Οι άνθρωποι πίσω από τις τηλεπικοινωνίες μας

Η 17η Μαΐου είναι η Παγκόσμια Ημέρα Τηλεπικοινωνιών. Μια αυτονόητη πια υπηρεσία για όλους. 

Μια υπηρεσία που δεν θα ήταν καθόλου αυτονόητη, αν δεν υπήρχαν οι άνθρωποι του ΟΤΕ που δουλεύουν διαρκώς, προτού καν σηκώσουμε το ακουστικό ή ανοίξουμε τον υπολογιστή μας...

Από την χειροκίνητη μανιβέλα στην ψηφιακοποίηση του δικτύου, από την ΑΕΤΕ στον ΟΤΕ, από την αστική τηλεφωνία στη διεθνή, από το σταθερό στο κινητό και, το πιο πρόσφατο επίτευγμα, στην τεχνολογία τεχνολογία 4G+ για Internet στο κινητό με ταχύτητες 375Mbps. Γράφονται και θα γράφονται αράδες επί αράδων για την ιστορία των τηλεπικοινωνιών, μα οι πιο ξεκαρδιστικές είναι από την εποχή που οι πρώτες τηλεφωνικές συσκευές άρχισαν να μοιράζονται στα σπίτια και σχεδόν κανείς δεν είχε εξοικειωθεί με τη χρήση τους. Μα και σωτήριο μέσο! Μεταξύ 1960 και 1970, την περίοδο δηλαδή της αθρόας μετανάστευσης, το τηλέφωνο ήταν ο μοναδικός

 τρόπος επικοινωνίας για τους απομακρυσμένους συγγενείς.

Ο πρώτος θάλαμος με κερματοδέκτη που εγκατέστησε η εταιρεία ΑΕΤΕ το 1936

Ισως η πιο σημαντική στιγμή για τις τηλεπικοινωνίες στην Ελλάδα ήταν η μετάβαση από την ΑΕΤΕ στον ΟΤΕ, περίπου έναν χρόνο μετά τη λήξη του εμφυλίου. Ανώνυμη Ελληνική Τηλεφωνική Εταιρεία (αυτό σήμαινε το ακρωνύμιό της), που λειτουργούσε υπό δύσκολες συνθήκες, καθώς τα δίκτυα του τηλεφώνου και του τηλεγράφου - τα μοναδικά της εποχής - είχαν σχεδόν καταστραφεί κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής. Σύμφωνα με τα τότε στατιστικά, στη χώρα ήταν ενεργές περίπου 60.000 συσκευές, που σημαίνει 1 τηλέφωνο ανά 100 κατοίκους.

Μέχρι το τέλος της δεκαετίας του 1950 ο ΟΤΕ παίρνει τη σκυτάλη και καταφέρνει να στήσει ένα υπολογίσιμο δίκτυο. Τα επόμενα χρόνια ξεκινά η ανάπτυξη υποθαλάσσιων ζεύξεων και η αυτοματοποίηση του υπεραστικού δικτύου. Ως τότε, το δίκτυο βασιζόταν στην κοπιώδη δουλειά των χειριστριών, ενώ παράλληλα μπαίνει σε εφαρμογή το μεγάλο «σκάψιμο» των πόλεων για να εξασφαλιστεί μία τηλεφωνική σύνδεση ανά σπίτι. Σκόνη, φασαρία, έργα. και γκρίνια από τους κατοίκους, καθώς οι περισσότερες γειτονιές, με χωμάτινους ακόμα δρόμους, έβλεπαν αυτή την κίνηση αρνητικά. Ενα ακόμα επαναστατικό βήμα έγινε την επόμενη δεκαετία, το 1970, με τους δορυφόρους, που τότε αρχίζουν να αξιοποιούνται κυρίως εμπορικά. Στήνεται, λοιπόν, ο πρώτος ελληνικός δορυφορικός αναμεταδότης στις Θερμοπύλες και ένας από τους πρώτους παγκοσμίως - ο έκτος, για την ακρίβεια.

Η πρώτη συσκευή τηλεφωτογραφίας που εμφανίστηκε στην Ελλάδα το 1949

Στα χρόνια της δικτατορίας, η υποδομή του ΟΤΕ ενισχύεται και εκσυγχρονίζεται. Ιθύνων νους ο Λεωνίδας Αλεξανδρόπουλος, που, λίγο πριν την πτώση της Χούντας, βάζει τα θεμέλια για το ονομαστό μέγαρο του ΟΤΕ στο Μαρούσι. Ως τότε οι εκκρεμείς αιτήσεις τηλεφωνικής σύνδεσης ανέρχονταν σε εκατοντάδες χιλιάδες. Αποκορύφωμα η δεκαετία του 1980, όταν οι αιτούντες τηλεφωνική γραμμή φτάνουν και ξεπερνούν το εκατομμύριο!

Ολα τα εξαρτήματα που απαρτίζουν μια χειροκίνητη συσκευή

Κι αν σήμερα μια γραμμή σταθερού τηλεφώνου, η σύνδεση στο διαδίκτυο και τουλάχιστον δύο γραμμές κινητού ανά σπίτι είναι εκ των ων ουκ άνευ, ως και πριν τη δεκαετία του 1990, για να φτάσει μία γραμμή ως τα βόρεια της Αττικής χρειάζονταν κάμποσες ημέρες αναμονής και επιμονής. Τη δεκαετία του 1990 φτάνουμε στην έλευση της κινητής τηλεφωνίας ξηράς (έτσι ονομαζόταν αρχικά). Από εκεί και έπειτα οι συσκευές εξελίσσονται, η τεχνολογία βοηθά καθοριστικά, τα δίκτυα ενισχύονται ολοένα. Τούτα είναι τα προφανή, που όλοι κρατάμε στα χέρια μας ή βρίσκουμε στην άλλη άκρη της γραμμής. Μα το πιο ενδιαφέρον κομμάτι της τηλεπικοινωνίας βρίσκεται στο στήσιμο των δικτύων, σε όσους κοπιάζουν για να λειτουργούν όλα άψογα- από τις τηλεφωνήτριες και τους χειριστές τις πρώτες δεκαετίες, ως τους εναερίτες και τους άριστα καταρτισμένους τεχνικούς σήμερα.

Τα πρώτα κινητά που κυκλοφόρησαν στην Ελλάδα

Οι αριθμοί μιλούν από μόνοι τους: το Κέντρο Εξυπηρέτησης Πελατών του ΟΤΕ (13888), λαμβάνει τον χρόνο περί τις 4.500.000 κλήσεις. Σε λειτουργία 24 ώρες καθημερινά, 365 μέρες τον χρόνο, με 16.000 κλήσεις ανά ημέρα και στην άλλη γραμμή πολίτες που επικοινωνούν ζητώντας πληροφορίες, ενημέρωση ή και τεχνική υποστήριξη. Εχει υπολογιστεί πως κάθε εκπρόσωπος του ΟΤΕ διαχειρίζεται περίπου 1.500 επαφές με πελάτες σε μηνιαία βάση! Από αυτές πάνω από το 70% επιλύονται άμεσα, ποσοστό διόλου ευκαταφρόνητο.

Ετερο μεγάλο κεφάλαιο, οι βλάβες. Για τις αστικές περιοχές όλα φαίνονται σχετικά εύκολα, λόγω εύκολης και γρήγορης πρόσβασης στα περισσότερα σημεία , όμως οι νυχτερινές βάρδιες των τεχνικών έχουν έναν σωρό ιστορίες να διηγηθούν. Ολο και κάποιος θα τηλεφωνήσει αργά τη νύχτα για να δηλώσει πρόβλημα στη γραμμή ή το δίκτυο - σταθερή προτεραιότητά τους τα φαρμακεία που διανυκτερεύουν και τα νοσοκομεία, όπου κάθε πιθανό σφάλμα πρέπει να αποκατασταθεί μέσα σε λεπτά.

Η δουλειά περιπλέκεται όταν η βλάβη είναι καλωδιακή και μάλιστα υπόγεια. Σκεφτείτε: σε ένα και μόνο καλώδιο μπορεί να περιλαμβάνονται ως και 2.400 συνδέσεις συνδρομητών! Ξεκινούν, λοιπόν, με προσεκτικό σκάψιμο του σημείου της καλωδίωσης, ψάξιμο για να εντοπιστεί το φθαρμένο καλώδιο - ανάμεσα σε εκατοντάδες άλλα -, επιδιόρθωσή του και μετά προσεκτικές κινήσεις για να επανέλθουν όλα στην αρχική τους λειτουργία.

Μια δουλειά δύσκολη και χρονοβόρα που απαιτεί τεχνογνωσία (photo:Γιάννης Κόντος)

Στεγανοποιούν την καλωδίωση, ώστε να μείνει προστατευμένη από υγρά και σκόνη, και ελέγχουν αν το δίκτυο λειτουργεί κανονικά. Η επισκευή ολοκληρώνεται μόνο όταν το σημείο που σκάφτηκε επανέλθει στην αρχική κατάσταση. Η αποστολή τους γίνεται πιο «βρώμικη» όταν η βλάβη είναι κοντά σε πλημμυρισμένα φρεάτια ή παρκαρισμένα αυτοκίνητα, φαινόμενο καθόλου σπάνιο για τις ελληνικές πόλεις.

Αυτά εντός πόλεων, γιατί άλλο μεγάλο στοίχημα των τεχνικών είναι η διαρκής σύνδεση σε τηλέφωνο και Διαδίκτυο σε ακριτικά χωριά και νησιά. Στην Ελλάδα υπάρχουν συνολικά 6.000 νησιά, νησίδες και βραχονησίδες. Από αυτά κατοικούνται μόνο τα 117 και μόλις 79 σημειώνουν πληθυσμό πάνω από 100 κατοίκους. Πώς, λοιπόν, φτάνουν οι υπηρεσίες Διαδικτύου ακόμα και στα πλέον δυσπρόσιτα νησιωτικά συμπλέγματα;

Χάρη σε ένα τεράστιο υποθαλάσσιο δίκτυο 3.500 χιλιομέτρων, που ξεκινά από τα παραθαλάσσια αστικά κέντρα και εκτείνεται ως τα πιο απομακρυσμένα νησιά. Τα περισσότερα διασυνδέονται με υποθαλάσσια καλώδια, τόσο μεταξύ τους όσο και με την ηπειρωτική Ελλάδα, ενώ, για να εξασφαλιστεί επικοινωνία χωρίς κανένα εμπόδιο, ενισχύονται με ραδιοζεύξεις. Η ίδια λογική, με κάπως διαφορετικά τεχνικά μέσα, και για την κινητή τηλεφωνία, ώστε οι υπηρεσίες να φτάνουν μέχρι ακριτικές περιοχές. Ο πληθυσμός των νησιών, βέβαια, δεν είναι σταθερός και αυτό έχει αποτέλεσμα οι βλάβες να αυξάνονται αρκετά κατά τους καλοκαιρινούς μήνες.

Ομως στα δίκτυα δεν υπάρχει εποχικότητα, οι τεχνικοί πρέπει να φροντίσουν ώστε να αντέχουν ακόμα και τις πιο «φορτωμένες» ημέρες. Η πρόσβασή τους σε μακρινά νησιά δεν είναι πάντοτε εύκολη, ιδίως τον χειμώνα, λόγω κακοκαιρίας και περιορισμένων δρομολογίων. Δεν είναι λίγες οι φορές που περιμένουν αποκλεισμένοι για μέρες.

Αντίστοιχες δυσκολίες και στα ορεινά σημεία, όπου βρίσκονται πολλοί σταθμοί βάσης σταθερής και κινητής τηλεφωνίας, και οι απρόβλεπτες καιρικές συνθήκες προκαλούν συχνά - πυκνά προβλήματα. Εκεί αναλαμβάνουν δράση οι. επίλεκτοι «εναερίτες». Μια ειδική κατηγορία τηλεπικοινωνιακών τεχνικών, οι οποίοι πραγματοποιούν αναρριχήσεις σε πυλώνες και σταθμούς βάσης προκειμένου να αποκαταστήσουν βλάβες. Τα πρώτα χρόνια ανάπτυξης της τηλεφωνίας, χάρη στη δική τους συμβολή αναπτύχθηκε το εναέριο δίκτυο σε ολόκληρη τη χώρα, ακόμα και στα πιο δύσβατα σημεία. Σήμερα ο όμιλος ΟΤΕ απασχολεί περίπου 50 εναερίτες πανελλαδικά. Ποτάμια, λίμνες και δάση είναι στην ημερήσια διάταξη, επιβάλλεται, λοιπόν, να εκπαιδεύονται συχνά.

«Από τη στιγμή που μπαίνεις στο Κέντρο και φοράς τα ακουστικά, πρέπει να είσαι απόλυτα συγκεντρωμένος. Είσαι εσύ και ο πελάτης, που έχεις στην άλλη άκρη της γραμμής», λέει η Ελένη περιγράφοντας τη συνεχή προσπάθεια και την προσήλωση των εκπροσώπων τηλεφωνικής εξυπηρέτησης. Με τον ίδιο ζήλο, από τους εντός γραφείου τεχνικούς ως τους εναερίτες στη Γαύδο, όλοι τεχνικοί φροντίζουν καθημερινά για την απρόσκοπτη επικοινωνία, ακόμα και με τις πιο δύσκολες συνθήκες.

«Ο Αλεξάντερ Γκράχαμ Μπελ σε πρώτο πλάνο.». Ακόμη ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα, για γονείς και παιδιά, που περιλαμβάνει πειραματισμούς με τον ήχο και ανατρέχει πίσω στην ιστορία, όταν πέρασε η ανθρώπινη φωνή από το καλώδιο, χάρη στη σπουδαία εφεύρεση του Γκράχαμ Μπελ

Ετσι, λοιπόν, τη φετινή Παγκόσμια Ημέρα Τηλεπικοινωνιών και Κοινωνίας της Πληροφορίας, που γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 17 Μαΐου, ο ΟΤΕ δεν θα μπορούσε παρά να την αφιερώσει σε εκείνους που δουλεύουν διαρκώς, από την ώρα που σηκώνουμε το ακουστικό ή ανοίγουμε τον υπολογιστή.

www.protagon.com