Γκαμήλα ή Τύμφη - Υψόμετρο 2.497 μέτρα. Απολαύστε τα video.

Απολαύστε τα video.

Γκαμήλα ή Τύμφη - Υψόμετρο 2.497 μέτρα

Μορφολογία

Η Γκαμήλα, θεωρείται το πιο μεγαλόπρεπο βουνό στο κορμό της Β. Πίνδου. Είναι το βουνό που συνδυάζει δύο διαφορετικές όψεις, που το κάνουν να διαφέρει από πολλά βουνά της πατρίδας μας. Η βορεινή πλευρά του είναι μια σειρά από ορθοπλαγιές, που διακόπτονται από βαθιές χαράδρες και λούκια. Ενώ στη νότια πλευρά οι κορυφές, κατεβαίνουν ομαλά και σχηματίζουν ένα μεγάλο οροπέδιο. Οι μεγάλες και πολλές ορθοπλαγιές της  με τις εντυπωσιακές κλίσεις θυμίζουν έντονα τις Aλπεις, γι'αυτό και χαρακτηρίστηκε ως "αναρριχητικός παράδεισος της Ελλάδας".

Στα Βόρεια μεταξύ του βουνού Τραπεζίτσα και της Γκαμήλας, σχηματίζεται η κοιλάδα του Αώου, με το ομώνυμο ξακουστό ποτάμι της. Η χαράδρα του Βίκου και ο ποταμός Βοϊδομάτης, τη χωρίζει από τη Δυτική της πλευρά από τα βουνά Στούρο  και Γκραμπάλα. Στην Ανατολική  πλευρά ο Γυφτόκαμπος την χωρίζει από τα βουνά Κούστα, Κοζιακό και Κουκουρούντζο.

Οι κορυφές της διαδέχονται  η μια την άλλη, από τα δυτικά  προς ανατολικά  και είναι: Κούλα 1560μ., Λάπατος 2251μ., Αστράκα 2436μ., Πλόσκος 2377μ., Γκαμήλα  2497μ., Γκαμήλα ΙΙ 2480μ., Καρτερός 2478μ., Μεγάλα Λιθάρια 2467μ., Τσούκα Ρόσια 2376μ., Σαμάρι 2296μ., Κρεβάτι 2.375 μ., Γκούρα 2466μ., Κορυφούλα 2157μ., επίσης Καζάρμα 1803μ. και Καλόγερος 2122μ..

Γύρω από τη Γκαμήλα υπάρχουν τα χωριά Πάπιγκο, Κλειδωνιά, Κόνιτσα, Βρυσοχώρι, Ηλιοχώρι, Σκαμνέλι, Τσεπέλοβο, Κουκούλι, Βραδέτο, Καπέσοβο, Βίτσα, Μονοδέντρι, Βιτσικό.

Υδρογραφία

Το πέτρωμα της Γκαμήλας δεν ευνοεί την ύπαρξη πηγών, κυρίως στην Αλπική ζώνη. Στα δασωμένα μέρη του βουνού οι πηγές γίνονται πιο πολλές. Γενικά το νερό είναι δυσεύρετο, εκτός από τις εποχές που λειώνουν τα χιόνια και δημιουργούνται πολλά ρέματα και λιμνούλες. Εκτός από τη Δρακόλιμνη, χαρακτηριστικές λιμνούλες είναι: η Ξερόλουτσα, η Ριζίνα, το Ρομπόζι, ο Αηλιάς.

Πετρώματα

Η Γκαμήλα χαρακτηρίζεται από τις μεγάλες εκτεθειμένες κάθετες βραχώδεις επιφάνειες, τις μεγάλες κλίσεις και τους έντονους και εντυπωσιακούς γεωλογικούς σχηματισμούς.

Τα πετρώματα που συναντάμε είναι: 1) Σκληρά, ασβεστολιθικά συμπαγή, που ξεκολλάνε (κρητιδικοί - ιουαρασικοί - μαργαικοί - ασβεστόλιθοι). 2) Φλύσχη ευπαθή στη διάβρωση. Οι Αλπικές περιοχές της Γκαμήλας, φέρουν έκδηλα σημάδια της επίδρασης των παγετώνων.

Τοπωνύμια

Κυριαρχούν τα ελληνικά τοπωνύμια, Γκαμήλα, Ρομπόζι και άλλα. Εξαίρεση η κορυφή Τσούκα Ρόσια που σημαίνει κόκκινη κορυφή στα Βλάχικα.

Σπήλαια - Βάραθρα

Μικρά  σπήλαια  υπάρχουν  από  τη  μεριά  των  Μεγάλων  Λιθαριών  και στα  Λημέρια των  Κλεφτών στη  βόρεια  πλευρά της.  Η  Γκαμήλα φημίζεται  για  τα  βαθιά της βάραθρα. Αυτά είναι: α) Η  Προβατίνα βάθους  407 μ, ένα από τα μεγαλύτερα κατακόρυφα βάραθρα  του  κόσμου, για την ακρίβεια το τρίτο στη σειρά. Το βάραθρο  δημιουργήθηκε από συνδυασμένη δράση νερού  και πάγου. Χαρακτηριστικό είναι, ότι σε βάθος  180 μ. υπάρχει ένα μικρό  πατάρι με πάγους , που δε λειώνουν ποτέ. Υπάρχει  επίσης μια και μοναδική  αίθουσα με μια  μικρή  λιμνούλα  και αναμνηστικές πλακέτες από Ελληνικές και ξένες αποστολές που κρέμονται  στα  τοιχώματα. β) Το  Χάσμα του Έπους βάθους 451 μ, ο τρόπος δημιουργίας του είναι διαφορετικός από εκείνον της Προβατίνας. Κυρίαρχο στοιχείο  είναι  το  νερό,  αφού  το  σπήλαιο  λειτουργεί σαν  καταβόθρα  και  αποστραγγίζει  τα  νερά  από το οροπέδιο. Υπάρχουν δυο  διαφορετικές διαδρομές που  μπορεί  να  ακολουθήσει  κανείς,  το Έπος Ι με βάθος 451 μ. και το Έπος ΙΙ με  βάθος 340 μ. γ) Η τρύπα της Νύφης  συνολικού βάθους 340μ, το σπηλαίο αυτό λειτουργεί σαν καταβόθρα όπως και το Έπος, αφού συλλέγει τα νερά της περιοχής. Αποτελείται από τρία μεγάλα βάραθρα p150 μ, p50 μ, p120μ. Και δυο  μικρά p10 μ. και p10 μ. που στο τέλος τους είναι στενά, που δε χωράς να περάσεις . δ) Η Γκαιλότρυπα  βάθους  200 μ. ε)Η  Σπέρα  του Τσεπέλοβου 228 μ, και πολλά  άλλα  βάραθρα ορισμένα απ' τα οποία  βρίσκονται στην περιοχή του χωριού Βραδέτου.

Βλάστηση

Στα χαμηλά μέρη κυριαρχεί η μεσογειακή Μακία με θάμνους, όπως Πουρνάρια, Φιλλίκι, Κουτσουπιά. Ακολουθεί η ζώνη των φυλλοβόλων, Βελανιδιές κ.λ.π. Πιο πάνω συναντάμε τη ζώνη μικτού δάσους, Φυλλοβόλα και Κωνοφόρα, η Μαύρη Πεύκη, το Μακεδονίτικο Έλατο, η Οξιά, το Κέδρο και ψηλότερα το Ρόμπολο.

Χλωρίδα

Η χλωρίδα της Γκαμήλας είναι αρκετά πλούσια σε αριθμό ειδών. Τα Lilium Martagon, Lilium Cundidum είναι από τα σπανιότερα. Aλλο χαρακτηριστικό φυτό της περιοχής είναι οι Βιόλες Viola Albanica και Viola Dukadjinka. Το Geum Reptans, η Saxifraga  Taygetea, η  Fritillaria Graeca. Από καμπανούλες, η Campanula Persicifolia και Campanula Bononiesis. Επίσης συναντάμε πολλά είδη φαρμακευτικών φυτών.

Πανίδα

Η πανίδα είναι και αυτή αρκετή. Από πουλιά αναφέρουμε το Χρυσαετό  Aguila Chrysaetos, τον Aσπροπάρη Neophron Perconoprerus, το Γυπαετό Gupaetos Barbatus, το Βραχοκιρκίνεζο Falcotinnunculus, την Πετροπέρδικα Alectoris Graeca, την Κουκουβάγια Athene Noctua, τη Χιονάδα Eremophila Alpestris, τον Πετροκότσυφα Monticola Saxitilis τον Κόρακα Corrus Corax.

Από θηλαστικά έχουμε την Aρκούδα Ursus Arctos, το Λύκο Canis Lupus, τη Βίδρα Lutra Lutra, το Αγριόγιδο Pupicarpa Rupicapra. Aλλα ζώα είναι το Κουνάβι Martes Foina, ο  Σκίουρος Sciurus Vulgaris, ο Λαγός Lepus Europaeus. Τα αμφίβια Triturus Alpestris που ζουν στη Δρακόλιμνη .

Πρέπει να τονίσουμε την ασύδοτη λαθροθηρία    που   κυριολεκτικά   εξαφανίζει    κάθε ίχνος  ζωής  και ειδικά την Αρκούδα και το Αγριόγιδο.

Καταφύγια

Στη Γκαμήλα υπάρχει μόνο ένα καταφύγιο στο Διάσελο της Αστράκας, 3 ώρες από το χωριό Μικρό Πάπιγκο. Το καταφύγιο διαθέτει 28 κρεβάτια, κουζίνα με μαγειρικά σκεύη κ.λ.π. Το καλοκαίρι  την οργάνωση αναλαμβάνει ο φύλακας που το λειτουργεί σε καθημερινή βάση απ' τα τέλη Μαΐου έως τα τέλη Οκτωβρίου. Τους υπόλοιπους μήνες τα κλειδιά δίνονται κατόπιν συνεννόησης με τον Ε.Ο.Σ. Παπίγκου.

Κίνδυνοι

Ο μεγαλύτερος κίνδυνος για τους ορειβάτες είναι τα τσοπανόσκυλα που βρίσκονται στην περιοχή. Τους καλοκαιρινούς μήνες που επισκεπτόμαστε τα βουνά πρέπει να έχουμε μεγάλη παρέα και ένα μπαστούνι πάντα στο χέρι μας.

Το χειμώνα οι κίνδυνοι  προέρχονται απ' τις χιονοστιβάδες στις ορθοπλαγιές της Γκαμήλας και της Αστράκας, καθώς και απ' τις μεγάλες τρύπες που βρίσκονται στα Ριζά του Πλόσκου κατά μήκος της διαδρομής για την Γκαμήλα οι οποίες σκεπάζονται με χιόνι. Το χειμώνα η επίσκεψη στην περιοχή πρέπει να γίνεται από έμπειρους ορειβάτες και απαραίτητα με τη χρήση χειμερινού εξοπλισμού (πιολέ, κραμπόν, σχοινί, ζεστά ρούχα, χειμερινό υπνόσακο.)

Ορειβατικές Διαδρομές για Γκαμήλα

Από Πάπιγκο

Η διαδρομή από Πάπιγκο για το καταφύγιο και εν συνεχεία για την κορυφή της Γκαμήλας αρχίζει από το Μικρό Πάπιγκο, που απέχει 65 χλμ. από τα Γιάννενα.  Το μονοπάτι έχει ανατολική κατεύθυνση, είναι σηματοδοτημένο και βατό με αρκετή  κλίση. Περνά από την Αβραγώνιο Βρύση, την Αντάλκη  Βρύση, την Τράφο Βρύση και την Κρούνα  Βρύση. Είναι η διαδρομή με τα πιο πολλά νερά. Στο καταφύγιο φτάνεις σε 3 ώρες περίπου και από εκεί κατηφορίζεις στη Λάκα Τσουμάνη.   Αριστερά   από  την  Ξερόλουτσα  περνάς τη Ρωμηόβρυση σε 30 λεπτά περίπου όπου βρίσκεται το τελευταίο   νερό   για    την    κορυφή,   έως    το   Ρομπόζιυπάρχει σηματοδότηση (πινακίδα άσπρη τετράγωνη με κόκκινο ρόμβο στη μέση και το κωδικό 03). Εκεί χρειάζεται προσοχή, γιατί η σηματοδότηση συνεχίζεται ως το Βρυσοχώρι. Λίγο πριν το Ρομπόζι πρέπει να στρίψουμε αριστερά, όπου θα ακολουθήσουμε κάποια πρόχειρα  κόκκινα σημάδια και μικρές κολώνες από στοιβαγμένες  πέτρες. Η πορεία συνεχίζεται στα Ριζά του Πλόσκου και από εκεί στην κορυφή σε άλλες 2,30 ώρες περίπου. Συνολική πορεία 6 ώρες για την κορυφή.

Από Τσεπέλοβο

 Η διαδρομή από Τσεπέλοβο για κορυφή πέρνα κάτω από την κορυφή Ψαροβούνι δίπλα από την Καζάρμα, Λούτσα Τζάνοβα, Μέγας Λάκκος - Ρομπόζη κορυφή σε 7 ώρες περίπου. Το μοναδικό νερό της περιοχής είναι στο Ρομπόζι.

Η διαδρομή ως τα οροπέδια της Γκαμήλας είναι σηματοδοτημένη με κίτρινη πινακίδα και με τον κωδικό Ζ1.

Από Βρυσοχώρι

Η διαδρομή αυτή θεωρείται η ομορφότερη καθώς και η μεγαλύτερη. Ξεκινώντας από το χωριό περνάμε από την πηγή Μπούτσα, το Ακάρπινο, φτάνουμε στη Νεραιδόβρυση σε 2 ώρες περίπου, ονειρεμένη περιοχή όπου το μονοπάτι περνά δίπλα από την πηγή, που ξεπετάγεται μέσα από το βράχο. Πολλά σπάνια λουλούδια βρίσκονται ολόγυρα. 

 Συνεχίζουμε σε μια επίπονη ανηφόρα και καταλήγουμε στη Λούτσα Κάτσενου σε άλλες 3 ώρες. Από κει ανηφορίζουμε αριστερά στη δασωμένη πλαγία και βγαίνουμε σε ένα αμφιθέατρο σε 1,30 ώρα  περίπου,  όπου γύρω μας υψώνονται επιβλητικές όλες οι κορυφές. Αριστερά μας η Τσούκα Ρόσια, μπροστά μας ο Καρτερός, η Γκαμήλα Ι και ΙΙ κ.λ.π.. Το λούκι του Καρτερού βρίσκεται μεταξύ της τελευταίας προέκτασης της Γκαμήλας ΙΙ, στην πιο αριστερή μεριά της και του Καρτερού, που στέκει επιβλητικός στα αριστερά μας, ανεβαίνει στο οροπέδιο της Γκαμήλας και από κει φτάνουμε στην κορυφή σε 3 ώρες περίπου. Το μοναδικό νερό της περιοχής βρίσκεται στη Νεραϊδόβρυση. Το μονοπάτι είναι σηματοδοτημένο με το γνωστό κωδικό  03, αλλά σε κάποια σημεία μέσα στο δάσος καθώς και στη Λούτσα Κάτσενου η σηματοδότηση είναι ελλιπής. Η διαδρομή αυτή γίνεται από Ιούλιο έως Οκτώβριο. Τους υπόλοιπους μήνες το λούκι έχει χιόνι και γίνεται επικίνδυνο. Συνολική πορεία 10 ώρες περίπου. 

Από Κόνιτσα

Διαδρομή Α):

Η διαδρομή από Κόνιτσα είναι και αυτή πολύ ωραία. Ξεκινώντας από το παλιό γεφύρι της Κόνιτσας, παίρνουμε το χωματόδρομο για το Μοναστήρι Στομίου, όπου φθάνουμε σε 2 ώρες. Από εκεί στο Σιάδι της Μύγας σε 1,30 ώρα, σε άλλες 2 ώρες φθάνουμε στην ωραιότατη περιοχή Νταβάλιστα. Περνώντας απ' αυτή την περιοχή χρειάζεται προσεκτικό βάδισμα, γιατί υπάρχει κίνδυνος από τις πτώσεις λίθων. Συνεχίζουμε προς τη Σάρα. Αριστερά συναντάμε το Ραϊδοβόλι και βγαίνουμε στις ξερόλιμνες σε 1,30 ώρες περίπου. Από εκεί παίρνουμε τα Ριζά του Πλόσκου και φτάνουμε στην κορυφή συνολικά σε άλλες 2 ώρες περίπου. Η διαδρομή είναι σηματοδοτημένη με κίτρινο  τετράγωνο με μαύρο πλαίσιο σε κίτρινο φόντο. Συνολική διαδρομή 9 ώρες.

Διαδρομή Β):

Μια άλλη διαδρομή που ξεκινάει απ' το πεδίο βολής της Κόνιτσας είναι αυτή που κινείται στις δυτικές πλαγιές του Λάπατου και περνάει απ' τις τοποθεσίες Παλιοχιόνια, Παλιοκαλύβες και φθάνει στην περιοχή Σβύστη σε 4 ώρες περίπου. Από εκεί στο Ραϊδοβόλι σε 1 ώρα περίπου και συνεχίζει όπως η διαδρομή Α. Συνολική διαδρομή 7 ώρες.

Από Βραδέτο

Η διαδρομή από το Βραδέτο είναι η πιο ομαλή  και σχετικά εύκολη. Διαρκεί 4.30 ώρες περίπου.

Η διαδρομή απ' το χωριό Βραδέτο για την κορυφή της Γκαμήλας αρχίζει απ' την τοποθεσία Αυγερινός, που βρίσκεται δεξιά, καθώς κατεβαίνουμε από τον ασφαλτόδρομο για το χωριό. Έως τον Αυγερινό πηγαίνει χωματόδρομος. Η διαδρομή από τον Αυγερινό έως τη Λούτσα Ρομπόζη  είναι σηματοδοτημένη με κίτρινες πινακίδες που έχουν κωδικό Ζ1  και Ζ3.

Η διαδρομή από τον Αυγερινό έως την Γκαμήλα είναι η πιο ξεκούραστη αλλά και η συντομότερη. Αρχίζει εντυπωσιακά, καθώς περνούμε πίσω απ' την Καζάρμα (παλιό Τούρκικο φυλάκιο), βγαίνουμε στη Λούτσα Τζάνοβα ή Μυριούνη (σε 45 λεπτά), κατηφορίζουμε το Μέγα Λάκκο, τον οποίο έχουμε πάντα αριστερά μας, και φτάνουμε στη βρύση Κρούνα (σε 15 λεπτά). Από εκεί συνεχίζουμε παράλληλα με το Μέγα Λάκκο προς το σημείο που γίνεται ομαλότερος, όπου συναντάμε αριστερά την Γκαϊλότρυπα  (βάραθρο βάθους 158 μ.). Συνεχίζοντας βρίσκουμε δύο στάνες και πιο πάνω συναντάμε την πηγή και τη Λούτσα Ρομπόζη (σε 1 ώρα) απ' όπου εφοδιαζόμαστε με νερό, γιατί δεν υπάρχει άλλη πηγή έως την κορυφή.

Συνεχίζοντας δεξιά απ' τη Λούτσα Ρομπόζη και όλο ανηφορικά προς την κορυφή (προσοχή στα σκυλιά) καλό είναι να διαλέξουμε το αριστερό μονοπάτι στα Ριζά του Πλόσκου, γιατί είναι πιο ομαλό. Στην κορφή φτάνουμε μετά από 2,30 ώρες περίπου.

(Για να περάσουμε το Μέγα Λάκκο απ' τον Αυγερινό υπάρχει και άλλη διαδρομή από το Ζωνάρι της Κρούνας αλλά το μονοπάτι έχει χαλάσει και είναι αρκετά  επικίνδυνο).

Ορειβατικές Διαδρομές για Αστράκα

Από Πάπιγκο

Η διαδρομή από Πάπιγκο για Αστράκα είναι αυτή που ακολουθούμε για το καταφύγιο, μόνο που στρίβουμε δεξιά, λίγο πιο πάνω από τη Βρύση Τράφος. Το μονοπάτι ανηφορίζοντας περνάει δίπλα από το λούκι Χούνη και βγαίνει στο οροπέδιο της Αστράκα. Λίγο πριν το λούκι Χούνη στα δεξιά μας συναντάμε την Προβατίνα σε 1 ώρα περίπου. Από κει κάτω από τις κορυφογραμμές φτάνουμε στην κορυφή της Αστράκας, που είναι  τελευταία στο βάθος, συνολική διαδρομή 5 ώρες περίπου. Η διαδρομή είναι πρόχειρα σηματοδοτημένη με κόκκινα σημάδια.

Από Βραδέτο

Στην Αστράκα μπορείς να πας και από το χωριό Βραδέτο σε 4,30 ώρες ή από το χωριό Τσεπέλοβο σε 5,30 ώρες, ακολουθώντας το μονοπάτι της Γκαμήλας μέσω Μέγα Λάκκου  μέχρι το Κεντρί. Από κει στρίβουμε αριστερά και ανηφορίζουμε για την κορυφή.

Ορειβατικές Διαδρομές για Τσούκα Ρόσια και Γκούρα

Από Σκαμνέλι

Η διαδρομή από το χωριό Σκαμνέλι για Γκούρα και Τσούκα Ρόσια ακολουθεί το χωματόδρομο έως την περιοχή Βουρτάκα από εκεί συνεχίζουμε στο  μονοπάτι που έχει βορεινή κατεύθυνση. Περνάμε κάτω από την κορυφή Βλάση και από εκεί στην κοιλάδα όπου υπάρχει πηγή με αρκετό νερό και η Λούτσα Γκούρα, διαδρομή που διαρκεί  4 ώρες περίπου. Από εκεί για τη Γκούρα  πάμε δεξιά σε 1 ώρα περίπου και για την Τσούκα Ρόσια αριστερά σε 2 ώρες περίπου. Συνολική διαδρομή για Γκούρα 5 ώρες και για Τσούκα Ρόσα 6 ώρες.

Ορειβατικές Διαδρομές για Λάπατο 2251μ.,

Πλόσκο 2377μ. και Δρακόλιμνη.

Για Λάπατο. Από το καταφύγιο παίρνουμε τον αριστερό αυχένα από τον Κουτσομήτρο φτάνουμε στην κορυφή Λάπατος  σε 2 ώρες περίπου. Από την κορυφή απλώνεται στα πόδια μας ο κάμπος και η πόλη της Κόνιτσας.

Για Πλόσκο. Κατεβαίνουμε από το καταφύγιο στη Λάκα Τσουμάνη και από εκεί ανηφορίζουμε φτάνοντας στην κορυφή σε 2 ώρες περίπου. Και από αυτή την κορυφή η θέα είναι μαγευτική. Δίπλα η Γκαμήλα, κάτω ο Αώος, απέναντι η Τραπεζίτσα και  ο Σμόλικας.

Για Δρακόλιμνη. Από το καταφύγιο κατεβαίνουμε στις Ξερόλουτσες, δεξιά ανηφορίζουμε,  φτάνουμε  στη Δρακόλιμνη  σε 1 ώρα περίπου.

Aλλες Διαδρομές

- Από Κόνιτσα, Μονή Στομίου, Υποαλπικά Οροπέδια Τύμφης, Μεγάλα Λιθάρια, Σκαμνέλι. Σε 12 ώρες περίπου.

- Από Πάπιγκο, Κούλα (1560μ.). Σε 4 ώρες περίπου.

-  Από Βραδέτο, Καζάρμα. Σε 1,30 ώρα  πε-ρίπου.

- Από Τσεπέλοβο, χωματόδρομος, Λάκκος Τσέλου, κορυφή  Σαμάρι (2297μ.). Σε 6 ώρες περίπου.

- Από Τσεπέλοβο, χωματόδρομος, Λάκκος Μεγάλο Λιθάρι, Κρεβάτι. Σε 5 ώρες περίπου.

- Από Σκαμνέλι, βοσκοτόπι, Λευκότοπος,  Κορυφούλα (2157μ.). Σε 5 ώρες περίπου.

- Από Τσεπέλοβο, χωματόδρομος, Λάκκος Τσέλου,  Μεγάλα  Λιθάρια  (2467μ.).  Σε 7 ώρες περίπου.

Αναρρίχηση

Κατά καιρούς έχουν γίνει πάρα πολλές αναρριχήσεις στα 3 μεγάλα πεδία της Γκαμήλας, Αστράκα - Τσούκα Ρόσια - Γκαμήλα, καθώς και σε άλλες μικρότερες Ορθοπλαγιές.

romiazirou.blogspot.gr