Κυριακή 12 Μαΐου 2013

Η απασφαλισμένη βόμβα του Aσφαλιστικού Συστήματος


Μπορεί ακόμη να μην έχουμε καταφέρει να μετρήσουμε τους υπαλλήλους που πληρώνονται ευθέως ή εμμέσως από τον κρατικό κορβανά, αλλά δεν συμβαίνει το ίδιο με τους συνταξιούχους και τις συντάξεις ευτυχώς. «Μέσα σε ένα μήνα συγκεντρώθηκαν για πρώτη φορά με απόλυτη ακρίβεια σε ψηφιακή μορφή τα στοιχεία των 4.328.548 συντάξεων που αντιστοιχούν σε καταβολές 2.347.173.168 ευρώ το μήνα. Τα στοιχεία αυτά αφορούν 2.952.082 εκατομμύρια δικαιούχους (συνταξιούχους) και συγκεντρώθηκαν από 91 διαφορετικά ταμεία και τομείς κύριας και επικουρικής σύνταξης», μας πληροφορεί ο υπουργός εργασίας στο τέλος του 2012. Με άλλα λόγια, ως χώρα «διαθέτουμε» περίπου 3.000.000 συνταξιούχους (ζωή νάχουν) στους οποίους αποδίδουμε περίπου 4.300.000 συντάξεις! Τα νούμερα λένε λοιπόν, πως πολλοί από τους συνταξιούχους μας, λαμβάνουν δύο ή και τρεις ακόμη συντάξεις.


Ας δούμε ποιος είναι αυτός ο ενεργός πληθυσμός που πληρώνει τόσους συνταξιούχους και τόσες συντάξεις. Μια σοβαρή υπόθεση είναι πως ο ενεργός πληθυσμός της Ελλάδας είναι κοντά στα 5.000.000 άνθρωποι. Από αυτούς, το 27% ή 1.300.000 άτομα είναι τούτη την στιγμή επισήμως άνεργοι. Περισσεύουν λοιπόν, 3.700.000 εργαζόμενοι. Από αυτούς επίσης, 700.000 είναι εργαζόμενοι στον δημόσιο τομέα, τις ασφαλιστικές εισφορές των οποίων πληρώνουμε όλοι οι υπόλοιποι εργαζόμενοι με τους φόρους μας. Μένουν 3.000.000 εργαζόμενοι. Αν αφαιρέσουμε από αυτούς άλλους 150-200.000 εργαζόμενους στον ευρύτερο δημόσιο τομέα, μένουν 2.800.000 εργαζόμενοι. Τέλος, αποδεδειγμένα περίπου 400.000 ασφαλισμένοι στον ΟΑΕΕ δεν είναι σε θέση να πληρώσουν τις ασφαλιστικές τους εισφορές, πράγμα που σημαίνει ότι είναι έτοιμοι να κλείσουν τις δουλειές τους και στο άμεσο μέλλον μάλλον δεν θα είναι σε θέση να ξαναπληρώσουν ασφαλιστικές εισφορές. Τελικά, όπως βλέπουμε, υπάρχουν περίπου 2.400.000 (με τις πιο αισιόδοξες παραδοχές), ιδιωτικοί υπάλληλοι, ελεύθεροι επαγγελματίες και μικρομεσαίοι επιχειρηματίες (στους οποίους χάρη συζήτησης περιλαμβάνουμε και τους αγρότες), οι οποίοι θα πρέπει με τους φόρους τους και τις ασφαλιστικές εισφορές τους να πληρώνουν μισθούς, συντάξεις και άλλα επιδόματα σε πάνω από 4.000.000 δημόσιους υπαλλήλους, συνταξιούχους και επιδοματούχους κάθε κατηγορίας!

Αν περιοριστούμε στο ασφαλιστικό και μόνο, βλέπουμε πως θα πρέπει οι ασφαλιστικές εισφορές περίπου 2.400.000 εργαζομένων, να πληρώνουν περίπου 4.300.000 συντάξεις. Δεδομένου πως ότι αποθεματικό υπήρχε στα ταμεία έχει κουρευτεί, χαθεί, κλαπεί, είναι φανερό πως οι σημερινές συντάξεις πληρώνονται από τις εισφορές των σημερινών εργαζομένων, ενισχυμένες από την κρατική επιχορήγηση που προέρχεται κυρίως από τους φόρους (άμεσους και έμμεσους) αυτών των ιδίων εργαζομένων. Κανείς λογικός άνθρωπος δεν μπορεί να ισχυριστεί πως ένα ασφαλιστικό σύστημα με (χονδροειδώς) τα χαρακτηριστικά που μόλις περιγράψαμε, μπορεί να είναι βιώσιμο έστω και βραχυπρόθεσμα.

Το ασφαλιστικό αποτελεί την μεγαλύτερη βόμβα στα θεμέλια της ελληνικής κοινωνίας και το κακό είναι πως όλοι μας κάνουμε πως δεν το καταλαβαίνουμε. Το κόστος των περίπου 50-55 δις για μισθούς και συντάξεις αν μοιραστεί στους 2.400.000 ενεργούς εργαζόμενους, είναι απλά αβάσταχτο, όσο και αν ανεβάσουν ακόμη τους έμμεσους και άμεσους φόρους. Απλώς ουκ αν λάβουν παρά του μη έχοντος. Οι σημερινές συντάξεις και κυρίως οι διπλές, οι υψηλές και όσες έχουν απονεμηθεί σε «συνταξιούχους» των 45-55 ετών, είναι φανερό πως δεν είναι δυνατόν να εξακολουθήσουν να πληρώνονται ατόφιες επί πολύ ακόμη. Η μόνη λύση είναι η προληπτική παρέμβαση: μεγάλη μείωση των υψηλών συντάξεων, περιορισμός των εφάπαξ και δραστικός περιορισμός των πρόωρων και πολλαπλών συντάξεων δηλαδή παύση απόδοσής τους.

Αν δεν συμβεί αυτό, η κατάρρευση του ασφαλιστικού συστήματος θα πρέπει να θεωρείται δεδομένη. Τότε, όλα τα παραπάνω και πολλά περισσότερα θα προβάλλουν ως αδήριτη ανάγκη, ώστε να είναι σε θέση τα ταμεία να αποδίδουν έστω και τις πενιχρές βασικές συντάξεις υπό μορφή βοηθήματος. Καλό είναι φυσικά να ανοίξουμε την συζήτηση εγκαίρως, ώστε να μην χρειαστεί να φτάσουμε σε εκείνο το σημείο. Το ασφαλιστικό θα αποτελέσει σύντομα πεδίο δόξης λαμπρό για το πολιτικό σύστημα του τόπου. Για να κερδηθεί αυτή η «μητέρα όλων των μαχών» θα χρειαστεί το μάξιμουμ της συναίνεσης και του πολιτικού ρεαλισμού, τόσο από τα κόμματα, όσο και από την κοινωνία.

Δεν υπάρχουν σχόλια: