Παρασκευή 5 Απριλίου 2013

"Με εντυπωσιάζει που οι Ευρωπαίοι δεν μπορούμε ακόμα να συμφωνήσουμε για τα αίτια της κρίσης"


Κώστας Λουκέρης (ΚΛ): Μπενουά (Benoit Lechat, ΜΛ), πες μας για την έως τώρα εμπειρία σου σχετικά με την έκδοση της «ευρωπαϊκής πράσινης επιθεώρησης» (GEJ)...
ΜΛ: Η GEJ είναι ένα ενδιαφέρον σχέδιο, γιατί είναι ένα διεθνικό πρότζεκτ. Με τον όρο «διεθνικό», εννοώ ένα σχέδιο συνάντησης των Ευρωπαίων, περισσότερο με τις διαφορές τους στους αντίστοιχους εθνικούς δημόσιους χώρους, παρά ένα δίκτυο ανθρώπων που εργάζονται στους ευρωπαϊκούς θεσμούς. Μερικές φορές φαίνεται σαν τα μέλη του δικτύου (ανταποκριτές και μέλη της συντακτικής επιτροπής) να βρήκαν ότι ήταν συγγενείς αλλού, σε μιαν άλλη ευρωπαϊκή χώρα, η οποία τους ήταν μέχρι τότε άγνωστη. Είναι ελπιδοφόρο να βλέπεις αυτούς τους ανθρώπους να ανταλλάζουν εμπειρίες, σχέδια ή απλώς να μοιράζονται τον ίδιο θυμό... Ακόμα κι αν η συνάντηση των ανταποκριτών είναι μόνο σε ετήσια βάση, η GEJ είναι ένας μόνιμος εικονικός τόπος, όπου μπορούν να συναντιούνται. Είναι επίσης σωστό ότι η παρούσα κρίση έχει δημιουργήσει επιπρόσθετα την αίσθηση του επείγοντος.
«Χρειάζεται να επιχειρήσουμε να περιγράψουμε την ευρωπαϊκή κρίση ως κρίση βιωσιμότητας, πολύ περισσότερο από κρίση "κυβερνησιμότητας" ορισμένων κρατών-μελών»
ΚΛ: Τι σκέφτεσαι σχετικά με την παρούσα κρίση, όπως εκδηλώνεται στην οικονομία και στην πολιτική ζωή της Ευρώπης και της Ευρωπαϊκής Ένωσης (EE) ειδικότερα;
ΜΛ: Αυτό που βρίσκω ιδιαίτερα εντυπωσιακό είναι το γεγονός ότι οι Ευρωπαίοι δεν έχουμε αναπτύξει μια κοινή κατανόηση των αιτίων της κρίσης. Αυτό αντανακλάται στη διαφορά συμφερόντων ανάμεσα στις χώρες και εντός των χωρών. Αλλά ακόμα κι ανάμεσα σε όσους λιγότερο ή περισσότερο μοιράζονται τις ίδιες αξίες, είναι δύσκολο να αναπτυχθεί κοινό πλαίσιο. Τα άρθρα που δημοσιεύουμε για πάνω από 12 μήνες μεταφέρουν αυτή την ποικιλία προσεγγίσεων μέσα στην «πράσινη» οικογένεια. Γι' αυτό πρέπει να συνεχίσουμε να προωθούμε έναν κοινό διάλογο πάνω στην κρίση και να προσπαθούμε να φτιάξουμε ένα πλαίσιο με διασυνδέσεις των κρίσεων, αίτιο των οποίων είναι ένα εντελώς μη βιώσιμο οικονομικό μοντέλο.
Χρειάζεται να επιχειρήσουμε να περιγράψουμε την ευρωπαϊκή κρίση ως κρίση βιωσιμότητας, η οποία είναι βαθύτερα ριζωμένη, περισσότερο από την έλλειψη κυβερνησιμότητας σε κάποια κράτη μέλη. Φοβάμαι ότι η κλιματική κρίση λειτουργεί ήδη ως ξυπνητήρι που κάποια στιγμή θα χτυπήσει για όλους τους Ευρωπαίους, ισχυρότερα από την παρούσα κρίση της ευρωζώνης, ακόμα κι αν η παρούσα κρίση είναι εφιάλτης για πολλούς, οι οποίοι αντιμετωπίζουν τη λιτότητα.
ΚΛ: Ποια η απάντησή σου στην επανεμφάνιση παλιών κλισέ και στερεοτύπων στην ευρωπαϊκή πολιτική ζωή (τεμπέληδες νότιοι, ωμοί και σκληροί βόρειοι);
ΜΛ: Είναι δύσκολο να παλεύεις εναντίον στερεοτύπων... Στο Βέλγιο αντιμετωπίζουμε το ίδιο πρόβλημα. Πολλά φλαμανδικά μέσα μαζικής ενημέρωσης (ΜΜΕ) και κόμματα -και ειδικότερα το λαϊκιστικό και εθνικιστικό κόμμα «νέα φλαμανδική συμμαχία» (NVA)- παρουσιάζουν τους Βαλόνους να αισχροκερδούν επί της φλαμανδικής συμπαράστασης. Σήμερα υπάρχουν πράγματι χρηματοοικονομικές μεταφορές από την Φλάνδρα στην Βαλονία αλλά παλιά λειτουργούσαν ανάποδα και στο μέλλον μπορεί να ξαναλλάξουν. Κι ακόμα κι αν ο τρόπος διακυβέρνησης της Βαλονίας χρειάζεται βελτίωση, είναι άδικο να αναφέρεται κανείς στους Βαλόνους ως ανίκανους.
Οι πολιτικοί και τα ΜΜΕ υποτιμούν τη ζημιά που κάνουν δίνοντας έμφαση σ' αυτή την πλευρά. Μέσα στην αλληλεγγύη υπάρχει κάτι παραπάνω πέρα από το ατομικό συμφέρον που διακυβεύεται, είναι θέμα αναγνώρισης, αυτοεκτίμησης και εκτίμησης των άλλων, όπως διδαχτήκαμε από ανθρωπολόγους και κοινωνιολόγους.
ΚΛ: Ποια είναι η κατάσταση του πράσινου κινήματος στο Βέλγιο;
ΜΛ: Η κατάσταση των Βέλγων «πράσινων» είναι αρκετά καλή αν και όχι πάντα εύκολα διαχειρίσιμη. Στο γαλλόφωνο Βέλγιο έχουμε 6,000 μέλη, 48 εκπροσώπους σε διάφορα κοινοβούλια, 4 υπουργούς στις περιφερειακές κυβερνήσεις (όχι στο ομοσπονδιακό επίπεδο) και 6 δημάρχους. Είμαστε ενεργοί σε τοπικές πλειοψηφίες σε πάνω από 50 δήμους. Στα 30 χρόνια ύπαρξής του, το «εκολό» (το «πράσινο» κόμμα στη γαλλόφωνη Βαλονία, Σ.τ.Μ) έχει γίνει ένα πολύ επαγγελματικό κόμμα με αρκετή εμπειρία. Παρ' όλα αυτά, οι αντίπαλοί μας εξακολουθούν να αντιτίθενται σε αρκετά από τα σχέδιά μας ακόμα κι αν τα πράγματα έχουν βελτιωθεί αρκετά από τη δεκαετία του 1980.
Στη Φλάνδρα το «γκρόεν!» (το «πράσινο» κόμμα στην φλαμανδόφωνη/ολλανδόφωνη Φλάνδρα, Σ.τ.Μ) είναι ακόμα στην αντιπολίτευση σε περιφερειακό και ομοσπονδιακό επίπεδο. Οι Φλαμανδοί «πράσινοι» πήγαν πολύ καλά στις πρόσφατες τοπικές εκλογές. Για παράδειγμα είναι στην πλειοψηφία στη Γάνδη, μια από τις μεγαλύτερες Φλαμανδικές πόλεις. Η εξέλιξή τους στις εκλογές υπόσχεται πολλά για τις ομοσπονδιακές, περιφερειακές και ευρωπαϊκές εκλογές του χρόνου.
«Υπάρχει επείγουσα ανάγκη να εφεύρουμε και να εφαρμόσουμε ένα εντελώς διαφορετικό οικονομικό και κοινωνικό μοντέλο»
ΚΛ: Τι σκέφτεσαι σχετικά με την ενδυνάμωση υπερ-εθνικιστικών, νεοφασιστικών και νεοναζιστικών πολιτικών ομάδων στην ΕΕ με τη σχετική εμπειρία σου στο Βέλγιο -για παράδειγμα το «φλαμανδικό συμφέρον» (VB);
ΜΛ: Στη Βαλονία και στις Βρυξέλες, ευτυχώς, οι νεοφασίστες δεν έχουν καταφέρει να θέσουν τις βάσεις μιας μόνιμης παρουσίας στον πολιτικό στίβο... Αυτό δε σημαίνει ότι οι Βαλόνοι έχουν εμβολιαστεί κατά του λαϊκισμού και του νεοφασισμού. Όμως υπάρχει μια γενικότερη άρνηση στα ΜΜΕ και στην κοινωνία των πολιτών -τα συνδικάτα και οι κοινωνικοί φορείς είναι ακόμα πολύ ισχυροί- κατά όλων των ειδών του ρατσισμού και του ναζισμού. Στη Φλάνδρα, όλα τα κόμματα σέβονται αυτό που αποκαλούμε την «κόκκινη γραμμή» με το VB, ένα κόμμα με καθαρές νεοφασιστικές, ρατσιστικές και φιλοναζιστικές καταβολές. Αυτό σημαίνει ότι κρατιούνται εκτός οποιουδήποτε είδους πλειοψηφία.
Όμως τα τελευταία χρόνια, αυτό το κόμμα επισκιάζεται από την άνοδο του NVA, το οποίο είναι επίσης εθνικιστικό, λαϊκιστικό και δεξιό κόμμα και χαίρει περισσότερου σεβασμού, αν και τελικός του στόχος είναι η ανεξαρτησία της Φλάνδρας. Εάν κερδίσει το NVA στις γενικές εκλογές το 2014, το βελγικό πολιτικό σύστημα ίσως βρεθεί σε βαθιά κρίση. Πιστεύω με σθένος ότι το μάθημα μέχρι τώρα είναι ότι η αλληλεγγύη δεν είναι κάτι που απαιτείς ή διατάζεις αλλά κάτι που χτίζεται με σεβασμό, διάλογο και με την αναγνώριση των διαφορών μας. Μέχρι τώρα, πολλοί γαλλόφωνοι Βέλγοι απαιτούσαν αλληλεγγύη από τους «συμπατριώτες» τους, των οποίων τη γλώσσα δεν μιλούν και δεν καταλαβαίνουν...
ΚΛ: Ποια είναι τα βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα σχέδιά σου για την GEJ;
ΜΛ: το 2013 σχεδιάζουμε τρεις διαδικτυακές εκδόσεις του περιοδικού. Θα υπάρχουν αφιερώματα ανά τεύχος στα τρόφιμα και τη γεωργία, στη βιομηχανική πολιτική και στη ρύθμιση του χρηματοπιστωτικού τομέα. Επιδιώκουμε να διασυνδέσουμε τις «πράσινες» εμπειρίες και προσεγγίσεις σε καθένα από τα παραπάνω θέματα για τη δημιουργία μιας κοινωνικά και περιβαλλοντικά βιώσιμης Ευρώπης. Στη βάση αυτών των τευχών, θα διοργανώσουμε κάποιες κοινές εκδηλώσεις με εθνικά πολιτικά ιδρύματα. Είναι μια μοναδική ευκαιρία να ενισχύσουμε το διάλογο στην Ευρώπη ανάμεσα στους «πράσινους» -και πέρα απ' αυτούς. Τον Ιούνιο θα εκδώσουμε ένα έντυπο τεύχος με επιλογή των πιο σχετικών άρθρων των πρώτων πέντε τευχών. Μπορεί να ακούγεται παλιομοδίτικο, αλλά η εμπειρία μου λέει ότι ένα βιβλίο είναι ακόμα ένα πολύ καλό μέσο για να γίνεις ορατός και να προωθήσεις την επικοινωνία... Αυτό το βιβλίο θα συμπεριλάβει κι ένα «πράσινο ευρωπαϊκό λεξικό»: διαφορετικοί συγγραφείς από διάφορες χώρες θα ρωτηθούν να μας δώσουν τους δικούς τους ορισμούς κάποιων όρων κλειδιά όπως φεντεραλισμός, αλληλεγγύη, μεγέθυνση... Θα είναι ένας διαφορετικός τρόπος για διασύνδεση διαφορετικών πολιτικών και πολιτιστικών ευαισθησιών.
«Αυτό που είναι υπό συζήτηση δεν είναι μόνο η αποτυχία του χρηματοπιστωτικού συστήματος και κάποιες διεφθαρμένες και ανίκανες κυβερνήσεις»
ΚΛ: Ποιο ρόλο θα μπορούσε να παίξει η GEJ σε σχέση με τους Ευρωπαίους «πράσινους»;
ΜΛ: Πρώτη μας αποστολή είναι να διασυνδέσουμε τους διάφορους εθνικούς δημόσιους χώρους με στόχο να ενισχύσουμε την ευρωπαϊκή δημόσια σφαίρα. Το «πρασίνισμα» του ευρωπαϊκού δημόσιου χώρου, είναι η κεντρική μας δουλειά. Επιχειρώντας το κτίσιμο ενός ευρωπαϊκού δικτύου μπορούμε επίσης να βοηθήσουμε τους Ευρωπαίους «πράσινους» στην ενδυνάμωση των σχέσεων μεταξύ των μελών τους, για παράδειγμα μέσω της οργάνωσης διεθνικών συζητήσεων, την ανταλλαγή συγκεκριμένων εμπειριών και ιδεών.
Τέλος μπορούμε να προωθήσουμε την ανάπτυξη των κοινών πράσινων εννοιών και να τις συνδέσουμε με κάποιες από τις πιο σημαντικές και πρόσφατες συζητήσεις πολιτικό επίπεδο όπως και σ' αυτό της διανόησης. Για παράδειγμα στη Βαλονία, ο Ζαν Μαρκ Νολέ (Jean Marc Nollet), ο «πράσινος» υπουργός βιώσιμης ανάπτυξης, υποστηρίζει την ανάπτυξη ενός δικτύου οικονομολόγων της βιωσιμότητας. Την 1η Φεβρουαρίου έλαβε χώρα η πρώτη συνάντηση αυτού του δικτύου με πάνω από 300 άτομα από τον κόσμο των πανεπιστημιακών, των πολιτικών και αυτόν των εταιριών. Και ήταν πάνω από 300 άτομα στη λίστα αναμονής... Υπάρχει επείγουσα ανάγκη να εφεύρουμε και να εφαρμόσουμε ένα εντελώς διαφορετικό οικονομικό και κοινωνικό μοντέλο...
ΚΛ: Ποιες, κατά τη γνώμη σου, πρέπει να 'ναι οι προτεραιότητες στην προετοιμασία για τις ευρωπαϊκές εκλογές του 2014;
ΜΛ: Για μένα η πρώτη προτεραιότητα πρέπει να 'ναι η ανάπτυξη ενός κοινού πράσινου ευρωπαϊκού πλαισίου για την κρίση. Πρέπει να επαναλαμβάνουμε συνεχώς ότι αυτό που είναι υπό συζήτηση δεν είναι μόνο η αποτυχία του χρηματοπιστωτικού συστήματος και κάποιες διεφθαρμένες και ανίκανες κυβερνήσεις. Πιο βαθιά ζούμε τις επιπτώσεις ενός μη βιώσιμου μοντέλου, βασισμένου σε κοινωνικές και οικολογικές ανισότητες. Ταυτοχρόνως μπορεί να επιδειχθεί ότι οι εναλλακτικές αυτού του μοντέλου είναι επιτυχείς, όπως στην περίπτωση της βιολογικής γεωργίας, στις περιπτώσεις των πράσινων βιομηχανικών επιτυχιών στη Γερμανία ή στη Δανία. 

του Μπενουά Λεσά
Ο Benoit Lechat είναι Βέλγος δημοσιογράφος και φιλόσοφος, στέλεχος του «πράσινου»κινήματος και εκδότης της «ευρωπαϊκής πράσινης επιθεώρησης»

Δεν υπάρχουν σχόλια: