Πρώτη φορά ελληνορθόδοξη αριστερά, με Παναγία Σουμελά;

Έχουμε, λοιπόν, κυβέρνηση αριστεράς; Υποτίθεται ότι έχουμε. Παρά τις όποιες αμφιβολίες η πραγματικότητα είναι ότι στην κυβέρνηση τυπικά βρίσκεται ένα αριστερό κόμμα, το οποίο συνεργάζεται με ένα δεξιό, ή για ορισμένους και ακροδεξιό κόμμα. Ένα από τα βασικά σημεία διαφοροποίησης της αριστεράς από τις άλλες παρατάξεις και ιδεολογίες είναι και η επίκληση του χωρισμού κράτους και εκκλησίας και η εκκοσμίκευση του κράτους και αυτό θα ανέμενε κάποιος και από την κυβέρνηση.

Κατ' αρχάς, το λέω για μια ακόμα φορά, ότι βασικός στόχος είναι και πρέπει να είναι η εκκοσμίκευση του κράτους και όχι της κοινωνίας, δηλαδή σκοπός δεν είναι να γίνουν οι άνθρωποι άθεοι ή άθρησκοι, και μάλιστα δια της βίας, όπως κάποιοι λανθασμένα θεωρούν, αλλά το κράτος να είναι ουδετερόθρησκο. Τι πράττει προς αυτήν την κατεύθυνση η σημερινή αριστερή κυβέρνηση; Λαμβάνοντας υπόψη ότι η διαδικασία εκκοσμίκευσης ενός κράτους, ιδίως της Ελλάδας με το ισχύον 

Σύνταγμα, είναι δύσκολη και μακρά δεν μπορεί κάποιος να κατηγορήσει για αδράνεια την κυβέρνηση μέσα σε μόλις ένα περίπου χρόνο που βρίσκεται στην εξουσία. Μπορεί, όμως, να την κατηγορήσει για κάτι άλλο.

Τον τελευταίο καιρό δύο γεγονότα έρχονται να διαψεύσουν όσους περίμεναν άλλη πολιτική στο θέμα. Την περίοδο του Πάσχα αναρτήθηκε προς διαβούλευση (22 Απριλίου - 6 Μαΐου) ένα νομοσχέδιο για την καθιέρωση παγκόσμιας ημέρας ελληνοφωνίας και ελληνικού πολιτισμού. Μέχρι εδώ καλά. Διαβάζοντας, όμως, κάποιος την αιτιολογική έκθεση του εν λόγω νομοσχεδίου συναντά την εξής φράση και μένει ενεός: «Επιπρόσθετα, η 20η Μαΐου αποτελεί ημερομηνία ενάρξεως της 1ης Οικουμενικής Συνόδου της Νίκαιας, η οποία λειτούργησε κομβικά για την Ελληνορθόδοξη παράδοση και τη μεταγενέστερη πολιτιστική επιρροή της ανά τον κόσμο». Ο ελληνορθόδοξος νομοθέτης λησμόνησε να αναφέρει ότι επίσης η 20η Μαΐου είναι μία μέρα πριν τον μεγάλο εορτασμό Κωνσταντίνου και Ελένης και εννιά ημέρες πριν την Άλωση της Πόλης!

Φτάσαμε δηλαδή μια αριστερή κυβέρνηση να χρησιμοποιεί σε επίσημο έγγραφο τον εντελώς αντιφατικό και αμφιλεγόμενο όρο «ελληνορθοδοξία» και να επικαλείται την οικουμενική σύνοδο συνδέοντάς τα όλα αυτά με τον Σωκράτη. Ως προς την καθιέρωση της εν λόγω ημέρας να θυμήσω ότι από τη δεκαετία του 1960 καθιερώθηκε - και επί χούντας αναδείχθηκε - η γιορτή της ναυτικής εβδομάδας με συμμετοχή του Γενικού Επιτελείου Ναυτικού και της Εκκλησίας, η οποία δια εγκυκλίων της συνέστηνε στους ιεράρχες της να τη στηρίξουν μέσω κηρυγμάτων λόγω της «συμβολής της θαλάσσης εις την διάδοσιν του Χριστιανισμού...και την μεταλαμπάδευσιν του Ελληνοχριστιανικού πολιτισμού δια μέσου των αιώνων» (13/5/1967). Πίσως ολοταχώς δηλαδή.

Βέβαια, ας μη λησμονούμε ότι ακόμα και ο Α.Τρίτσης είχε επικαλεστεί τον όρο «ελληνορθοδοξία» μιλώντας στο 6ο συνέδριο θεολόγων, υπογραμμίζοντας ότι «για την εσωτερική άμυνα και την καλλιέργεια του ελληνικού έθνους αποφασιστικός είναι ο ρόλος της Ελληνορθόδοξης παιδείας, η αναμέτρηση της οποίας με τον σύγχρονο κόσμο θα μορφοποιήσει την ιδιόμορφη εθνική μας ταυτότητα». Συνεπώς, δεν πρόκειται για κάτι τόσο καινοφανές. 

Επιπλέον, ας θυμηθούμε ότι το σοσιαλιστικό ΠΑ.ΣΟ.Κ. στη διακήρυξη της 3ης του Σεπτέμβρη υποστήριζε ρητά: «διαχωρίζεται οριστικά η Εκκλησία από το κράτος και κοινωνικοποιείται η μοναστηριακή περιουσία». Ενδεχομένως και ο ΣΥ.ΡΙΖ.Α. προς αυτήν την κατεύθυνση κινείται. Εύκολες διακηρύξεις, δύσκολες στην εφαρμογή.

Αλλά εκτός από την περίπτωση του προς ψήφιση νομοσχεδίου για την ελληνική γλώσσα, στις 20 Μαΐου, συμπτωματικά, ο Υπουργός Άμυνας υποδέχθηκε με τιμές αρχηγού κράτους, όπως γίνεται και με το «άγιο φως» το Πάσχα, την εικόνα της Παναγίας Σουμελά εντός του Υπουργείου Άμυνας, όπου και εκτίθεται σε προσκήνυμα.

Το κράτος, λοιπόν, αποφασίζει, προσκαλεί και υποδέχεται μια εικόνα ως αρχηγό κράτους εντός ενός υπουργείου. Πρόκειται για ένα μεγάλο βήμα προς την εκκοσμίκευση! Βέβαια, η συγκεκριμένη κίνηση έγινε από τον κυβερνητικό εταίρο και όχι από την αριστερά, θα ισχυριστούν ορισμένοι. Τότε, όμως, δεν θα πρέπει να αναφερόμαστε στην πρώτη φορά αριστερά, αλλά στην πρώτη φορά αριστερο - δεξιά. 

Το πρόβλημα δεν είναι τόσο ότι η κυβέρνηση δεν έχει κάνει τίποτα για να εκκοσμικεύσει τον κρατικό μηχανισμό, διότι καλό είναι οι όποιες αποφάσεις π.χ. για τις εικόνες στα σχολεία και τα δικαστήρια, το μάθημα των θρησκευτικών, την προσευχή στο σχολείο, την εισαγωγή της σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης στα σχολεία, την ουσιαστική διδασκαλία της θεωρίας της εξέλιξης και γενικότερα την επένδυση στις επιστήμες, κτλ., να έρθουν έπειτα από διάλογο και όχι αυταρχικές αποφάσεις και η πραγματικότητα είναι ότι αυτού του είδους οι αποφάσεις παίρνουν χρόνο. Από αυτό το σημείο, όμως, μέχρι του σημείου η ίδια η κυβέρνηση, έστω αριστερο-δεξιάς ιδεολογίας, να λαμβάνει πρωτοβουλίες προς την ενίσχυση της ελληνορθοδοξίας και κατά της εκκοσμίκευσης είναι κάτι που διαψεύδει τις όποιες προσδοκίες.

Ο δρόμος για την εκκοσμίκευση φαίνεται να γίνεται πιο μακρύς και δύσβατος, αλλά μπορεί η ελπίδα να έρθει τελικά από την κοινωνία που σε πολλά θέματα αποδεικνύεται πιο δεκτική και ανοιχτή και για τον χωρισμό κράτους-εκκλησίας μεταξύ άλλων, αλλά και για την καύση των νεκρών, τον γάμο των ομοφυλοφίλων, κτλ. απομακρυνόμενη σταδικά από τις εκκλησιαστικές επιβολές 

Δυστυχώς, οι πολιτικοί νομίζουν ότι η πολιτική είναι η τέχνη του εφικτού, ενώ στην ουσία είναι η τέχνη του ανέφικτου και γι'αυτό αναζητούν το εύκολο και το σύνηθες στην πολιτική πράξη και αυτό κάνουν και στις σχέσεις τους με την Εκκλησία. Φοβούμενοι την εξουσία της Εκκλησίας όχι μόνο δεν προσπαθούν να κινηθούν προς την εκκοσμίκευση του κράτους, αλλά μάλλον επιδιώκουν να υπηρετήσουν το εκκλησιαστικό κατεστημένο. Το μέλλον θα δείξει με μεγαλύτερη σαφήνεια προς τα που κινούμαστε. Πάντως προς το παρόν φαίνεται ότι η εκκοσμίκευση είναι μια ακόμα φενάκη ή έστω αυταπάτη...

Αλέξανδρος Σακελλαρίου

O Αλέξανδρος Σακελλαρίου, είναι Δρ. Κοινωνιολογίας της Θρησκείας και μετα - διδακτορικός ερευνητής Παντείου Πανεπιστημίου   

www.tvxs.gr