Οι Γερμανοί και εμείς: Ένα συναρπαστικό αφήγημα για το τι μας ενώνει και τι μας χωρίζει

Η λατρεία των Γερμανών για την Ελλάδα ήταν και παραμένει βαθιά ριζωμένη στο γερμανικό φαντασιακό, από την εποχή του γερμανικού ρομαντισμού,  όταν πολλοί επιφανείς Βαυαροί ποιητές και εκπρόσωποι των τεχνών ταξίδεψαν στην Ελλάδα και εμπνεύστηκαν από το αρχαίο ελληνικό πνεύμα, τις ελληνικές αρχαιότητες και έχτισαν κτίρια σε αρχαιοελληνικό ρυθμό, έγραψαν ποίηση και χρησιμοποίησαν την ελληνική κλασική παιδεία ως αντιπερισπασμό στον ανατρεπτικό πνεύμα του ορθού λόγου και Διαφωτισμού της εποχής.

Στο επίκεντρο της γερμανικής φαντασίωσης για την Ελλάδα βρίσκεται ο ήλιος που . γονιμοποίησε το ελληνικό πνεύμα. Ο ναζισμός ταυτίστηκε με το κλασικό ιδεώδες και θεώρησε ότι οι Γερμανοί  είναι κληρονόμοι του κλασικού πολιτισμού. Δεν υπήρξε Γερμανός φαντάρος κατά την κατοχή που δεν φωτογραφήθηκε μπροστά από την Ακρόπολη.

Υπάρχει μια παράξενη ιστορία. Ο Βαυαρός Όθων Βίττελσμπαχ στέφθηκε Βασιλεύς της Ελλάδας, ενώ οι Δανοί Γλύξμπουργκ που ακολούθησαν, βασίλευσαν ως βασιλείς των Ελλήνων. Ίσως αυτό εξηγεί την εκτίμηση ορισμένων ιστορικών πως ο Όθωνας αγάπησε την Ελλάδα, αλλά όχι τους Έλληνες. Η πολιτική εξήγηση είναι άλλη. Ο Όθων είχε πρόθεση να παραμείνει στην κλασική  Ελλάδα, ενώ οι Γλυξμπουργκ φιλοδοξούσαν να βασιλεύσουν όπου υπήρχε ελληνισμός.

Έκτοτε πάντως διαμορφώθηκε μια θεωρία που λέει ότι οι Γερμανοί λατρεύουν την Ελλάδα, αλλά απεχθάνονται τους Έλληνες. Αυτό θα μπορούσε να το αισθανθεί σήμερα ο απλός Έλληνας πολίτης που έχει υποστεί τα αποτελέσματα της πολιτικής της λιτότητας, η οποία είναι ταυτισμένη με τη βούληση του γερμανικού κεφαλαίου, όπως εκφράζεται από την Καγκελαρία, αλλά και τη χλεύη που συνόδεψε την ελληνική κρίση χρέους.

Η αλήθεια πάντως είναι πως δεκάδες εκατομμύρια Γερμανοί λατρεύουν την Ελλάδα και τους Έλληνες. Αυτό φαίνεται μόνο από την επιλογή της για διακοπές, αλλά και από τις εκδηλώσεις συμπαράστασης από Γερμανούς οικονομολόγους, επιστήμονες, διανοούμενους και πολίτες. Από την άλλη, σήμερα, δεν υπάρχουν αρνητικά συναισθήματα για τους σημερινούς Γερμανούς από την πλευρά των Ελλήνων, παρά το αθεράπευτο τραύμα που έχει αφήσει η ιστορία στη σχέση των δύο λαών. Υπάρχει βεβαίως ένας υπό εκκόλαψη αντιγερμανισμός, που δεν αφορά τον γερμανικό λαό, αλλά στον τρόπο που εκφράζεται και επιβάλλεται  η ηγεμονία του Βερολίνου στα ευρωπαϊκά πράγματα.  Δυστυχώς, ο ιός του αντιγερμανισμού σχετίζεται με τις γερμανικές εμμονές και τον αυταρχισμό που έρχεται από πολύ μακριά .

Η Βαυαροκρατία:  Η καχυποψία των Μεγάλων Δυνάμεων απέναντι στο ρωσόφιλο Ι. Καποδίστρια οδήγησε στην ενθρόνιση του πρίγκιπα της Βαυαρίας Όττο Φρίντριχ Λούντβιχ φον Βίττελσμπαχ ως Βασιλέα στην Ελλάδα το 1832, σε ηλικία 17 ετών και στην ανάληψη της εξουσίας  από 3μελή Αντιβασιλεία Βαυαρών αξιωματούχων (+2 οικονομολόγοι + 3.850 στρατιώτες) μέχρι το 1835. Η «Βαυαροκρατία», όπως ιστορικά χαρακτηρίστηκε η Αντιβασιλεία, ήταν μια ωμή επιβολή του βαυαρικού κρατικού μοντέλου που βιώθηκε ως ξένος ζυγός από τον ελληνικό λαό. Επιχειρήθηκε ο έλεγχος των πάντων, της δικαιοσύνης, του στρατού, της εκκλησίας, της παιδείας (με κατεύθυνση στον κλασικισμό και την αρχαιολατρία, χωρίς βάσεις στις θετικές και τεχνικές γνώσεις), με μεταφορά της πρωτεύουσας στην Αθήνα, με αντικατάσταση του φοίνικα με την δραχμή, με διωγμούς αγωνιστών και  με κατάπνιξη στο αίμα εξεγέρσεων. Με δυο λόγια επιχείρησαν να υλοποιήσουν το φαντασιακό τους για την αρχαιότητα σε αντίθεση με την πραγματικότητα του ελληνικού λαού. Αποτέλεσμα ήταν η Επανάσταση της 3ης Σεπτεμβρίου 1843, η οποία οδήγησε στην εκχώρηση συντάγματος από τον Όθωνα που όμως εξακολούθησε να παρεμβαίνει έντονα στην πολιτική σκηνή, κατάσταση που οδήγησε στην αποπομπή του από τη χώρα το 1862 και την επιστροφή του στη Βαυαρία. Ο Όθωνας δεν παραιτήθηκε ποτέ από τον θρόνο.

Οι λογαριασμοί της ιστορίας: Έκτοτε, οι βασιλείς των Ελλήνων ήταν Δανοί που παντρεύονταν Γερμανίδες πριγκίπισσες και είχαν συγγενικούς δεσμούς με τους Γερμανούς βασιλείς και αυτοκράτορες και ως εκ τούτου τηρούσαν συνήθως φιλογερμανική στάση, σε αντίθεση με τις κυβερνήσεις που είχαν μάλλον φιλοβρετανικές θέσεις. Έτσι, η Ελλάδα βρέθηκε στους δύο παγκοσμίους πολέμους στο αντιγερμανικό μέτωπο.

Στο Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, οι Γερμανοί συνάντησαν σθεναρή αντίσταση στην Ελλάδα, με αποτέλεσμα όχι μόνο να καθυστερήσει η επίθεση στο ρωσικό μέτωπο και την δραματική  τους ήττα σε αυτό, αλλά να ματαιωθεί ο σχεδιασμός, εξ αιτίας των απωλειών κατά την εισβολή και της αντίστασης που ακολούθησε, της κατάληψης της Κύπρου, της Μέσης Ανατολής (πετρέλαια της Μοσούλης) και του Ιράν.

Η κατοχή της χώρας από τους Γερμανούς χαρακτηρίστηκε από μία εντελώς διαφορετική  αντιμετώπιση των Ελλήνων σε σχέση με τους άλλους ευρωπαϊκούς λαούς που δεν είναι σίγουρο ότι εξηγείται μόνο από την εθνική αντίσταση που συνάντησαν. Το σαμποτάζ στη γέφυρα του Γοργοπόταμου το 1942 δημιούργησε σοβαρά προβλήματα στον ανεφοδιασμό των στρατευμάτων του Ρόμμελ. Η σκληρότητα των αντιποίνων, η συστηματική  καταστροφή των παραγωγικών δομών, η καταλήστευση, η αρπαγή θησαυρών, οι μαζικές εκτελέσεις, τα ολοκαυτώματα άφησαν ανεξίτηλα τραύματα. Οι απολογισμοί είναι καταλυτικοί. Οι μνήμες της γερμανικής θηριωδίας έμειναν παντού, στα χωριά, στις πόλεις, στις αφηγήσεις, στα ντοκουμέντα. Οι Γερμανοί έχασαν τον πόλεμο, αλλά δεν φρόντισαν να κλείσουν τους  ανοιχτούς λογαριασμούς με το παρελθόν. Οι πολεμικές επανορθώσεις, το αναγκαστικό κατοχικό δάνειο και οι αποζημιώσεις των θυμάτων υπολογίζονται σε 320 δισ. ευρώ .

Στο μεταξύ, 400.000 Έλληνες δούλεψαν σκληρά ως γκασταρμπάιτερ για την ανασυγκρότηση της Γερμανίας, αφού η κατεστραμμένη πατρίδα τους δεν μπορούσε να τους θρέψει.

Τι μας χωρίζει σήμερα:  Σήμερα, η 5ετής κρίση προκάλεσε μέσω των media και της εμμονικής πολιτικής του Βερολίνου μόχλευση της αντιπαράθεσης των δύο λαών. Οι Έλληνες στοχοποιήθηκαν ως λαός, λοιδορήθηκαν και χλευάστηκαν και τα προγράμματα που εφαρμόστηκαν εκθεμελίωσαν τον παραγωγικό ιστό και προκάλεσαν ανθρωπιστική κρίση.  Το δράμα αυτό δεν είχε επισημοποιηθεί στην ΕΕ, μέχρι που η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ πήρε εντολή να το σταματήσει και για να το πετύχει, υποχρεώθηκε να το εκθέσει έστω και άγαρμπα μερικές φορές, στην ευρωπαϊκή κοινή γνώμη. Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με την ραγδαία άνοδο του ευρωσκεπτικισμού που τροφοδοτείται από την πολιτική του ευρώ και λιτότητας που έχει επιβάλει το Βερολίνο, προκαλεί έκπληξη και αμηχανία στην γερμανική ηγεμονία της ευρωζώνης. Ότι δεν μπόρεσαν να καταφέρουν Γαλλία, Ιταλία, Ισπανία, Βρετανία το έκανε η απελπισμένη Ελλάδα!

Το σοκ είναι μεγάλο και αναπάντεχο για τη Γερμανία, όπως προκύπτει και από το τελευταίο τεύχος του Der Spiegel με την Άνγκελα Μέρκελ στο εξώφυλλο  να φιγουράρει σε μία φωτογραφία αξιωματικών των ναζί με φόντο τον Παρθενώνα και με θέμα την γερμανική υπερδύναμη, αλλά και πως αντιλαμβάνονται αρκετοί Ευρωπαίοι το ρόλο της σύγχρονης Γερμανίας. .

Εκείνο δηλαδή που χωρίζει ουσιαστικά σήμερα Αθήνα και Βερολίνο είναι το «βιβλίο» με το οποίο θα προχωρήσει η Ευρώπη στην πολιτική της ολοκλήρωση. Στην Ελλάδα εδραιώνεται η άποψη ότι η Γερμανία επιχείρησε το 2012 και το 2015 να εκδιώξει την Ελλάδα από την ευρωζώνη για λόγους που δεν συνάδουν ούτε με την αριθμητική, ούτε με τη λογική.

Υπάρχουν τέλος δύο ακόμη ανοιχτά ζητήματα, η συστηματική διαφθορά που προκάλεσε η γερμανική επιχειρηματική παρουσία στην Ελλάδα και οι πολεμικές επανορθώσεις, που πρέπει να κλείσουν. Είναι κρίσιμο, οι ηγεσίες των δύο χωρών να βρουν τρόπους ανάκτησης της εμπιστοσύνης μεταξύ των δύο χωρών και των δύο λαών. Αυτό θα ωφελήσει και τους δύο και κυρίως την Ευρώπη.

Τι μας ενώνει: Ο θαυμασμός που έχει ο ένας λαός για τον άλλο, η συμπληρωματικότητα των ιδιαίτερων δεξιοτήτων του καθενός και η κοινή μας μοίρα στην Ενωμένη Ευρώπη.

Του Μάκη Ανδρονόπουλου

www.koutipandoras.com