ του
Μέτσουβου, που ΄νι
ναι κρύα βρύση,
που
βγαίνουν οι αρχόντισσις,
που βγαίνουν οι κυράδις,
που βγαίνει κι η
Βασιλική
μι του μαργαριτάρι.
Κινάει ένα κλιφτόπουλο,
πααίνει κι την
πιάνει:
-για κόπιασι, κόρη μ΄
μπρουστά σι θέλει
ου
καπιτάνιους.
Σταθείτι, παλικάρια μου,
καλοί μου λιβιντάδες,
να κρίνου
της μανούλας μου
κι της καλής μου μάνας,
για να μου φέρει του
πίδί
λίγου να του βυζάξου,
να του χουρτάσου φίλημα,
να του χουρτάσου
γάλα.
Ένα άλλο τραγούδι, που επιχωριάζει στη Ήπειρο, κάνει λόγο για τη
ζωή της αρχόντισσας στα βουνά, αιχμαλώτης του Θύμιου Γάκη:
Δεν είναι
κρίμα
κι άδικο
δεν είναι κι αμαρτία,
να είν΄ η Βασίλω
σ΄ ερημιά σε
κλέφτικα λημέρια
να στρώνει πεύκα
στρώματα κι
οξιές
προσκεφαλάδες,
κι ο Θύμιος Γάκης
φώναξε κι
ο Θύμιος Γάκης
λέει:
-Σήκω Βασίλω μ΄,
κι έφεξε, σήκω
και πήρε γιόμα
σήκω ν΄
ανάψεις
τη φωτιά
να πάρεις τον καφέ σου.
Τα λύτρα επιτέλους
έρχονται
κι η αρχόντισσα
θα ελευθερωθεί.
Σχετικό τραγούδι από τη
Θεσσαλία :
Δεν είνι κρίμα
κι άδικου,
παράξινου
μιγάλο
να΄ νι η Βασίλουμ΄ σι
αρημιά στα
κλέφτικα
λημέρια,
να στρώνει μπάτσις
στρώματα,
οξιές
μαξιλαράκια,
κι ο Θύμιος Γάκης στο
πλευρά κρυφά
να
κουβεντιάζει:
Σήκω Βασίλω μ΄,
τ΄έφιξι κι΄ η πούλια
πάησι γιόμα.
Σήκω
να πάρεις
τον καφέ,
το συριανό λουκούμι,
κ΄ η ξαγουρά μας
έρχιτι
τρεις μούλις φουρτουμένις,
η μια μας φέρνει το χρυσό
κ΄ η άλλη
μιας φέρ΄ τ΄ασήμι
κ΄ η τρίτην η μικρότερη
μας φέρ΄ μαργαριτάρι.
Σήκω
Βασίλω αρχόντισσα.
Δείτε το video με το τραγούδι
''Βασιλαρχόντισσα''
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου