Η αποσάθρωση του κοινωνικού κράτους

Σε μία από τις τελευταίες του παρεμβάσεις, στις αρχές της προηγούμενης δεκαετίας, ο νομπελίστας οικονομολόγος Herbert Simon είχε τονίσει την ανάγκη να υπερασπιστούμε την αυτοτέλεια των δημόσιων οργανισμών και των πολιτικών θεσμών «έναντι του ιμπεριαλισμού, της λογικής της κερδοφορίας, των ανταγωνιστικών αγορών και των ακραίων ιδιωτικοποιήσεων».

Θα μπορούσε να το 'χει πει, σήμερα, παρατηρώντας τα όσα διαδραματίζονται στην Ελλάδα του Μνημονίου. Θα μπορούσε να το 'χει πει παρακολουθώντας τη διαδρομή της επιχειρούμενης «μεταρρύθμισης» -ή ακριβέστερα «μεταμφίεσης»- του ελληνικού δημόσιου τομέα. Το «λάθος» έγινε από την έναρξη του μνημονιακού κύκλου της δημόσιας συζήτησης αναφορικά με το Δημόσιο. Από την πρώτη στιγμή κέρδισε έδαφος και τελικά επικράτησε μια εντελώς αποπροσανατολιστική και άκρως επικίνδυνη ρητορική: Η ρητορική ενός δήθεν «υπερτροφικού» δημόσιου τομέα, ο οποίος χρωστούσε το μέγεθός του και την κακή του ποιότητα στην «υπόθαλψη» ενός -και πλέον- εκατομμυρίου «ρουσφετιών»!

Για τους πιο υποψιασμένους, από την ώρα που το θέμα «Δημόσιο» ετέθη με αυτό τον τρόπο στη δημόσια συζήτηση, το αποτέλεσμα ήταν απολύτως αναμενόμενο: Ο δημόσιος τομέας και η υποτιθέμενη μεταρρύθμισή του δεν θα μπορούσαν παρά να αναδειχθούν σε «πεδίον δόξης λαμπρόν» των λάτρεων της ταχύτητας, της προχειρότητας και κυρίως της σκοπιμότητας. Αποτελεί πλέον κοινό μυστικό ότι με τις παρεμβάσεις που υλοποιούνται σήμερα η μεν δημόσια διοίκηση αλλάζει προς το χειρότερο. Δεν γίνεται περισσότερο ορθολογική ή λιτή, ή λειτουργική απ' ό,τι προηγουμένως. Ούτε βεβαίως περισσότερο αποδοτική ή ανταποκριτική προς τον πολίτη. Δεν αντιμετωπίζονται τα τεράστια προβλήματα της πολυνομίας, και της γραφειοκρατίας.

Αντιθέτως, το μόνο που επιταχύνεται και επιτυγχάνεται είναι η διάλυση των δημόσιων υπηρεσιών και η αποσάθρωση του κοινωνικού κράτους. Εκεί οδηγούν οι μαζικές απολύσεις εργαζομένων. Εκεί οδηγούν και οι καταργήσεις και οι συγχωνεύσεις των δημόσιων οργανισμών με τον τρόπο που υλοποιούνται σήμερα.

Εν κατακλείδι, το κράτος αναμφίβολα πρέπει ν' αλλάξει. Σε καμία περίπτωση, όμως, δεν πρέπει, αλλάζοντας, να χάσει τους πιο σημαντικούς λόγους της ύπαρξής του: Της προστασίας του δημοσίου συμφέροντος, της παροχής υπηρεσιών προς το κοινωνικό σύνολο και του αναπτυξιακού του ρόλου.

Της Τάνιας Καραγιάννη

Η Τάνια Καραγιάννη είναι μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής της ΑΔΕΔΥ

www.ethnos.gr