Το μέσο κόστος υλοποίησης των έργων οδοποιίας στην Ελλάδα είναι υψηλότερο από αυτό της Γερμανίας, αλλά χαμηλότερο από αυτά της Πολωνίας και της Ισπανίας. Ωστόσο, στην Ελλάδα οι χρονικές υπερβάσεις στην υλοποίηση των έργων είναι οι μεγαλύτερες μεταξύ των τεσσάρων χωρών, ενώ σημαντικές είναι και οι υπερβάσεις κόστους.
Αυτά είναι τα βασικά συμπεράσματα που συνάγονται από μια έρευνα που πραγματοποιήθηκε για λογαριασμό του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου (ΕΕΣ) έπειτα από ελέγχους σε 24 έργα στη Γερμανία, την Ελλάδα, την Πολωνία και την Ισπανία, δηλαδή στα τέσσερα κράτη - μέλη της ΕΕ που έχουν λάβει το μεγαλύτερο μέρος των κονδυλίων που διατέθηκαν για έργα οδοποιίας κατά την περίοδο 2000-2013 (62% της συνολικής συγχρηματοδότησης της ΕΕ για έργα οδοποιίας). Μεταξύ 2000 και 2013, η ΕΕ έχει διαθέσει περί τα 65 δισεκατομμύρια ευρώ από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) και το Ταμείο Συνοχής για τη συγχρηματοδότηση της κατασκευής και της ανακαίνισης οδικών δικτύων.
Κατά τον έλεγχο αξιολογήθηκαν 10 έργα αυτοκινητοδρόμων, 10 έργα οδών ταχείας κυκλοφορίας και 4 έργα κύριων οδικών αρτηριών δύο λωρίδων κυκλοφορίας. Η συνολική αξία των έργων αυτών υπερέβαινε τα 3 δισεκατομμύρια ευρώ.
Σε ό,τι αφορά ειδικότερα την Ελλάδα, ελέγχθηκαν τρία έργα αυτοκινητοδρόμων (Αγιος Κωνσταντίνος - Καμένα Βούρλα και δύο τμήματα της Εγνατίας Οδού: Ασπροβάλτα - Νυμφόπετρα και Κουλουρά - Κλειδί) καθώς και τρία έργα οδών ταχείας κυκλοφορίας (Λεωφόρος Κύμης, Κερατέα - Λαύριο και Θεσσαλονίκη - Δοϊράνη). Τα έξι αυτά έργα έχουν συνολική αξία 747,8 εκατ. ευρώ.
Μία από τις βασικές διαπιστώσεις της έκθεσης είναι ότι υπήρξαν μεγάλες διαφορές κόστους, χωρίς αυτό να οφείλεται στο κόστος εργασίας. Τα έργα που ελέγχθηκαν στη Γερμανία παρουσίασαν το χαμηλότερο κόστος ανά 1.000 τ.μ. (μέσο συνολικό κόστος 287.043 ευρώ). Ακολουθεί η Ελλάδα με μέσο συνολικό κόστος κατασκευής 357.051 ευρώ, η Πολωνία με συνολικό κόστος 445.129 ευρώ και η Ισπανία με 496.208 ευρώ.
Εξάλλου, η έκθεση του ΕΕΣ τονίζει ότι παρ' όλο που όλα τα έργα οδοποιίας που εξετάστηκαν συνέβαλαν στην εξοικονόμηση του χρόνου μετακίνησης και στη βελτίωση της οδικής ασφάλειας, δεν δόθηκε η δέουσα προσοχή στην οικονομική αποδοτικότητά τους. Για παράδειγμα, στην πλειονότητα των έργων που υποβλήθηκαν σε έλεγχο ο τύπος οδού που επελέγη δεν ήταν ο πλέον κατάλληλος για την αντίστοιχη κυκλοφορία. Διαπιστώθηκε ότι ακόμα και για τμήματα οδών στα οποία οι κυκλοφοριακές ανάγκες θα μπορούσαν να καλυφθούν με οδούς ταχείας κυκλοφορίας, τελικά επελέγη η κατασκευή αυτοκινητοδρόμων, οι οποίοι είναι μακράν δαπανηρότεροι (το μέσο συνολικό κόστος ανά χιλιόμετρο ανέρχεται σε περίπου 11 εκατομμύρια ευρώ για τους αυτοκινητοδρόμους έναντι 6,2 εκατομμυρίων ευρώ, ήτοι 43% φθηνότερα, για τις οδούς ταχείας κυκλοφορίας).
Επιπλέον, το ΕΕΣ διαπιστώνει υπερβάσεις τόσο του κόστους υλοποίησης των έργων όσο και των χρόνων περάτωσης σε σύγκριση με την αρχική μελέτη. Η μέση αύξηση του κόστους στις τέσσερις χώρες ανήλθε σε 23%, ενώ οι υπερβάσεις των προθεσμιών ήταν κατά μέσο όρο εννέα μήνες ή 41%,σε σχέση με τις αρχικώς συμφωνηθείσες.
Οι μεγαλύτερες καθυστερήσεις σημειώθηκαν, με βάση τα στοιχεία της έκθεσης, στην Ελλάδα με 16 μήνες σε σχέση με την αρχική συμφωνία και στη συνέχεια ακολουθούν η Ισπανία με 11 μήνες, η Γερμανία με 7 μήνες και η Πολωνία με 3 μήνες.
Κατόπιν όλων αυτών, το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο διατυπώνει τρεις συστάσεις προς τους υπευθύνους της ΕΕ για τον σχεδιασμό έργων οδοποιίας:
Πρώτον, η χρηματοδότηση των έργων πρέπει να προϋποθέτει την ύπαρξη σαφών στόχων συνοδευόμενων από δείκτες όσον αφορά τον χρόνο μετακίνησης, τα οφέλη για την οδική ασφάλεια, τις βελτιώσεις στη μεταφορική ικανότητα και τον αντίκτυπο στην οικονομία.
Δεύτερον, η καταβολή των ενισχύσεων πρέπει να συνδέεται με τη χρήση οικονομικά αποδοτικών κατασκευαστικών τεχνικών.
Τρίτον, τα κράτη - μέλη οφείλουν να εξασφαλίζουν διεθνή ανταγωνισμό για τα κατασκευαστικά έργα, θέτοντας στο επίκεντρο των συστημάτων δημόσιων συμβάσεων την εξασφάλιση των πλέον οικονομικών προσφορών.
Τέλος, το ΕΕΣ συνιστά στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή να δημιουργήσει μια βάση δεδομένων σε επίπεδο ΕΕ με στοιχεία κόστους ανά μονάδα προς χρήση από μηχανικούς που καταρτίζουν εκτιμήσεις για νέα έργα, η οποία θα βοηθά τους δικαιούχους να εξασφαλίζουν χαμηλότερες τιμές στο πλαίσιο των δημόσιων διαγωνισμών.
Στην πλειονότητα των έργων που υποβλήθηκαν σε έλεγχο, ο τύπος οδού που επελέγη δεν ήταν ο πλέον κατάλληλος για την αντίστοιχη κυκλοφορία καθώς διαπιστώθηκε ότι αν και οι ανάγκες θα μπορούσαν να καλυφθούν με οδούς ταχείας κυκλοφορίας, τελικά επελέγη η κατασκευή αυτοκινητοδρόμων.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου