Τετάρτη 1 Μαΐου 2013

Η Ελλάς ακόμα παράγει ήρωες.


Κάποτε, είχα ακούσει έναν ηρωικό κύριο από την εποχή της Κατοχής να λέει σε έναν φίλο του, επίσης άνθρωπο με ανάλογη πορεία: «Eμείς, ξέρουμε πως φτιάχνονται οι ήρωες». Εννοούσε ότι τις περισσότερες φορές οι ήρωες κατασκευάζονται, συμπεριλαμβάνοντας και τον εαυτό του.


Οι ήρωες κατασκευάζονται συνήθως με βάση δύο χαρακτηριστικά. Πρώτον, είναι «τέλειοι»: θαρραλέοι, γοητευτικοί, αψεγάδιαστοι, συνήθως εμφανίσιμοι, εμπνέουν τους διπλανούς τους και τις μάζες. Δεύτερον, εκφράζουν την αντίθεση σε κάποιο βασικό εχθρό που αντιστοιχεί στην εποχή τους. Υπάρχουν φορές που το πρώτο χαρακτηριστικό υποχωρεί εις βάρος του δεύτερου. Αν στέκεσαι δηλαδή με θάρρος ή αποτελεσματικότητα ενάντια σε κάτι μισητό, οι άνθρωποι συχνά τείνουν να ξεχνούν ότι δεν είσαι τέλειος. Ο Γκάντι για παράδειγμα, αν και όχι εμφανίσιμος, εξέφραζε σε τέτοιο βαθμό την εποχή του και το λαό του (όντας αδύναμος και μαχητικός ταυτόχρονα) που κατέληξε να θεωρείται μια ηρωική μορφή και τελικά να φαντάζει και γοητευτικός (η Kasturba, η Sushila Nayar, η Manu, η Abha, η Saraladevi Choudhurani και η Madeleine Slade ήταν μόνο κάποιες από τις γυναίκες που γοήτευσε στη ζωή του αυτός ο μέγας μικροκαμωμένος άνθρωπος).

Ποιο θα μπορούσε να είναι το προφίλ του «ήρωα» στη σημερινή Ελλάδα; Με βάση όσα είπαμε, για να το ορίσουμε πρέπει πρώτα να δούμε ποιος είναι ο εχθρός μας. Στα δημόσια πολιτικά μας πράγματα, ανάλογα με τον πολιτικό φορέα που εκφέρει τον λόγο, οι πιο κοινοί εχθροί είναι το Μνημόνιο, ο νεοφιλελευθερισμός, ο λαϊκισμός, οι μετανάστες κ.ο.κ.

Δείτε, όμως, κάτι: πολλές από τις μεγάλες κρίσεις που αντιμετωπίζει η τρικομματική κυβέρνηση, όπως αυτή πρόσφατα με τους δυο Αντώνηδες, οφείλονται σε διαφωνίες σχετικές με αλλαγές στη δημόσια διοίκηση. Οι δύο από τους τρεις πυλώνες για την ανάπτυξη, όπως τους παρουσίασε τελευταία ο Αλέξης Τσίπρας σε ομιλίες του, είναι η μεταρρύθμιση της δημόσιας διοίκησης και η αντιμετώπιση της διαφθοράς και της διαπλοκής. Το ΚΚΕ, με τον δικό του χαριτωμένο τρόπο και τον καθόλου ξύλινο λόγο του, έχει επίσης δηλώσει ότι ενδιαφέρεται για την κατάσταση στη δημόσια διοίκηση: «Οι αναδιαρθρώσεις στα Yπουργεία Αγροτικής Ανάπτυξης, Βιομηχανίας, Παιδείας, Υγείας κ.λπ., αφορούν όλους τους εργάτες, τους υπάλληλους, τους φτωχούς αγρότες, τους ΕΒΕ, τη νεολαία. Αφορούν όλο το λαϊκό κίνημα, έχουν γενικότερες συνέπειες στα λαϊκά στρώματα και ως εκ τούτου απαιτείται ενιαίος - συντονισμένος αγώνας, σύγκρουση με το αστικό κράτος.». Ακόμα και η Χρυσή Αυγή, κάνει εφόδους σε νοσοκομεία, βρεφικούς σταθμούς και άλλες δημόσιες και δημοτικές υπηρεσίες για να τις κρατήσει υγιείς, φυλετικά αμόλυντες και λειτουργικές.

Σε ένα στοιχείο, δηλαδή, φαίνεται να συγκλίνουν όλοι: η ελληνική διαφθορά και η κακοδιοίκηση είναι μία χρόνια, δομική και ιδιαίτερα απειλητική κατάσταση. Κακά τα ψέματα, όλοι πια καταλαβαίνουν ότι καμία μεταρρύθμιση δε θα είναι αποτελεσματική αν δεν υπάρχει μια καλή δημόσια διοίκηση για να τη στηρίξει ή αν υπάρχει μια διεφθαρμένη δημόσια διοίκηση για να την υπονομεύσει.

Όμως, παράλληλα με τη διαφθορά και την αναποτελεσματικότητα που προϋπήρχαν, έχουν προστεθεί τώρα και άλλες δυσκολίες, όπως οι μικρές αμοιβές των υπαλλήλων και η έλλειψη σε υλικά μέσα. Πάντα προτιμούσα τους ήρωες της καθημερινότητας. Και αυτός δεν είναι μόνο ο Εργάτης, όπως θα έλεγε το ΚΚΕ ψάχνοντας για τον Έλληνα Σταχάνοφ. Η κρίση έχει αναδείξει μία σειρά εργαζομένων με λευκό κολάρο που με αυτοθυσία παλεύουν να επιβιώσουν και δίπλα σε αυτούς προστίθενται τώρα και μερικοί υπάλληλοι του Δημοσίου. Δυστυχώς, ορισμένοι από αυτούς θα απολυθούν, χωρίς να εντάσσονται σε κάποιον κομματικό στρατό, λόγω της ανικανότητας της κυβέρνησης να εφαρμόσει διαρθρωτικές αλλαγές και εξαιτίας της γνωστής εύκολης λύσης των οριζόντιων ισοπεδωτικών μέτρων. Ανάμεσα στο πλήθος των δημοσίων υπαλλήλων, γνωρίζω κάποια που εργάζεται κάθε μέρα ως αργά χωρίς να πληρώνεται υπερωρίες, άλλον που διέκοψε μόνος του την πολυήμερη αναρρωτική του άδεια για να επιστρέψει στην υπηρεσία και υποτροπίασε σοβαρά και ένα νεοδιόριστο εκπαιδευτικό που πασχίζει με 600 ευρώ να πληρώσει το νοίκι του στα Γιάννενα.

Στην ίδια κατηγορία ανήκει και ένας άλλος ανώτερος υπάλληλος που προσπαθεί να καταγράψει τους επιόρκους. Που προσπαθεί ταυτόχρονα να κρατήσει τις ισορροπίες ενός κράτους δικαίου ενάντια στην ισοπεδωτική λογική που οδηγεί όλους τους υπόπτους στην απόλυση (ανεξαρτήτως του αν έχουν ολοκληρωθεί οι απαραίτητες νομικές διαδικασίες δίωξής τους). Που μοχθεί για να καθαρίσει την Κόπρο του Αυγεία που λέγεται Ελληνική Γραφειοκρατία. Δεν κρατάει όπλο ή ρόπαλο, αλλά φωτοαντίγραφα του νόμου 4057/2012. Χοντρούλης και καραφλός, δεν λέγεται Ηρακλής ή Άρης ή «Comandante», αλλά Λέανδρος-Σωκράτης και είναι απλώς ένας Γενικός Επιθεωρητής Δημόσιας Διοίκησης. Ταυτόχρονα, όπως διαβάζω στο βιογραφικό του, είναι αθλητής «του ping-pong (πρωταθλητής νομικών), ενώ είναι ικανότατος σκακίστας και τακτικό μέλος του "Παρνασσού"», όπως και «Γενικός Γραμματέας των "Φίλων της Βιβλιοθήκης της Αλεξάνδρειας"». Χαρά στο κουράγιο του.

Δεν υπάρχουν σχόλια: