Πετρέλαιο…Με την Τζουμερκιώτικη λαλιά

Γράφει ο Χρήστος Α. Τούμπουρος

Η είδηση! «Ο Κύπριος υπουργός Ενέργειας και ο αντιπρόεδρος της αμερικανικής «Exxon Mobil» ανακοίνωσαν από τη Λευκωσία τα αποτελέσματα των γεωτρήσεων στο «οικόπεδο» 10 της Κυπριακής ΑΟΖ. «Σημαντικές ποσότητες φυσικού αερίου στην Κυπριακή ΑΟΖ». Παράλληλα λειτούργησε και η ερμηνευτική δημοσιογραφία και προήγαγε ένα κλίμα αισιοδοξίας και ενθουσιασμού για τις «προοπτικές που ανοίγονται στην περιοχή μας» που επικάθησε και στις δύο χώρες -Κύπρος και Ελλάδα- και συνειρμικά γίναμε σεΐχηδες, προύχοντες και ζάμπλουτοι.

Μεγάλο-τεράστιο αληθινά το κοίτασμα, τόσο μεγάλο, ώστε να επιδρά καταλυτικά σε διεργασίες και ανταγωνισμούς προκειμένου να καθορισθεί η γεωπολιτική πολιτική της Ανατολικής Μεσογείου και να αναθερμανθεί το Κυπριακό με διχοτομικά, ας το απευχηθούμε, σχέδια. Γιατί είναι αλήθεια πως το κοίτασμα είναι μεγάλο -κοίτασμα προσοδοφόρο- θα ξεπεράσει το σημερινό ΑΕΠ της Κύπρου και όχι μόνο θα αναθερμάνει την οικονομία της προς όφελος βέβαια και της γύρω περιοχής.

Δεν ξέρω γιατί, αλλά μάλλον σωστά μου ήρθε στο μυαλό ότι το πετρέλαιο μετά την ανακάλυψη της μηχανής εσωτερικής καύσης (1910) έγινε αντικείμενο σφοδρού και αιματηρού, πολλές φορές, ανταγωνισμού μεταξύ των κρατών για την απόκτηση και την εκμετάλλευσή του. Η νομή των φυσικών πόρων υπήρξεαιτία πολλών πολέμων, αιματηρών και απολύτως καταστροφικών. Ποια σημασία έχει το πετρέλαιο; Φαίνεται καθαρά από τα λόγια του Ζωρζ Κλεμανσώ, -ηγέτης των Γάλλων κατά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο-, που είπε: «Στο σύγχρονο πόλεμο μία σταγόνα πετρελαίου αξίζει όσο και μία σταγόνα αίματος».

Όλη η ιστορία τα Μεσοποταμίας μυρίζει κάψιμο από τη φωτιά που άναψε το πετρέλαιο. Συμφωνία Μούδρου Λήμνου. (30 Οκτωβρίου 1918).Οι Τούρκοι παραδίδονται ηττημένοι και υπογράφουν ανακωχή. Η Μεσοποταμία, μαζί με τα πετρέλαιά της παραδίδεται στους Άγγλους. Και από τότε Βρετανοί και Αμερικανοί εισβάλλουν ξανά και ξανά για να «επιβάλουν την ειρήνη». Μόνιμα, λοιπόν αναμμένα τα φλόγιστρα του πετρελαίου, όπως γράφει και ο ποιητής. Κι αν το ρίξουμε λίγο στη μεταφυσική θα πούμε «η ατυχία νε έχεις …πετρέλαιο».

Δεν πρέπει ακόμα να παραβλέψουμε πως καταλυτική στις εξελίξεις θα είναι η στάση της Τουρκίας. Ήδη έστειλε τα δικά της μηνύματα με τη «Γαλάζια Πατρίδα», τη μεγαλύτερη στρατιωτική άσκηση που έκανε ποτέ, ταυτόχρονα σε Αιγαίο, Μαύρη Θάλασσα και Ανατολική Μεσόγειο. Και έχει ο Θεός…

Όπως και να έχουν τα πράγματα-και βέβαια είναι αλλονού παπά Ευαγγέλια- η ανάλυση και η συνολική εκτίμηση της ανακάλυψης. Με όλα αυτά σκέψη μου περιφέρεται, στροβιλίζεται και πάει μακριά, πολύ μακριά και φτάνει εκεί στον κόλπο του Μεξικού. Περιοχή πολλαπλάσιας εξόρυξης πετρελαίου. Έγιναν όμως σοβαρά δυστυχήματα με αγνοούμενους και νεκρούς εργάτες αλλά και διαρροές μεγάλων ποσοτήτων. Μιλάμε για δύο μεγάλες περιβαλλοντικές μολύνσεις από πετρελαιοκηλίδες (1979 και 2010). Μεγάλη καταστροφή που αφορά την βιοποικιλότητα του τόπου, αλλά και στην ποιοτική ζωή των παραθαλάσσιων περιοχών.

Πόλεμοι, ο ανταγωνισμός των ισχυρών για την εκμετάλλευση του φυσικού πλούτου, ανελέητοι βομβαρδισμοί «για την ειρήνη» φυσικά- προσφυγιά και δράματα… Μάλλον όλα αυτά την αιτία τους αντλούν από το πετρέλαιο. Απορίες δικές μου. Το κοίτασμα που αντλείται στον κόλπο του Μεξικού είναι τεράστιο και πολλαπλάσιο… Ο λαός της επωφελήθηκε; Ασφαλώς και όχι. Ο καθένας ας κάνει την ανάλυσή του.

Στα δικά μας πετρέλαια. Τζουμέρκα. Βουνά, χαράδρες, ρυάκια και ρεματιές θα πλημμυρίσουν πετρέλαιο. Χρυσά κουτάλια κλπ. Καθορίστηκε και το κέρδος. Τώρα, αν σου καθορίζουν το κέρδος για τον τόπο σου, εκ των προτέρων είναι να ρωτάει κανείς. Το υποκείμενο πολίτης στοιχειοθετεί την έννοια της Πολιτείας; Φοβάμαι πως η σημερινή τακτική –πολιτική αναιρεί παντάπασιν και τον Αριστοτέλη…

Χρήστος Α. Τούμπουρος