Η μικρή και μεγάλη ακίνητη περιουσία.

  Ο ΕΝΦΙΑ, με τη φορολογική μορφή που τον ξέραμε, προφανώς τελειώνει, αφού άφησε πίσω τα ίχνη του. Τη θέση του βέβαια, την παίρνει ο φόρος μεγάλης ακίνητης περιουσίας. Τώρα, πόσο μεγάλη θα είναι αυτή η περιουσία που πρόκειται να φορολογηθεί, και πόσο μικρός ή μεγάλος θα είναι ο φόρος που θα επιβληθεί, αυτό θα το μάθουμε προσεχώς.

Τι μου θύμισε όλο αυτό το γαϊτανάκι με την ακίνητη περιουσία και τη φορολόγηση της, που χρόνια τώρα, με κάθε κυβερνητική ή υπουργική αλλαγή, απασχολεί - και τρομάζει συχνά - τους φορολογούμενους; Ας το εξιστορήσουμε σύντομα, γιατί έχει τη σημασία του, γιατί όχι και την επικαιρότητά του. 

Ήταν, θυμάμαι, το έτος 1978, δηλαδή πριν 37 χρόνια. Ένας πρώτος εξάδελφός μου, υπηρετούσε στην Εφορία Ακινήτων στην Αθήνα. Εκεί συμφωνήσαμε να συναντηθούμε. Πριν αναχωρήσουμε από την Εφορία, μου συνέστησε να πούμε μια καλημέρα στο διευθυντή του, από τον οποίο θα έπαιρνε και τη σχετική άδεια. 

Ευγενέστατος ο διευθυντής, με τον οποίο είχαμε και μια σύντομη συζήτηση. Σε δική μου ερώτηση για την υπηρεσία στην οποία ήταν προϊστάμενος, άνοιξε τα χαρτιά του, και με μια χαρακτηριστική επιγραμματικότητα, μου απάντησε: 

Εκπροσωπώ μια υπηρεσία - εννοούσε την Εφορία ακινήτων - η οποία θα είναι και η μόνη βιώσιμη, για πολλά χρόνια, σε αυτό που λέγεται Ελληνικό Κράτος. Και μου εξήγησε: Η χώρα που ζούμε είναι χώρα αντιπαραγωγική, αντιαναπτυξιακή. Η δομή του Ελληνικού Κράτους από τη σύστασή του, δεν επέτρεψε τη δημιουργία μιας υγιούς και παραγωγικής αστικής τάξης, σαν αυτές που δημιουργήθηκαν στις άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Η δική μας αστική τάξη, αν μπορούμε να της δώσουμε αυτή την ονομασία, ήταν, στη μεγάλη πλειοψηφία της, κρατικοδίαιτη, παρασιτική, και κατά κανόνα αντιπαραγωγική. 

Έτσι δικαιολογείται και ο μεγάλος αριθμός του δημόσιου τομέα τον οποίο επιστρέφει η γραφειοκρατία και οι πελατειακές σχέσεις ανάμεσα στους πολίτες και στα πολιτικά κόμματα, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την οικονομία της χώρας. Η παραγωγική περιορισμένη, ακόμα και στον αγροτικό τομέα, όπου θριαμβεύουν οι εισαγωγές. Οι επενδύσεις που συμβάλλουν στην παραγωγή και στην ανάπτυξη, ελάχιστες έως ανύπαρκτες. Η μόνη επένδυση του μέσου Έλληνα, που μπορεί κάτι να αποταμιεύσει είναι η ακίνητη περιουσία. Επένδυση ίσως παραγωγική σε ορισμένες περιπτώσεις για τον ίδιο, πέρα για πέρα όμως αντιπαραγωγική για το Κράτος και, συνεπώς, και για το κοινωνικό σύνολο. Όλοι μας, λίγο - πολύ, ανάλογα με τις οικονομικές μας δυνατότητες και τις επαγγελματικές μας ανάγκες ακολουθήσαμε αυτό το δρόμο. Έτσι φτάσαμε σ' αυτόν τον ανεξέλεγκτο οικοδομικό οργασμό που παρατηρούμε στην Αττική και στις άλλες μεγάλες πόλεις της περιφέρειας. 

Οι πηγές των δημόσιων εσόδων ολοένα και περιορίζονται. Το κράτος όμως, πολυδάπανο μάλιστα καθώς είναι, χρειάζεται έσοδα, συνεπώς πρέπει, κάθε τόσο, να παίρνει νέα φορολογικά μέτρα. Κύριες πηγές εσόδων, προς το παρόν, το αυτοκίνητο και η ακίνητη περιουσία. Τα έσοδα από το πρώτο έχουν φτάσει ή θα φτάσουν σύντομα τα όριά τους. Τα μόνα που μένουν είναι αυτά από τη φορολόγηση της ακίνητης περιουσίας. 

Και κατέληξε: 

Θα έρθει μια μέρα που οι κληρονόμοι δεν θα αποδέχονται την κληρονομιά, γιατί η φορολογία της ακίνητης περιουσίας θα είναι δυσβάσταχτη και η αξία της πολύ περιορισμένη. 

Τα παραπάνω διατυπώθηκαν πριν από 37 ολόκληρα χρόνια. Η επιβολή του ΕΝΦΙΑ, από την προηγούμενη κυβέρνηση, επιβεβαίωσε τις απόψεις του προϊσταμένου της Εφορίας Ακινήτων. Εξού και η ευφορία των ιδιοκτητών με την αναγγελία της κατάργησής του. 

Απομένει τώρα να δούμε πόσο θα διαρκέσει αυτή η ευφορία, σε ποιο μέγεθος θα ανέλθει η νέα φορολογία, και ποιο θα είναι, αν οι φορολογικές ανάγκες το απαιτήσουν, το φορολογικό της ισοδύναμο. 

Και λέω πως περιμένω να δούμε, γιατί πρέπει να λάβουμε υπόψη ότι η κατάσταση που επικρατεί σήμερα στη χώρα μας δεν έχει καμιά σχέση με αυτή που επικρατούσε το έτος 1978. Τότε δεν είχαν φανεί ακόμα στον ορίζοντα τα πρώτα βαριά οικονομικά σύννεφα. Σήμερα η χώρα μας βρίσκεται σε κατάσταση χρεοκοπίας. Το δημόσιο χρέος δυσβάσταχτο. Το Κράτος μισοδιαλυμένο. Η διαπλοκή και η διαφθορά θριαμβεύουν. Οι επιχειρήσεις - αυτές που απέμειναν - κλείνουν η μια μετά την άλλη. Η ανεργία καλπάζει. Η φορολογητέα ύλη περιορισμένη. Οι απαιτήσεις των δανειστών γνωστές σε όλους μας. Οι πολίτες είναι επόμενο να βρισκόμαστε σε πλήρη σύγχυση, με μόνο εφόδιο την ελπίδα πως κάτι καλύτερο μπορεί να συμβεί. 

Πάντως, πολύ φοβάμαι - βλέπετε πως συχνά ο φόβος και η ελπίδα πάνε μαζί - η ακίνητη περιουσία  "η αγία ιδιοκτησία", όπως έλεγαν οι παλιότεροι θα είναι, για καιρό το πρώτο θύμα.

Γράφει ο  Σπύρος Εργολάβος, φιλόλογος-συγγραφέας

www.proinoslogos.gr