Η αφαίμαξη του Νότου από το Βορρά. Απομύζησαν 60 δις, 6 χώρες. Αποκαλυπτικά στοιχεία δείχνουν ποιοι επωφελούνται από την οικονομική κρίση και τα Μνημόνια.

Απομύζησαν 60 δισ. 6 χώρες του Βορρά.

Τα οφέλη κρατών και ιδιωτών εκτιμώνται σε 100 δισ. ευρώ.

Μείωση κόστους κρατικών ομολόγων λόγω στροφής των επενδυτών σε ασφαλέστερους τίτλους, υψηλές αποδόσεις της ΕΚΤ και κεντρικών τραπεζών από τις αγορές των επισφαλών ομολόγων του Νότου, προσέλκυση αποταμιεύσεων, τα τρία κανάλια πλουτισμού του ευρωπαϊκού Βορρά -ή αλλιώς των Γερμανίας, Γαλλίας, Ολλανδίας, Βελγίου, Αυστρίας και Φινλανδίας- από την «πτώχευση» των χωρών του Νότου

Είναι κοινός τόπος πλέον πως σε μία οικονομική κρίση δεν υπάρχουν μόνον χαμένοι, αλλά και κάποιοι, λίγοι ίσως, πάντως κερδισμένοι. Τόσο στο εσωτερικό των χωρών όσο και μεταξύ κάποιων χωρών. Στην περίπτωση της Ευρώπης οι μεγάλοι χαμένοι ήταν και παραμένουν οι εργαζόμενοι όλων των χωρών, αλλά κυρίως αυτοί των χωρών της περιφέρειας ή Νότου, οι οποίες ζημιώθηκαν συνολικά, αντίθετα με τις χώρες του πυρήνα ή Βορρά, οι οποίες ευνοήθηκαν ποικιλοτρόπως. 

Τρεις παράγοντες

Τρία ήταν τα βασικά κανάλια μέσα από τα οποία ευνοήθηκαν οι χώρες του ευρωπαϊκού Βορρά (Γερμανία, Γαλλία, Ολλανδία, Βέλγιο, Αυστρία, Φινλανδία): 1) Η μείωση του κόστους των κρατικών τους ομολόγων λόγω της στροφής των επενδυτών σε ασφαλέστερους τίτλους. 2) Οι υψηλές αποδόσεις της ΕΚΤ και των κεντρικών τους τραπεζών από τις αγορές των επισφαλών ομολόγων του Νότου. 3) Η προσέλκυση αποταμιεύσεων από τα συγκριτικά αφερέγγυα πιστωτικά ιδρύματα του Νότου στα δικά τους εγχώρια, με συνέπεια τη μείωση του κόστους δανεισμού επιχειρήσεων και καταναλωτών στο Βορρά. 

Υπολογίζοντας, λοιπόν, για την τριετία 2010-2012 το σύνολο των ακαθάριστων χρηματοδοτήσεων των κρατών του Βορρά και εκτιμώντας τη μείωση του επιτοκίου των 10ετών κρατικών ομολόγων τους στο ίδιο διάστημα, μπορέσαμε να αποτιμήσουμε το όφελος που αποκόμισαν από τον παράγοντα αυτόν σε 38,4 δισ. συνολικά και για τις έξι χώρες (βλ. πίνακα). 

Παράλληλα, η ΕΚΤ έχει ανακοινώσει πως από το πρόγραμμα αγοράς κρατικών ομολόγων των χωρών του Νότου (Securities Markets Program), το οποίο έτρεξε από τα μέσα του 2010 με στόχο να καλμάρει τις αγορές και οδήγησε σε σχηματισμό ενός χαρτοφυλακίου αξίας 208 δισ. ευρώ για την ΕΚΤ, αποκόμισε κέρδη από τόκους αξίας 1,1 δισ. Τα κέρδη αυτά της ΕΚΤ αποτελούν μόνο το 8% του συνόλου, με το υπόλοιπο να διακρατείται από τις κεντρικές τράπεζες της Ευρωζώνης που βοήθησαν στη διενέργεια των σχετικών συναλλαγών. Με την υπόθεση πως η απόδοση της ΕΚΤ από τους τίτλους αυτούς είναι αντίστοιχη για τις άλλες κεντρικές τράπεζες, υπολογίζουμε πως τα συνολικά κέρδη από σχετικούς τόκους του ευρωσυστήματος ανέρχονται σε 14 δισ. ευρώ. 

Συνεπώς, από τα δύο αυτά κανάλια τα κέρδη των χωρών του Βορρά ανέρχονται σε 52 δισ. ευρώ. 

Τα ιδιωτικά οφέλη

Το ποσό αυτό είναι υποεκτιμημένο γιατί δεν περιλαμβάνει το 2009 και τις αρχές του 2013, στη διάρκεια των οποίων επίσης υπήρξαν οφέλη. 

Κυρίως όμως είναι υποτιμημένο γιατί δεν υπάρχει εκτίμηση για τα οφέλη του ιδιωτικού τομέα στις χώρες του Βορρά από τα φθηνότερα δάνεια που προκάλεσαν οι εισροές καταθέσεων από το Νότο. Μόνο από την Ελλάδα είχαμε εκροές πάνω από 60 δισ., ανεξαρτήτως του τόπου προορισμού τους. 

Εν κατακλείδι, το συνολικό όφελος των χωρών του Βορρά από την κρίση των χωρών του Νότου υπερβαίνει με βεβαιότητα τα 60 δισ. ευρώ -και είναι πιθανόν να πλησιάζει τα 100 δισ. ευρώ- σε επίπεδο και ιδιωτικού τομέα. 

Του Κ. ΚΑΛΛΩΝΙΑΤΗ

www.enet.gr